Hensen M
Politiek op haar smalsi
■Van de op
Onderwijzers moeten hun
beperktheid kennen
Priesters als fabrieksarbeiders
I
RADIO
De Oorlog en het Vaticaan
Wal een Wonderlijke Wereld
DE STEM VAN DONDERDAG 16 OCTOBER 1947
Katholieke bladen van lafheid beschuldigd
Wc„ leggen op dit alles nog eens de
nadruk, naar aanleiding van het
feit, dat ook ons blad dezer dagen in
het gewoel der polemiek op minder
faire wijze in de rug is geduwd. Er is
door de voorzitter van de afdeling
Breda van het Voorlopig Katholiek Co
mité van-Actie gezegd: „De Stem" is
een m de persorganen, die zich laten
leiden door de voorschriften van het
Hoofdbestuur van de K.V.P.; een eigen
mening durven ze niet te hebben.
Het Instituut voor Toegepaste
Psychologie
Apostolaat in voorsteden van Parijs
Verhelderend en interessant boek v-
Gebruikelijk
Nieuw Departement
Amsterdamse prijzen
■De stem in de aether
K.R.0. ontvouwt een nieuw programma
o Het ontspannend programma wordt
met een aantal nieuwe uitzendin
gen versterkt.
B
toegekend
Concertgebouw herdenkt Hitier
Een schandaal in de muziekwereld
Kerkelijke Architectuur
Concentratie van litteraire
tijdschriften
Een interessante proef
0.V.MNSW
SMMELEMGEHIA-
TERZ'JN ONZE VRiEN-
DEN REEDS IN DE
AREU6E IV'imV/S.
DIE NACHT ZWETEN
GENANPEERR W/WEN
tN EEN HOERA 5
WAAR RE 6ENE/N-
ZiNNiGHEiD AIS EEN
HEVEL BOVENHANCT.
tzCI
^7AAR MENSEN bij elkaar zijn, daar ontstaan meningsverschillen. Het is
een verschijnsel, dat niemand behoeft te verbazen of te verontrusten. Ook
mensen, die op hetzelfde principiële standpunt staan, kunnen over practische
vraagstukken geheel verschillend denken. Eh als ze discussies met elkaar
aangaan, kan dat geschieden in ongerepte hoogachting voor- elkaar, ook als
men elkaar niet weet te overtuigen.
Waar blijft het bewijs?
yulk een tournooi op het terrein der
gedachte kan een interessant en
vruchtbaar schouwspel zijn. Op één
voorwaarde echter, dat men de ver
dachtmaking en insinuatie achterwege
laat. Helaas echter geschiedt 't voor-
Til op het terrein der politiek, dat de
hartstochtelijke liefde voor het eigen
standpunt zo gémakkelijk verleidt tot
de mening, dat een opponent het ge
woonweg niet eerlijk kan menen,
dat hij bijbedoelingen heeft, dat hij
een zielige slaaf is van partij of be
langengroep. Als deze bacil van het
wantrouwen en de verdachtmaking
binnendringt, dan wordt de discussie
verlaagd tot een rriinderwaardig ge
vecht, waarin liefhebbers vanrelle
tjes misschien pleizier kunnen hebben,
maar waarvan de weldenkende zich
afwendt.
Tpen van de kwesties, waar rondom in
Nederland op het ogenblik het
hardst gestreden wordt, is het Indone
sische vraagstuk. En ook hierbij zijn
helaas methodes binnengeslopen, die
de zuiverheid van de strijd vertroe
beld hebben.
Aan de ene kant hoort men: Die
man? Laat hij zijn mond houden. Die
doet niets anders dan kapitaalsbelan-
gen vertegenwoordigen. Die heeft tij
dens de oorlog dit gedaan en dat na
gelaten, zodat hij alle recht van spre
ken verloor. Die
Maar aan de andere kant wordt er
niet minder njet insinuaties gewerkt,
weet men telkens te/ vertellen, dat er
achter eenvoudige woorden de sluwe
opzet zit, om het Koninkrijk af te
breken, dicht men bepaalde personen
dictatorsaspiraties toe, vertelt men,
dat ze stiekum heulen met de repu
blikeinen en onze jongens nodeloos
de dood injagen. Als een uitzonderlijk
staaltje van slechte polemiek signale
ren we een artikel van prof. Gerret-
son in het laatste nummer van „Nieuw
Nederland". Daarin insinueert hij, dat
de Koningin tot afstand van haar waar
digheid besloot, omdat Zij genoeg had
gekregen van de stelselmatige afbraak
van het Koninkrijk en de Constitutie.
Wat dus tevens inhoudt, dat de Ko
ningin wel op de Prinses deze verant
woordelijkheid wilde afwentelen, on
der een vals voorwendsel.
Dit is een dieptepunt van polemische
methode als we niet mogelijk hadden
geacht in ops land.
