Het volmaakte masker
De Nederlandse Regering verklaart
KHOUDEN
Sumatra's Oostkust
wil vrije Staat worden
Heden Indonesië voor de Veiligheidsraad
„Het gaat niet om enig geschil maar om de
hervorming van het Indonesische staatsbestel"
HET EEUWFEEST
van „Holland"
in Amerika
De republiek biedt zelfs de
Chinezen schadevergoeding aan
>p korten termj/A
slaapkamer
Aijkdiploma
ndelsschool
RCURIUJ
~eVeTh-rr^ilS
EN0RME VOORRADEN IN
HET MALANGSE EEN PROOI
DER VLAMMEN
Zweefvlieger neergestort
en op slag gedood
Zelfde weerbeeld
Nederlandse Vrouwen
tot Dr. Beel
KINDERBIJSLAG
voor militairen
verhoogd
Egyptische boycot tegen
Nederlandse schepen
DlSTRlBUTIENIEÜWïïËS
ACTIE-COMMUN1QUE
Nog steeds
BOMMEN EN
MITRAILLEURS
mg
etteloze
natuur
an ziet
zuiver,
Van het
£g£
en - SNEjEK
SSSIE-HAMAKEB
- en zakenpanden
overname
DERDE JAARGANG No. 844
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGBNHORST; Mr.
Dr. A. J 3 M MES; Mr. H. B. B. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag Abonnementsprij»
<bU vooruitbetaling) 1.11 p. kwartaal; per
post 4.15; p. week (bl] ntet-postbestell.) 016;
Losse nummers I cent - Postrekening 171.141
Voor God, Koningin en Vaderiana
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1947
VXTGAVE LVICHTING „DE STEM"*
Waarn.-directeur: P. J. ALBERTS, Hoofd-»
redacteur: J. J. H. A. BRUNA; Algem. Zeeuws
redacteur: W. GROFFEN, VlissLngen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst, Dubbele
Poort 7, tel. 102; Bij bureau Oostburg. Nieuw-
straat 22, telef. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes. Westsingel 75. tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
T^OODGEDWONGEN ging de Nederlandse Regering op 21 Juli over
tot het politiëel gebruik van militaire middelen ter bestriding
van de onhoudbare toestanden op Java en Sumatra, toestanden, ver
oorzaakt. doordat de republikeinse regering, ondanks een meer dan
een half jaar tevoren door haar vrywilig ondertekend bestand, na
liet bevel tot staken der vijandelijkheden te geven en duldde dat
republikeinse gewapende groepen terreur bleven uitoefenen en in 't
bijzonder de gebieden, die op Java en Sumatra onder het bestuur
der Nederlandscb-Indische regering stonden, als het ware belegerden.
Nu eensdeels tengevolge van deze militair-politiële actie de toestand
is gewijzigd, al zijn de moeilijkheden slechts ten dele opgelost en nu
anderdeels op uitnodiging van de Veiligheidsraad wederzijds het be
vel tot staking der vijandelijkheden is gegeven acht de Nederland
se Regering het ogenblik gekome n om het volgende te verklaren:
1. Opnieuw ziet de Nederlandse
Regering zich thans gesteld voor
de vraag, hoe zij met vreedzame
middelen haar doel in Indonesië
kan bereiken. Dit doel is bekend.
Het is geenszins de terugkeer tot
enigerlei koloniale verhouding. Het
is geen andere dan de uitwerking
der toekenning van het door de
Nederlandse Regering als grond
slag van haar beleid aanvaarde
j zelfbeschikkingsrecht. Het is geen
ander, dan het ombouwen van het
oude Nederlandsch-Indië tot een
nieuw Indonesië, een souvereine.
democratische en federale staat.
zelfstandig lid der Verenigde Naties
en met Nederland. Suriname en
Curasao verenigd in een reële Unie
Het is dus nog steeds hetzelfde doel
dat belichaamd werd in de over-
eenkomst van Linggadjati.
