DE ENGELSE HITLER tegen pijnen sirganon radio Het bestaansrecht van de kleine boer ZWITSERSCHE Onderwijzen is vakwerk Waf een Wonderlijke Wereld Het amateurtoneel diep in de put ASJE Dl IE Nensegf en 3^uzen DE STEM VAN DONDERDAG 9 OCTOBER 1947 KLEINE BOERENSTAND ONMISBAAR Fraude met consumenten- credietbonnen wordt zwaar gestraft Mosley, fascist en Joden-hater En de toehoorders applaudiseerden Eerste vereiste is: studie van het kind Bing Crosby oüer de rozenkrans Toneel jubileum Herman Bouber Nobelprijs voor André Gide? Nieuwe bundei van Leo Boekraad ET zijn de laatste tijd enkele bun dels vertaalde poëzie verschenen, die naar meer smaakten. Gabriël Smit schreef dan ook terecht in De Nieuwe Eeuw: „Het is te hopen, dat hiermede vooralsnog wordt voortgegaan." KLEIN GRUT 0-v.WTEI JN ONZE WERELD, drie draait om uitvoer-overschotten en deviezen, is het wel moeilijk om niet te vergeten, dat het economisch meest rendabele lang niet altijd betekent het maatschappelijk meest wen selijke. Wij zijn maar al te gemakkelijk geneigd het economische de suprematie toe te kennen boven alle mogelijke andere waarden, begrijpelijk overigens, waar het economische meestal in cijfers vrij nauwkeurig valt uit te rekenen, terwijl die andere waarden niet tot getallen zijn te herleiden. Jo is het ook met de betekenis van de landbouw. Zuiver economisch gezien is die betekenis vrij concreet aan te geven. We hoeven maar even één enkel uitvoergetal aan te halen: op een totale goederenuitvoer in 1946 ter waarde van ruim 800 mill, bedroeg het aandeel ingenomen door agrarische producten ruim ƒ400 millioen en dan springt direct het belangrijke deel, dat de landbouw aan ons deviezenpotje bijbrengt in het licht. Maar, zou men kunnen vragen, werkt die landbouw nu zo rendabel mogelijk? kan met na me het kleine bedrijf economisch de vergelijking met het grotere bedrijf doorstaan? En als we dan zouden ant woorden, dat dat voor verschillende producten niet het geval is, dan zou daar ongetwijfeld op gereageerd worden ,met de vraag, of het dan niet beter is geheel over te schakelen op grotere be drijven. Daarmee zijn we dan gekomen op ons uitgangspunt, dat n.l. de land bouw,en met name het kleine boeren bedrijf, nog een andere waarde heeft voor de maatschappij dan alleen een economische, een waarde, die door het pas verschenen rapport van het -Cen trum voor Staatkundige vorming, waar op we al even de, aandacht vestigden, in haar volle betekenis wordt geschetst (Het kleine-boerenprobleem in Neder land: rapport van de commissie Dewez, ingesteld door het Centrum voor Staat kundige vorming.) gehalve dat landbouw ons voedt en van belang is voor de uitvoer, aldus dit rapport, waarvan we in deze en volgende beschouwingen enkele hoofd trekken weergeven, injecteert zij de samenleving ook nog met geestelijke goederen, die juist bij het ziekteproces, dat wij nu meemaken, van bijzondere betekenis zijn. Het boerenwerk, aat vele en veelzij dige kennis eist, is van een geheel ei gen geaardheid: direct in contact met de natuur is het afwisselend en minder geestdodend dan veel fabriekswerk. Het kweekt liefde voor het werk, de mechanisatie heeft er slechts beperkte mogelijkheden. Het kweekt het besét van een voortdurende afhankelijkheid van een Hogere Macht, het dwingt met zijn grote risico's tot soberheid, spaar zaamheid en eenvoud, het voedt op tot gemeenschapszin en naastenliefde; de gebondenheid van de productie aan de gang van de natuur voorkomt plotse linge schommelingen en zo behoren ook zin voor orde en rust tot de wezens- merken van de boerenstand. En al mo; Maatschappij van LEVENSVER ZEKERING EN LIJFRENTE Opgericht 1857. Zuiver onder ling. Neder lands Staats toezicht. Zekerheid Gunstige voorwaarden Inspecteur: R. v. LUIJTELAAR Liésboschlaan 20 BREDA Kantoor voor Nederland: Herengracht 514, Amsterdam C. Telefoon 45458. Adv. 