H. M. Koningin gaat rust riemen
In het hol van de leeuw
„DE SCHRIK DER VELUWE"
Verenigde Vergadering spoedig bijeen
Duitse wagons voor
de hoogovens
De 880 raillioen
De leider van het Zeeuwse N. A, F.
voor zijn rechters
DfrRDE JAARGANG
No. 889
ZATERDAG 4 OCTOBER 1947
Prinses Juliana enige tijd Regentes
Distributienieuwtjes
Ook voor haar zal Prinses Juliana beëdigd worden
VOORLOPIG
met méér tabak
-DOODSTRAF
VOOR SAM OLY
,u
De Joodse immigranten
aangehouden
Glas voor tuinders
Droog
Doodstraf geëist
IN 'T KORT
Een oud gebruik
te Groede
de boeren van de n. c. uitten hun grieven
Minister Mansholt
in de verdediging
Na het Duitse oorlogskruis een eis
van twintig jaar
Een der bekendste Zeeuwse N.S.
India: Kunt U nog
niet even terug
komen
Na
Uitgave van de „Stichting De Stem". Commissie van Toezicht:
F J Aernoudts, C. J. v. Iiooteghem; A. E. Langenhorst; Mr.
Dr A. J. J- M- Mes; Mr- B- B- de Rechter. Verschijnt elke
werkdag. Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 3.38 per kwar
taal, per post f 4.25, per week (uitsluitend bij niet-postbestelling)
0.26. Losse exemplaren 6 cent. Postrekening 278841. Prijzen
voor buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrek
Voor God, Koningin en Vaderland
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: Hulst, Dubbele Poort 7, tele
foon 102 (Bijbureau: Oostburg, Nieuwstraat 22, telefoon 35). Bu
reau voor de Zeeuwse Eilanden: Goes, Westsingel 75, telefoon
2236. Waarn. directeur: P. J. Alberts; hoofdredacteur: J. J. H. A.
Bruna. Advertentieprijs (uitsluitend voor de Zeeuwse oplage):
0.10 per m/m; voor Reclames (Ing. Med.) f 0.25 per m/m. (Voor
de gehele oplage resp. 0.25 en f 0.60). Incasso wordt berekend.
fv. EEDS IN EEN vorig bericht is medegedeeld, dat H. M. de Koningin zich nog zeer
vermoeid gevoelt en zich opnieuw genoodzaakt ziet rust te nemen.
Deze rust kan eerst doeltreffend zijn, wanneer Hare Majesteit
tijdelijk zich ontheven weet van de zorg voor de zaken van
de staat.
Teneinde hiertoe de mogelijkheid te scheppen zal eerstdaags
bij de Verenigde Vergadering der Staten-Generaal een wets
ontwerp aanhangig' worden gemaakt, waarin met toepassing
van artikel 43 van de Grondwet de gelegenheid wordt
geopend, dat Hare Majesteit zodra Haar gezondheid daartoe
aanleiding geeft, de uitoefening van het koninklijk gezag
tijdelijk neerlegt.
Het wetsontwerp zal inhouden, dat voor de tijd gedurende
welke de Koningin het koninküjk gezag neerlegt H. K. H.
Prinses Juliana, als Regentes
van 't Koninkrijk zal optreden.
Hare Majesteit is voornemens om terstond na de totstand
koming van deze wet daaraan voor enige tijd toepassing' te
geven.
H.M. de Koningin verzoekt uitdrukkelijk mede te delen,
dat voor enige ongerustheid voor Haar gezondheid geen
aanleiding bestaat.
Het behoeft nochtans niet te verwonderen, dat de zware
zorgen, welke op Haar hebben gedrukt en nog steeds
drukken, niet onopgemerkt aan Haar gezondheid zijn
voorbij gegaan.
NIEUW MODEL BONKAART.
De thans in gebruik zijnde bonkaar
ten voor voedingsmiddelen hebben
aanleiding gegeven tot de klacht, dat
deze niet voldoende overzichtelijk zijn
Op deze bonkaarten zijn de bonnen
„diversen", „reserve", „brood", „vlees"
..boter" en „melk" ten dele voorzien
van dezelfde nummers. Het is geble
ken, dat dit tot vergissingen aanlei
ding heeft gegeven.
