Een voorbeeld voor Europa
Zeeland telt heel wat gemeenten
Compromis in Indië 1
Truman dient begroting in
Fenyboten van Hoedekenskesh
naar Temeuzer.
Batavia Sacra
Ereteken voor orde
en vrede
Cnze havens zonder bunkerkolen
IN 'T KORT
Lunshof in hoger
beroep
Ghandi gaat weer
vasten
R. K, Toneelvereniging uit Clinge
bracht „De Klokkengieter" van Coolen
VIERDE JAARGANG
DINSDAG 13 JANUARI 1948
Ue Benelux: twee culturen, één doel
Premier Spaak
en oud-minister Vos
in ons land
Duizend ton kolen
uit V. S. cadeau
79 procent oorlogskosten
„Snelle en
afdoende hulp"
zegt Marshall
Stormachtig
2[WAAR BESCHONKEN zat van S.
Onrust in
West-Duitsland
Rentabiliteitsberekening gebaseerd
op een goederentrein per dag
Verhoudingscyfers geven te denken
Maar.... 3 gesneuveld en 10 gewontf
Toneelconcours St. Jansteen
He\ stuk zelf behandelt in grote
lijnen de strijd tussen meester
Andreas de klokkengieter en zijn
zoon Paul, die op zekere leeftijd ge
komen er naar hunkert een klok te
mogen gieten, die zal tonen, dat ook
hij het vak terdege verstaat.
WIE IN NEDERLAND, hij zij katholiek, protestant of vrijzinnig, wil ge
rekend worden tot de waarlijk ontwikkelden, hij zal een helder inzicht
moeten hebben in 't verleden van 't Nederlandse volk. Niet weten wat vóór ons
gebeurd is, zegt Cicero, is altijd kind zijn. Het meest kenmerkende verschil
tussen de onontwikkelde mens en de ontwikkelden ligt toch wel hierin, dat
de geest van de laatsten een ruim perspectief heeft in het verleden van de
mensheid, speciaal in het verleden van zijn eigen volk.
No. 971
Uitgave van de „Stichting Ue Stem" Commissie van Toezicht:
f j Aernoudts. C. J v Hooteghem: A E. Langenhorst: Mr.
Dr. A J. J M. Mes. Mr H B B de Rechter Verschijnt elke
werkdag Abonnementsprijs bij vooruitbetaling t 3.38 per kwar
taal, per post t 4 25, per week (uitsluitend bij niet-postbestellmg)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse ahonnementen worden op aanvraag verst'
Voor God. Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Waarn. directeur: P. J. Alberts; hoofdredacteur: J. J. H. A.
Bruna. Advertentieprijs (uitsluitend voor de Zeeuwse oplage):
J 0.10 per m/m; voor Reclames (Ing. Med.) f 0.25 per m/m. (Voor
de gehele oplage resp. f 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
VTEDERLAND is op België en Luxemburg en de twee op hun beurt zijn
op Nederland aangewezen om tenminste in de rij der grote mogendheden
economisch en politiek nog iets te betekenen. Deze gedachte leeft al meer
dan een eeuw in de harten van deze volkeren, doch er moesten blijkbaar
eerst twee wereldoorlogen overheen gaan om de „Benelux-idee" zozeer in
gevoerd te krijgen dat er een tastbare gestalte aan werd gegeven. Zo is dan
per 1 Januari 1948 de Tol-unie in werking getreden, zo kon het als resul
taat 00k gebeuren, dat de Belgische minister van Buitenlandse Handel
gisteren verklaarde: het invoerrecht van 3 procent zal worden afgeschaft zo
dra de 1200 millioen francs van het sociaal fonds bijeen zijn en dit zal wel
licht in de loop van 1948 gebeuren.
TN HET KADER van deze Benelux-
gedachte werd gisteren ook van
daag nog een Belgisch-Nederlandse
bijeenkomst gehouden, waar verschil
lende sprekers het hunne over deze
aangelegenheid naar voren brachten.
De Belgische premier Spaak werd of
ficieel te Rotterdam ten stadhuize ont
vangen, de Belgische oud-Minister
Vos sprak een redevoering uit en on
ze minister Lieftinck getuigde in een
persgesprek van zijn inzichten.
Om dan bij deze laatste te begin
nen: hij is van oordeel, dat er even
wicht moet komen in de betalingsba
lans tussen beide landen en wel door
middel van een verhoging van de Ne
derlandse export naar België en Lu
xemburg. Hij drong aan op aanpas
sing in de betalingswijze, omdat Ne
derland tot dan toe contante betaling
prefereert, terwijl België de voorkeur
geeft aan lange termijnen. Kapitaal-
taalbeweging van België naar Neder
land zou gewenst zijn, het omgekeer
de is thans vrijwel onmogelijk; op het
ogenblik heerst er echter in België
kapitaalschaarste.
