Donderdag de Sowjet-resolutie
'T SCHIP VAN TRAAN EN TRANEN
„Niet alleen vergelding
Een drinkwa^erfabriek
op de „Willem Ruijs"
OPENING KANAAL GENT TERNEUZEN
Twee Nederlandse Bisschoppen gewijd
Afgevaardigde Palar debuteert
r
Boerenprobleem
studie-object
IN 'T KORT
Collegiaal orgaan
volgende week
De drie militairen
vrijgelaten
Memoranda over
de Ruhrkolen
Mr. Oud vormt
Dem. Volkspartij
De doop van
prinses Marijke
DERDE JAARGANG
No. 892
WOENSDAG 8 OCTOBER 1947
INDONESIË IN DE VEILIGHEIDSRAAD
Z
VIJF MINISTERS HOUDEN ER
ZICH MEE BEZIG
CHINEES OORDEEL
Splitsing Ministerie O.G.
Weinig verandering
Zelfbeschikking voor
Z. Sleestcijk gevraagd
Begin 1948 verkiezingen
Tweede Kamer
Mgr. Hanssen en
Mgr. Hettenga
VOETBALLEN
EN
PROCES VERBAAL
Brits Kabinet
gewijzigd
Shinwell Minister van
Oorlog
EERSTE VERMELDING
VAN VLISSINGEN.
Prins en Prinses naar
Walcheren.
Zij produceert 300 ton per etmaal
WIE de oude schseepsjournalen leest
over tochten naar Oost en West
en verneemt hoe ondanks rantsoene
ring aan boord het in vaten meege
nomen drinkwater, spoedig lauw en
troebel geworden, snel verminderde en
in sobere bewoordingen de angstige
spanning -vindt uitgedrukt waarmee
naar regen werd uitgezien, beseft des
ondanks dikwijls niet, hoeveel onge
mak en last de drinkwatervoorziening
aan boord van schepen heeft veroor
zaakt en nog minder, dat een deugde
lijke oplossing van dit vraagsuk nog
pas sinds betrekkelijk korte tijd in prac
tijk is gebracht. En een vraagstuk was
het. Hoevelen hebben in de afgelo
pen weken niet vergeefs aan de water
kraan gedraaid? In hoeveel huishou
dens heeft hët watertekort verveling
en ongemak zelfs ernstige last veroor
zaak? En welk een invloed heeft het
gebrek aan water in een warme zomer
niet op het humeur van de mens?
De festiviteiten in 1827
DE „WILLEM BAREN DSZ",
,J$kande vir die Hollanse Nasie"
Wijzigingen in de
Kieswet
Uitgave van de „Stichting De Stem". Commissie van Toezicht:
A. F. J- Aernoudts; C. J. v. Hooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr. A. J- J- M. Mes; Mr. H. B. B. de Rechter. Verschijnt elke
werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 3.38 per kwar
taal, per post f 4.25, per week (uitsluitend bij niet-postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrek
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Waarn. directeur: P. J. Alberts; hoofdredacteur: J. J. H. A.
Bruna. Advertentieprijs (uitsluitend voor de Zeeuwse oplage):
0.10 per m/m; voor Reclames (Ing. Med.) f 0.25 per m/m. (Voor
de gehele oplage resp. 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
"A.
DE DEBATTEN in de Veiligheids
raad over Indonesië zijn hervat.
India was van mening, dat de troepen
achter de dèmarcatielijnen „van voor
het conflict" moesten worden terug
getrokken. Bij de verdere uiteenzet
ting had Pillai veel critiek op Mr. van
Kieffens zonder dat hij echter zijn be
toog met bewijzende feiten kracht wist
te geven.
De Pool Katzsuchi wist er niet be
ter op dan de S.U. bij te vallen en
critiek uit te oefenen op het consu
laire lichaam te Batavia. Blijkbaar
was de afgevaardigde bang. dat het
resultaat der onderzoekingen voor Ne
derland gunstig zal zijn. Ook hij viel
tan Kieffens aan, hoewel hij toegaf,
dat deze Nederland schitterend wist
te verdedigen
Dc Chinees Tsjiang verzette zich te
gen de Sovjet-resolutie, omdat deze
hij voorbaat het werk van de Drie-
mogendheden-commissie in een sfeer
van wantrouwen zou plaatsen. Hij ver
ïocht de Raad met verdere actie te
willen wachten tot het volledige con
sulaire rapport binnen was. Tenslotte
betreurde hij het, dat van Kieffens
de Republiek ais geheel verantwoor
delijk wilde stellen voor de in Indo
nesië bedreven wreedheden.