834-00 Almedine is een beproefd pijn stillend middel bij hoofdpijn, kies pijn, migraine, rheumatische en andere incidentele pijnen. Een product van de Organon-fabrie- i ken te Oss. FABRIEKEN ge dan dit conservatisme van de boer wel eens een beletsel zijn voor het be reiken van het goede, veelmeer is het een stootblok, waarop het kwade te pletter loopt. Zodat uiteindelijk deze slotconclusie is te trekken, dat „de aan wezigheid van eeh gezonde, ook econo misch gezonde kern van agrariërs van belang is voor heel de samenleving; zij vormt als het ware het'effen strand, waarop het onrustig heen en weer be weeg der moderne samenleving verebt en telkens weer opnieuw in haar fel heid wordt gekalmeerd én afgezwakt". ^uivtr economisch gezien zou men kunnen zeggen, dat een beperkt aantal zo goed mogelijke boeren het beste is. Zij zouden immers zo ra tioneel en zo mechanisch mogelijk kunnen produceren. Maar voor de vervulling van de maatschappelijke functie is een zo groot mogelijk aan tal zelfstandige boeren en tuinders gewenst, die ieder voor zich hun om geving en allen tezamen heel ons volk mede beïnvloeden. Een iets minder economische produc tiewijze is de prijs, die ons volk zal moeten betalen in ruil voor de maat schappelijke waarde van onze boeren- en tuindersstand. Wanneer op deze wijze het bestaans recht en de bestaansnoodzakelijkheid van een gezonde kleine boerenstand is aangetoond, kan men zich er ver volgens op gaan bezinnen, tengevolge van welke oorzaken bestaande onge zonde toestanden zijn ontstaan en door welke middelen dat, wat als het klei- ne-boeren-probleem wordt aangeduid, kan worden opgelost. We zullen dat aan de hand van het rapport een vol gende keer bekijken. Beoogde doel moet bereikt worden TA oor de politierechter te Breda werd een dezer dagen een zekere M. uit Rucphen wegéns fraude, gepleegd met aan hem ten bate van zijn gezin uit gereikte consumentencrediet-bonnen, veroordeeld tot twee maanden gevan genisstraf. Mevr. v.d. K. uit Breda, die de bonnen, bestemd om een mantel ter waarde van 85.- te kopen, had aan genomen van M„ werd veroordeeld tot 100.- subsidair twee maanden hechtenis. Deze ongetwijfeld zware straffen wer den opgelegd met de overweging dat het knoeien met consumenten-crediet- bonnen, dat al te dikwijls voorkomt, een zeer ernstig vergrijp is. De wet op het consumenten-crediet, in het le ven geroepen om die Nederlanders, die niet over voldoende geldmiddelen be schikken voor de aanschaffing van de r\E volgende tekenende gebeurtenis, in schijn gering en onbelangrijk, werd enige tijd beschouwd als een nationale grap in Engeland: op dc liquidatieveiling van het Duitse ge zantschap werd door de naaste mede werker van de fascist Oswald Mos ley, kapitein Robert Gordon Can nings, de marmeren buste van Hitier voor enkele ponden gekocht. Hij be weerde daarbij, dat het stuk ten eerste een kunstwerk was en dat hij vervolgens van plan was het vroeg of laat aan Duitsland terug te geven. Zo langzamerhand is het grappige van dit voorval (28 November 1945) in 't tegendeel omgeslagen. Het krijgt als achtergrond van zekere onheilspellen de feiten van de laatste maanden een bijna sinistere betekenis. Vóór de oorlog immers telde de „British Union of Fascists" 9000 leden; gedurende de oorlog verschrompelde dit aantal tot ongeveer de helft, hardnekkige dwa zen geheten. Daar stond tegenover, dat zeer velen „sympathiserend" wa ren; hoe vurig en welgemeend deze sympathie echter was, moge blijken uit de angstig snel opkomende neo-fascis- ten in Engeland, waar Oswald Mosley onder hoge bescherming van de door de democratie gewaarborgde rechten vrijelijk en in het openbaar een in tensieve propaganda voert. Zelfs de Britse politiemacht schaart zich bij voorkomende relletjes in de meeste gevallen aan de zijde van de betogers, omdat uiteraard de welis waar door Mosley uitgelokte onge regeldheden door de protesterende toe schouwers worden veroorzaakt. Mosley mag rustig de Engelse radio-verrader William Joyce een „martelaar voor 't ideaal" noemen, Mosley krijgt ook zonder slag of stoot gedaan, dat hij ongehinderd verklaart: „Engeland heeft een sterk leider nodig; er is in VRIJDAG 10 OCTOBER HILVERSUM II 415 m: 7 nws., 7.15 gymn., 7.30 orgel, 7.45 woord v. d. dag,. 