Voordat de middagbijeenkomst be
ton had de plechtige ontvangst van
premier Spaak plaats op het Rotter
damse stadhuis, waar hij werd ver
welkomd door burgemeester Oud, die
een enkel woord wijdde aan de aan
gename samenwerking tussen de Be
nelux-landen, Minister Spaak ant
woordde met een improvisatie, daarbij
wijzend op de grote mogelijkheden
van de Benelux-gedachte, waarin hij
onvoorwaardelijk geloofde. Hij noem
de dit samengaan zelfs een voorbeeld
voor de gehele wereld.
Vervolgens sprak de heer Vos zijn
rede uit, waaraan wij het volgende
ontlenen:
„België en Nederland zijn sinds al
oude tijden de gezamenlijke dragers
geweest van cultuurwaarden, hoeveel
temeer dan nu, waar wij zien, dat het
Westen van Europa bedreigd wordt
door twee kolossen, die elkaar wel
licht vandaag of morgen zullen trach
ten verpletteren. Soms stonden wij
tegenover elkaar, vaker echter heb
ben wij elkaar in gemeenschappelijke
druk en nood gevonden. Wij kunnen
onze bewindvoerders in Londen dank
baar zijn voor het in. vervulling bren
gen van de reeds in vele geslachten
levende gedachte van gemeenschap
pelijk vechten voor hetzelfde doel.
Dat in West-Europa een zo grote ver
scheidenheid van cultuurgebieden
met een eigen uitgesproken persoon-
Hjkheid kon opbloeien, strekt tot
bewondering en vreugde. Maar de eco
nomische dwangpositie eist, dat wij
op dat gebied de grenzen doen weg-
vallen en met eerbiediging van poli
tieke en culturele zelfstandigheid een
I bredere en hechtere grondslag leggen
I voor wat men tenslotte moet erken-
nen als de basis voor de geestelijke
I ontwikkeling van volkeren en landen:
I de materiële welvaart.
Om dat waar te maken is uitwisse
ling van producten geboden: Neder
land is een land waar de landbouw,
België een land, waar de nijverheid
overheerst. Goederenruil moet wor
den bevorderd en het zal de taak van
morgen zijn de verschillen in struc
tuur en wetgeving van beide landen
tot een minimum aan nadelige invloed
te bepreken. Ook voor de gebiedsde
len overzee geldt deze wet en er zal-
in de toekomst een formule moeten
worden gezocht om ten deze een
vruchtbare ruilhandel mogelijk te ma
ken.
Een bepaald peil van productie,
werkzaamheid, verbruik en ruil zal
ook moeten worden bereikt met Duits
land, niet in het minst in het belang
van hen, die het meest hebben te lij
den gehad onder zijn gevaarlijke na
buurschap. Op straffe van eigen ne-
dergang kunnen wij ons ten -opzichte
van Duitsland niet vergenoegen met
een gematigde onverschilligheid. Duits
land heeft veel goed te maken, wij
moeten het daartoe in ons eigen be
lang de kans geven.
Antwerpen en Rotterdam zijn el-
kaars natuurlijke concurrenten, nood
zakelijk voor een gezonde opbloei van
de handel. Er moet tussen beiden geen
werkelijke strijd zijn, doch veeleer
een vergelijk in het kader van een
paralelle ontwikkeling. De bepalend#
factor hierbij is het gemeenschappe
lijke achterland: wij vorderen het her
stel op de Rijn van een regime van
gelijkheid en vrijheid, het verbod van
voorkeur voor afvoer van transport
naar Duitse havens, beperking van de
Duitse Rijnvloot.
De geschiedenis heeft wondere we
gen. Uit tussenrijken zijn wjj ge
groeid tot zelfstandige volken, wij
zijn en blijven zelfstandig en werken
als zodanig naar een schone eenheid
van arbeidscultuur. De kans wordt ons
geboden door eigen welvaart en schep
pende arbeid voor de wereld een
stralend voorbeeld te zijn."
aMHMwU
MINISTER
SPAAK
AUTOMATISCHE FLIKKERLICHT
installaties zijn in de loop van 1947
aangebracht bij 20 spoorwegovergan
gen hier te lande.
-M-AAR WIJ VERNEMEN, wordt 15
Januari a.s. het eerste schip met
steenkool in het kader van de „care"
uit de V. S. in Rotterdam verwacht.
Het vaartuig heeft 1000 ton koien aan
boord, waarvan circa 300 ton bestemd
zal zijn voor Amsterdam. Er zij aan
herinnerd, dat deze Amerikaanse ko
len Nederland geen deviezen kosten,
aangezien alle kosten, vracht enz. ge
heel voor rekening komen van de
Amerikaanse schenkers, die krachtens
de „care"-actie daarmede hun Euro
pese familieleden en vrienden kun
nen verblijden.