Als laatste spreker voerde de Indo
nesische afgevaardigde Palar 't woord
(tot voor kort voor de P. v. d. A. lid
van de Tweede Kamer). Hij viel over
de gehele linie het Nederlandse beleid
inzake Indonesië aan. maar verklaar
de vertrouwen te hebben in de Com
missie van Drie. Hij drong er bij de
Raad op aan. dat deze de Arbitrage
van de Commissie van Drie bindend
zou verklaren voor beide partijen.
Nadat deze spreker nog een lans
had gebroken voor de Republiek, „die
niet van Japans maaksel was en krach
ten had. welke diepere wortels ver
rieden dan wild terrorisme alleen",
werd de vergadering verdaagd tot a.s.
Donderdag.
JJet boerenconflict om het eens
populair te zeggen schijnt thans
aan het einde van de eerste ronde te
zijn, welke duidelijk door de boeren
is gewonnen Achter de coulissen is de
laatste weken hard gewerkt en er ge
beurde meer dan aan de publiciteit
werd prijsgegeven.
Dit alles is aanleiding geweest, dat
verscheidene ministers zich momen
teel reeds ernstig met de boerenklach
ten bezig houden. Het probleem is zo
urgent het stemt tot voldoening,
dat de regering dit heeft ingezien
dat het niet alleen kan behoren tot
de competentie van minister Mansholt
Ook aan de minister-president dr.
Beel, de ministers Lieftinck, Drees en
Huysmans gaan de boerenklachten met
de daaruit voor hun departementen
voortvloeiende consequenties na ter
harte. Daarom behoeft het geen ver
wondering te wekken, dat het juist de
ze gevarieerde kabinetskern is, die de
laatste week diverse besprekingen heeft
gevoerd en zich beraden heeft over het
probleem.
Thans persoonlijk contact
Zijn wij goed ingelicht, dan zal er
spoedig door deze Ministers contact
worden opgenomen met de Stichting
v. d. Landbouw. Ook is het niet onmo
gelijk. dat op korte termijn enkele
incidentele prijscorrecties zullen wor
den toegepast.
QE UIT HET BINNENLAND
terugkerende Chinese mili
taire waarnemers hebben verens
de „Sin Po" de volgende iftaruk-
ken opgedaan: Het leven in het
binnenland is moeilijk en geheel
verschillend van het leven te Ba
tavia. De positie der Chinezen is
zeer précair en geheel onveilig.
De gewapende benden zijn ge
heel ongedisciplineerd, zij vol
gen geen bevel op en verstoren
voortdurend de veiligheid.
UJDGAR WOOG, een vooraanstaande
figuur uit de Zwitserse pro-com
munistische arbeiderspartij, is met elf
andere partijleiders op Maandagavond
gearresteerd.
QP DE STAATSMIJN MAURITS te
Lutterade werd de 27-jarige, on
gehuwde houwer F. H. Fiévez, uit
Heerlen in een vul-pijler door stenen
uit de blaasleiding zo ernstig gewond
dat hij overleed. Op de mijn Laura
te Eygelshoven werd de gedetineerde
J. Blok door een vallende steen in de
nek getroffen. Hij werd in het St. Jo-
sephziekenhuis te Heerlen opgeno
men. waar hij is overleden.
-&
TJET NEDERLANDSE communiqué
maakt melding van 2 gewonden op
6 October aan Nederlandse zijde vol
gens dc tot dusverre ontvangen bericli
ten. Op West-Java zijn enkele Neder
Iandsc patrouilles en bivaks beseho
ten.
JgEN DIVISIE van 10.000 Arabische
jongemannen staat gereed om Pa
lestina gewapenderhand te „redden".
'J'E LONDEN wordt vernomen, dat
de Britse strijdkrachten in het late
najaar Irak zullen hebben verlaten.
rjUJDENS DE OORLOG hebben de
Engelse katholieke aalmoezeniers
5.000 bekeringen tot stand gebracht.
7,o deelt de Hoofdaalmoezenier van 't
Britse leger. Mgr. Coglilan. mede in
ziin inleiding on een boek: getiteld:
„De priester ouder de soldaten", dat
zo juist is uitgekomen.
(Van onze Haagse correspondent).