Teneinde aan de bezwaren tege
moet te komen is thans een nieuw
model bonkaart ontworpen, welke op
23 November a.s. in gebruik zal wor
den genomen. Op deze kaart komen
bonnen „algemeen", „reserve", „bo
ter", „vlees" en „melk" voor, welke
voorzien zijn van een doorlopende
nummering.
OLIEBON LANGER GELDIG.
Zij, die op de bonnen K 01 Alge
meen, welke van 17 Augustus t.m. 13
September jl. recht gaven op het ko
pen van 120 gram spijsolie, geen olie'
hebben kunnen krijgen, kunnen deze
bonnen tot uiterlijk 6 October a.s. in
leveren.
"LIET BERICHT, -dat H.M. de Koningin enige tijd alge-
hele rust gaat nemen, is zeker met een zekere mate
van bezorgdheid opgenomen door het Nederlandse volk.
Maar die bezorgdheid mag gelukkig aanzienlijk getem
perd worden door de uitdrukkelijke verzekering, dat er
voor enige ongerustheid geen aanleiding bestaat. En voorts
doordat er duidelijk wordt vermeld, dat slechts „enige
tijd rust" in het voornemen ligt. Er mag dus, menselijker
wijze gesproken, verwacht worden, dat H.M. de Koningin
het volgend jaar in volle functie weer het gouden rege
ringsjubileum zal vieren. In ieder geval wenst heel het
Nederlandse volk Haar nu van ganser harte de volkomen
rust toe, welke zo begrijpelijk is na 49 jaren van inge
spannen werken, waarvan vooral de laatste zeven vóór
Hare Majesteit vol onvoorstelbare zorgen zijn geweest.
Op Prinses Juliana komt nu de last der staatszaken
voor enige tijd volledig te rusten. Ze kan bij voorbaat
ervan verzekerd zijn, dat Haar daarbij de liefde van Haar
volk en de volle toewijding van allen, die op enigerlei
wijze deel hebben in de regeerstaak, verzekerd zijn. Het
leven was voor Haar reeds een harde leerschool. Van
Haar koninklijke Moeder kreeg ze een opvoeding, die
nu volle vertrouwen geven, dat Ze ook met wijsheid en
tact de teugels zal hanteren.
Tot God rijst de bede dat hij Haar bij deze zware
taak in een zware tijd moge verlichten en bijstaan. En
ook, dat deze interim-periode slechts een korte spanne
tijds zal beslaan.
tiet grondwetsartikel, waarop de tijdelijke instelling
van een regentschap berust, luidt als volgt:
Het koninklijk gezag wordt mede waargenomen door
een Regent, in geval de Koning krachtens ene wet,
waarvan het ontwerp door hem is voorgedragen, tijde
lijk de uitoefening van het koninklijk gezag heeft
neergelegd Over het ontwerp dier wet, welke tevens
in de benoeming van de Regent voorziet, beraadslagen
en besluiten ^de Staten-Generaal in. verenigde ver
gadering.
De voorzitter van de Eerste Kamer roept de Staten-Gene
raal in verenigde vergadering bijeen. De behandeling,
waaraan de gewone procedure van het onderzoek in afde
lingen (zeven), het opmaken van een verslag door ene
commissie van rapporteurs, enz. voorafgaat, zal weinig
tijd behoeven te kosten. Volgens het Reglement van Orde
voor de verenigde vergadering kan geen besluit worden
genomen, indien niet 76 leden aan de stemming deel
nemen.
Is het wetsontwerp wet geworden, dan zal Prinses
Juliana in een verenigde vergadering der Staten-Gene
raal beëdigd worden. Zij legt de eed of belofte in handen
van de voorzitter af.