PRESIDENT TRUMAN
waarschuwd, dat de V.
heeft ge-
S. zich zou
den moeten herbewapenen, „indien
Europa aan totalitaire overheersing
zou worden overgeleverd". De presi
dent uitte deze waarschuwing bij de
indiening bjj het Congres van een be
groting van 39.700.000.000 dollar voor
het fiscale jaar 1948-1949.
Hij verklaarde erop te rekenen, dat
zeven millard dollar zouden worden
uitgegeven voor hulp aan andere lan
den en voor het voeren van de Ame
rikaanse buitenlandse politiek in dat
jaar. Hierin waren begrepen de groot
ste uitgaven voor hulp aan het bui
tenland in de vredesgeschiedenis van
de V. S., uitmakende 18 procent van
de totale budgetuitgaven voor het fis-
eale-jaar.
„De kosten voor een grotere mili
taire macht, ingeval Europa aan tota
litaire overheersing wordt overgele
verd, zouden de kosten van het pro
gram voor economische hulp, dat het
Congres thans in behandeling heeft,
verre overtreffen", aldus Truman.
In de begroting is opgenomen hulp
aan China en andere niet-Europese
landen mogelijk een voorbode van
een plan-Marshall voor het Verre
Oosten.
De grootste uitgaven voor hulp aan
het buitenland vallen onder het pro
gram voor de bezette gebieden:
1.250.000.000 dollar (schatting 1948
1949). Het leger zal deze gelden be
heren. Zij zijn voornamelijk bestemd
voor de verscheping van goederen om
ziekte en onrust te voorkomen.
Truman deelde mede, dat volgens
RU K. B. is ingesteld een ereteken
voor orde en vrede, waaraan ges
pen kunnen worden verbonden.
Het ereteken wordt toegekend aan
de militairen van de koninklijke ma
rine, van de koninklijke landmacht en
van het koninklijk Nederlandsch-In-
dische leger, die in Nederlandsch-In-
dië en aangrenzende zeegebieden in
het tijdvak, aanvangend op 3 Sept. '45
en eindigend op een bij K B. nader
vast te stellen datum, ten minsten 3
maanden in werkelijke dienst zijn ge
weest.
Bovendien worden gespen toegekend
aan hen, die rechtstreeks in militair
verband tegen kwaadwilligen hebben
moeten optreden, onafhankelijk van de
jd van actie, wordt voor elk jaar,
«aarin is opgetreden, de desbetreffen
ds gesp verleend.
jT^E AMERIKAANSE minister van
Buitenlandse Zaken, George Mar
shall, heeft voor de commissie voor
buitenlandse betrekkingen van het
Huis van Afgevaardigden verklaard,
dat het plan tot herstel van Europa
aan vier voorwaarden moet voldoen:
het moet snel worden uitgevoerd, het
te verstrekken bedrag moet; voldoende
zijn, het moet doeltreffend zijn en op
soepele wijze worden uitgevoerd.
Het plan is nodig, aldus de minis
ter, om het hoofd te kunnen bieden
aan een „ernstige crisis".
Zullen we handelend optreden, zo
vroeg hij, of zullen we terzijde gaan
staan en anderen de gelegenheid ge
ven de toekomst van de Europese be
schaving te bepalen?
Terwijl hij de nadruk legde op de
belangrijkheid van het program voor
de V. S. verklaarde Marshall, dat in
dien de V. S. niet terstond het pro
bleem aanvatten, het eker op de V.
S. zou afkomen onder omstandighe
den, die veel ongunstiger zouden zijn.
De toestand in Europa had zich nog
niet in die mate ontwikkeld, dat een
overgang van economische onzeker
heid naar tyraimie mogelijk zou zijn.
Marshall waarschuwde tegen de
„ontzaglijke reactie ten 'nadele van
ons, als we terug zouden krabbelen.
Het zou een zware terugslag op de
geest en op de inspanningen ten ge
volge hebben". Hij voegde er aan toe:
„als we geen doeltreffend programma
afwerken, zouden we even goed er
geheel mee kunnen ophouden".
Schepen moeten naar
Antwerpen
JJE VOORRADEN Dunkerkolen in de
Amsterdamse haven zijn sinds eni
ge dagen zo sterk geslonken dat het
geldig
Weersverwachting
hedenavond:
tot
Meest zwaar bewolkt met nu en
dan regen of motregen Stormach
tige Zjiid-Westclijke wind. Zeer
zacht voor de tijd van het jaar.
Zon onder 16.51 uur. Maan on-
17 42 uur. Woensdag: zon op
8.44 uur. Maan op 10.03 uur.