8 nws., 8.15 BBC koor, 8.30 Hacn- del en Haydn, 9.15 zieken, 9.30 w.st., 9.35 opgewekte morgenkl., 10.30 mor- gend., 11 quatre mains. 11.30 Belg. componist, 11.45 trio Aneora, 12.30 weeroverz., 12.33 negro spirituals, 13 nws., 13.15 Metr. ork., 14 Reg. Foort, 14.20 oude en nieuwe schrijvers. 14.40 Cont. Quintet, 15.30 Conc.geb. koper kwartet, 16 declamatie, 16.20 Trio Schoonderbeek, 16.50 Smetana, 17.15 Sans Couci, 17.45 kl. melodie uit gr. stad, 18.15 fluit en ork., 18.30 geestel. liederen, 18.45 jongelingenverb., 19 nws.. en weeroverz., 19.15 Ned. in Duitsl., 19.30 actueel geluid, 19.45 CWV kwartier, 20 nws., 20.15 NCRV- kwartet, 20.45 hoorsp., 21.45 Dvorak, 22 vragen aan vo'orbijgangers, 22.30 harp ork., 22.45 avondoverd., 23 nws. 23.15 gr., 23.45 Don Kozakken. HILVERSUM I 301 m: 7 nws., 7.15 gymn, 7.30 gr.. 8 nws., 8.15 gr., 8.50 huisvr., 9 H. Berlioz. 10 morgenw., 10.20 Monia Liter, 10.30 vrouw, 10.45 Brahms, en Schumann, 1.05 Fred de" Fluiter, 11.20 marsen en walsen, 12 Skymasters. 12.33 sport. 12.38 Victor Sylvester, 13 nws:, 13.15 Papavers, 14 kookkunst, 14.20 kamerork.. 15.40 J. Engeland één daartoe geschikt man: die man is Oswald Mosley!" Uit een Zwitserse beschrijving van een der Mosley-redevoeringen nemen wij het volgende over: Op het podium kwam een nian, die ontegenzeggelijk de indruk maakte van een patholo gische demagoog. De huid lag strak als in kramp over zijn lichaam, zijn gelaat stond hard en verbitterd, het was fanatiek als van een door zenu wen verteerd man. Na de eerste zin nen, dié hij in de microfoon brulde, was hij hees; toch brulde hij verder: „Vroeger hadden wü mannen in onze regering. Wanneer ergens ter wereld een Brits soldaat ook maar een schrammetje opliep, brandden wü als represaille een dorp plat. Ook nu is er een middel om indruk te maken; neem een paar Joodse gezinnen uit ralestina, zet die eenvoudig tegen de muur en schiet hen als honden neer!" Laconiek staat er dan verder: en de toehoorders applaudiseerden. Wij in Nederland kunnen waarschijnlijk beter de draagwijdte van een dergelijke op- hitserij begrijpen dan de Britten. Hier nadert een volgend bedrijf van een verschrikkelijk werelddrama, waar boven zou kunnen staan als motto „Zijn Bloed kome over ons en over onze kiiideren." Slechts één aspect van dit alles is hoopgevend, nl. dat de Engelsman in het algemeen te nuchter en te logisch- denkend is om misplaatste grappen als „Hitier was een vredesengel en Chamberlain een oorlogsophitser" (en dat nog onderstreept door een ten groet geheven Nazi-arm) als ernstig- bedoeld op te vatten. Daarom zal uit eindelijk het fascisme in Groot-Brit- tannië weinig of geen kans ep groot politiek succes hebben, tenzij en dat is vooral vandaag een punt van ernstige overweging de Labour het bij de eigen kiezers al te zeer zou gaan verknoeien. Ofschoon zelfs in dat geval de toekomst nog zal moeten uit maken, of de fascistische idéé wortel zal kunnen schieten in de typisch Britse mentaliteit, welke in wezen de democratie zo dicht nabij komt. Het eerste gevaar evenwel is, dat de „actuele Mosley" juist dank zij de tot in het absurde f doorgevoerde demo cratische principes wordt getolereerd, ook al vormt hü en zün aanhang een rechtstreekse bedreiging voor de de mocratie zelf. In dat opzicht schünt de tweede wereldoorlog voor de En gelsen een maar ai te snel vergeten les te zün geweest. vorig arti- moet bestaan, wanneer men zich ten doel stelt een behoorlijke