Een paar schoenen per
1 y2 jaap
"JE Schoenendistributie zal moe-
ten worden gesteld op één paar in
anderhalf jaar, afgezien van bijzondere
verstrekkingen en bepaalde categorieën
Het verbruik van tabak- en levensmid
delen zal niet worden uitgebreid, ter
wijl voor thee, koffie en cacao alsnog
verlagingen noodzakelijk kunnen blij
ken. In belangrijker mate moesten be
snoeiingen plaats vinden in de aanko
pen voor productieve doeleinden, wat
te pijnlijker is, daar deze importen de
basis zijn van onze welvaart in de toe
komst
De voornaamste beperkingen betref
fen de aankoop van auto's, aardolie-pro
ducten en metalen eindproducten. In
vele gevallen betekenen Nde reducties
een inkrimping van de voorraden,
waardoor de productie niet onmiddel
lijk wordt getroffen, doch waardoor
niettemin in de toekomst moeilijkhe
den kunnen ontstaan. Samenvattend
kan over de reductie van de ihvoer
voor de civiele sector worden gezegd,
dat voorshands is afgezien van de
drastische maatregelen, welke de con
sumptie of de investeringen meer zou
den aantasten, dan in dit stadium so
ciaal of economisch verantwoord
wordt geacht. Verdere beperkingen
van de consumptie zou een nadelige
invloed kunpen hebben op de arbeids
productiviteit, en zou de zwarte han
del doen opleven. Drastische beper
kingen van de investeringen zou de
productie en de export in de toekomst
belemmeren.
Dit alles ontlenen wij aan de Me
morie van Antwoord van Minister
Lieftinck op de nota inzake de devie-
zenpositie.
„Een vloermat voor de
Duitsers"
MOET WEL een ontzettend le
ven hebben gehad", zei de pre
sident van het A'dams Gerechtshof te
gen Sam Oly op sarcastische toon.
„Inderdaad", beaamde deze, „ik was
voor de Duitsers slechts een vloer
mat".
In deze merkwaardige door hem
zelf klaarblijkelijk begeerde functie
heeft Oly toch kans gezien honderden
Nederlandse Joden aan de bezetters
uit te leveren. Bij deze „werkzaam
heden" zag hij tevens kans zijn boks-
capaeiteiten hij was in de A'damse
bok^wereld voor de oorlog een buiten
gewoon populair man uit te vieren:
mannen, vrouwen en kinderen heeft
hij op ergerlijke wijze mishandeld.
De president noemde de gevangen
neming van 30 blinde Joden „het top
punt." van schooiersstreken". Toen mr.
Gelinck zijn requisitoir eindigde met
het eisen van de doodstraf weerklonk
van de publieke tribune een spontaan
applaus.
JJE „PADUCAH" en de „Northlands"
resp. met 1500 en 2000 passagiers
aan boord, zijn binnen de Palestijnse
kustwateren door de Eng. aangehou-
c^n. De Joodse opvarenden boden
geen tegenstand; de schepen zijn in
de haven van Haifa „gelost". Alle im
migranten zullen voorlopig op Cyprus
worden geinterneerd.
Er zijn hardnekkige geruchten, dat
nog vijf schepen met illegale immi
granten in de Middelapdse Zee krui
sen.
J^E DIRECTEUR van de Tuinbouw
heeft een circulaire doen versprei
den. waarin bekend gemaakt wordt,
dat tuindersglas van de nieuwe Ne
derlandse Glasfabriek te Schiedam
Weersverwaehtig geldig tot
hedenavond:
Overdrijvende wolkenvelden.
Droog weer. Ongeveer dezelfde
temperatuur als gisteren. Veran-
derljjke wind.
Zon onder 18.13 uur. Maan on
der 11.48 uur. Zondag: Zon op 6.46
uur. Maan op 20.36 uur. Zon on
der 18.11 uur. Maan onder 13.16
uur. Maandag: Zon op 6.47 uur.
Maan op 21.26 uur.
gedistribueerd wordt onder die tuin
ders. die in hun bedrijf glasschade
hebben opgelopen tengevolge van
storm, sneeuwdruk. hagel en in het
algemeen door oorzaken buiten oor
logsgeweld. Tuinders, die tuindersglas
hebben afgestaan voor de noodvoor
ziening van woningen, komen even
eens voor toewijzingen in aanmerking.