Rijkskolenbureau geen toewijzingen
aan schepen "eer kan verstrekken. De
toestand heeft zich dientengevo'ge zo
danig toegespitst da' vaartuigen, Ne
derlandse zowel als buitenlandse, die
hier kolen willen innemen, de bood
schap krijgen zich naar Antwerpen te
begeven, aangezien men hen hier niet
kan levecen. Van de nog resterende
kleine hoeveelheid worden de schepen
slechts bijgebunkerd om Antwerpen
te bereiken. In Rotterdam doet zich
precies dezelfde toestand voor. Ook
daar moeten de schepen naar Ant
werpen verwezen worden Deze in de
betrokken kringen zeer betreurde si
tuatie is ten dele een gevolg van on
voldoende kolen aanvoer uit de V. S.,
verband houdend met onze deviezen-
positie. ten dele een gevolg van de
hoge waterstand, waardoor de aan
voer uit Westfalen heeft gestagneerd.
gewijzigde ramingen voor het huidige
fiscale jaar, eindigend op 30 Juni '48,
de uitgaven 37.700.000.000 dollar be
dragen en dat de V. S. derhalve in
staat zijn de openbare schuld dit jaar
met 7.500.000.000 dollar te verminde
ren. De totale uitgaven voor het ko
mende jaar worden geraamd op
39.700.000.000 dollar. De inkomsten wor
den geraamd op 44.500.000.000 dollar,
„De uitgaven van de federale rege
ring worden nog steeds pnontkoom-
baar beheerst door de oorlog en zijn
nasleep. In het fiscale jaar 1949 weer
spiegelt 79 procent van onze uitgaven
direct de kosten van de oojrlog, de ge
volgen van de oorlog en onze inspan
ning. om een toekomstige oorlog te
voorkomen. De nationale verdediging
maakt 28 procent uit van de nieuwe
begroting.
KERK ER SCHOOL
17'U KLUX KLAN, de beruchte
organisatie, die ondergronds
agitatie voert tegen negers, katho
lieken e.a.. heeft hulp gekregen
van een kleine groep protestan
ten. Deze hebben aangedrongen op
terugroeping vai Myron Taylor,
persoonlijke ambassadeur van
Truman bij het Vaticaan. Verder
verklaren zij, dat de R. K. Kerk
poogt de grondslagen van de V.
S. te ondermijnen, o.a. door het
verlangen van subsidies uit de
schatkist voor confessionele scholen
Hier vieren binnenkort protestan
ten en katholieken, dat zij in 1918
eendrachtig de finantiële gelijk
stelling van het onderwijs wisten
te bereiken.
CTUDIEBOEKEN, die op Engelse
universiteiten worden gebruikt, zul
len van 17 tot 23 Januari in Amster
dam worden tentoongesteld. Latei-
komt deze tentoonstelling o.m. naar
Tilburg.
NJ.4AR ENGELAND gaan 100.000 k.g.
groenten en fruit als geschenk van
het N.O.C. aan de Olympische Spelen
te Londen. Dit is onze eerste toppres
tatie bij deze internationale gebeur
tenis.
QBERAMMERGAU denkt in 1950
weer de beroemde passiespelen te
houden. We herinneren eraan, dat van
de vorige spelen alleen de Judasfiguur
vrij van nazi-smetten bleek.
jytGR. PEROSI herdenkt het feit, dat
hij 50 jaar geleden de eerste van
zijn beroemde oratoria schreef en tot
directeur van de Sixtijnse kapel werd
benoemd.
V7ALSE BOTERBONNEN werd in De-
nemarken zoveel en zo goed nage
maakt en in omloop gebracht, dat men
vreest voor het gevaar lopen van de
gehele boterdistributie.
van 540 millioen
is 74 cent) ver
toont de Zweedse begroting van dit
jaar. Het lijkt wel een sprookje.
E'EN OVERSCHOT
kronen (een kr.
OUBSIDIE voor onderzoekingen op
het gebied van de televisie zal in
Frankrijk niet meer worden verleend,
teneinde de staatsuitgaven te drukken.
JU
LIET EEUWFEEST van de Duitse re
volutie mogen de Berlijners wel
vieren, maar dat de gemeenteraad hier
voor een half millioen mark dacht te
voteren, vond de geallieerde Komman-
dantura onverantwoord,
is
te Klaaswaal achter het stuur van
zijn vrachtwagen. Hij reed twee 15-
jarige meisjes aan. Mej. Westdijk was
op slag dood, mej. Wander werd zwaar
gewond. Van S. wrti gearresteerd en
de wagen in beslag genomen.
Nog lagere rantsoenen
TN GEHEEL West-Duitsland heersen
onrust en wanhoop door berichten
uit officiële bron, waarin gewaar
schuwd wordt voor dreigende verla
gingen van het voedselrantsoen in de
Britse en Amerikaanse zones, indien
er geen plotselinge verbetering komt
in de productie en distributie. De om
vang van de beperkingen wordt niet
officieel vermeld, maar volgens on
bevestigde berichten zou de dagelijkse
toewijzing van 1550 tot 1200 calorieën
worden teruggebracht.