hoeveel- VIJANNEER ik in mijn kei de tamelijk veibieide opinie kennis en ontwikkeling in een signaleerde, als zou on e j beperkt aantal jaren aan een aantal kwestie zijn van geduld en tijd, dan kinderen gezamenlljk bij te brengen. moet ik thans aanvangen met deer- Hieraan zit meer vast dan >n schema kenning, dat W(1 once. ,mjs voQr herhaaldelijke repetities. Boven- wellicht medeplichtig zijn aan de voi- djen men het ver. ming van die mening. Zo graag im- M dat het hier njet betreft een mers beklemtonen wij zelf de eisen, die het beroep ons stelt, zoals geduld. tact. prestige. Inderdaad zijn dit ver eisten, die bij de buitenstaander ge makkelijk de overtuiging doen ont staan, dat onderwijzen als dagelijkse bezigheid bijzondere eisen aan de per soon stellen. Doch zo gaarne zag ik nu en dan wat meer beklemtoning van de zuivere vak-technische zijde van ons beroep. Ik gebruik met opzet hier het woord „beroep", omdat al zo veel geschermd is met de leuze „onderwijzen is roe ping". Ook ik wil de idealistische en apostolische zijde van ons werk niet loslaten, maar in dit verband maak ik de, slechts theoretisch-mogelijke, scheiding tussen onderwijzen en op voeden, dus ook tussen vakkennis en apostolaat. VJUat dan deze vakkennis betreft: het is begrijpelijk, dat een huis vader, die met succes aan zijn zes jarig zoontje enige cijfers en letters leerde, van mening is, dat de onder wijzer 'op school ditzelfde werk voort zet, alleen grootser in opzet naar in houd en tijd. Hij ziet hierbij echter een en ander over het hoofd. De on derwijzer kan zich namelijk niet con stant op één leerling concentreren; hij kan niet de studietijd willekeurig on derbreken of uitstellen, hij kan niet Sibelius, 16 Jan Vogel, 16.30 tussen 12 en 16, 17 Joh, Jong. 17.20 Piet Tig- aeroreaen oi uusceueu, iuj aan mei gers, 18 nws., 18.20 Kilima Hawaiianszoveel tijd aan een betrekkelijk klem 19 praat u rustig verder, 19.15 Cordu wener, 19.30 VPRO, 19.50 Tien. voor acht, 20 nws., 20.05 liederen, 20.30 Le vensprobleem, 21 gezellige pl„ 21.30 lekenrechtb.. 21.50 v). der muz., 22 buitenl. overz. De Jong, 22.15 swing and sweet, 22.40 VPRO. 22.4» avondw.. 23 nws., 23.15 symph. conc. deel van de leerstof besteden. Ik ver mijd hier facetten als: moeilijkheden verbonden aan karakterverschillen, prqstige, enz.; deze komen meer ten laste van karaktereigenschappen van de onderwijzer. Het is echter spoedig in te zien. dat er 'n onderwijssysteem ontwerp voor een snelle methode om een aantal vaten met vloeistof te vul len. De opname-capaciteit van deze „kinder-vaten" is namelijk geen con stante. Het kind kan geen weerstand bieden aan gebrek aan interesse, lus teloosheid, vermoeidheid, afgeleid zijn, enz. Grondslag voor elke onder wijsmethode is derhalve 'n nauwlet tende studie van het kind. Ja zelfs, staat op de achtergrond van elk systeem een wijsbegeerte. Vandaar dat namen als Rousseau, Herbart, De wey, Kerschensteiner. Locke, zeer nauw met het onderwijs verbonden zijn, terwijl Augustinus en Thomas bedoeld of onbedoeld hun waarde volle bijdragen geleverd hebben. Het gaat er mij hier niet om, door het plaatsen van namen-met-klank een wetenschappelijk cachet te verkrijgen. Want zonder meer kan men in waar heid zeggen, dat ons lager onderwijs, dat simpele lagere-schoolwerk, weten schappelijk gefundeerd is. Dc opvoe ding baseert zich op de wijsbegeerte, het onderwijs op vermogensleer. jyjen werpe mij niet tegen, dat de doorsnee-onderwijzer zijn onder wijs geeft aan de hand van een ter- dege-uitgewerkte handleiding. Zelfs 't meest gedetailleerde methodeboek kan niet voorzien in de speciale leer moeilijkheden die zich met elk indivi dueel kind zullen voordoen. Deze moeilykheden heeft de onderwijzer op te lossen en wel in de lijn van de ge volgde methode. Derhalve is effectief onderwijs niet te geven zonder ge degen kennis van