TN DE regeringsverklaring werd be-
kend gemaakt, dat een collegiaal
orgaan zou worden gevormd om de
Luitenant-Gouverneur-Generaal in de
ze moeilijke periode van advies te
kunnen dienen. Reeds eerder konden
wij hierover melden, dat Jhr. Mr. v.
Vredenburch. Hoofd van de afdeling
Politiek van het departement van Bui
tenlandse Zaken algemeen werd be
schouwd als een der vertegenwoor
digers in dit orgaan.
Uit goede bron vernemen wij thans,
dat de samenstelling van dit orgaan
in de loop van de volgende week kan
worden verwacht. Omtrent de sugges
ties dat minister Neher of Max van
Poll eveneens lid zouden worden, kan
nog niets met zekerheid worden ge
meld.
Tot siot- vernemen wij nog, dat het
Collegiaal Orgaan zal worden gevormd
binnen de door de wet geldende bepa
lingen. Dit zal o.m. moeten inhou
den, dat ondanks de macht van het
C.O. (Cillegiaal Orgaan) de G. G. de
maent blijft uitoefenen „in naam des
konings" Hieruit vloeit voort, dat het
C.O. geen beslissingen zal kunnen ne
men zonder dat dr. van Mook het er
mee eens is. Van Mook krijgt dus ook
een veto.
"VTADAT HET republikeinse persbu
reau Antara reeds had gemeld, dat
de Nederlandse militairen vrijgelaten
zouden worden, arriveerden gisteren
op het vliegveld Kemajoran Mac Cal-
lum en de soldaat Poley. De laatste,
afkomstig uit Zeeland, vertelde aan
Aneta. dat alle inzittenden van de
Beechcraft direct na de landing in een
auto naar het huis van een republi
keins kapitein gebracht werden, waar
zij een goede behandeling' ondervon
den. Later werden zij naar een ander
huis overgebracht, waarbij de Neder
landers gescheiden werden van de
Amerikanen, die echter aandrongen op
hereniging, hetgeen geschiedde. De
soldaat W. Poley zal waarschijnlijk
Donderdag per Constellation naar Ne
derland vertrekken, omdat zijn vader
stervende is. Dit was ook de reden,
waarom Mac Callum hem in de Beech
craft had meegenomen. Mac Callum
verklaarde tegenover Aneta. dat de
republikeinse kapitein hem verlof ge
vraagd had mee te vliegen naar Djog-
ja. omdat de verbindingen zo slecht
waren. Mac Callum. die zelf in Pa-
meumpeuk bij de Nederlanders was
achtergebleven, kreeg later bericht,
waarin hem toestemming gegeven
werd te vertrekken. Hij verklaarde, dat
de behandeling van de T.N.I. goed
was geweest. De andere Nederlanders
lt. van der Ham en sgt-majoor van
der Kalken waren reeds in Bandoeng
afgezet.
TTIT WELINGELICHTE bron verne
men wij thans, dat vermoedelijk
reeds in de komende week de split
sing kan worden verwacht van het de
partement van Overzeese Gebiedsde
len. Het oorspronkelijke ministerie v.
Overzeese Gebiedsdelen zal als zoda
nig vermoedelijk verdwijnen. Daarvoor
in de plaats komen twee andere mi
nisteries.
Jeugdgevangenis in
Zutphen bestaat 10 jaar.
T^TET AELEEN zal hier vergelding;
voor het bedreven kwaad, maar
ook verbetering van het individu dc
grondslag moeten 74jn".
Wijlen MÏnisTer Goseüng sprak bij
de ingebruikneming van de jeugdge
vangenis in Zutphen, nu tien jaar ge
leden, deze waarachtige woorden, toen
hij in zijn kwaliteit van Minister van
Justitie de officiële rede uitsprak.
Bij de herdenking van dit feit werd
de Minister van Justitie vertegenwoor
digd door Mr. J. E. Erdman. De pre
sident van het College van Hegenten,
Mr. J. H. Bijbau, verwelkomde de aan
wezige autoriteiten, w.o. rector Jan
sen als vertegenwoordiger van de H.
K. Reclassering.
Door de directeur van deze jeugd
gevangenis werden enkele cijfers ge
geven over de afgelopen tien jaar.
Hieruit bleek, dat in totaal 999 jeug
dige delinquenten werden opgenomen
waarvan er 151 wegens wangedrag
niet konden worden gehandhaafd. Van
de 520 voorwaardelijk in vrijheid ge
stelden moest er van 43 het vonnis
worden herzien, terwijl 174 gevange
nen hun gehele straftijd moesten uit
zitten.