Uit officiële geallieerde bron te Ber
lijn wordt vernomen, dat de voorge
stelde verlaging van de rantsoenen in
de 1ste plaats nodig is wegens de nog
steeds onvoldoende leveringen van de
boeren, die een deel van hun produc
ten liever op de zwarte markt ver
kopen.
Eis: ook hogere boete
QP 15 OCTOBER 1.1. werd de voor-
malige hoofdredacteur van „Else-
vier's Weekblad", de heer Lunshof
veroordeeld tot een geldboete van f 10
omdat hij geweigerd had aan de rech
tercommissaris de naam te noemen
van degene, die hem had ingelicht
over geheime notulen van Lingadjati.
De heer Lunshof ging in hoger beroep
en hoorde voor het Gerechtshof te
Amsterdam gisteren f 250 boete tegen
zich eisen. Een der raadsheren merkte
op, dat journalisten geen aparte stand
vormen en dus geen tuchtrecht heb
ben. Zij kunnen zich dus niet beroe
pen op beroepsgeheim zoals advoca
ten of medici.
Wij voor ons vestigen de aandacht
op de Perswet, die we met enige smar
telijke spanning verwachten wel
licht vormen dan de journalisten ook
een „stand".
TUSSEN „de Mechelen—Terneuzen" enerzijds en de Belgische en N
derlandse spoorwegen anderzijds is een voorlopige overeenkomst
afgesloten inzake de toekomstige exploitatie van eerstgenoemde lijn.
Wij meldden zulks vorige week en vanzelfsprekend maakte dit onder
werp toen een onderwerp van algemeen gesprek uit. Op het platteland
ligt het belangrijke nieuws immers niet zo dik gezaaid, dat men er gauw
blassé geraakt. Bovendien werd dat bericht vergezeld van de eerste ge
ruchten, die er kleur aan gaven. Gelukkig, zei men, wordt dat oude
materiaal opgeruimd en komt er dieseltractie voor'in de plaats. In plaats
van drie treinen per dag zullen er spoedig zes treinen lopen. Nog deze
maand hoopt men de definitieve overeenkomst te tekenen, nog deze
maand zal althans een beslisende conferentie tussen de partijen plaais
vinden.
IIet gerucht rond dit bericht was
nog niet verstomd toen een twee
de belangwekkend nieuwtje ons be
reikte. Er wordt gestudeerd op een
ferry boot-verbinding van Terneuzen
naar Hoedekenskerke v.v. voor spoor-
en autotractie. De kosten worden ge
raamd op 14 millioen gulden, vertel
de men ons.
En om alle neiging tot scepsis weg te
nemen Zeeland heeft immers al zo
dikwijls kunnen genieten van toe
komstplannen vertelde men ons in een
adem dat deze bootverbinding twee-
deksbooten vergt, boten met twee dek
ken boven elkaar, het ene voor spoor
wagens, het andere voor auto's. Econo
misch is het project al zo ver uitge
kiend, dat men de mogelijkheid heeft
berekend om dagelijks een goederen
trein van 4050 wagons samen te stel
len, die de Schelde overgaat, beladen
met goederen van en voor Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Toen wij dit bericht vernamen, gin
gen onze gedachten onwillekeurig
uit naar andere plannen, die in het
f^EEN NIEUWS uit Indonesië, werd
ons vandaag bericht. Er is een
sfeer van gespannen verwachting, wijl
vandaag om 12 uur het ultimatum van
Nederland aan de Republiek afloopt.
Inmiddels is er een druk verkeer van
autoriteiten, die andere autoriteiten
bezoeken en vooral in Djokja hebben
de bewindvoerders nauwelijks tijd om
naar bed te gaan. Volgens het leger
communiqué bedroegen de Neder
landse verliezen op 10 en 11 Januari
drie gesneuvelden en 10 gewonden.
Schermutselingen, beschietingen en
botsingen zijn nog aan de orde van
de dag.
Naar Reuter uit betrouwbare bron
te Batavia verneemt is er een nieu
we ontwikkeling ontstaan, welke zal
kunnen leiden tot een compromis tus
sen de Nederlanders en de Republi
keinen in de kwestie van het staken
der vijandelijkheden.
Deze laatste ontwikkeling, aldus
werd verklaard, betreft voorstellen,
welke naar den Haag zijn doorgege
ven.
Welingelichte Nederlandse
te Batavia verklaarden, dat de Neder
landse regering niet zal blijven staan
op haar eis tot definitief antwoord be
treffende het staken der vijandelijk
heden, voordat de Commissie voor
goede dienste naar Batavia is terug
gekeerd.
rjHANDI heeft tijdens zijn gebruike
lijke gebedsbijeenkomst meege
deeld, dat hij van morgen af weer
voor een onbepaalde tijd gaat vasten
om de eenheid van Hindoes en Moham
medanen tot stand te brengen.