V700R HET Bijzonder Gerechtshof
te Arnhem heeft terechtgestaan
de beruchte Puttense SS-er. de 33-
jarige Gomarius A. G. van der Wal,
die verantwoordelijk wordt gesteld
voor tal van afschuwelijke misdaden
in bezettingstijd. Deze van der W..
die zich Zelf graag „De schrik van de
Veluwe" liet noemen, heeft tal van
arrestaties verricht en is aanleiding
geweest tot de dood van een aantal
illegale werkers. Hij mishandelde zijn
gevangenen op beestachtige wijze, ook
streed hij aan verschillende fronten
o.m. bij Arnhem en Wageningen, be
reikte de rang van Oberscharfuehrer
en kreeg tal van hoge onderscheidin
gen.
Het Hof heeft vandaag deze van der
W. veroordeeld tot de doodstraf, daar
bij overwegend, dat deze man de ge
hele oorlog door de vijand tot de over
gave heeft gediend, dat hij tegen Ne
derlanders heeft gevochten in een
zeer critieke periode voor het Neder
landse volk. dat hij weerloze landge
noten mishandeld heeft .en hen de
dood injoeg.
IJET INTERGEALLIEERE BUREAU
voor Herstelbetalingen heeft mee
gedeeld, dat Nederland belangrijke on
derdeien zal ontvangen van de Nord-
Deutsche Huette A.G. Het betreft voor
namelijk spoorwegwagons van een
speciale constructie, geschikt voor
hoogovens. De Nederlandse delegatie
bij de I.A.R.A. ziet hiermee maanden
lange pogingen met succes bekroond
door het toewijzen van deze wagons.
Voor de hoogovens te IJmuiden zijn
ze van vitaal belang; zo kan o.m. nu
een derde oven in gebruik worden ge
nomen.
Verwacht mag worden, dat weldra
nog belangrijke fabriek-compigxen
voor herstelbetalingen zullen vrij ko
men.
TAE GAULLE heeft zich voor de ver
kiezingen van 19 October a.s. ver
bonden met de uiterst rechtse partij
van de Vrijheid, de gematigde en de
radicale partijen.
„HUN EIGEN GELD"
WEIGER JIJ JE EIGEN
GELD?" was de vraag, die
een Australisch officier toebeet
aan de djongos in Hotel des Indes
te Batavia, toen deze republikeins
geld niet als betaling wilden aan
nemen.
„Dit geld is reeds in Amerika,
Engeland en Australië bekend,
terwijl het „Nica-geld" dalende is"
werd daar aan toegevoegd. De
djongos kiezen blijkbaar liever
eieren voor hun geld!
V/"OOR PAP en Yoghurt zijn nieuwe
maximumprijzen vastgesteld. De
nieuwe prijzen, welke op Zaterdag
October ingaan, zijn een cent per li
tel' hoger dan de tot nu toe geldende
prijzen. De prijs van consumptiemelk
blijft ongewijzigd.
JJE U.S. War Assets Administration
heeft aan de Nederlandse regering
een crediet verleend ten bedrage van
25.000.000 dollar, voor de aankoop van
surplus-goederen. Het totale bedrag
moet in 15 jaar worden gerestitueerd
burgemeester van Rotterdam,
mr. P. J. Oud. heeft bedankt als
lid un de Partij van de Arbeid.
'I - WEE GESNEUVELDEN en drie ge
wonden werden Woensdag in het
Actie-comrmfniqué gemeld uit Indo
nesië.
TAE KUNSTSCHATTEN uit Wenen
trokken in het Rijksmuseum tot
nu toe niet minder dan £00.000 bezoe
kers.
TEISTEREN HEBBEN alle Arabiere
in Palestina gestaakt. De Joodse
bevolking heeft zich rustig gedragen
Men verwacht felle redevoeringen van
de Arabische leiders.
/"V D. WESSELING, oud-lid van de
de Prov. Staten van Z.-Holland
en redacteur van „de Katholieke On
derwijzer" (thans „Het Katholieke
Schoolblad") is Woensdagmorgen te
Den Haag overleden.
/AVER VIJF JAAR worden alle elec-
trische krachtcentrales in Enge
land met atoomenergie gedreven: de
wereld zal verbaasd staan, aldus het
blad de „Daily Telegraph". Misschien
zullen we over vijf jaar over nog wel
andere dingen op atoom-gebied ver
baasd staan
pROF. FRANK PORTER GRAHAM,
lid van de Commissie van Drie
voor de V. S., vertrekt begin a.s.
week naar Washington om zijn werk
zaamheden te beginnen.
