Een voorbeeld voor Europa Zeeland telt heel wat gemeenten Compromis in Indië 1 Truman dient begroting in Fenyboten van Hoedekenskesh naar Temeuzer. Batavia Sacra Ereteken voor orde en vrede Cnze havens zonder bunkerkolen IN 'T KORT Lunshof in hoger beroep Ghandi gaat weer vasten R. K, Toneelvereniging uit Clinge bracht „De Klokkengieter" van Coolen VIERDE JAARGANG DINSDAG 13 JANUARI 1948 Ue Benelux: twee culturen, één doel Premier Spaak en oud-minister Vos in ons land Duizend ton kolen uit V. S. cadeau 79 procent oorlogskosten „Snelle en afdoende hulp" zegt Marshall Stormachtig 2[WAAR BESCHONKEN zat van S. Onrust in West-Duitsland Rentabiliteitsberekening gebaseerd op een goederentrein per dag Verhoudingscyfers geven te denken Maar.... 3 gesneuveld en 10 gewontf Toneelconcours St. Jansteen He\ stuk zelf behandelt in grote lijnen de strijd tussen meester Andreas de klokkengieter en zijn zoon Paul, die op zekere leeftijd ge komen er naar hunkert een klok te mogen gieten, die zal tonen, dat ook hij het vak terdege verstaat. WIE IN NEDERLAND, hij zij katholiek, protestant of vrijzinnig, wil ge rekend worden tot de waarlijk ontwikkelden, hij zal een helder inzicht moeten hebben in 't verleden van 't Nederlandse volk. Niet weten wat vóór ons gebeurd is, zegt Cicero, is altijd kind zijn. Het meest kenmerkende verschil tussen de onontwikkelde mens en de ontwikkelden ligt toch wel hierin, dat de geest van de laatsten een ruim perspectief heeft in het verleden van de mensheid, speciaal in het verleden van zijn eigen volk. No. 971 Uitgave van de „Stichting Ue Stem" Commissie van Toezicht: f j Aernoudts. C. J v Hooteghem: A E. Langenhorst: Mr. Dr. A J. J M. Mes. Mr H B B de Rechter Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar taal, per post t 4 25, per week (uitsluitend bij niet-postbestellmg) 0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen voor buitenlandse ahonnementen worden op aanvraag verst' Voor God. Koningin en Vaderland Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon 2236. Waarn. directeur: P. J. Alberts; hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Advertentieprijs (uitsluitend voor de Zeeuwse oplage): J 0.10 per m/m; voor Reclames (Ing. Med.) f 0.25 per m/m. (Voor de gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend. VTEDERLAND is op België en Luxemburg en de twee op hun beurt zijn op Nederland aangewezen om tenminste in de rij der grote mogendheden economisch en politiek nog iets te betekenen. Deze gedachte leeft al meer dan een eeuw in de harten van deze volkeren, doch er moesten blijkbaar eerst twee wereldoorlogen overheen gaan om de „Benelux-idee" zozeer in gevoerd te krijgen dat er een tastbare gestalte aan werd gegeven. Zo is dan per 1 Januari 1948 de Tol-unie in werking getreden, zo kon het als resul taat 00k gebeuren, dat de Belgische minister van Buitenlandse Handel gisteren verklaarde: het invoerrecht van 3 procent zal worden afgeschaft zo dra de 1200 millioen francs van het sociaal fonds bijeen zijn en dit zal wel licht in de loop van 1948 gebeuren. TN HET KADER van deze Benelux- gedachte werd gisteren ook van daag nog een Belgisch-Nederlandse bijeenkomst gehouden, waar verschil lende sprekers het hunne over deze aangelegenheid naar voren brachten. De Belgische premier Spaak werd of ficieel te Rotterdam ten stadhuize ont vangen, de Belgische oud-Minister Vos sprak een redevoering uit en on ze minister Lieftinck getuigde in een persgesprek van zijn inzichten. Om dan bij deze laatste te begin nen: hij is van oordeel, dat er even wicht moet komen in de betalingsba lans tussen beide landen en wel door middel van een verhoging van de Ne derlandse export naar België en Lu xemburg. Hij drong aan op aanpas sing in de betalingswijze, omdat Ne derland tot dan toe contante betaling prefereert, terwijl België de voorkeur geeft aan lange termijnen. Kapitaal- taalbeweging van België naar Neder land zou gewenst zijn, het omgekeer de is thans vrijwel onmogelijk; op het ogenblik heerst er echter in België kapitaalschaarste. Voordat de middagbijeenkomst