Ghandi zou na zijn vorige vastpe-
riode in September jl. (uit protest te
gen de ongeregeldheden tussen Hin
does en Mohammedanen) hebben ver
klaard, dat hij, indien er nog meer
ongeregeldheden zouden voorkomen,
de volgende maal „tot de dood toe"
zou vasten. Dit zal Ghandi's vierde
kringen belangrijke vastperiode zijn.
IN ZEELAND worden plannen gekoes
terd om tot samenvoeging van ge
meenten te geraken, schreven wij vori
ge week en nauwelijks waren de eer
ste geruchten daarover losgebroken of
er ontstond, zoals dat overal in onze
vaderlandse historie pleegt gemeld te
worden, oppositie, 't Ja, ja, als grote
herep, bijv. te Parijs of Londën of
Lake Succes ruziemaken over een
grens, is dat toch niet zo'n vreemd
verschijnsel.
In Zeeland pleegt men niet over één
nacht ijs te gaan. Plannen maken
vindt men best, maar zij moeten ge
fundeerd zijn, vindt men en zijn deze
grensoverwegingsplannen wel echt ge
rechtvaardigd?
Het antwoord ontlenen wij aan wat
statistisch materiaal. Zeeland bezit 10
procent van het totaal aantal der Ne
derlandse gemeenten en slechts 3
procent van de totale Nederlandse be
volking. Zeeland bezit ongeveer 70
gemeenten met 240.000 zielen tegen
Friesland 28 met 400.000 inwoners....
Dat zijn verhoudingsgetallen die te
denken geven en die los van alle be
stuurlijke problemen, welke uit het be-
Truman dankte Middelburg
"M'AAR aanleiding van de door
de stad Middelburg, door tus
senkomst van de heer Ch. A. Wol-
verton, aan president Truman ge
schonken legpenning, werd onder
staand schrijven door de Burge
meester van Middelburg ontvan
gen:
„I surely appreciate the medal
which Honorable Charles A. Wol-
verton brought me.
I shall treasure it very highly
as a mark of appreciation from
your good city".
w.g. H. Truman.
De vrije vertaling van de brief
luidt:
Zeer stel ik de medaille op
prijs, welke de weledele heer Wol-
verton mij bracht. Ik schat dit ge
schenk zeer hoog als teken van
waardering van uw goede stad.
JJET GETUIGT zeer zeker van durf voor deze vereniging, „dat zü' getracht
heeft dit toneelspel van Antoon Coolen, dat eigenlijk in Brabants dialect
gespeeld dient te worden om volkomen tot zijn recht te komen, op te voeren
en hoewel er natuurlijk onvolkomenheden waren mag toch gezegd worden,
dat de verwachtingen verre werden overtroffen.
Het valt de ouderdom dikwijls moei
lijk om van een eenmaal ingenomen
positie afstand te doen en nog moei
lijker is dit, wanneer de strijd tussen
jeugd en ouderdom nog een achter
grond heeft t.w. Maria de pleegdoch
ter, die liefderijk bij haar geboorte
bij de klokkengieter was opgenomen.
Wanneer Paul tenslotte met mede
werking van de knechts tegen de uit
drukkelijk uitgesproken wil van zijn
vader de door het kapittel bestelde
Mariaklok wil gieten en de oude in-
feTijpt, gebeurt het ongeluk, dat Paul
gedeeltelijk invalide zal maken, maar
dat toch nog een goede zijde heeft, nl.
dat Andreas inziet, dat jeugd en ou
derdom niet bij elkaar noren en heen
gaat, nadat hij zijn zoon en pleeg
dochter zijn zegen gegeven heeft.
jyjen moet in Brabant opgegroeid
zijn, wil men de inhoud van dit
stuk volledig begrijpen en aanvoelen
en juist het ontbreken van de juiste
Brabantse spheer deed wel eens af
breuk aan de weergave van het stuk.
Doordat in de Nederlandse taal ge
speeld werd ging het karakteristieke
streekeigen verloren en dat leidde er
toe, dat de figuur van meestef An
dreas, die overigens heel goed ver
tolkt werd, soms te overdreven werd.
In het Zeeuwsch-Vlaams gespeeld zou
deze leemte niet zozeer gevoeld zijn,
omdat juist het dialect zo'n grote in
vloed op de uibeelding van deze per
soon zou gehad hebben. Men moet
echter de wijze - bewonderen, waarop
Willaert zijn rol probeerde weer te ge
ven. De zoon Paul had geen gemak
kelijke taak en Alb. Willaert gaf een
vrij goede vertolking, hoewel de uit-
uitbeelding' In het eerste bedrijf stuk
ken beter was dan in de twee vol
gende.
Anselmus (Ch. Burm) was het echte
typ* var. de onderdanige meester
knecht, zoals we die een goede twin
tig jaar geleden gekend hebben, ver
knocht aan zijn meester, die hij ech
ter afvalt als het er omgaat om de
belangen van de jonge baas te dienen.