Dit is een beschuldiging van lafheid
ten opzichte van een aantal katholieke
persorganen, waaronder het onze, een
VRIJDAG 17 OCTOBER
HILVERSUM I .101 m: 7 nieuws, 7.30
gr.pl.. 8 nieuws. 8.15 gr.pl., 8.50 voor
de huisvrouw, 9 gr.pl., 10 morgenwij
ding, 10.20 'gr.pl., 10.30 voor de vrouw,
10.45 zangvoordracht, 11.20 gr.pl., 12
The Skymasters. 12.33 sportagenda,
12.38 Pierre Palla, 13 nieuws. 13.15 or
kest. 13.45 Charles Trenet. 14 koken,
14.20 kamerorkest. 15.25 hoorspel, 16
gr.pl.. 17 orgel. 17,20 muz. babbeltje,
18 nieuws. 18.20 gr.pl., 18.30 voor de
Ned. strijdkrachten, 19.15 pianoduo, 20
nieuws, 20.05 muziek, 21 gezellige
plaatjes, 21.30 vragen van luisteraars,
21.50 piano en viool. 22 buitenl. week-
overz., 22.15 swing en sweet, 22.45
avondwijding, 23 nieuws, 23.15 gr.pl.
HILVERSUM II 415 m: 7 nieuws,
7.15 ochtendgymn.. 7.30 morgengebed,
7.45 gr.pl., 8 nieuws. 8.15 Pluk de dag,
9 werken van Ba.ch, 9.35 kamermu
ziek. 10.40 Amerikaanse orkesten, 11
de Zonnebloem, 11.35 Als de ziele
luistert, 11.45 werken van Chopin, 12
Angelus, 12.30 weeroverz., 12.33 lunch
concert. 12.55 Zonnewijzer, 13 nieuws,
13.20 lunchconcert, 13.50 Van man tot
man, 14 kamermuziek, 14.35 hoorspel
..Een nieuw leven". 15 idem, 15.20
viool en orkest, 15.45 Vrijdagmiddag-
variété, 16.45 na schooltijd, 18 diner-
muziek. 18.25 Ned. kath. jeugd en jon
geren. 18.40 gr.pl., 19 nieuws. 19.30
..Fantasia", 19.55 alg. hulpactie, 20
nieuws in het kort, 20.05 actualiteiten,
20.12 de gewone man. 20.20 opera
programma, 20.45 Benelux uitzending,
21 operaprogramma. 21.25 gr.pl., 21.50
bijbels luisterspel. 22.30 Sonate voor
viool en piano, 22.45 avondgebed, 23
nieuws, 23.15 kath. nieuws, 23.20 dans
orkest, Klaas van Beek.
beschuldiging van tyrannie ten op
zichte van het Hoofdbestuur der k.
v.p.
Nu hebben we één vriendelijk ver
zoek aan het adres van de geachte
spreker:
Bewijs uw beschuldiging door het
citeren van schriftelijke of monde
linge instructies, welke door het
„Hoofdbestuur van de K.V.P." aan
ons blad (en andere bladen) zijn ver
strekt. Kunt ge dat bewijs niet le
veren, trek dan uw beschuldiging
in.
Dit willen wij wel zeggen tegen
over onze lezers: Zulke instructies be
stonden niet, bestaan niet en als ze
ondenkbaar geval! ooit zouden gaan
bestaan, zullen we er ons niet aan
storen.
j^atuurlijk steunen we de k.v.P. zo
goed en in zo ver we kunnen.
We achten het bestaan van deze prin
cipieel gefundeerde partij een zegen
voor ons land en een noodzaak ter
waarborging van de rechten der ka
tholieken. We bevinden ons met deze
mening in het goed gezelschap van 't
Hoogwaardig Episcopaat^ Maar dit
behoeft geenszins te betekenen, dat
we maar ja en amen knikken op alles
wat partijleiding en fractie doen. Dat
hebben ze zoals gezegd ook nim
mer van ons verlangd.
Ons oordeel over de Indonesische
politiek der Regering en van de k.v.
p. heeft trouwens ook menigmaal een
critische noot vertoond. We hebben
ook aan de heer Weiter een paar keer
gelegenheid gegeven zijn inzichten in
ons blad te ontvouwen. Maar wij be
horen niet tot de mensen, die zo vlot
beoordelen en veroordelen, zonder dat
we alle omstandigheden kennen. We
constateren verder, dat er juist sinds
het inzetten der politiële actie een
naar elkaar toegroeien van de stand
punten kon worden waargenomen,
zodat zelfs een blad als Elseviers
Weekblad nadrukkelijk het kamp der
oppositie verliet. We zouden dit pro
ces willen aanmoedigen, opdat er in Ne
derland over een breed front eens
gezindheid kan ontstaan over zulk een
belangrijk vraagstuk.
Dit kan echter nimmer geschieden,
als men bij mensen, die vooralsnog
een andere mening huldigen over de
te volgen methode, slechts eigenbaat
of lafheid veronderstelt, als men zelfs
niet kan aannemen, dat ze eerlijk
menen wat ze zeggen of schrijven.