de grondslagen, waarop een methode gebouwd is. BREEZAND nodige duurzame gebruiksgoederen mid dels staatscrediet in de gelegenheid te stellen die goederen aan. te schaf fen, staat of valt met een Juiste uit voering van de voorschriften. Het doel van de credietregeling moet bereikt wor den en iedere zwendel zal onverbidde lijk streng worden gestraft. Het cre- diet wordt alleen verstrekt aan hen die dit dringend nodig nebben en het op de juiste wijze gebruiken. Meent men een eigen, minder oirbare weg te kun nen gaan, dan stelt men zich aan de zeer ernstige gevolgen hiervan bloot. De dictator 4 VX7E waren er allemaal wel zo langzamerhand van overtuigd geraakt, dat Hitier en zijn Eva dood waren. Daarom is de op doffer die onze zekerheid nif heeft gekregen, te he viger: Een ex-Luftwaffe- piloot heeft de Poolse autoriteiten verteld, dat hij Adolf en zijm geliefde, even voor Duitslands ca pitulatie, naar Denemar ken vloog. Wij hebben het Deense volk nooit van Nazi sympathieën verdacht, daarom is onze teleurstel ling nog schrijnender dan ze anders reeds geweest zou zijn. De hemel mag weten, wat Hitier op het ogenblik in het land van melk en boter aan plan nen beraamt. Als hij al niet inmiddels naar Ame rika of Engeland is over gestoken dan zal dit toch in geen geval lang meer duren. Indertijd had de Fuhrer immers al zo'ru on telbaar-verlangen naar een verblijf op die eilanden Hoe het ook zij, er moet iets -aan gedaan worden. Op zijn minst het is natuurlijk maar een sug gestie zou men een in tensieve controle kunnen gaan uitoefenen op de vis-vrachtauto's uit het Denenland, die we gere geld van en naar Antwer- pen zien rijden. Adolfs sluwheid staat* voor rdets. En vlsauto's zijn nu juist dingen, waarmee men be ter dan met welke andere rijdende -chuilplaats, op de fijngevoeligheid, in cS- su het reukorgaan der douaniers kan speculeren Vergeefs rpwee geboeide gevangc- A nen, die door een po- litie-agent door de stra ten van Chichester (Eng.- werden geleid', wisten op een gegeven moment te ontsnappen. Zij bleken goede lopers en lieten hun bewaker, die al een dagje ouder was, v?r achter zich. Toch hadden zij bui ten de waard gerekend. Want op het ogenblik, dat zij zich voorlopig op vei lige afstand van hun ach tervolger waanden, blies deze op zijn fluitje. En de gevangenen waren vreemdelingen in Jerusa lem. Zodat het kon ge schieden, dat zij het po litiebureau passeerden, juist toen een stevige agent, jn actie gebracht door het alarmsignaal, naar buiten dook. Een botsing, een kreet van pijnlijke verrassing en de zaak was weer be klonken Mannen T\e club tot bevordering van mannelijker man nelijkheid in New York heeft generaal Eisenhower de radiozanger Jack Smith en de filmacteur Burt Lancaster ideale typen genoemd van de echte Amerikaanse man. Mej. Helene Eunis uit Boston, de presidente der vereni ging verklaarde, dat zij en de haren ernaar zul len streven mannen te vormen die werkelijk mannen zijn. Mannelijke mannen, virile mannen, gespierde mannen, etc. Welbeschouwd verwon dert het ons, dat nog geen enkelijke mannelijke man de presidente eens op een vaderlijk-mannelijke manier over de knie heeft gelegd. Meer eenheid en zelfcritiek zijn noodzaketijk BILJARTEN Stedenwedstrijd Den Haag Bergen op Zoom Zondag 12 October zal in Lunchroom De Ijsbeer te Bergen op Zoom een stedenwedstrijd op groot biljart plaats vinden tussen de 4 beste Haagse en de 4 beste Bergen op Zoomse spelers. Voor deze wedstrijd bestaat veel be langstelling, omdat onder de Haagse spelers enkele zeer sterke krachten schuilen o.a. Metz (hoofdklasse) en Lubach (le klasse). Deze en de andere spelers, t.w. Wilson en de Leijster zul len het de Bergse spelers danig lastig maken om te trachten de overwinning meer naar Den Haag te slepen. De Bergse spelers zijn; Jacobs (hoofd klasse) Goderie (le klasse) van Loon (le klasse) en