COL BLOOM, een democratisch lid
van de commissie voor Buiten
landse Zaken van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden, met wie
President Truman overleg heeft ge
pleegd over de tussentijdse hulp aan
Europa, heeft als zijn mening te ken
nen gegeven, dat het Congres zonder
twijfel begin December zal besluiten
de tussentijdse hulp op 800 millioen
dollar te brengen.
Reeds in het begin van de 17e
eeuw kwamen de landbouwers van
Groede 'en omstreken op de eerste
Woensdag van October naar die
gemeente om hun landpacht te
betalen. Zij brachten geen brood
ei» drinken mee, maar aten pap-
taarteo, voor die- gelegenneid voor
hen te Groede gebakken. Op deze
wijze is de Sint Bavo-kermis--ont
staan.
Nog altijd wil net gebruik, dat
er te Groede op de eerste Woens
dag van October door de inwoners
paptaarten worden gegeten.
Het gemeentebestuur van Groe
de heeft hierin aanleiding gevon
den ook de bouwvakarbeiders var,
de firma Post uit Vlissingen, wel
ke aan de zes in aanbouw zijnde
woningwetwoningen werken op
paptaarten te tracteren. Deze trac
tatie viel bij de arbeiders na
tuurlijk zeer in desmaak, letter
lijk er, figuurlijk.
TAE BOER IS TE VERGELIJKEN met een leeuw. Hü zit ingesloten in
»u een ijiercn kooi van maatregelen, en, terwijl hij vroeger koning op
zijn erf was, wordt hij nu ijverig bewaakt door een leger controleurs van
de C.C.D. om te voorkomen, dat hü uitbreekt".
Op die manier ongeveer schetste voorzitter J. Zegers gisteren op de ai-
gemene vergadering van de N.C.B. teTilburg ten overstaan van minister S.
L. Mansholt de positie van de boeren op het ogenblik.
t.en bracht de prettige tijding, dat prof.
Gerbrandy had toegezegd, dat aan het
verzoek om rechtsherstel zal worden
voldaan, en dat binnen enige dagen
een beschikking dienaangaande te ver
wachten is. Een vertegenwoordiger
van de N.C.B. en van de C.H.B. zul
len plaats voor plaats de zaken gaan
regelen, waarmee men vóór 30 Juli
van het volgend jaar hoopt klaar te
komen; en dan waren daar de ver
schillende voorstellen van de kringen
en de daarbij gevoegde prae-advie-
zen van het bestuur die nogal wat
tongen in beroering brachten; we hoor
den klachten over te dure landbouw
werktuigen, en daarop de aankondi
ging van mr. van Campen, dat binnen
kort vanwege de Rijksdienst v. Land-
bouwherstel een begin zal worden ge
maakt piet het verlenen van rente
loze voorschotten aan getroffen boe
l-en voor de aanschaffing van werk
tuigen; er waren de nodige stemmen,
die' pleitten voor verplichte T.B.C.-
bestrijding bij het rundvee, zodat uit
eindelijk het bestuur werd gemachtigd
En de minister bleef wel in stijl,
toen hij begon te vertellen, dat zijn
tocht op het departement te Den Haag
was getypeerd als een gaan naar het
hol van de leeuw. Dat viel overigens
mee. Wel had de Metropole-sqhouw-
burg, die stamp- en stampvol was, iets
leeuwenkuil-achtigs. maar allen, die
hem bevolkten deden dit uiterst ge
disciplineerd, en ook als zij hun stem
verhieven had het niet van dat ge
luid, wat de koning van de woestijn
pleegt voort te brengen. Zodat deze
algemene vergadering, die een voort
zetting vormde van de fel-geladen bij
eenkomst van 4 Juli, een zeer ordelijk
en rustig verloop had.
Tijdens de ochtendzitting werd een
omvangrijke agenda afgewerkt. Er
werd medegedeeld, dat ir. H. A. van
Haaren benoemd is tot algemeen se
cretaris van de N.C.B., als opvolger
van P. van Haaren; mr. W. van Vleu-
BIJZ. GERECHTSHOF TE MIDDELBURG
B.-ers, H. de Jonge Baas, stond
Vrijdag voor het Bijz. Gerechtshof
te Middelburg terecht.