Dat is politiek op haar smalst
TN enige artikelen heb ik er op mo
gen wijzen, dat de huidige lagere
school sinds lang niet meer een insti
tuut is, waar men door geduldig vol
houden en permanente pressie tracht
enige kinderhoofden geheel of gedeel
telijk te vullen. In werkelijkheid is de
ondcrwijs-methodiek thans gestoeld op
zeer reële uitkomsten van kinder-
psychologisch onderzoek. Te betreu
ren is het daarom, dat in ons land het
streng-wetenschappelijk onderzoek
zich nog zo gaarne in zichzelf op
sluit en zo weinig contact en toepas
sing zoekt in de onderwijspraktijk. Ook
ir dit opzicht kan men op de Ameri
kanen jaloers zijn. In Amerika im
mers is het geen zeldzaamheid, dat 'n
gehele school verbonden is aan een
psychologische (universitaire) re
search afdeling en zodoende dagelijks,
ja elke minuut van de wetenschap
profijt kan hebben.
Anderzijds is het duidelijk, dat dit
systeem kan leiden en bij de sensa
tie-beluste Yankees vaak inderdaad
leidt, tot onverantwoord geëxperimen-
teer, waarvan het kind eerder slacht
offer dan begunstigde is. Voor ons
echter is het prettig, dat men ginds
zulke laboratoria exploiteert, waar
men voor het risico van een debacle
nu eenmaal niet zo terugschrikt. Het
geen ons van overzee toewaait, kan,
na enkele malen gezeefd te zijn en
aan ons „klimaat" aangepast, ook
hier waardevol zijn. Het nemen van
een experiment op onze bodem is dan
trouwens eigenlijk al geen experimen
teren meer.
A Is aanvulling op mijn beklemtoning
van het wetenschappelijk karak
ter van ons 'onderwijs, wil ik ten
slotte nog gaarne een andere conse
quentie trekken. Hoe meer de onder
wijzer namelijk doordrongen is van 't
feit, dat het leerproces in het kind
zeer ingewikkeld is, des te meer zal
hij, ook bij zeer uitgebreide vak
studie, zijn eigen beperkingen inzien.
Een goed huisdokter kent de waarde
van een chirurg.
Ik kreeg laatst in mijn klas een
jongen, die in zijn motorische bewe
gingen (schrijven, tekenen, enz.) nog
op het peil van een 3-jarige stond.
Enige jaren geleden had ik mij wel
licht zelfbewust aan een naar mijn
mening deskundige behandeling gezet.
Thans erken ik direct, dat dit specia-
listcnarbcid is. Ondeskundig en ook
half-deskundig werk kan voor het be
handelde kind een catastrophe beteke
nen.
Wij onderwijzers dienen onze be
perktheid te kennen en onze handen
van bijzondere afwijkingen af te hou
den. De ouders dienen in zulke geval
len dan ook de daarvoor bestaande
specialisten te raadplegen.
Tn dit verband -wijs ik gaarne op het
Gemeenschappelijk Instituut voor
Toegepaste Psychologie, onlangs op
gericht door onze R. k Universiteit
en de R. k. Economische Hogeschool.
Dit Instituut stelt zich ten doel, de
jeugd- en bedrijfspsychologie weten
schappelijk toe te passen. Voor het
geen dit dus onze kinderen aangaat,
zal dit bestaan in kinderonderzoek,
schooladviezen, beroepstests, opvoe
dingsadviezen, karakterproblemen,
Hier weer een overtuigend bewijs, dat
wij katholieken van onze tijd zijn. Dit
gaat in de richting van het Ameri
kaans systeem, zoals ik boven ver
meldde: dit Instituut betreedt door de
ene deur de wetenschap, door de an
dere het leven van alle dag. Onze ge
zinnen en scholen mogen dit kostbaar
bezit in geen geval negeren.
De z.g. „Banlieue rouge" van Parijs
is een verzamelplaats van ellende
naar lichaam en ziel. De priesters, die
daar werkzaam zijn, moeten wel be
schikken over een „zesde zintuig' om
vat te krijgen op het verharde ge
moed der onverschilligen en verbit
terden. Maar het is ontroerend te ver
remen, hoe vreemd en grillig het hoge
spel, dat O.L. Heer soms met een
mensenziel wil spelen, verloopt langs
vele geheimzinnig paden van natuur
lijke en bovennatuurlijke middelen,
die tenslotte allemaal uitkomen op een
en hetzelide doel de Eeuwigheid.