be ton had de plechtige ontvangst van premier Spaak plaats op het Rotter damse stadhuis, waar hij werd ver welkomd door burgemeester Oud, die een enkel woord wijdde aan de aan gename samenwerking tussen de Be nelux-landen, Minister Spaak ant woordde met een improvisatie, daarbij wijzend op de grote mogelijkheden van de Benelux-gedachte, waarin hij onvoorwaardelijk geloofde. Hij noem de dit samengaan zelfs een voorbeeld voor de gehele wereld. Vervolgens sprak de heer Vos zijn rede uit, waaraan wij het volgende ontlenen: „België en Nederland zijn sinds al oude tijden de gezamenlijke dragers geweest van cultuurwaarden, hoeveel temeer dan nu, waar wij zien, dat het Westen van Europa bedreigd wordt door twee kolossen, die elkaar wel licht vandaag of morgen zullen trach ten verpletteren. Soms stonden wij tegenover elkaar, vaker echter heb ben wij elkaar in gemeenschappelijke druk en nood gevonden. Wij kunnen onze bewindvoerders in Londen dank baar zijn voor het in. vervulling bren gen van de reeds in vele geslachten levende gedachte van gemeenschap pelijk vechten voor hetzelfde doel. Dat in West-Europa een zo grote ver scheidenheid van cultuurgebieden met een eigen uitgesproken persoon- Hjkheid kon opbloeien, strekt tot bewondering en vreugde. Maar de eco nomische dwangpositie eist, dat wij op dat gebied de grenzen doen weg- vallen en met eerbiediging van poli tieke en culturele zelfstandigheid een I bredere en hechtere grondslag leggen I voor wat men tenslotte moet erken- nen als de basis voor de geestelijke I ontwikkeling van volkeren en landen: I de materiële welvaart. Om dat waar te maken is uitwisse ling van producten geboden: Neder land is een land waar de landbouw, België een land, waar de nijverheid overheerst. Goederenruil moet wor den bevorderd en het zal de taak van morgen zijn de verschillen in struc tuur en wetgeving van beide landen tot een minimum aan nadelige invloed te bepreken. Ook voor de gebiedsde len overzee geldt deze wet en er zal- in de toekomst een formule moeten worden gezocht om ten deze een vruchtbare ruilhandel mogelijk te ma ken. Een bepaald peil van productie, werkzaamheid, verbruik en ruil zal ook moeten worden bereikt met Duits land, niet in het minst in het belang van hen, die het meest hebben te lij den gehad onder zijn gevaarlijke na buurschap. Op straffe van eigen ne- dergang kunnen wij ons ten -opzichte van Duitsland niet vergenoegen met een gematigde onverschilligheid. Duits land heeft veel goed te maken, wij moeten het daartoe in ons eigen be lang de kans geven. Antwerpen en Rotterdam zijn el- kaars natuurlijke concurrenten, nood zakelijk voor een gezonde opbloei van de handel. Er moet tussen beiden geen werkelijke strijd zijn, doch veeleer een vergelijk in het kader van een paralelle ontwikkeling. De bepalend# factor hierbij is het gemeenschappe lijke achterland: wij vorderen het her stel op de Rijn van een regime van gelijkheid en vrijheid, het verbod van voorkeur voor afvoer van transport naar Duitse havens, beperking van de Duitse Rijnvloot. De geschiedenis heeft wondere we gen. Uit tussenrijken zijn wjj ge groeid tot zelfstandige volken, wij zijn en blijven zelfstandig en werken als zodanig naar een schone eenheid van arbeidscultuur. De kans wordt ons geboden door eigen welvaart en schep pende arbeid voor de wereld een stralend voorbeeld te zijn." aMHMwU MINISTER SPAAK AUTOMATISCHE FLIKKERLICHT installaties zijn in de loop van 1947 aangebracht bij 20 spoorwegovergan gen hier te lande. -M-AAR WIJ VERNEMEN, wordt 15 Januari a.s. het eerste schip met steenkool in het kader van de „care" uit de V. S. in Rotterdam verwacht. Het vaartuig heeft 1000 ton koien aan boord, waarvan circa 300 ton bestemd zal zijn voor Amsterdam. Er zij aan herinnerd, dat deze Amerikaanse ko len Nederland geen deviezen kosten, aangezien alle kosten, vracht enz. ge heel voor rekening komen van de Amerikaanse schenkers, die krachtens de „care"-actie daarmede hun Euro pese familieleden en vrienden kun nen verblijden. PRESIDENT TRUMAN waarschuwd, dat de V. heeft