Nijnatten le klasse. De wedstrijden vangen aan om 12 uur 's middags. ooooooooooooooooo Oooooooóooooooooooé^ooooooooooooooooooooocooooooo^ooooooooc 0 TN de Verenigde Staten voert Pater Payton een grote actie voor het bidden van de rozenkrans in het huis gezin. In deze actie wordt hij bijge staan door verschillende populaire film sterren. Een van de eerste onder hen om aan de oproep van Pater Payton gehoor te geven, was de filmspeler Bing Crosby, die voor de radio ver klaarde: Zoal's alle vaders over de ge hele wereld, wil ik, dat mijn kinderen opgroeien tot eerlijke en bruikbare burgers in een vreedzame wereld. Ik wil dat mijn vier jongens houden van hun land en van de huiselijke haard en dat zij God liefhebben. Ik wil dat mijn kinderen bidden, omdat ik de kracht ken van het gebed, dat zacht is en toch bergen kan verzetten. Ik ken deze kracht van het gebed, niet als een lid van de geestelijkheid, maar als een vader onder zijns gelij ken, als een uwer. In ons gezin gelo ven wij aan het gezamenlijk bidden van de Rozenkrans als een grote kracht ten goede. Wij zullen alles doen hetgeen in ons vermogen ligt om het dagelijkse bidden van de rozenkrans in gezinsverband te bevordereij" TVeze maand zal de toneelkunstenaar Herman Bouber, schrijver van een groot aantal stukken voor het volks toneel, regisseur en acteur bij het Volkstoneel, gedurende 40 jaren voor het Nederlands toneelleven hebben ge werkt. 18 toneelstukken verschenen van zijn hand, waarvan de meeste be kendheid verwierven: Bleke Bet (1917),, Perzik en Pruim (1918), De Jantjes (1921), Zeemansvrouwen (1928), De Commensaal (1933) en Het kind van de buurvrouw (1934). Herman Bouber zal op 15 October a.s. in de Stadsschouwburg te Amster dam gehuldigd worden bij de opvoe ring van De Commensaal. \I/TE in de veronderstelling leeft, dat 1 door het amateurtoneel opvoerin- gen gegeven kunnen worden, die op laag artistiek peil staan, omdat men van amateurs toch eigenlijk niets goeds hoeft te verwachten; omdat enkel en alleen het amateur-zijn, al voldoende excuus is voor een minder geslaagde opvoering, heeft op de dag van vandaag wel de wind in de zei-i len. Het nieuwe seizoen is enkele we- ken oud en reeds zijn verschillende opvoeringen, welke niet voldeden aan de minimum-eisen, die gesteld moe- ten worden, wil het amateurtoneel zijn mooie cultureel-opvoedende taak blij- ven vervullen, achter de rug. En zo zullen er helaas nog vele komen. Het •amateurtoneel zit diep in'de put. ïTet gebrek aan amusement tijdens de oorlog en de ongebreidelde zucht om na de bevrijding de schade in te halen, hebben het amateurtoneel een schijnbloei gebracht. Het aantal verenigingen is legio, dus ook het aan- tal regisseurs en spelers. En in die 1 massa is de ware liefhebberij, geba- seerd op werkelijk talent, nijvere stu- die en onverbiddelijke zelfcritiek ver- loren gegaan. Onder het motto: „we zijn maar amateurs", worden de meest dwaze, inhoudloze en vaak weinig verheffende stukken gebracht en dan nog slecht. Is het teruggrijpen naar oude successen als: De Spooktrein en Pukkel en Pukkel, of dc gebrs. Kal- koen, geen bewijs voor de onmacht van de z.g. moderne stukken om te boeien. JPn wordt niet, na' nagenoeg iedere opvoering verontschuldigend ge- zegd, dat er«een paar spelers voor het eerst op de planken stonden? Hoeveel amateurs zouden, op de man af ge- vraagd, kunnen zeggen, welke de taak is van het amateurtoneel? Slechts weinig en daaruit blijkt dat de hui- dige mentaliteit verre van gezond is. Meer eenheid, dus minder verenigin- gen, alleen bekwame regisseurs, en die zijn er rriaar weinig en spelers, die werkelijk hun dienende taak begrij- pen en vooral kunnen behartigen en die inzien, dat toneelspelen 'n andere Georgi Dimitrov, die in Bulgarije de eerste viool speelt, met het humpie-dumpie George Pavlov, een der beste moderne Bulgaarse