Een zo uitzonderlijk werx eist uit
zonderlijke middelende zielzorg in
de voorsteden, van Parijs vraagt van
de priester een zielkundige rijpheid en
een totale offerzin, welke immer klaar
staat zichzelf en zijn belangen weg
te cijferen om er „de naaste" en
dat zijn hier alle parochianen
voor in de plaats te stellen. Neemt nu
de bevolking van Nanterre. Uit aire
hoeken van het grote Frankrijk zijn
zij daar samengestroomd, volslagen
los van ieder gemeenschapsgevoel,
heidenen in handel en wandel, mar
xisten vaak in wat zij hun levensbe
schouwing noemen; daarbij ook vaak
ongelofelijk arm. Daar wonen in een
elendige hut drie Capucijnentwee
van hen gaan iedere dag naar de fa
brieken om contact te leggen, de der
de blijft voor het huishouden zuigen.
Iedere avond van 7 tot 11 houden zij
„Open deur" voor de steeds in aan
tal toenemende fabrieksvrienden en
zij organiseren zelfs „studieclubs' Zij
leven en werken.'gelijk Sint Frans dit
deed, blijmoedig en zonder rustpoze.
Het is niet te verwonderen, dat de
rpenslotte dit: omdat de initiatiefne-
mers meenden, dat aan een derge
lijk Instituut vooral in het Zuiden
behoefte bestond zijn er voorlopige
vestigingen te Nijmegen, Tilburg,
Eindhoven en Heerlen.
Maar naar ik meen omvat Zuid-
Nederland ook nog West-Brabant en
Zeeland. Waarom daar nog geen ves
tiging? Zeeland, dat zozeer intellect
uit eigen volk ontbeert; West-Bra
bant met flinke steden en industrieën.
In de Oostelijke helft van ons Zuiden
zijn thans vier vestigingen betrekke
lijk dicht bijeen. Is dan een vijfde
vestiging niet mogelijk, bijvoorbeeld in
West-Brabant, waarop Zeeland zich
dan kan oriënteren? De Zeeuwen die
nen toch al een dag of meer te rei
zen om vanuit hun isolement te ge
raken. Dit Instituut, dat pas in de
praktijk de verdiende waardering zal
verkrijgen, wachte niet af, tot men om
vestiging verzoekt. Het belang van
onze gezinnen en onze kinderen ge
biedt steun aan dit prachtig initia
tief. Het Instituut dient echter het
volk tegemoet tc komen.
BREEZAND
/KAMILLE M. Cianfarra was zes jaar in het Vaticaan slechts een dienaar
Ion cf nnrrf.cnnnrlnnt \7t>n flo Now- xror-i vooniln" nn faenicmn'1 linn Dnlr
lang correspondent van de New
York Times, in Rome, namelijk van
1936 tot 1942. Hij onderhield in die be
wogen jaren nauwe betrekkingen met
het Vaticaan. De Vaticaanse politiek
ten opzichte van de Asmogendheden
en de grote democratieën heeft hij
nauwkeurig gevolgd. Nu hij in een
boek zijn waarnemingen en ervarin
gen uit die tijd heeft vastgelegd, kan
men dan ook niet anders verwachten,
dan tal van verhelderende bijzonder
heden over de activiteit van de Pau
sen Pius XI en Pius XII en van hun
diplomaten. Het is echt journalistiek
werk, dat Cianfarra levert. Een strak
betoog en een methodische opbouw
mist men. Maar wel vindt men hier
een reeks van levendige schetsen, op
geluisterd rrict tal van anecdotes,
welke alle bij elkaar een markant
beeld geven van de principiële on
buigzaamheid naast het vlugge re
ageren op veranderende omstandighe
den, welke de politiek van het Vati
caan kenmerkten. Het boek kan voor
al licht ontsteken in de breinen, die
van „reactie" en „fascisme" zien. Ook
op de achtergronden uer politiek van
Mussolini werpt het menigmaal een
verrassend licht. Duidelijk wordt,
hoe het Vaticaan vooral in het natio-
naal-socialisme een dodelijk gevaar
voor het Christendom heeft gezien.
Dit veranderde ook niet, toen de Na
zis Rusland aanvielen. Men zag in Hit-
Ier een gevaarlijker vijand dan in Sta
lin. Het was vooral een teleurstelling
voor Mussolini, dat het Vaticaan zich
niet achter de As-mogendheden wilde
scharen in hun strijd tegen het bolsje
wisme. Hij stelde het Vaticaan dan
ook onder strikte bewaking. Tussen
de H. Vader en Roosevelt bleef de ge
lijkgezindheid met betrekking tot de
oorlog in Europa bestaan.
Dit en nog veel meer vindt men
omstandig uitgelegd en belicht in
Cianfarra's boek, dat ongetwijfeld
groot nut kan stichten
Hans Verhoeven vertaalde het en
de N.V. Uitgeverij „Keizerskroon" te
Amsterdam gaf het royaal uit.
|jK KRANTEN moeten iedere dag woeke
ren met hun ruimte. Maar een stuk
papier bijna zo groot als een halve pagina van ons
blad wordt besteed aan de vermelding van het vol
gende schokkende feit ten aanzien van de Begroting
van het Scheepvaartfonds:
In het ontwerp van wet: Bladzijde 1, Ar
tikel II. 1ste regel, staat „8", lees: „10".