ge- S. zich zou den moeten herbewapenen, „indien Europa aan totalitaire overheersing zou worden overgeleverd". De presi dent uitte deze waarschuwing bij de indiening bjj het Congres van een be groting van 39.700.000.000 dollar voor het fiscale jaar 1948-1949. Hij verklaarde erop te rekenen, dat zeven millard dollar zouden worden uitgegeven voor hulp aan andere lan den en voor het voeren van de Ame rikaanse buitenlandse politiek in dat jaar. Hierin waren begrepen de groot ste uitgaven voor hulp aan het bui tenland in de vredesgeschiedenis van de V. S., uitmakende 18 procent van de totale budgetuitgaven voor het fis- eale-jaar. „De kosten voor een grotere mili taire macht, ingeval Europa aan tota litaire overheersing wordt overgele verd, zouden de kosten van het pro gram voor economische hulp, dat het Congres thans in behandeling heeft, verre overtreffen", aldus Truman. In de begroting is opgenomen hulp aan China en andere niet-Europese landen mogelijk een voorbode van een plan-Marshall voor het Verre Oosten. De grootste uitgaven voor hulp aan het buitenland vallen onder het pro gram voor de bezette gebieden: 1.250.000.000 dollar (schatting 1948 1949). Het leger zal deze gelden be heren. Zij zijn voornamelijk bestemd voor de verscheping van goederen om ziekte en onrust te voorkomen. Truman deelde mede, dat volgens RU K. B. is ingesteld een ereteken voor orde en vrede, waaraan ges pen kunnen worden verbonden. Het ereteken wordt toegekend aan de militairen van de koninklijke ma rine, van de koninklijke landmacht en van het koninklijk Nederlandsch-In- dische leger, die in Nederlandsch-In- dië en aangrenzende zeegebieden in het tijdvak, aanvangend op 3 Sept. '45 en eindigend op een bij K B. nader vast te stellen datum, ten minsten 3 maanden in werkelijke dienst zijn ge weest. Bovendien worden gespen toegekend aan hen, die rechtstreeks in militair verband tegen kwaadwilligen hebben moeten optreden, onafhankelijk van de jd van actie, wordt voor elk jaar, «aarin is opgetreden, de desbetreffen ds gesp verleend. jT^E AMERIKAANSE minister van Buitenlandse Zaken, George Mar shall, heeft voor de commissie voor buitenlandse betrekkingen van het Huis van Afgevaardigden verklaard, dat het plan tot herstel van Europa aan vier voorwaarden moet voldoen: het moet snel worden uitgevoerd, het te verstrekken bedrag moet; voldoende zijn, het moet doeltreffend zijn en op soepele wijze worden uitgevoerd. Het plan is nodig, aldus de minis ter, om het hoofd te kunnen bieden aan een „ernstige crisis". Zullen we handelend optreden, zo vroeg hij, of zullen we terzijde gaan staan en anderen de gelegenheid ge ven de toekomst van de Europese be schaving te bepalen? Terwijl hij de nadruk legde op de belangrijkheid van het program voor de V. S. verklaarde Marshall, dat in dien de V. S. niet terstond het pro bleem aanvatten, het eker op de V. S. zou afkomen onder omstandighe den, die veel ongunstiger zouden zijn. De toestand in Europa had zich nog niet in die mate ontwikkeld, dat een overgang van economische onzeker heid naar tyraimie mogelijk zou zijn. Marshall waarschuwde tegen de „ontzaglijke reactie ten 'nadele van ons, als we terug zouden krabbelen. Het zou een zware terugslag op de geest en op de inspanningen ten ge volge hebben". Hij voegde er aan toe: „als we geen doeltreffend programma afwerken, zouden we even goed er geheel mee kunnen ophouden". Schepen moeten naar Antwerpen JJE VOORRADEN Dunkerkolen in de Amsterdamse haven zijn sinds eni ge dagen zo sterk geslonken dat het geldig Weersverwachting hedenavond: tot Meest zwaar bewolkt met nu en dan regen of motregen Stormach tige Zjiid-Westclijke wind. Zeer zacht voor de tijd van het jaar. Zon onder 16.51 uur. Maan on- 17 42 uur. Woensdag: zon op 8.44 uur. Maan op 10.03 uur. Rijkskolenbureau geen toewijzingen aan schepen "eer kan verstrekken. De toestand heeft zich dientengevo'ge zo danig toegespitst da' vaartuigen, Ne derlandse zowel als buitenlandse, die hier kolen willen innemen, de bood schap krijgen zich naar Antwerpen te begeven, aangezien men hen hier niet