Deze cijfers schijnen dood en wei
nig-zeggend; in werkelijkheid getui
gen zij ervan, dat in deze jeugdge
vangenis nog geen tien procent ..de
gehele straftijd moesten uitzitten". Een
prestatie voor de leiding, die duide
lijke vermelding verdient, omdat hier
een wereld van de allermoeilijkste
jeugdzorg met alle leed daaraan ver
bonden aan ten grondslag ligt.
Goseling, wiens tragisch einde en
vruchtbaar leven zo snel dreigen te
worden vergeten, moge ook in het
principe, dat hij aan dit werk meegaf,
nog lange tijd voortleven.
Antwoord van V. S. aan
Frankrijk en Benelux.
ILTEN VERWACHT, dat Engeland en
de V. S. binnen een week aan
Frankrijk, België. Nederland en Lu
xemburg zullen mededelen, dat zij be
reid zijn enkele détails van het En
gels-Amerikaanse plan voor de steen
koolmijnen in het Ruhrgebied te wij
zigen. doch dat ze de hoofdlijnen van
het plan zonder verwijl ten uitvoer
leggen. Deze mededeling zal worden
tedaan in de vorm van een gezamen
lijke nota aan de vier regeringen, in
antwoord op de bezwaren welke door
Frankrijk en de Benelux-groep zijn
gemaakt.
De 4 landen hebben geprotesteerd
tegen de. tijdens de Engels-Amerikaan
se besprekingen te Washington voor
gestelde overdracht van de verant
woordelijkheid voor de leiding aan dé
Duitsers. De vier memoranda worden
nog door de Engelsen en Amerikanen
bestudeerd.
Weersverwachting geldig tot
hedenavond:
In de ochtend plaatselijke nevel
of mist. Overdrijvende wolkenvel
den. Vrijwel overal droog. Ver
anderlijke wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
Zon ctJer 18.04 uur. Maan on
der 1G.12 uur. Donderdag: Zon op
6.52 uur. Maan op 0.40 uur.
TVE DEENSE PREMIER. Knut Kris-
tensen, wiens regering Zaterdag
ten val is gebracht, zeide ten aanzien
van het probleem der Deense minder
heid in de Duitse provincie Zuid-
Sleeswijk, dat men pogingen zou blij
ven doen om de Deense karakteris
tieke elementen in het gebied weer
te versterken. Hij hoopte, dat aan Z.-
Sleeswijk zelfbeschikkingsrecht zal
worden verleend.
Kristensen verklaarde, dat met de
V. S. de onderhandelingen zullen wor
den voortgezet over afschaffing van
de overeenkomst betreffende Groen
land. welke overeenkomst in 1941 te
Washington is getekend en Groenland
practisch onder Amerikaanse h ar
ming steil, ofschoon uo Deense sou-
vereiniteil wordt erkend.
(Van onze Haagse correspondent).
IJTT DOORGAANS welingelichte
bron vernemen wij. dat de Twee
de Kamerontbinding, wfclke noodza
kelijk zal zijn i.v.m. de wijziging van
de Grondwet, zal geschieden in de
eerste helft van 1948. Uit andere ge
gevens blijkt, dat de nieuwe verkie
zingen vermoedelijk gehouden zullen
worden in April van het volgende
jaar.
Billy, Ronnie en Teddy Seban, een drieling in Chicago, konden niet
wachten tot hun mama de verjaarsdagtaart aansneed, die te hunner ere
de tafel sierde. Van een onbewaakt ogenblik maakten zij dankbaar mis
bruik. Uit de foto kan men afleiden dat hun handeling was niet onop
gemerkt gebleven zal zijn.
rpERWIJL in de Nood-kathedraal te
Roermond de consecratie van Mgr.
dr. J. M. J. Hanssen plaats vond, werd
te Bolsward Mgr. Nic. Hettenga. Apos
tolisch Vicaris van Rawalpindi, tot
Bisschop gewijd door Mgr. J. Reesink,
geassisteerd door Mgr. N. Stam en
Mgr. W. Panis.
Te Roermond werd de consecratie
verricht door de oude en toch nog op
merkelijk vitale Bisschop, Mgr. Lem-
mens, terwijl eveneens de Kardinaal
bij de plechtigheden aanwezig was.
Roermond was in feesttooi, duizenden
QP UITNODIGING van mr. P. J.