In de Memorie van Toelichting Bladzijde
1, onder Lasten en baten der exploitatie A. staat
„Artikel 5", lees: „Artikel 6".
Zo veel papier voor zo luttel zaaks is in
tussen geen ongebruikelijke Rijksuitgave. Dat ge
schiedt al sinds jaar en dag zo. En daarom kan er
niets aan veranderd worden.
JJET NIEUWE departement is er. Maar het
heet niet: Reconstructie van het Ko
ninkrijk. En Minister Jonkman is er niet naar ver
huisd. De oorspronkelijke plannen zijn dan toch blijk
baar gestrand op het verzet van de Partij van de
Arbeid, die zich beriep op een gedane toezegging.
Jonkman houdt nu Overzeese Gebiedsdelen. Doch
Beel kon Binnenlandse Zaken van zich afstoten. Dat
is tenminste winst. Niet omdat de Minister-president
aan Binnenlandse Zaken niet goed thuis was, maar
omdat hij veel te veel hooi op zijn vork had gekre
gen. Nu kan hij zich beter wijden aan de algemene lei
ding. waarbij de Indonesische kwestie zeker ook veel
van zijn aandacht in beslag zal nemen. Deze kwegtie
mag nimmer zaak van één partij worden.
drie paters met de dag meer ponu-
lair worden; juist bij een ruwe en bij
na primitieve bevolking als in oeze
arbeiderswijken vindt men op de eer
ste plaats waardering voor waarach
tig „mee-leven" in ieder vorm: deze
eenvoudige werkmansgemeenschap is
het meest uitstekende klankbord voor
de kreet „God wil het" van de drie
moderne Kruisvaarders.
De methode van de drie Capucijnen
(en in andere wijken van nog zeven
andere met hen) is het overdcmien
waard. Het is een vorm van zielzorg,
die telkens gevariëerd zowel voor
priesters als voor leken een rijke toe
passing kan vinden in onze aan leed
en noder. zo loodzware tijden. Want
niet alleen in de rode voorsteden van
Parijs, maar overal in West Europa
van de twintigste eeuw ondervindt
men de noodzaak de Leer tan de
Liefde met inzet van alles te doen
zegevieren tegenover de apologie tan
de Haat.
Bruiloft.
T"\E hertog van, Alva, na-
komeling van de Al-
va uit onze geschiedenis
boeken, rolde dezer dagen
de eeuwen terug met 'n
bruiloft die hem een
klein milüoen kostte. Zijn
enige dochter Tana trad
In het huwelijk met Don
Luis, de zoon van een
Spaanse hertog die tevens
multi-millionnair is.
Het huwelijk vond
plaats in de kathedraal
van Sevilla, waar Colum
bus begraven ligt, op de
verjaardag van diens ont
dekking van Amerika.
JEr waren 2500 officiële
gasten op het bruilofts
feest. Zij werden bediend
door 76 koks en kellners,
die onder hoogspanning
werkten om de 20 lange
eikenhouten tafcis gevuld
te houden.
Om een idéé te geven
van het feestmaal: er
werden 600 kuikens op ta
fel gebracht, 1500 pond
kreeft, 300 pond Engelse
ham, een hoeveelheid vis
genoeg om een vijver er
mee droog te leggen en
voldoende ijs om diezelf
de vijver voor de schaats
sport gereed te maken.
Madrids meest befaam
de barman, Perico Chi-
c'óte, zorgde voor de
cocktails, bijgestaan door
50 kellners in het wit
f 2000 flessen wijn, even
veel flessen whisky en
brandy en 5000 flessen
champagne werden leeg
gemaakt en de Franse
chef-kok Alphonse Diot
kon de andere dag de
ruines bij elkaar vegen
van een drie meter hoge
en twee meter brede taan
die versierd was geweest
met het wapen, van de
hertog en met marsepai-
nen rozen.
De hertog van Alva trok
zich indertijd terug als
ambassadeur in Londen,
omdat Franco de monar
chie niet in ere wilde
herstellen. Franco was
Öan ook op dfe bruiloft
niet vertegenwoordigd.
O ja, de bruid droeg
nog juwelen.... ter waar
de van. twee en een half
milltoen. De tiende pen
ning indertijd....
Dc wet.
Tl/fevrouw Jessie Twyef-
fort uit New York
werd, terwijl, zij in haar
auto naar huis reed, door
bandieten aangehoudèVi,
neergeslagen, uit haar
auto gesmeten en van
twaalfhonderd gulden be
roofd. Zij drukte op een
alarmknop tegen een ge
velmuur vlak bij haar, om
de politie te waarschu
wen. Niet echter op het
politiebureau maar in de
brandweerkazerne ging de
alarmschei over.
En omdat zij dus een
vals alarm had gegeven,
werd mevrouw Twyeffort
tot een boete van 100 gld
veroordeeld.