kan levecen. Van de nog resterende kleine hoeveelheid worden de schepen slechts bijgebunkerd om Antwerpen te bereiken. In Rotterdam doet zich precies dezelfde toestand voor. Ook daar moeten de schepen naar Ant werpen verwezen worden Deze in de betrokken kringen zeer betreurde si tuatie is ten dele een gevolg van on voldoende kolen aanvoer uit de V. S., verband houdend met onze deviezen- positie. ten dele een gevolg van de hoge waterstand, waardoor de aan voer uit Westfalen heeft gestagneerd. gewijzigde ramingen voor het huidige fiscale jaar, eindigend op 30 Juni '48, de uitgaven 37.700.000.000 dollar be dragen en dat de V. S. derhalve in staat zijn de openbare schuld dit jaar met 7.500.000.000 dollar te verminde ren. De totale uitgaven voor het ko mende jaar worden geraamd op 39.700.000.000 dollar. De inkomsten wor den geraamd op 44.500.000.000 dollar, „De uitgaven van de federale rege ring worden nog steeds pnontkoom- baar beheerst door de oorlog en zijn nasleep. In het fiscale jaar 1949 weer spiegelt 79 procent van onze uitgaven direct de kosten van de oojrlog, de ge volgen van de oorlog en onze inspan ning. om een toekomstige oorlog te voorkomen. De nationale verdediging maakt 28 procent uit van de nieuwe begroting. KERK ER SCHOOL 17'U KLUX KLAN, de beruchte organisatie, die ondergronds agitatie voert tegen negers, katho lieken e.a.. heeft hulp gekregen van een kleine groep protestan ten. Deze hebben aangedrongen op terugroeping vai Myron Taylor, persoonlijke ambassadeur van Truman bij het Vaticaan. Verder verklaren zij, dat de R. K. Kerk poogt de grondslagen van de V. S. te ondermijnen, o.a. door het verlangen van subsidies uit de schatkist voor confessionele scholen Hier vieren binnenkort protestan ten en katholieken, dat zij in 1918 eendrachtig de finantiële gelijk stelling van het onderwijs wisten te bereiken. CTUDIEBOEKEN, die op Engelse universiteiten worden gebruikt, zul len van 17 tot 23 Januari in Amster dam worden tentoongesteld. Latei- komt deze tentoonstelling o.m. naar Tilburg. NJ.4AR ENGELAND gaan 100.000 k.g. groenten en fruit als geschenk van het N.O.C. aan de Olympische Spelen te Londen. Dit is onze eerste toppres tatie bij deze internationale gebeur tenis. QBERAMMERGAU denkt in 1950 weer de beroemde passiespelen te houden. We herinneren eraan, dat van de vorige spelen alleen de Judasfiguur vrij van nazi-smetten bleek. jytGR. PEROSI herdenkt het feit, dat hij 50 jaar geleden de eerste van zijn beroemde oratoria schreef en tot directeur van de Sixtijnse kapel werd benoemd. V7ALSE BOTERBONNEN werd in De- nemarken zoveel en zo goed nage maakt en in omloop gebracht, dat men vreest voor het gevaar lopen van de gehele boterdistributie. van 540 millioen is 74 cent) ver toont de Zweedse begroting van dit jaar. Het lijkt wel een sprookje. E'EN OVERSCHOT kronen (een kr. OUBSIDIE voor onderzoekingen op het gebied van de televisie zal in Frankrijk niet meer worden verleend, teneinde de staatsuitgaven te drukken. JU LIET EEUWFEEST van de Duitse re volutie mogen de Berlijners wel vieren, maar dat de gemeenteraad hier voor een half millioen mark dacht te voteren, vond de geallieerde Komman- dantura onverantwoord, is te Klaaswaal achter het stuur van zijn vrachtwagen. Hij reed twee 15- jarige meisjes aan. Mej. Westdijk was op slag dood, mej. Wander werd zwaar gewond. Van S. wrti gearresteerd en de wagen in beslag genomen. Nog lagere rantsoenen TN GEHEEL West-Duitsland heersen onrust en wanhoop door berichten uit officiële bron, waarin gewaar schuwd wordt voor dreigende verla gingen van het voedselrantsoen in de Britse en Amerikaanse zones, indien er geen plotselinge verbetering komt in de productie en distributie. De om vang van de beperkingen wordt niet officieel vermeld, maar volgens on bevestigde berichten zou de dagelijkse toewijzing van 1550 tot 1200 calorieën worden teruggebracht. Uit officiële geallieerde bron te Ber lijn wordt vernomen, dat de voorge stelde verlaging van de rantsoenen in de 1ste plaats nodig is wegens de nog steeds onvoldoende leveringen van de boeren, die