2. Vóór alles is nodig het verder
herstel van rust en orde. onmis
baar voor de veiligheid van per
soon en goed, voor de verzekering
van de fundamentele menselijke
rechten en vrijheden, voor econo-
jj mische wederopbouw, voor Indo-
nesië's deelneming in de wereld-
ft huishouding en. voor- de vestiging
ft van de nieuwe rechtsorde. Daartoe
behoeft Indonesië een deugdelijk
politie-apparaat.
De Nederlandse Regering her
haalt haar bereidheid haar troepen
sterkte te verminderen, zodra een
deugdelijk politie-apparaat de hand
having van orde en rust zal ver
mogen te waarborgen.
i 3) Om iedere mogelijke twijfel
aangaande haar bereidwilligheid om
werkelijk een souvereine, demo-
cratische en federale staat in In-
K donesie tot stand te brengen, de
B pas af te snijden, heeft de Ne-
derlandse Regering aangeboden
-■ aanstonds, hangende de voorbe-
B reiding van deze staat, gedurende
een noodzakelijke overgangsperio-
3f de een Indonesische federale in-
terim-regering te vormen, waarin
vertegenwoordigers van de ver
schillende deelstaten, alsook van
de nog onvoldoende vertegenwoor
ft digde minderheden onder de be-
I volking, met de Lt. Gouvemeur-
Generaal zouden samenwerken. Met
I de regeringen zowel der republiek
als der andere Indonesische deel
staten, Oost-Indonesië en West-
Borneo, was hieromtrent reeds in
belangrijke mate overeenstemming
f verkregen.
biedsdeel het verlangen hiertoe
le kennen geeft, zal zij langs de
mocratische weg zich kunnen uit
spreken over haar plaats in het
nieuwe staatsbestel volgens begin
selen in de art. 3 en 4 van Ling
gadjati neergelegd,
leeft de overtuiging, dat de an-
5) Bij de Nederlandse regering
dere staten en staatsdelen alsme
de de verschillende minderheden
onder de bevolking van Indone
sië met haar denkbeelden en voor
stellen instemmen en onmiddellijk
aan de uitvoering daarvan zullen
willen deelnemen. Op de republiek
doet zij een ernstig beroep ook
haai' medewerking daartoe te ver
lenen.
Zij koestert de hoop, dat de
goede diensten, door de Verenigde
de Staten aangeboden, hiertoe be
langrijk zullen bijdragen.
Uit de omstandigheid, dat het
gaat om de hervorming van het
Indonesisch staatsbestel derhal
ve niet om de beslechting van enig
geschil vloeit voort, dat de oplos
sing wel door goede diensten kan
worden bevorderd, niet doof ar
bitrage tussen Nederland en de
Republiek kunnen worden uitge
maakt. De nieuwe staatkundige
constructie is immers een zaak,
waarbij naast Nederland en de Re
publiek ook de andere deelstaten
en bevolkingsgroepen betrokken
zijn, en is een onderwerp, dat
uiteraard reeds bij de totstandko
ming van Linggadjati van arbi
trage uitgesloten werd.
Amsterdam geeft een
pierement cadeau
TJONDERD JAAR GELEDEN gin
gen enkele schepen met emi
granten vanuit Holland naar de
nieuwe wereld; de aanleiding was
van sociale en godsdienstige aard.
Deze uitgewekenen bleken te be
schikken over de beste Hollandse
eigenschappen, waarvan doorzet
tingsvermogen er een is. Vandaar,
dat nu met grote luister in de
staat Michigan het eerste eeuw
feest kan worden gevierd.
Bij deze gelegenheid zullen per
Constellation van de K.L.M. een
kleine 30 emigranten naar Ameri
ka vertrekken, terwijl Nederland
se autoriteiten, o.m. de Commis
saris van de Koningin voor de
provincie Friesland en vanaf New-
York Mr. van Kleffens en echtge
note de feestelijkheden zullen bij
wonen.
De stad Amestdam heeft op ori
ginele wijze van haar belangstel
ling blijk gegeven door aan de
jubilaresse een pierement ten ge
schenke te bieden. Voor mensen,
die van huis uit rasechte Hollan
ders zijn, ongetwijfeld een welkom
cadeau.