<Kxx>ooo<xxx>ocoooo<><>ooo<xx><x>o<x>oo<>oooooooo<xxxx>ooooopooo<> ooooooooooooooooooo
PR heerste dc laatste tijd wat stil-
te rond dc Kath. Radio-omroep
Men meende, dat de kwaliteit der
programma's achteruit ging, doch
men vergat te bedenken, dat de
programmaleiding het van over
heidswege besnoeide budget beter
kon uitsmeren over de zomermaan
den, waarin toch minder wordt ge
luisterd. Maar nu hebben wij inzage
gekregen van het nieuwe winter-
programma, dat aan verscheidenheid
niets te wensens Iaat.
De reeks' van dagen, gewijd aan
l vreemde volken, wordt vervolgd eer-
stens op Zondag 14 December met een
„Dag van Frankrijk". Onder meer zal
o. deze dag een Hpogmis te beïuiste-
ren zijn uit een der Franse kerken,
I een klankbeeld over Lourdes, terwijl
de beroemde Franse dirigent Henri
J Tomasi het Radio Phiiharmonisch or-
kest zal dirigeren tijdens een concert
van eigen werk.
In het begin van 1948 zal volgen
een „Dag van Ierland".
Een schoolradio
Tn samenwerking met de Vereniging
van Katholiek onderwijzend perso-
neel. de Vereniging van Katholieke
Paedagogen en bepaalde onderwijs-
1 autoriteiten, wordt een commissie ge-
formeerd, die het vraagstuk van
schoolradio grondig in studie neemt,
X In principe is reeds besloten tot het
X samenstellen en doen uitzenden van
Seen reeks schoolprogramma's, die door
een aantal proefklassen zullen worden
X beluisterd.
O In samenwerking met de componist
Hugo Godron en de auteur Max Ber
(dr. M. Type) wordt een reeks sprook
jes-opera's samengesteld, die zullen
worden uitgevoerd door klein orkest,
solisten en acteurs.
In het najaar zal begonnen wor<%n
met de uitzending van een reeks bij-
belse luisterspelen. De stof voor deze
O spelen, die omwille van het drama-
tisch karakter der uitzendingen zal
X worden gegroepeerd om de grote fi-
X guren uit het Oude Testament; Mo-
X ses. Abraham, Salomon, David, enz.,
O wordt verzartield en geordend door de
O bijbelkenner dr. J. Eyckeler; de tek-
X sten worden geschreven door Louis
O Lutz.
Onder de titel „De drie landen" is
reeds een wekelijkse reportagereeks
begonnen, in welke actualiteiten uit
België en Luxemburg worden uitge
zonden.
Betere ontspanning.
Na het grote succes van de reeks
humoristische fantasieën over Buffa
lo Bill, begint thans een serie van
soortgelijke uitzendingen, waarvan de
held is „Lord Jumpatit", de gentle-
man-bestrijder van de misdaad.
Een novum is de danscursus „Stoe
len aan de kant", die wordt uitge
zonden in samenwerking met „Hot
Verband van R. K. danslcraren".
De cabaret-programma's „Negen hhit
dc klok" en „Weekend Serenade" zul
len elkander op de Zaterdagavonden
afwisselen, terwijl eenmaal in de drie
weken op de Zondagmiddagen een
cabaret-programma wordt verzorgd
door de gezelschappen Jan van Ostade,
Miniatuur, door Beukers en Denijs,
e.a.
Ook aan de goede vertelling wordt
extra zorg besteed. Er wordt 'n reeks
ingezet „Een koets vol verhalen". Tij
dens een reis per postkoets korten de
reizigers de.tijd, door elkander beur
telings een verhaal te vertellen.
Nieuwe uitzendingen voor de Rij
pere Jeugd worden verzorgd in sa
menwerking met de hoofdredactie van
het katholiek jongeren-orgaan „Ka
rakter": dr. B. Meulenbroek en Pater
P. Wesseling C.s.s!r. In de rubriek „De
Anatomische Les; De Jeugd speelt het
leven", komen de jongeren zelf aan
het woord onder leiding van genoem
de heren en Wim Quint.
Behalve de reeksen van Bijbelse
luisterspelen en belangrijk! drama
tische werken uit de wereld-litera
tuur wordt ook aan het „familie
luisterspel" de nodige aandacht be
steed.
EN W. van Amsterdam hebben op
voordracht van de daartoe door
hen benoemde jury's de volgende prij
zen op het gebied van de letterkunde
toegekend:
Met de prijs voor poëzie (f 1000) is
bekroond „De steenen Minnaar" door
Gerard den Brabander; voor roman of
novelle (f 2000) „En de Akker is de
Wereld" door Dola de Jong; voor es
say (f 1000) „Poëzie als Ernst" door
Fokke Sierksma.