Oud. zijn een aantal niet-socialis-
tische democraten Zaterdag jl. te
Utrecht in vergadering bijeengeko
men. 'Na een uitvoerige gedachten wis
seling werd besloten tot de vorming
van een comité tot voorbereiding van
de oprichting van een Democratische
Volkspartij. Alle aanwezigen, ten ge
tale van 72 personen, traden als lid
van het comité toe.
Mr. Oud werd voorzitter.
QNGEKLEURDE LUCIFERS kosten
voortaan: le kwaliteit 22 ct. en 2e
kwaliteit 16 ct. per pak van 10 doosjes
2"OALS BEKEND, bestaat in de
gemeente Sprang-Capelle een
gemeente-verordening, bij welke
het verboden is zich op Zondag
enigerlei ver mank of sport te
veroorloven. Men schijnt zich er
bij de v.v. Wit-Zwart niet erg
druk om te maken met het ge
volg dat er Zondag 1.1. gevoet
bald werd en zelfs gewonnen.
Een verbod is echter een ver
bod, hoe gek dat het soms ook
kan zijn, en de dienaren van Her
mandad verschenen -dan ook
prompt, niet voor hup-hup, maar
om de overtreding te noteren. Hoe
zal dat moeten gaan. wanneer
Wit-Zwart weer een thuiswed
strijd heeft?
en nog eens duizenden waren uit Fries
land, dat de beste herinneringen aan
Mgr. Hanssen heeft vanuit de bezet
tingstijd, naar de oude Roer-stad ge
komen.
Twee zonen van Nederland zijn gis
teren het H. Priesterschap in al zijn
volheid deelachtig geworden, weer
zijn twee van onze landgenoten toe
gevoegd aan die roemvolle schaar kerk
vorsten waarvan in tijden van voor-
en tegenspoed zoveel is uitgegaan, wat
goed en van blijvende waarde bleek
voor land en voik.
De leiding van het Bisdom Roer
mond zal eerlang in de sterke en jon
ge handen overgaan van Mgr. Hans
sen. terwijl Mgr. Hettenga zijn aller
beste krachten zal gaan wijden aan
het hem toevertrouwde Missiegebied.
Moge God hen in dit schone, doch
niet steeds even gemakkelijke werk
bijstaan met de rijkdom van Zijn ge
nade.
T\E BRITSE PREMIER ATTLEE,
heeft heden de laatste bijzonder
heden over de reeds lang verwachte
hergroepering in de Britse Labourre-
gering, bedoeld om zijn Kabinet voor
een nieuwe aanval op de economische
problemen van het land te versterken,
bekend gemaakt.
De minister van Oorlog. Bellenger,
en de minister van Voorziening Wil
mot, zijn afgetreden. De minister van
Brandstofvoorziening Shinwell wordt
minister van Oorlog, zonder zitting te
hebben in het Kabinet.
Voorts zijn afgetreden: Lord Inman,
die lord Geheimzegelbewaarder was
en thans wordt opgevolgd door Vis
count Addison, die het ministerie voor
'de "betrekkingen met het Gemenebest
verlaat, de minister voor Schotland.
Westwood. en de minister voor de pen
sioeneu, John Burns Hynd.
Nieuwe benoemingen zijn: Philip
Noel Baker, tevoren minister van
Luchtvaart, wordt minister voor de
betrekkingen met het Gemenebest,
Arthur Woodburn. wordt minister voor
Schotland, Arthur Henderson wordt
minister van Luchtvaart, Hugh Gaits
keil neemt Shinwells plaats in als
minister van Brandstoffenvoorziening.
De nieüwe minister van Voorziening
is G. R. Strauss en de nieuwe mi
nister voor de Pensioenen is George
Buchanan.
Het Kabinet telt thans één lid min
der, namelijk achttien in plaats van
negentien.
Feestelijke herdenking.
(TOALS wij indertijd reeds gemeld
hebben was het op 23 Mei j'.l. ze
venhonderd jaar geleden, dat de
naam Vlissingen voor het eerst in
een der ons bekende oorkonden werd
vermeld. Op 28 Mei 1247 n.l. beves
tigde Bisschop Otto van Utrecht de
abdij van Middelburg in haar bezit
tingen en daaronder wordt ook „Vlis-
singhe" vermeld.