schilders. We kükcn liever naar een schilderij van de laatste, dan door een hennepenvenster gele verd door de eerste: liefhebberij is, dan sigarenbandjes verzamelen en koekhappen, zyn in staat ons uit de put te helpen. Dit be tekent praktisch, dat 80 procent van speelsters en spelers terug moet naar de beslotenheid van het repetitielo kaal, om dan pas weer op de planken terug te keren wanneer na strenge zelfcritiek iets goeds geboden kan worden. Minder vleiende recensies in de dagbladen zullen dan spoedig achterwege blijven. G. S. rpWEE Stockholmse bladen „Afton- tidningen" en „Expressen" komen met het bericht, dat men in acade mische en literaire kringen in Stock holm van mening is, dat de beroemde Franse auteur André Gide dit jaar de Nobelprijs dient te ontvangen. Gide komt reeds jaren op de candidaten- lijst voor, maar nu heeft men volgens beide bladen de indruk, dat hij yoor de Zweedse academie aanvaardbaar is geworden. In ieder geval staat 't vast, dat de Nobelprijs voor literatuur dit jaar aan een Fransman zal worden toegekend vanwege de hoge kwaliteit van de huidige Franse literatuur. Als andere candidaten worden ge noemd André Malraux, Jules Romain en Frangois Mauriac. Vertaalde poëzie Zijn wens^ zal al spoedig in vervul ling gaan. want binnenkort verschijnt in de bekende Bayardreeks een deeltje vertaalde gedichten van de hand van Leo Boekraad. Het zal een veertigtal verzen bevatten uit alle delen van Europa: Griekenland, Zuid-Slavië, Po len, Litauen, Hongarije, Slowakije, Servië, Rusland, Kroatië, Estland, enz. Ook treffen we hier aan het „Ge bed van een kreupele" uit Des Kna- ben Wunderhorn. Buiten Europ'a vond de verteler o.a. stof bij Li Tai Po. De onvermijdelijke Omar Khayyam ont breekt ook hier niet. Deze vader van het pessimisme is vertegenwoordigd met een wel heel kenmerkend kwa trijn, dat we hier afdrukken: DE KLEI Ik keek lang bij den pottenbakker toe, Toen hij de klei vermaalde,' hoorde hoe de klei hem fluisterende zei: doe zachtjes, broer, ik was weleer als gij. Ambacht A LS altijd is ook de September-af- levering van dit maandblad weer rijk gevarieerd van inhoud en fraai verlucht. We noemen o.m. 'n uitvoerig artikel over het „beroepsgeheim van de fietsenmaker" en een interessant praatje met de Terneuzense houtsnij der Cornells Walhout. Jacques R. W. Sinnighe, schrijft over visitekaartjes op het dak, warmee hij de windwij zers bedoelt. In de gemeentelüke universiteit te Amsterdam heeft pater Jos Smits van Waesberghe S.J. een openbare les gegeven ter inleiding van de colleges, die hij als privaat-docent zal houden. In kunsthandel Borzo te 's Hertogen bosch worden" van 11 tot en met 31 October schilderijen van Midden- Limburgse kunstenaars geëxposeerd Op 14 November zal de wereldbe roemde tenor Tito Schipa optreden in het Concertgebouw te Amster dam. Er is ingebroken in het aan de schrij ver en toneelspeler Sacha Guitry behorende kasteel bij Versailles. O. a. wordt een degen van Sarah Ber- nardt vermist. De Unesco wil een catalogus aanleg gen van de werken, welke zich in de Europese boekerijen bevinden. Men schat het aantal te verwerken titels op een kleine 20.000.000. Rika Hopper zal Bij gelegenheid van haar'50-jarig toneeljubileum gehul digd worden in de Stadsschouwburg te Amsterdam op 24 Oct. a.s. Berlyn heeft een jaarlijkse prijs uit geloofd van 10.000 Mark voor de schrijver van een roman, waarin de gedachten van menselijkheid en de mocratie worden verdedigd. Eberhard Brockhaus, de bekende uit gever. is door een motorongeluk-om het leven gekomen. Maar eindelijk was haar geld op en de winter was in het land gekomen. Ze moest naar huis om uit de oude kous onder in de Dedstede nieuwe fran ken te halen, die ze voor Xaver op gespaard had en ook moest ze vinter- kleien hebben. Maar daarna dreef een inwendige stem haar weer uit haar stille huisje; in die