een deel van hun produc ten liever op de zwarte markt ver kopen. Eis: ook hogere boete QP 15 OCTOBER 1.1. werd de voor- malige hoofdredacteur van „Else- vier's Weekblad", de heer Lunshof veroordeeld tot een geldboete van f 10 omdat hij geweigerd had aan de rech tercommissaris de naam te noemen van degene, die hem had ingelicht over geheime notulen van Lingadjati. De heer Lunshof ging in hoger beroep en hoorde voor het Gerechtshof te Amsterdam gisteren f 250 boete tegen zich eisen. Een der raadsheren merkte op, dat journalisten geen aparte stand vormen en dus geen tuchtrecht heb ben. Zij kunnen zich dus niet beroe pen op beroepsgeheim zoals advoca ten of medici. Wij voor ons vestigen de aandacht op de Perswet, die we met enige smar telijke spanning verwachten wel licht vormen dan de journalisten ook een „stand". TUSSEN „de Mechelen—Terneuzen" enerzijds en de Belgische en N derlandse spoorwegen anderzijds is een voorlopige overeenkomst afgesloten inzake de toekomstige exploitatie van eerstgenoemde lijn. Wij meldden zulks vorige week en vanzelfsprekend maakte dit onder werp toen een onderwerp van algemeen gesprek uit. Op het platteland ligt het belangrijke nieuws immers niet zo dik gezaaid, dat men er gauw blassé geraakt. Bovendien werd dat bericht vergezeld van de eerste ge ruchten, die er kleur aan gaven. Gelukkig, zei men, wordt dat oude materiaal opgeruimd en komt er dieseltractie voor'in de plaats. In plaats van drie treinen per dag zullen er spoedig zes treinen lopen. Nog deze maand hoopt men de definitieve overeenkomst te tekenen, nog deze maand zal althans een beslisende conferentie tussen de partijen plaais vinden. IIet gerucht rond dit bericht was nog niet verstomd toen een twee de belangwekkend nieuwtje ons be reikte. Er wordt gestudeerd op een ferry boot-verbinding van Terneuzen naar Hoedekenskerke v.v. voor spoor- en autotractie. De kosten worden ge raamd op 14 millioen gulden, vertel de men ons. En om alle neiging tot scepsis weg te nemen Zeeland heeft immers al zo dikwijls kunnen genieten van toe komstplannen vertelde men ons in een adem dat deze bootverbinding twee- deksbooten vergt, boten met twee dek ken boven elkaar, het ene voor spoor wagens, het andere voor auto's. Econo misch is het project al zo ver uitge kiend, dat men de mogelijkheid heeft berekend om dagelijks een goederen trein van 4050 wagons samen te stel len, die de Schelde overgaat, beladen met goederen van en voor Zeeuwsch- Vlaanderen. Toen wij dit bericht vernamen, gin gen onze gedachten onwillekeurig uit naar andere plannen, die in het f^EEN NIEUWS uit Indonesië, werd ons vandaag bericht. Er is een sfeer van gespannen verwachting, wijl vandaag om 12 uur het ultimatum van Nederland aan de Republiek afloopt. Inmiddels is er een druk verkeer van autoriteiten, die andere autoriteiten bezoeken en vooral in Djokja hebben de bewindvoerders nauwelijks tijd om naar bed te gaan. Volgens het leger communiqué bedroegen de Neder landse verliezen op 10 en 11 Januari drie gesneuvelden en 10 gewonden. Schermutselingen, beschietingen en botsingen zijn nog aan de orde van de dag. Naar Reuter uit betrouwbare bron te Batavia verneemt is er een nieu we ontwikkeling ontstaan, welke zal kunnen leiden tot een compromis tus sen de Nederlanders en de Republi keinen in de kwestie van het staken der vijandelijkheden. Deze laatste ontwikkeling, aldus werd verklaard, betreft voorstellen, welke naar den Haag zijn doorgege ven. Welingelichte Nederlandse te Batavia verklaarden, dat de Neder landse regering niet zal blijven staan op haar eis tot definitief antwoord be treffende het staken der vijandelijk heden, voordat de Commissie voor goede dienste naar Batavia is terug gekeerd. rjHANDI heeft tijdens zijn gebruike lijke gebedsbijeenkomst meege deeld, dat hij van morgen af weer voor een onbepaalde tijd gaat vasten om de eenheid van Hindoes en Moham medanen tot stand te brengen. Ghandi zou na zijn vorige vastpe- riode in September jl. (uit protest te gen de ongeregeldheden tussen Hin does en Mohammedanen) hebben ver klaard, dat