Op verzoek van de jury voor de
toneelprijs hebben B. en W. besloten
deze te verdelen onder drie inzenders
Manuel van Loggem („De Chinese
Fluitspeler"), V. Sirolf („De aanslag
op den zoogenaamden Graaf van S«r-
dan") en L. Treves („De Ring en de
Kelim") daar de jury niet tot een be
kroning kon adviseren.
AP het eerste abonnementsconcert in
het Concertgebouw tc Amsterdam
werd „Metamorphosen" van Richard
Strauss uitgevoerd. Volgens het pro
gramma werd de partituur 12 April
1945 te Garmisch voltooid. Onder de
laatste notenbalk schreef de 83-jarige
componist „In Memoriam". Gezien bo
vengenoemde datum is het niet moei
lijk te raden aan wie Strauss heeft
gedacht: het was zijn laatste Hitler
groet aan de geliefde Fuehrer.
Vanzelfsprekend heeft de vertolking
van déze treurmuziek protesten uitge
lokt, Zo schreef C. van Emdc Boas in
,Het Parool":
Men dient zich af- te vragen, of de
gezuiverde artistieke leiding van 't
Concertgebouw niet eenvoudig een
loopje neemt met het Amsterdamse
publiek,' dat de tantièmes mag be
talen aan de „drie en tachtig-jarige
meester" voor Adolf Hitler's doden-
muziek!
En in „De Groene" keert Matthijs Ver
meulen zich in uiterst felle bewoor
dingen tegen de. artistieke directeur
van het Concertgebouw:
Het is dr. Curt Rudolf Mengelberg
gelukt ons onvrijwillig te betrekken
in een dubbel schandaal.
Het nieuwe cursusjaar
QP 23 Maart 1946 werd te Den Bosch
dc cursus Kerkelijke Architectuur
ingesteld met het doel tot een meer
systematische vorming tc komen van
katholieke architecten op het terrein
van de kerkbouw en in het algemeen
de vraagstukken rond de kerkelijke
architectuur in academisch verband te
bestuderen.
De grote belangstelling en mede
werking van alle deelnemers, cursis
ten zowel als docenten, hebben dit
proefjaar, .ondanks vele tekortkomin
gen doen slagen.
Met een gerechtvaardigd vertrou
wen, wordt dan ook het nieuwe cursus
jaar tegemoet gezien, waarbij zowel
de bereikte resultaten als het inzicht
in de tekorten een grote stimulans
vormen.
In het komende jaar worden een
eerstejaarscursus ingericht met het
zelfde programma van het afgelopen
jaar en een tweedejaarscursus als
voortzetting van de cursus 1946-1947,
Gedurende dit jaar zullen wederom
een zevental studiebijeenkomsten
worden gehouden.
Dc cursus vangt aan op 25 Oct. a.s.
met de studiebijeenkomst „Gewijde en
profane architectuur", onder leiding
van prof. ir. M. J. Granpré-Molière.
Een artistiek schandaal, omdat,
zonder Ijet oude en valse prestige
van Duitsland, een voos epigonen-
stuk, een leeg en langdradig na
maaksel als Metamorphosen ner
gens gespeeld, nergens beapplaudis-
seerd zou worden.
Een moreel schandaal omdat, ter
wijl wij onze schuldeloze doden nog
niet allen hebben teruggevonden en
opgenoemd, terwijl wij in de straten
van Amsterdam en onze andere ste
den nog gedenkstenen metselen en
bloemen strooien voor hen die daar
werden neergeschoten, wij misleid
zijn geworden om de lieflijke ge
dachtenis te vieren van dc bandiet,
in wiens naam en op wiens bevel de
moorden geschiedden.
De schrijver is ten slotte van mening,
dat dr. Mengelberg onmiddellijk en
definitief ontslagen moet worden!
TyE litteraire tijdschriften Columbus
en Podium zullen worden samen
gevoegd en van 15 October af maan
delijks gaan verschijnen bij Uitgeverij
Contact te Amsterdam. Het tijdschrift
Proloog, dat tot nu toe door Contact
werd uitgegeven, is ter wille van deze
concentratie opgeheven. Het nieuwe
tijdschrift zal zijn programmatisch ka
rakter behouden. De naam Podium is
gehandhaafd, omdat aan deze naam de
sterkste programmatische associaties
verbonden zijn De redactie zal be
staan uit Paul Rodcnko, Fokke Sierkj-
ma en Anne Wadman met G. Borgers
als redactie-secretaris.
TJERMAN BOUBER vertelt in J.M.
De Stem van Nederland over een
belangwekkende proef, welke hij gaat
nemen met „De zaak A.D.", geschre
den door Hans Tiemeyer. Het stuk be
handelt de verwildering van de jeugd;
er treedt een kinderrechter in op, die
een moordzaak te behandelen heeft.
De acteurs treden zonder schmink of
grime voor het publiek, dat veronder
steld wordt actief mee tc doen door
het stellen van vragen of het plaatsen
van opmerkingen. Natuurlijk wordt de
proef in een beperkte ruimte geno
men en wrnneer zij niet slaagt, kan
het stuk altijd nog op de orthodoxe
manier gespeeld worden.