Een man, die zijn plaats kent, maar
begrijpend het verlangen van zijn jon
ge meester eenmaal afwijkt van de
tredgang die hij jaren lang gegaan is,
welke afwijking* het ongeluk met zich
mee brengt.
damesrollen waren niet za goed
als die der heren en de huishoud
ster Barbara (Jeanne Jouret) miste
de overtuiging in haar spel om tot 'n
figuur van formaat te worden. We
kunnen niet aan de indruk ontkomen
clat ze een jeugdiger uiterlijk wilde
aannemen dan haar rol gedoogde.
Maria, de pleegdochter (Lia Baert)
was zeer zenuwachtig, doch herstelde
zich in de loop van het spel en zeer
goede momenten wisselden zich met
minder goede af. Bepaald zwak was
zij daarentegen met en hoewel ze ener
zijds te veel acteerde, belooft zij,
daar het haar debuut was, doch een
goede kracht te worden, van wie met
scholing nog veel te verwachten is.
Men moet niet vergeten, dat Clinge
met dit zware stuk, waarin slechts 5
krachten voorkomen, hoog gegrepen
heeft en juist deze krachten moeten
het stuk maken tot een uniform ge
heel. Helemaal daarin geslaagd is
men niet, maar wat gegeven werd
stemde tot grote voldoening.
Het decor verdiende alle lof en de
ontwerpers W. Jouret en J Baert heb
ben eer van hun werk.
De wijze waarop men met dit ene de
cor de najaars- en winterstemming in
de natuur tot uiting bracht mag al
leszins geslaagd genoemd worden.
Th. Plasschaert gaf door een goede
grimering een juiste uitbeelding van
de op het toneel voorkomende figuren
„St. Aloysius" heeft in ieder geval ge
toond iets in haar mars te hebben.
staan van diverse gemeenten voort
vloeien, een sterke neiging verwekken,
om er tot een efficiënte gemeente-in
deling te geraken.
De Jongste berichten gewaagden overi
gens nog slechts van activiteit op het
onderwerpelijke terrein op de eilanden,
Ook Oost- en in verder verwijderd ver
band West Zeeuwsch-Vlaanderen ge
nieten echter de belangstelling. Voor
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen wordt zelfs
een diepgaand onderzoek betoogd, dat
zich tevens zal uitstrekken tot de loop
der bevolking en de industriekansen,
welke dit deel van de provincie bezit
om dan op grond hiervan de ontwik
kelingsmogelijkheden enigermate te
kunnen berekenen. Dat belooft voor
het economisch-teehnologisch instituut,
dat in Februari zijn werk gaat begin-
verleden opgeworpen zijn. Want he.
mag dan waar zijn. dat een ferrybooi-
verbinding op Terneuzen perspectiev i
opent voor een drievoudige spoorwei;-
verbinding op dit punt, een naar hi t
Oosten, en naar het Zuiden en één...
naar het Westen als nieuwe lijn. ideaal
vond en vindt de Zeeuwsch-VIaming
nog altijd een spoorwegverbinding
dwars door geheel zijn gewest met een
korte waterverbinding in de buurt van
Saeftinge, waar lage waterstanden
elke dag opnieuw de aanwezigheid
van meer of minder vruchtbare gron
den onthuld, die op inpoldering wach
ten. Zo'n verbinding met Ossendrecht
als eerste Brabantse pleisterplaat.-,
schept de gelegenheid tot die small.-
en gemakkelijke verplaatsing, welke
noodzakelijk is voor een behoorlijke
interprovinciale en nationale ontwik
keling van het verkeer.
't Is waar, een dergelijk project is
niet gemakkelijk te verwezenlijken,
omdat internationale vraagstukken
daarbij een rol spelen. Een ferry-ver
binding bij Bath wekt in scheepvaart
kringen de vrees, dat het scheepvaart
verkeer er teveel hinder van zou kun
nen ondervinden en anderzijds is het
land van Saeftinge nog lang niet in
gepolderd. Het mag dan zijn, dat .dit
laatste plan thans een punt van be
spreking uitmaakt tussen de Belgische
en Nederlandse autoriteiten, er zal nog
wel enig water door de Schelde stro
men alvorens het tot een uitvoering
komt. Als wij het desondanks releveren
is dit, omdat wij er door willen aan
tonen, dat Zeeuwsch-Vlaanderen zijn
oude gedachte nog lang niet heel'
prijsgegeven heeft, zo min de Zeeuw v
d. eilanden zal rusten alvorens de elect,
ficatie van de spoorlijn Bergen op
ZoomVlissingen een feit is geworden
Want waarom dit voorbeeld: er gerust
is de Zeeuw daar nog niet op.