Daar dit betrekking heeft op de
parochie (Oud-) Vlissingen heeft
de plaatselijke Katholieke Ge
meenschap besloten, dit feit enigs
zins feestelijk te herdenken. Dit
paroehiefeest zal vermoedelijk
plaats vinden tegelijk met het ge
reed komen van het herstel der
R. K. Kerk.
Ook de gemeente koestert plannen
voor een sobere herdenking. Naar wij
vernemen zal een bijeenkomst plaats
hebben, tijdens welke de heer H. Pie-
ters. bibliothecaris van de Provincia
le Bibliotheek te Middelburg, zal sprc
ken over de betekenis van de be
wuste datum en over Vlissingen in
die tijd.
De datum dezer herdenking staat
nog niet vast, doch zal vermoedelijk
in de eerste helft van November
zijn.
TVE STOET, waarmede de Koninklij-
ke Familie en Hare gasten Don
derdag van Soestdijk over Biltho-
ven naar Utrecht zal rijden, zal be
staan uit zeven hofaulo's.
Vooraf gaat een militair escorte van
twaalf motorrijders. In de eerste auto
zuilen H. M. de Koningin en de Groot
Hertogin van Luxemburg plaats ne
men. In de laatste auto het Prinselijk
Paar met de dopeling. De stoet wordt
gesloten met opnieuw twaalf militaire
motorrijders. Tussen elf uur en 11.10
uur komt de stoet bij de rotonde in de
verkeersweg, bij het R. K. kerkhof
van Utrecht aan. Er vindt geen offi
ciële ontvangst of begroeting plaats.
De stoet zal zich dan naar de Dom
kerk begeven. Langs de route staat
een erehaag, gevormd door militairen
Elke drie meter langs het parcours
staat een militair opgesteld tot bij de
ingang van de Domkerk. Rechts van
de ingang staat een erewacht van de
Studentenweerbaarheid opgesteld.
^PJET LIGT in het voornemen
van Prinses Juliana en Prjns
Bernhard indien mogelijk op Wal
cheren aanwezig te rijn op 4 No
vember, wanneer daar de boom-
piantdag zal worden gehouden.
In tanks
J^og kortgeleden vergenoegde men
zich ermee dm het voor een reis
benodigde drinkwater aan boord in
tanks mee te nemen. Voor schepen, die
slechts korte trajecten bevaren, lever
de dit nimmer moeilijkheden op, omdat
de tanks dan vaak ververst kunnen
worden. Moet echter veel water voor
een lange reis worden meegenomen,
dan ontwikkelen zich schadelijke bac-
De vier paarden, die men op deze foto ziet, zullen luister bijzetten aan
de huwelijksplechtigheid van Prinses Elisabeth van Engeland, op 20 No
vember a.s. Drie ervan zullen het bruidsrijtuig helpen trekken. Met gra-
mofoonplaten tracht men hen alvast een beetje te wennen aan de over
vloed van martiale geluiden die aan de feestelijkheden gepaard zullen
gaan.
J^a de val van Napoleon was de eerste
zorg der grote mogendheden de
grenzen van vóór de Franse Revolutie
zoveel mogelijk weer in ere te herstel
len. Vanzelfsprekend had het nog al
wat voeten in de aarde eer de kaart
van Europa weer opnieuw vastgelegd
voor de aldaar te bouwen zeeetui-
met deze regeling heeft bezig gehou
den, heeft hieraan dan ook een hele
kluif gehad.
Niet ovëral echter greep men terug
op de grenzen van vóór 1789, want
datzelfde Congres verenigde Noord- en
Zuid-Nederland in één staat onder het
Koningschap van Willem I. In dit ge
val zag men blijkbaar liever aan de
Franse noordgrens een stevige staat
ontstaan, dan dat men zich druk maak
te over de vroegere grenzen!
Voor de Zuid-Nederlandse provin
ciën, die onder Oostenrijk verarma
waren en van vrijwel alle scheepvaart
verkeer waren verstoten geweest, brak
nu een betere tijd aan. Antwerpen en
-pen tweede male is de „Willem Ba-
rendsz" uitgevaren. In het alge
meen waren de perscommentaren over
de eerste tocht afgestemd op het be
grip „roemrijk", de voorbeschouwingen
bij de tweede tocht van onze drijven
de traanfabriek waren niet minder
geestdriftig. Nu wil het geval, dat bij
Gottiner in Haarlem een boekje van
de persen kwam, geschreven door Dr.
A. Melchior, die als scheepsarts de
eerste tocht van de walvisvaarder mee
maakte. Uit dat boekje blijkt ten dui
delijkste, dat de „Willem Barendsz"
met meer reden een schip van „tra
nen" dan van traan kan worden ge
noemd.