Voor de oorlog was de Jonge Baas
een groot man in de S.D.A.P. en
't N.V.V. Toen dit vakverbond door
de Duitsers werd omgezet in het
N.A.F., liep de Jonge Baas met pak
en zak over, welke houding door
de vijand werd beloond. H.j werd
voor geheel Zeeland de leider van
het N.A.F. en blies daarin zijn pai-
tijtje op felle wijze. Zoals uit de
dagvaarding bleek, overhandigde
hij de Duitsers lijsten met namen
van personen, die volgens hem in
Duitsland tewerk moesten worden
gesteld.
Bovendien probeerde hij aan hem
onwelgevallige stadgenoten ver
bannen te krijgen, door ze te be
schuldigen van anti-Duitse gezind
heid of zwarte handel. Verdachte
gaf die feiten toe, al probeerde hij
er een onschuldiger tintje aan te
geven, Toen hij zei nooit propa
ganda te hebben gemaakt voor 't
nat. soe. maar alleen voor het soc.
ging er uit de volle zaal een hoon
gelach op.
Uit de verdere beschuldigingen
bleek wel, dat hij met de Duitsers
dikke maatjes was geweest.
Het drama op N. Beveland.
J)aags na Dolle Dinsdag, had hij
op N.-BeVeland, dat in verzet
was gekomen tegen de overheersers
een rare rol gespeeld.
Op 6 September verscheen de
Jonge Baas n.l. aldaar met een
grote groep Duitsers, die daar een
kleine terreur gingen uitoefenen
Vele getuigen gaven over de rol,
welke verd. daar gespeeld had, vele
bijzonderheden.
Getuige Heystek, destijds op N
Beveland, vertelde, dat de Jonge
Baas bij zijn verhoor aanwezig was
geweest en zelf ook enkele vragen
had gesteld.
Getuige Jacoba Geelhoed ver
klaarde, dat verd. met een pistool
in de hand te Wissekerke het pu
bliek gesommeerd had de openbare
weg te verlaten.
Getuige Elizabeth Leenhouts wist
heel wat over de huiszoeking hij
burgemeester Geuze te Wissen-
kerke, waar verd. ook al aan had
deelgenomen. Volgens-haar hgd hij
0OOOOOOOOOOOOOOOOOGOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOSOOOOOOOOC1
'n portret der Koninklijke familie'
van de wand gehaald en tegen de
Duitsers had hij gezegd: „Dat zijn
nu die lievelingen, waar ze hier
gister voor gefeest hebben".
De „heren"" waren na de kamer
doorzocht te hebben, in de kelder
afgedaald en teruggekomen met
„opgestopte jassen". Toen de bewo
ners later in de kelder kwamen
misten ze behalve boter en levens
middelen ook flessen wijn.
De zuster van de burgemeester
kwam dit verhaal bevestigen.
Getuige Tienpond uit Goes, be
zwoer dat hij de Jonge Baas met
een revolver in de vuist had gezien
en dat hij hem als leider van de
expeditie had beschouwd.
De getuige a décharge, v. d.
Voorde, destijds verbonden aan het
veer WolfaartsdijkKortgene deel
de mee, dat verd. op 6 Sept. per
motorfiets heel vroeg aan het vee'r
was verschenen en overgezet
.wenste te worden. Hij zei, dat hij
N. Beveland wilde waarschuwen
voor een Duitse colonne die op weg
was om zodoende een bloedbad te
voorkomen. Daar verd. bezwaar
had tegen het waarschuwen van
de O.D. kreeg getuige achterdocht.
Vóór dat de veerboot er was kwam
er reeds een troep Duitsers, die
met de. Jonge Baas tegelijk over
gingen. Toen had getuige aan de
O.D. op N.-Beveland het afgespro
ken alarmseintje gegeven, dat be
stond uit het optrekken van een
gordijn in een woning.
Verdachte aan het woord
■yerdachte ontkende met een re
yolver uit Middelburg te zijn
gekomen; later gaf hij echter toe
met een pistool „gespeeld te heb
ben" tijdens het verhoord in de
herberg te Wissenkerke.