eenzaamheid kon, zij het ditmaal niet uithouden. Toen zij echter even voor Kerstmis de Italiaanse grens weer overging, met andermaal haar zak vol old, moest zij in zichzelve lachen om de domme mensen die hang voor haar waren. Midden in de koude winter werd het haar warm om het hart Zij had voor het eerst haar gelooi in de mensen, van wie zij zooveel slechte ervaringen had opgdaan, terug gevonden. In stil te zegende zij die goeie dappere Jo sephs,, die direct aan de onschuld van Xaver geloofd had. Maar toch be stormde weer nieuwe angst haar ziel; de eerste Februari zou Xaver gevonnist worden. Voor die dag moest zij d'Allard vinden of alles was ver loren Ze was metde Bemina-trein, de zelfde, waarmee Josepha twee dagen later reizen zou, waar naar Poschiavo gereisd. Daar had ze nog uit de tijd, dat de oude Kernbacher nog leefde, tal van kennissen, 's-Morgens voor Kerstmis kwam ze bij een voerman Giacomo Gr3ndosi binnen, die de dienst lussen de kleine berggehuchten verzorgde en ook de post meenam. „Geen nieuws, altijd nog geen nieuws?" „Misschien toch, vrouw Kernbacher" Haar hart klopte sneller. „Ik weet niet of het werkelijk goed nieuws is. Luister, eens: gisteren had ik een vracht naar Scalino te brengen. Een uurtje voor dat dorp staan een paar eenzame huisjes. Men zegt dat daar al weken lang een gewonde grenswacht ligt. Hij moet flink geval len zijn,want hij is nu nog niet hele maal beter. Ik weet niet, hoe hij heet alleen dat zijn voornaam Thomasio ls. „Thomasio Thomasio d'Allard „Dat weet ik niet Ik zei immers al, dat hij een lelijke val omlaag ge maakt heeft. Naar beneden brengen kunnen ze hem niet, de arts was zelf boven. Papieren heeft hij niet. Hij had alleen een grenswachtuniform in vodden om zijn lijf hangen, toen ze htm vondén." „Weet je ook waar „Vlak bij de huizen. Ondanks zijn zware verwondingen moet hij zich daarheen gesleept hebben om vlak bij de huizen nogmaals te vallen en met een zware hersenschudding te blij ven liggen." „Scaïino Dat is toch niet zo heet ver van de Palü-gletscher „Dat niet „Ja, maar de politie.... „Die is boven geweest maar buiten d'Allard wordt wordt geen grenswacht vermist en.... d'Allard moet toch neer geschoten zijn Een schotwond had de man niet en ze hebben nem ook niet herkend. Zijn hele hoofd is op gezwollen en geen van de heren uit Tirano is komen kijken. Die zijn er vast van overtuigd dat d'Allard dood geschoten is en in een of andere glet- scherspleet geworpen." Een ogenblik overlegde vrouw Kem-iJ bacher bij zich zelf. „Ik ken d'Allard. Wanneer kun je i' mij naar Scalino rijden i „Dat zal moeilijk gaan. Gisteren bleef ik met de slede al bijna in de sneeuw steken." „Ik moet morgen naar boven i* „Met Kerstmis en sneeuw op komst!" „Ik moet. signor GradosiIk moet! Ik zal betalen wat je vraagt, je paard als het er aan zou moeten. Ik geef Je direct honderd franken, als je mij morgen naar boven brengt Zo ver als i mogelijk, de rest doe ik wel te voet." J „Het gaat nieti „Goed. dan loop ik „Dat is waanzin." JS „Heb medelijden, je bent toch ook 'n mens. Denk eens aan waar voor ik sta Morgen is het Kerstmis Wees C barmhartig0 Ze legde de honderd franken op de i tafel en de voerman krabde zich het 5 hoofd eens. 1 De Avonturen van Suske en Wiske DE KONING DRINKT door W. van der Steen „Het is waanzin." (Wordt vervolgd) Om aller levens te redden is jonkvrouwe Wiske er toe over gegaan, een trucje toe te passen, waarbij Isedoruske als lokaas dient. Natuurlijk is het de bedoe ling dat de draak mïshapt, hoe wel we ervan overtuigd zijn, dat er wel enige risico 'aan dit trucje is verbonden gezien de twee mui len, die op het wichtje azèn. Hét is ons nog niet duidelijk, wat Wiske met deze bengelpartij be oogt, maar de dag van morgen zal wellicht enige opheldering ver schaffen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1947 | | pagina 2