hij, indien er nog meer ongeregeldheden zouden voorkomen, de volgende maal „tot de dood toe" zou vasten. Dit zal Ghandi's vierde kringen belangrijke vastperiode zijn. IN ZEELAND worden plannen gekoes terd om tot samenvoeging van ge meenten te geraken, schreven wij vori ge week en nauwelijks waren de eer ste geruchten daarover losgebroken of er ontstond, zoals dat overal in onze vaderlandse historie pleegt gemeld te worden, oppositie, 't Ja, ja, als grote herep, bijv. te Parijs of Londën of Lake Succes ruziemaken over een grens, is dat toch niet zo'n vreemd verschijnsel. In Zeeland pleegt men niet over één nacht ijs te gaan. Plannen maken vindt men best, maar zij moeten ge fundeerd zijn, vindt men en zijn deze grensoverwegingsplannen wel echt ge rechtvaardigd? Het antwoord ontlenen wij aan wat statistisch materiaal. Zeeland bezit 10 procent van het totaal aantal der Ne derlandse gemeenten en slechts 3 procent van de totale Nederlandse be volking. Zeeland bezit ongeveer 70 gemeenten met 240.000 zielen tegen Friesland 28 met 400.000 inwoners.... Dat zijn verhoudingsgetallen die te denken geven en die los van alle be stuurlijke problemen, welke uit het be- Truman dankte Middelburg "M'AAR aanleiding van de door de stad Middelburg, door tus senkomst van de heer Ch. A. Wol- verton, aan president Truman ge schonken legpenning, werd onder staand schrijven door de Burge meester van Middelburg ontvan gen: „I surely appreciate the medal which Honorable Charles A. Wol- verton brought me. I shall treasure it very highly as a mark of appreciation from your good city". w.g. H. Truman. De vrije vertaling van de brief luidt: Zeer stel ik de medaille op prijs, welke de weledele heer Wol- verton mij bracht. Ik schat dit ge schenk zeer hoog als teken van waardering van uw goede stad. JJET GETUIGT zeer zeker van durf voor deze vereniging, „dat zü' getracht heeft dit toneelspel van Antoon Coolen, dat eigenlijk in Brabants dialect gespeeld dient te worden om volkomen tot zijn recht te komen, op te voeren en hoewel er natuurlijk onvolkomenheden waren mag toch gezegd worden, dat de verwachtingen verre werden overtroffen. Het valt de ouderdom dikwijls moei lijk om van een eenmaal ingenomen positie afstand te doen en nog moei lijker is dit, wanneer de strijd tussen jeugd en ouderdom nog een achter grond heeft t.w. Maria de pleegdoch ter, die liefderijk bij haar geboorte bij de klokkengieter was opgenomen. Wanneer Paul tenslotte met mede werking van de knechts tegen de uit drukkelijk uitgesproken wil van zijn vader de door het kapittel bestelde Mariaklok wil gieten en de oude in- feTijpt, gebeurt het ongeluk, dat Paul gedeeltelijk invalide zal maken, maar dat toch nog een goede zijde heeft, nl. dat Andreas inziet, dat jeugd en ou derdom niet bij elkaar noren en heen gaat, nadat hij zijn zoon en pleeg dochter zijn zegen gegeven heeft. jyjen moet in Brabant opgegroeid zijn, wil men de inhoud van dit stuk volledig begrijpen en aanvoelen en juist het ontbreken van de juiste Brabantse spheer deed wel eens af breuk aan de weergave van het stuk. Doordat in de Nederlandse taal ge speeld werd ging het karakteristieke streekeigen verloren en dat leidde er toe, dat de figuur van meestef An dreas, die overigens heel goed ver tolkt werd, soms te overdreven werd. In het Zeeuwsch-Vlaams gespeeld zou deze leemte niet zozeer gevoeld zijn, omdat juist het dialect zo'n grote in vloed op de uibeelding van deze per soon zou gehad hebben. Men moet echter de wijze - bewonderen, waarop Willaert zijn rol probeerde weer te ge ven. De zoon Paul had geen gemak kelijke taak en Alb. Willaert gaf een vrij goede vertolking, hoewel de uit- uitbeelding' In het eerste bedrijf stuk ken beter was dan in de twee vol gende. Anselmus (Ch. Burm) was het echte typ* var. de onderdanige meester knecht, zoals we die een goede twin tig jaar geleden gekend hebben, ver knocht aan zijn meester, die hij ech ter afvalt als het er omgaat om de belangen van de jonge baas te dienen. Een man, die zijn plaats kent, maar begrijpend het verlangen van zijn jon ge meester