21 uur alle werkd*een
RG. 871-0
fd per 1 September
eneden voor 2 perso-
pension.
iet plano. Brieven W
iv Bureau Die Haghe
Den Haag. 835-00
één ]aar te benaieil
ten bekenden prima
ien schriftolijken cuï
leer dan 1200 onzer
i slaagden reeds wa?f
allen die slechts LO.
genoten Ook ultstj-
mrsusseu Nederland*
Duitsche EneclscM
correspondentie etr.
ifie. Vraagt dlrecj
us: proefles en UJS'
aagden aan
JS 1 - ARNïü34
De Nederlandse Regering her
baalt thans dit aanbod tegenover
alle deelstaten en bevolkingsgroe
pen in Indonesië. Zy is voorne
mens te bevorderen, dat deze in
terim-regering voorlopig ook het
beheer ral voeren over de gebie
dt '.u de vori«« weken wer-
hi rh Politie-apparaat,
hierboven bedoeld, ral aan deze
maSak't" 7°nd<'ra'"Whikt WMdl!n f
rak d^. r Ted,S m°Seliik zullen
federal or '"der vo»r«estelde
d"reger.nngrS
te^gen'ng^I0"1'"8 ener in-
stan v. zal geenszins de
op?oss?nr'rarMnaaar.een bl'Jvende
rins i?6' De Nederlandse Rege-
mogeUjkè°terei"enS °P de kortst
gets der verwarm ve^tcSenwoordi
bevolkingSo5f^b' f1 deelstaten en
een ronde-taf«? Indonesië om
teneinde over deT" te. ™epen
richting van k f d.efln'tieve in-
S'sche staatsbestel t!!7We !ndonc"
Waar de bevolking va^enlg^ge-
OJAHRIR heeft in Amerika de
beschuldiging geuit, dat de
staat O.-Indonesië niet zou berusten
op de volkswil. Op de ambassade
te Washington is van Nederlandse
zijde verklaard, dat slechts 15 van
de 70 vertegenwoordigers in het
Parlement door Dr. van Mook zijn
aangewezen; de overige 55 zijn
langs democratische weg door het
volk zelf gekozen.
Het zou voor Sjahrir niet onge
wenst zijn zich eens te bezinnen
op de democratische verkiezingen
in de Republiek: alle functionaris
sen en daar door.... Soekarno
benoemd. Dictatorialer kan het al
niet!
Misschien is het ook niet eens
nodig, dat de Republiek aan de zo
nuchtere Amerikanen ooit eens
iets van de waarheid vertelt: ze
komen er daar toch wel achter.
Merkwaardig is in dit verband, dat
Foote naar Djokja getogen is in
een vliegtuig met een journalist
bij zich. Dr. Gani, die gevraagd
had mee te mogen vliegen, kreeg
echter de boodschap, dat er geen
plaats voor hem in het toestel was.
Inderdaad, de Amerikanen ver
staan de kunst om personen en
zaken op hun juiste waarde te ta
xeren uitstekend.
Daarom zal er te Lake Success
waarschijnlijk maar een matige
aandacht zijn voor de krampachti
ge verklaring van de republikein
se regering, dat eigenaren van bui
tenlands bezit, dat werd vernield
door toedoen van mllitairt actie of
optreden van piisdadige benden,
een volledige schadevergoeding
zullen ontvangen. Het masker, dat
de republiek zich voor deze gele
genheid opzet is zo perfect, dat
zelfs wordt gezegd: hierbij zijn de
Chinezen inbegrepen!
Vreemd doet het aan dezelfde
dag te vernemen, dat het voorne
nen bestaat in het Malangse. waar
reeds 30 rubber-, thee- en koffie-
ondernemingen in de as zijn ge
legd, met de tactiek der „ver
schroeide aarde" door te gaan en
geen enkele fabriek of onderne
ming te sparen. Reeds 20.000 ton
koffie, 10.000 ton kina en 30.000 ton
rubber zijn daar in vlammen op
gegaan. En dat alles, omdat Ne
derland de wapenen nog maar al
tijd niet heeft neergelegd....