Verdachte zei niet bij de arres
tatie te zijn geweest van Andries
Dieleman, die naar men weet, en
kele dagen later gefusilleerd is; ook
ontkende hij de beschuldigingen van
getuige "i eenhouts.
De pres. vroëg aan verdachte of
mogelijk het oorlogskruis van ver
dienste, dat de Duitsers in October
1944 aan verdachte uitreikten, in
verband stond met het optreden op
N.-Beveland.
Verdachte's mening, dat hij dit
kreeg voor zijn sociale verdiensten
ontlokte een luid gegrinnik.
De proc. fiscaal meende dat de
feiten vast staan en dat verd. on
gelooflijk veel kwaad had gedaan.
Bijzonder ergerlijk is zijn gedrag
op N. Beveland geweest, waar hij
zich aanstelde als een Landwach
ten Als leider van het N.A.F. had
hij zich ook nooit als ordonnans
.mogen laten gebruiken. Spr. eiste
een gevangenisstraf van twintig
jaar.
Mr. van Deinse vond die straf te
zwaar. Toegevend dat zijn cliënt
heel wat op 2ijn geweten heeft,
moest hij naar voren brengen, dat
hij geen fanaticus was. Verdachte
heeft zich laten verleiden om in
het nat. soc. een middel te zien tot
sociale verbeteringen. Dit bracht
hem tot de N.S.B. en tenslotte in
een positie, die zeer moeilijk was
Pleiter hoopte op een clement
vonnis.
Zware straffen.
.JPOWEL tegen de gewezen Zeeuw
se leider van het N.A.F. Hen
drik de Jonge Baas, als tegen de
chauffeur van de S.D. te Middel
burg, Arie Joossen, is gisteren door
de procureur-fiscaal twintig jaar
gevangenisstraf geëist. G. Temmer
man te Goes, destijds lid van de
landwacht werd veroordeeld tot
acht jaar gevangenisstraf met af
trek (door te brengen in een
Rjj kswerkinr ichting.
Uit een boerendagboek
pEN MERKWAARDIG verhaal
vertelde een boer uit Groes-
beek. Hij was in Deurne geweest
en had daar een nieuwe boerderij
bewonderd, die voor f 36.000 was
gezet. Hij zelf had een boerderij
van hetzelfde type nodig, alleen
iets kleiner. Maar toen hij wilde
gaan bouwen, v.ond hij het prijs
verschil toch wel wat erg hoog.
Het grapje zou hem f 65.000 tot
f 70.000 kosten!
Al even zot was het andere ver
haal van de boerenzoon, die zijn
kiel moest verruilen voor de wa
penrok. Niet om krijgshaftig te
vechten. Maar.... om aardappels
te rooien. Eerst in de Wieringer-
meer, later in Gelderland. En zijn
vader, in 'het hartje van Brabant,
kon geen mensen krijgen om zijn
aardappels uit de grond te ha
len
dienaangaande stappen te doen; er
werd aangedrongen op deblokkering
van gelden, maar dat bleek nog een
jaar of vijf te kunnen duren, er wa
ren lange cijferreeksen te beluisteren
over geleden bedrijfsschade, waarover
geen vergoeding ontvangen was en
ook de dienstplicht bleek debet aan
vele moeilijkheden.
Lonen en prijzen
ïyfaar de pièce de résistance, de
klachten tegen het loon- en prijs
beleid van de regering, werd voor de
middaguren bewaard, toen Minister S.
Mansholt mede aan de vergadering
deelnam. Hij Werd door voorzitter Ze
gers begroet, die nog eens de verschil
lende moeilijkheden, waarmee de land
bouw te kampen heeft, releveerde. Hij
gaf getallen over de veestapel, verge
leken met 1934, verklaarde, dat gra
nen op lichte gronden ver beneden
kostprijs, namelijk f 8 a f 10 per 100
kilo. geleverd moeten worden, en dat
cijfers hebben aangetoond, dat de uit
komsten in de landbouw geen lonend
bestaan opleveren, zelfs niet op de
beste gronden Wat de eierprijs betreft
aldus de heer Zegers, zal de gemid
delde uitkomst voor de kippenhouders
zeker geen 12 cent zijn, zoals officieel
was berekend. Tenslotte somde hij
nog eens op aan welke regelingen de
boer zoal is onderworpen.