eenmaal afwijkt van de tredgang die hij jaren lang gegaan is, welke afwijking* het ongeluk met zich mee brengt. damesrollen waren niet za goed als die der heren en de huishoud ster Barbara (Jeanne Jouret) miste de overtuiging in haar spel om tot 'n figuur van formaat te worden. We kunnen niet aan de indruk ontkomen clat ze een jeugdiger uiterlijk wilde aannemen dan haar rol gedoogde. Maria, de pleegdochter (Lia Baert) was zeer zenuwachtig, doch herstelde zich in de loop van het spel en zeer goede momenten wisselden zich met minder goede af. Bepaald zwak was zij daarentegen met en hoewel ze ener zijds te veel acteerde, belooft zij, daar het haar debuut was, doch een goede kracht te worden, van wie met scholing nog veel te verwachten is. Men moet niet vergeten, dat Clinge met dit zware stuk, waarin slechts 5 krachten voorkomen, hoog gegrepen heeft en juist deze krachten moeten het stuk maken tot een uniform ge heel. Helemaal daarin geslaagd is men niet, maar wat gegeven werd stemde tot grote voldoening. Het decor verdiende alle lof en de ontwerpers W. Jouret en J Baert heb ben eer van hun werk. De wijze waarop men met dit ene de cor de najaars- en winterstemming in de natuur tot uiting bracht mag al leszins geslaagd genoemd worden. Th. Plasschaert gaf door een goede grimering een juiste uitbeelding van de op het toneel voorkomende figuren „St. Aloysius" heeft in ieder geval ge toond iets in haar mars te hebben. staan van diverse gemeenten voort vloeien, een sterke neiging verwekken, om er tot een efficiënte gemeente-in deling te geraken. De Jongste berichten gewaagden overi gens nog slechts van activiteit op het onderwerpelijke terrein op de eilanden, Ook Oost- en in verder verwijderd ver band West Zeeuwsch-Vlaanderen ge nieten echter de belangstelling. Voor Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen wordt zelfs een diepgaand onderzoek betoogd, dat zich tevens zal uitstrekken tot de loop der bevolking en de industriekansen, welke dit deel van de provincie bezit om dan op grond hiervan de ontwik kelingsmogelijkheden enigermate te kunnen berekenen. Dat belooft voor het economisch-teehnologisch instituut, dat in Februari zijn werk gaat begin- verleden opgeworpen zijn. Want he. mag dan waar zijn. dat een ferrybooi- verbinding op Terneuzen perspectiev i opent voor een drievoudige spoorwei;- verbinding op dit punt, een naar hi t Oosten, en naar het Zuiden en één... naar het Westen als nieuwe lijn. ideaal vond en vindt de Zeeuwsch-VIaming nog altijd een spoorwegverbinding dwars door geheel zijn gewest met een korte waterverbinding in de buurt van Saeftinge, waar lage waterstanden elke dag opnieuw de aanwezigheid van meer of minder vruchtbare gron den onthuld, die op inpoldering wach ten. Zo'n verbinding met Ossendrecht als eerste Brabantse pleisterplaat.-, schept de gelegenheid tot die small.- en gemakkelijke verplaatsing, welke noodzakelijk is voor een behoorlijke interprovinciale en nationale ontwik keling van het verkeer. 't Is waar, een dergelijk project is niet gemakkelijk te verwezenlijken, omdat internationale vraagstukken daarbij een rol spelen. Een ferry-ver binding bij Bath wekt in scheepvaart kringen de vrees, dat het scheepvaart verkeer er teveel hinder van zou kun nen ondervinden en anderzijds is het land van Saeftinge nog lang niet in gepolderd. Het mag dan zijn, dat .dit laatste plan thans een punt van be spreking uitmaakt tussen de Belgische en Nederlandse autoriteiten, er zal nog wel enig water door de Schelde stro men alvorens het tot een uitvoering komt. Als wij het desondanks releveren is dit, omdat wij er door willen aan tonen, dat Zeeuwsch-Vlaanderen zijn oude gedachte nog lang niet heel' prijsgegeven heeft, zo min de Zeeuw v d. eilanden zal rusten alvorens de elect, ficatie van de spoorlijn Bergen op ZoomVlissingen een feit is geworden Want waarom dit voorbeeld: er gerust is de Zeeuw daar nog niet op. CTAKERS hebben scheepswerven ti Napels bezet. De directeur mag ca terreinen slechts verlaten om te onder handelen over de regeling van het