Volgens de scheepsarts is de alom ge
prezen eerste walvisvaart een der
grootste schandalen geweest, die onder
bescherming van onze driekleur kon
den plaats vinden. Zeker, het had een
grootse daad van Nederlandse moed
en fierheid, van ondernemingsgeest
en doortastendheid kunnen zijn. ware
het niet, dat geldzucht (de vanouds
befaamde vaderlandse ,.baet"-zucht)
een fatale rol had gespeeld.
6m te beginnen dan; vast staat, dat
de reis geëindigd is met een muiterij
in optima forma. Dit had wel degelijk
zijn oorzaak. De arbeidsvoorwaarden
waren verschrikkelijk, er werd gemid
deld 84 uren per week gewerkt in om
standigheden, die ten hemel schreiend
waren. Vervuiling en alcoholmisbruik
waren dagelijkse gasten aan boord, de
doctoren stonden machteloos tegenover
de tegenwerking van de kapitein en de
leiding van de expeditie.
Toen dr. Melchior het waslokaal te
kende, zei een Zuid-Afrikaan; „Tekent
die dokter die varkenshok? Ek dach,
dit hier es skande vir die Hollandse
Nasie".
Een collega van dr. Melchior, dr. W.
H. Bierman, schrijft in een voorwoord
o.a. „Overal zijn wij gestuit op over
treding van de rechten van de mens,
op gebrek aan idealisme, onwetendheid
en tegenwerking". De expeditieleider
demonstr dit duidelijk, toen hij zeide
tot een van de leden van de weten
schappelijke staf die zich erover be
klaagde dat noodzakelijke ingrediën
ten niet werden overgeladen uit een
aangekomen tankboot. „Tenslotte ben
je alleen maar meegekomen als recla
me tegenover de aandeelhouders".
Genoeg hierover; dit is Holland op
zijn allersmalst. Er moet een gedegen
onderzoek worden ingesteld, er moet
een mogelijkheid worden geschapen
om gedragingen van „Nederlanders"
als de kapitein en de expeditieleider
van de „Willem Barendsz" naar be
horen af te straffen, indien zulks nood-
zakciijk blijkt.
Gent, die als gevolg van het sluiten
der Schelde in 1648 totaal verarma
waren, kregen weer hoop op een nieuwe
welvaart. Voor Antwerpen was met
het weer openstellen der Schelde de
zaak geregeld, maar voor Gent ging
dit niet zo eenvoudig. Het oude in 1562
tussen Gent en Sas van Gent geopende
Kanaal was geheel verwaarloosd. Bo
vendien was in de loop der jaren dat
gedeelte van de Braakman, dat Sas
van Gent tot zeehaven had gemaakt,
geheel veriand en dus voor de scheep
vaart onbruikbaar geworden. Op ver
zoek van Gent stond Koning Willem 1
in 1823 toe, dat deze stad weer met de
zee zou worden verbonden door het
graven van een kanaal van daar tot
Terneuzen.
Qp 7 Juni 1826 was men zover gevor
derd, dat door Zijne Excellentie
van Doorn, Gouverneur der provincie
Zeeland, te Terneuzen de eerste steen
voor de de aldaar te bouwen zeeslui
zen kon worden gelegd. De eerste steen
legging gebeurde plechtig in tegen
woordigheid der voornaamste autori
teiten van de provinciën Oost-Vlaan-
deren en Zeeland. Zijne Excellentie
van Doorn hield een rede, waarin hij
de geweldige voordelen schetste, die
beide provinciën van dit nieuwe kanaal
mochten verwachten. Ook plaatste hij
een loden cassette die de verschillende
munten, geslagen tijdens de regering
van Koning Willem 1 bevatte, ter in
metseling naast de eerste steen.
Ondanks de grote moeilijkheden, die
men bij de aanleg van het kanaal on
dervond, kon men op 18 November
1827 dit toch voor het scheepvaartver
keer openstellen. Ook dit gang natuur
lijk weer met de nodige .festiviteiten
gepaard. In Terneuzen en Sas van
Gent vonden feestelijkheden plaats,
die des te meer vólk troken, omdat de
ze opening juist op de verjaardag van
de Koning viel. In Terneuzen opende
de Gouverneur van Vlaanderen, als
afgevaaidigde van Zijne Majesteit de
zeesluis. Uit oude krantenartikelen we-
teriën, hetgeen door toevoeging van
chloor (zgn. Caporit) voorkomen wordt
terwijl de chloorsmaak verdwijnt door
het water door koolfilters te iden.