Minister Mansholt, die zich daarna
tot de vergadering richtte, wees op de
armoede van ons land en de schaarste
aan goederen, waartegenover de re
gering zich in 1945 geplaatst zag.
De lonen en prijzen moesten in de
hand gehouden worden, en dan, al
dus de minister, is men nooit popu
lair 1945 had een grote verruiming
in de aanvoer van goederen te zien
gegeven, maar dit bleek achteraf niet
meer dan een uitverkoop te zijn aan
het hongerend Europa; in 1946 was
er een groot tekort aan granen, en zo
critiek als nu is de toestand nog niet
geweest. Dit graantekort, veroorzaakt
door minder goede oogsten en uit-
breiding van de veestapel in Amerika,
zal nog verscheidene jaren duren.
Om onze oogst op te voeren hebben,
we kunstmest nodig, en het verheug
de de minister te kunnen meedelen,
dat stappen gedaan zijn om de stik
stofproductie uit te breiden en dat'die
productie in- 1951 zo groot zal zijn det
we zelfs kunnen gaan uitvoeren. Inten
sivering van de landbouw, juist ook
op de lichtere grónden is nodig, om
de schaarste het hoofd te bieden, maar
ze heeft ook haar nut om een gedeelte
van de bevolking op te nemen.
De minister erkent dat de loon- en
prijspolitiek niet steeds is geslaagd,
dat ze niet altijd de lasten gelijkelijk
verdeelde, en dat met name de boe
ren op de lichte gronden horen tot de
categorieën, die geen winsten kunnen
maken. In overleg met de Stichting
voor de Landbouw heeft de regering
er naar gestreefd een prijsniveau
voor wat de landbouwproducten be-^
treft te bereiken, dat onafhankelijk
was van de internationale ontwikke
ling. en de boeren een redelijk be
staan bood. Hierbij zijn ongetwijfeld
fouten gemaakt, ook al omdat het
moeilijk is één prijs voor het gehele
land te bepalen. Uitvoerig gaat spr.
dan het ontstaan van verschillende
prijzen na, waarbij hij meedeelt, dat
binnenkort de nieuwe verhoogde prij
zen van melk, varkensvlees en eieren
zullen worden bekend gemaakt. De
verhoging van de prijs van rogge en
tarwe hoopt hij nog vóór 1 November
dus voor de uitzaai bekend te kun
nen maken. Van compensatie-toesla
gen toonde de minister zicti geen voor
stander.
Overigens wees hij er nog op. dat
de afgelopen winter en zomer zelfs
bij verantwoorde prijzen verliezen
zouden hebben veroorzaakt; maar hij
gaf ook direct toe, dat de prijsvast
stelling dusdanig moet zijn, dat de
boei; oogstrisico zelf kan dragen.
„Geen woorden, maar
daden"
a minister Mansholt verdrongen de
boeren zich voor de microfoons
om hun grieven en bezwaren kenbaar
te maken. Het Land van Maas en
Waal bezwoer Z.E. hen weer te doen
terugkeren naar de Brabantse V.V.O.,
er was een voorstel om een toeslag
te geven in de vorm van gratis kunst
mest; er klonken verwijten, als zou
den er wel steeds mooie woorden ge
uit worden, maar zou het zelden tot
daden komen, de C.C.D. kreeg er van
langs, en in dit verband klonk zelfs
enige malen het woord concentratie
kamp, de winstmarges van de tussen
handel werden aan critiek onderwor
pen en om haver te leveren voor con-
courspaarden voelde men niet veel.
De minister beantwoordde alle vra
genstellers vlot. Het was niet zijn ge
woonte veel te beloven en weinig te
doen; hij zag gaarne aanwijzingen te
gemoet om een aantal maatregelen te
vereenvoudigen. Door coöperatie kun
nen de boeren zelf 'n correctief vormen,
op de winstmarges van de tussenhan
del, en in het algemeen: het was
geenszins de bedoeling om de kleine
boeren de kop in te drukken; inte
gendeel, de minister besefte zeer wel
de betekenis van de kleine zelfstan
dige boer voor de landbouw in ont
land.