geschil. yiERTEGENWOORDIGERS vail alle bezettingszones zullen op een m - ferentie binnenkort de vraag besprek -u of Berlijn al of niet gehandhaafd za nen, al een interessant werkje te (blijven als de hoofdstad van Duitsland, worden. j Jfc Veelbelovend begin van een veelbelovende reeks Tot dat verleden behoort in de eerste i plaats datgene, wat in het mense lijk leven beslissend is voor tijd en eeuwigheid, de godsdienst. Daarom krijgen de leerlingen van onze middel bare scholen ook een overzicht van de kerkgeschiedenis. Uiteraard blijft dit beperkt tot de grote lijnen, de hoofd zaken. Maar dit overzicht Is toch vol doende om bijzondere onderwerpen, warover men meer zou willen weten, in hun historisch milieu te kunnen plaat sen, aanvoelen en begrijpen. Het spreekt vanzelf, dat de bijzon dere belangstelling van zeer velen zal uitgaan naar het verleden van gods dienst en kerk in onze eigen Neder landen. Er zijn hierover, vooral in de laatste vijf en twintig jaren zo vele en zo verscheiden wetenschappelijke werken en artikelen verschenen, dat er volop gelegenheid is zich daarin te ver diepen. De katholieke geleerden heb ben zich geschaard in de voorste gele- dereij en een duidelijk beeld geschetst van talloze onderwerpen uit ons ka tholiek verleden. Voor het grote publiek van de ont wikkelden evenwel zijn deze weten schappelijke werken vaak'te uitgebreid en te zwaar. Te weinig aantrekkelijk. Men moest uit deze wetenschappelijke voorraadschuur beknopte en aantrek kelijke boekjes samen stellen, die wei nig tijd en inspanning vragen. Welnu dit is geschied. De Uitgeverij „Het Spectrum" heeft een reeks hstorici be reid gevonden vele interessante onder werpen uit ons katholiek verleden op deze wijze toegankelijk te maken voor alle ontwikkelden. J)e twee eerste deeltjes liggen thans voor ons in een bekoorlijk uiter lijk, handig formaat, en met instruc tieve afbeeldingen. De reeks wordt ge opend door Dr. Polman O.P.M., met „Godsdienst in de Gouden Eeuw" han delend zowel over de Gereformeerden ais over de Katholieken. Voor wie het standaardwerk van Rogier niet gelezen hebben, zal dit boekje een openbaring zijn, vooral in deze zin dat de Gouden Eeuw van Holland veel „katholieker" geweest is dan wij Katholieken tot voor kort geweten hebben. Het tweede deel tje behandelt meer een detail. Het is een korte levensbeschrijving van „Cor nelius Musius" door A. van Dijk, O.F.M die zich vooral bezighoudt met de vele omstreden omstandigheden van Musius' marteldood. ie een overzicht wenst van de tien, twintig eerste deeltjes van de reeks, die verschijnt onder de verza meltitel van „Batavia Sacra", vrage bij de boekhandel het uitvoerig prespectus. Wie het aandachtig leest geeft zich ge wonnen en tekent in op de reeks. Zijn kinderen zullen hem dankbaar zijn. als ze later de boekjes zullen vinden in vaders boekenkast. Tenslotte zij hier nog opgemerkt, dat de onderwerpen met opzet gekozen zijn uit alle tijden en uit alle gewesten van Nederland. Zo telden wij uit het pros pectus reeds zgven onderwerpen uit het katholiek verleden van Noord-Bra bant; zeven onderwerpen, die ofwel uitsluitend ofwel voor een belangrijk deel zich afspelen in Noord-Brabant, zoals Bisschop Nelis, Geschiedenis van de orde der Kruisheren, de Spirituali teit van de Capucijners in Nederland gedurende de 17e en 18e eeuw. Nicolaus van Milst, pastoor van het Begijnhof te Breda, Van den H. Sacramente van de Niervaart, de Norbertijnerorde in Ne derland, St. Catharinadal het oudste klooster in Nederland. AUG. C. J. COMMISSARIS £)E TRANSARABISCHE pijpleiding zal bewaakt worden door 200 Ame rikaanse officieren. Zij zouden order hebben in geval van een crisis de lei ding op te blazen. Strandt niet aan de grens! Sinds enige dagen verlangt de Belgische douane, dat de merken, maten en nummers van de autobanden op de grensdocumenten worden vermeld. Er wordt een strenge controle uitge oefend. De ANWB heeft reeds te Brussel geprotesteerd omdat deze maatregel zonder enige waarschu wing werd ingevoerd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1948 | | pagina 1