De aan boord mee te nemen hoeveel
heid water is natuurlijk aan grenzen
gebonden. Men tracht daarom het ge
bruik zoveel mogelijk te beperken, ge
bruikt zelfsluitende kranen, brengt
soms niet in alle hutten stromend wa
ter aan en laat voor het baden alleen
zout water toe. Een ander bezwaar is,
dat men bij lange reizen gedwongen is
water te laden in vreemde havens,
waar kwaliteit en controle niet altijd
even voortreffelijk zijn. Bedenkt men
verdér, dat voor een schip als de „Wil
lem Ruijs" op een verbruik van 150 a
200 ton per etmaal gerekend wordt,
dan is het duidelijk, welk een enorm
dood gewicht zo'n schip moet meedra
gen.... tenzij men het drinkwater aan
boord kan „maken". Dan kan men aan
tonnage en dus brandstoffenverbruik,
haven- en kanaalgelden, besparen of
wel meer betalende last ipeenemen.
Verdamping
BJu was reeds lang bekend, dat men
drinkwater uit zeewater kan be
reiden door het zeewater te verdampen
en de damp tot zuiver water terug
te koelen. Inderdaad zijn de meeste
schepen van zo'n damper voorzien,
doch het is vrijwel steeds een noodin-
stallatie, die niet gaarne gebruikt wordt
De productie is gering en de door
stoom verhitte verwarmingspijpslangen
vervuilen snel met een dikke en harde
zoutkorst, die telkens moeizaam ver
wijderd moet worden. Bovendien liet
de kwaliteit van het water te wensen
over. De toepassing van dit type ver
damper is dan ook pracisch onuitvoer
baar.
Men kent echter (aldus een artikel
in het personeelsblad van de K.M. De
Schelde) tegenwoordig verdampercon
structies, die genoemde nadelen niet
of althans in veel geringere mate be
zitten en die voldoen aan de volgende
eisen; geringe plaatsruimte, weinig ver
vuiling en gemakkelijke reiniging, laag
stoomverbruk en goede waterkwaliteit.
De door de „Schelde" gebouwde ver
dampers hebben een verdamper-ele
ment. waarin een grote hoeveelheid
zeewater wordt rondgepompt. Een klein
gedeelte daarvan verdampt in een pij-
penbundel (die door stoom verwarmd
wordt i en een zelfde gedeelte wordt
voortdurend aangevuld met vers zee
water. De gevormde damp slaat in een
door koud zeewater gekoelde conden
sor neer tot zuiver water.
Door de grote snelhei waarmee het
water door de leidingen wordt geperst,
neemt 't snel water op en wordt tegelij-
kectijd voorkomen, dat zien veel ketel
steen afzet. Die ketelsteen is daaren
boven niet zo hard als gewoonlijk door
dat men stoom van lage temperatuur
en lage druk gebruikt. Door chemische
behandeling maakt men drinkwater,
dat niet van het gewone te onderschei
den is. Dit hebben de Vlissingers al kun
nen constateren, want toen in de win
ter van 1944-'45 in tankwagens water
werd rondgedeeld was dit afkomstig
van de waterfabriek van de „Willem
Ruijs". die in staat is 300 ton per 24
uur te produceren.
gINNENKORT zal een wetsontwerp
worden ingediend dat enkele wij
zigingen voorstelt in de Kieswet. De
wijzigingen zijn uitsluitend van tech
nische aard en beogen uitsluitend het
verkiezingsproces administratief te ver
eenvoudigen.
ten wij, dat een zee van mensen de- t-ve INWONERS van Losheim een
e feestelijke ODenine heeft biieewoond. sJ ]andelijkc gemeente aan de Duits_
ze feestelijke opening heeft bijgewoond.
Ter eeuwigdurende herinnering aan
deze openstelling is o.a. een prachtige
zilveren gedenkpenning ingeslagen. De
ene zijde toont het hoofd van de Ko
ning, terwijl de andere kant Neptunus
en de Scheldemaagd voorstellen.
Belgische grens, richtten zich met een
verzoekschrift tot de Belgische gemeen
te Mandorfeld, waarin zij de annexa
tie van Losheim door België verzoe
ken. Zij beroepen zich op het feit. dat
zij volgens het verdrag van Versailles
waren geannexeerd.
0