CTAKERS hebben scheepswerven ti
Napels bezet. De directeur mag ca
terreinen slechts verlaten om te onder
handelen over de regeling van het
geschil.
yiERTEGENWOORDIGERS vail alle
bezettingszones zullen op een m -
ferentie binnenkort de vraag besprek -u
of Berlijn al of niet gehandhaafd za
nen, al een interessant werkje te (blijven als de hoofdstad van Duitsland,
worden. j Jfc
Veelbelovend begin van een veelbelovende reeks
Tot dat verleden behoort in de eerste i
plaats datgene, wat in het mense
lijk leven beslissend is voor tijd en
eeuwigheid, de godsdienst. Daarom
krijgen de leerlingen van onze middel
bare scholen ook een overzicht van de
kerkgeschiedenis. Uiteraard blijft dit
beperkt tot de grote lijnen, de hoofd
zaken. Maar dit overzicht Is toch vol
doende om bijzondere onderwerpen,
warover men meer zou willen weten, in
hun historisch milieu te kunnen plaat
sen, aanvoelen en begrijpen.
Het spreekt vanzelf, dat de bijzon
dere belangstelling van zeer velen zal
uitgaan naar het verleden van gods
dienst en kerk in onze eigen Neder
landen. Er zijn hierover, vooral in de
laatste vijf en twintig jaren zo vele
en zo verscheiden wetenschappelijke
werken en artikelen verschenen, dat er
volop gelegenheid is zich daarin te ver
diepen. De katholieke geleerden heb
ben zich geschaard in de voorste gele-
dereij en een duidelijk beeld geschetst
van talloze onderwerpen uit ons ka
tholiek verleden.
Voor het grote publiek van de ont
wikkelden evenwel zijn deze weten
schappelijke werken vaak'te uitgebreid
en te zwaar. Te weinig aantrekkelijk.
Men moest uit deze wetenschappelijke
voorraadschuur beknopte en aantrek
kelijke boekjes samen stellen, die wei
nig tijd en inspanning vragen. Welnu
dit is geschied. De Uitgeverij „Het
Spectrum" heeft een reeks hstorici be
reid gevonden vele interessante onder
werpen uit ons katholiek verleden op
deze wijze toegankelijk te maken voor
alle ontwikkelden.
J)e twee eerste deeltjes liggen thans
voor ons in een bekoorlijk uiter
lijk, handig formaat, en met instruc
tieve afbeeldingen. De reeks wordt ge
opend door Dr. Polman O.P.M., met
„Godsdienst in de Gouden Eeuw" han
delend zowel over de Gereformeerden
ais over de Katholieken. Voor wie het
standaardwerk van Rogier niet gelezen
hebben, zal dit boekje een openbaring
zijn, vooral in deze zin dat de Gouden
Eeuw van Holland veel „katholieker"
geweest is dan wij Katholieken tot voor
kort geweten hebben. Het tweede deel
tje behandelt meer een detail. Het is
een korte levensbeschrijving van „Cor
nelius Musius" door A. van Dijk, O.F.M
die zich vooral bezighoudt met de
vele omstreden omstandigheden van
Musius' marteldood.
ie een overzicht wenst van de
tien, twintig eerste deeltjes van de
reeks, die verschijnt onder de verza
meltitel van „Batavia Sacra", vrage bij
de boekhandel het uitvoerig prespectus.
Wie het aandachtig leest geeft zich ge
wonnen en tekent in op de reeks. Zijn
kinderen zullen hem dankbaar zijn.
als ze later de boekjes zullen vinden in
vaders boekenkast.
Tenslotte zij hier nog opgemerkt, dat
de onderwerpen met opzet gekozen zijn
uit alle tijden en uit alle gewesten van
Nederland. Zo telden wij uit het pros
pectus reeds zgven onderwerpen uit
het katholiek verleden van Noord-Bra
bant; zeven onderwerpen, die ofwel
uitsluitend ofwel voor een belangrijk
deel zich afspelen in Noord-Brabant,
zoals Bisschop Nelis, Geschiedenis van
de orde der Kruisheren, de Spirituali
teit van de Capucijners in Nederland
gedurende de 17e en 18e eeuw. Nicolaus
van Milst, pastoor van het Begijnhof te
Breda, Van den H. Sacramente van de
Niervaart, de Norbertijnerorde in Ne
derland, St. Catharinadal het oudste
klooster in Nederland.
AUG. C. J. COMMISSARIS
£)E TRANSARABISCHE pijpleiding
zal bewaakt worden door 200 Ame
rikaanse officieren. Zij zouden order
hebben in geval van een crisis de lei
ding op te blazen.
Strandt niet aan de grens! Sinds
enige dagen verlangt de Belgische
douane, dat de merken, maten en
nummers van de autobanden op de
grensdocumenten worden vermeld.
Er wordt een strenge controle uitge
oefend. De ANWB heeft reeds te
Brussel geprotesteerd omdat deze
maatregel zonder enige waarschu
wing werd ingevoerd.