50)
Josepha had ruim een uur goed ge
slapen, toen zij door lawaai op de bin-
plaats gewekt werd. Angstig deed ze
het venster open en zag politie in
uniform.
Half slaapdronken stond zij midden in
de kamer en haalde diep adem. Bi]
de Mischkins beneden speelde men
balalaika. Ze streek zich met de hand
over het voorhoofd.
Hoe was liet nu mogelijk, dat men be
neden rustig muziek maakte en zong.
terwijl op de binnenplaats de politie
blijkbaar slaags was? Ze ging naar de
deur. maar op hetzelfde ogenblik
stormden een paar kerels de kamer
binnen.
„Je geeft geen kik als je leven je liet
is!"
Ze zou niet in staat geweest zijn om
tc schreeuwen. Ze beefde over al haar
leden, haar tanden klapperden en ze
zonk neer op 'n stoel, terwijl ze 'n man
in een kast zag kruipen, een ander on
der het bed.
„Daar. pak aan. hou vast en stop het
weg. Je bent ook verloren, als je met
ons gepakt wordt".
Iemand duwde haar een couvert in de
hand. Hetzelfde couvert, dat ze voor
enkele uren aan Sonja had afgegeven.
Ze dorst geen woord zeggen, verlamd
dat ze was van schrik. Eerst hield ze
het couvert in de hand om het daarna
gedachteloos onder haar schort te ste
ken. Het was doodstil in het kleine
kamertje geworden; niemarid zéi een
woord en de mannen hielden zelfs hun
adem in. Die verschrikkelijke mannen,
die ongetwijfeld misdadigers waren:
waar de politie achteraan zat!
Beneden in de kamer klonk nog steeds
dc balalaika en de Russin zong met
haar fluwelen stem een weemoedig lied
Slag op slag gebeurden er nu verschrik
kelijke dingen. Zij hoorde de luide
stem van de commissaris, de woede
aanval van Mischkin en tenslotte de
dreunende knal van dc ontploffing.
Josepha was niet in staat te begrijpen
wat er gebeurde. Met een snelle bewe
ging slingerde zij het couvert, dat in
eik geval iets verkeerds moest bevatten
in een hoek, toen ging de deur open,
het schijnsel van drie zaklantaarns
straalde naar binnen en de commissa
ris met drie politieagenten verscheen.
Eerst zag hij niets dan het meisje,
dat doodsbleek en met van angst ver
wrongen gezicht voor de tafel stond.
„Aha. dat is het meisje! Jij bent Jo
sepha Colani?"
„Ja!"
„Je bent gearresteerd! De kamer door
zoeken!"
De een na de ander werden de man
nen gevonden en geboeid. Niemand
dorst zich meer verzetten en de boeien
sloten zich om bevende polsen. -
„Waar is het geld?"
„Hier, commissaris, hier ligt het cou
vert op dé grond!"
Eindelijk was Josepha weer in zoverre
meester van zichzelf, dat zij zeggen
kon:
„Om 's-hemels wil, wat is hier aan de
hand?"
..Dat zal jij beter weten dan ik!"
Huilend riep ze:
..Ik weet niets, niets!"
„Ken je dit couvert niet?"
„Dat is het couvert, dat ik voor
Mischkin heb meegebracht."
„Dus hoe kwam je daaraan?"
„Dat heeft me in Rohrschach mijn
heer Waldemar Bergmann voor
Mischkin meegegeven."
„Je wist wat er in zat?"
„Ik wist helemaal niets!"
„Je wist niet, dat je voor staats-
misdadigers, die hier oproer wilden
stichten, een geweldige geldsom mee
bracht?"
„Ik wist helemaal niets!"
Langzamerhand begon Josepha tc
begrijpen.
„Commissaris, ze hebbei, misbruik
van mij gemaakt!"
Een ordonnans trad binnen.
„Alle gebouwen zijn doorzocht, al de
.vangenen zitten geboeid op de
vrachtauto's. In de ruine van de loods
is het lijk van de redacteur Boris Go-
dunow gevonden, die met opzet de
ontploffing veroorzaakte."
„Aha, mijnheer de pope! De man
nen hier en ook het meisje op een
vrachtauto!"
De Avonturen van Suske en Wiske
DE KONING DRINKT
door W. van der Steen
(Wordt vervolgd''
Ze zijn, zoals de getekende tekst
en de plaatjes ons duidelijk ma
ken, in een moeras aangekomen,
waar Sidonia allerlei bemoedigen
de yerhalen zit te vertellen over
de ijselijkheden die hier plegen te
gebeuren. Het landschap ziet er
niet al te vrolijk uit. Akelige
plassen en ^are gewassen, terwijl
de schemering al begint te vallen.
Men lette vooral eens op het uiter
lijk van de wilg, geheel rechts op
de tekening. Dat voorspelt niet
veel goeds!