Als we dit laatste zinnetje dan
weer combineren met de uitspraak
van het Chinese blad „Sin Po":
..Wij waarderen ten zeerste de
strenge discipline, welke onder de
Nederlanders heerst, doch wij vre
zen, dat hun manier van doen om
de orde te handhaven slechts ge
vaar voor onze levens en bezittin
gen kan betekenen",.«Aan .zoudei
wij bijna medelijden krijgen met
de primitieve wijze, waarop de re
publiek de eerste wankele schre
den op het wereldtoneel heeft ge
zet.
Maar die eerste opwelling tot
medelijden wordt weldra verdron
gen door het gevoel van heilige
verontwaardiging en we kunnen
ons de oproep begrijpen, die het
zelfde blad „Sin Po" tot de Chine
zen richt zich te bewapenen en het
recht in eigen hand te nemen, door
de nood gedwongen. Hierbü haalt
het blad de eertijds door Sjahrir
afgelegde verklaring aan „dat hjj
een Nica-soldaat zou worden, in
dien zyn ouders waren vermoord".
Dit nu houdt een vonnis in tegen
over een onrecht, dat even wreed
is als weerzinwekkend.
Inmiddels zijn de vertegenwoor
digers van Oost-Indonesië, Suma
tra's Oostkust, West-Borneo, de
Chinezen en een persoonlijke ver
tegenwoordiger van Dr. v. Mook,
nl. dr. J. P. Koets, naar Amerika
vertrokken. Nog is alle hoop niet
vervlogen, al moeten ons deze woor
den van het hart: „Nederland, Iet
op uw saeck".
TVEZE MORGEN is de minister
van Wederopbouw en Volkshuis
vesting. L. Neher, per KLM-toestel
van Schiphol naar Batavia ver
trokken.
QP HET VLIEGVELD Twente is
Zondagmiddag de 19-jarige En
schedese zweefvlieger K. A. H. M.
Pieters, kort na de start met zijn
toestel neergestort op de startbaan
Het zweefvliegtuig, E. S. G.-lestoe-
stel. viel ongeveer van een hoogte
van 40 meter steil naar beneden,
waarbij Pieters vrijwel op slag
werd gedood.
Weersverwachting tot heden
avond:
Droog en zonnig weer, met
weinig verandering van tem
peratuur. Matige wind uit Noor
delijke richting.
Zon op 5.17 uur. Maan op
0.40 uur. Zon onder 20.12 uur.
Maan onder 17.34 uur.
„Hoe staat het met, de
gevangen vrouwen en
kinderen in Indonesië
TAE NED. CHR. VROUWEN-
BOND. het R. K. Vrou-
wengilde en enkele andere or
ganisaties deden aan Dr. Beel
een telegram toekomen van o.
m. de volgende inhoud:
Zij verzoeken met klem te
willen bevorderen dat aan het
droevig lot van de gijzelaars
een einde wordt gemaakt en
dat de geinterneerde vrouwen
en kinderen, die vaak gedwon
gen zijn onder zeer onterende
omstandigheden te leven spoe
dig worden geholpen.
Een telegram van gelijke
strekking werd aan de Veilig
heidsraad verzonden.
TJET MAXIMUM der kost-
winnersvergoeding voor mi
litairen, dat f 50 bedroeg, is ver
hoogd met f 2.50 per kind per
week. Bü dit bedrag komt nog
de volledige kinderbijslag.
T~vE „VOLENDAM" is er ondanks
enkele incidenten in geslaagd
water en brandstoffen in te nemen
om daarna het Suez-kanaal binnen
te varen. De Egyptische havenar
beiders toonden zich met de vlotte
gang van zaken niet zeer ingeno
men en zy hopen betere boycot
maatregelen te kunnen nemen,
wanneer een volgend schip bin
nenkomt.
Het Egyptische blad „Al Misri"
beschuldigt de Britse autoriteiten
ervan dat zij belangrijke munitie-
voorraden aan boord van' de „Vo-
lendam" hebben laten brengen,
toen deze door de Rode Zee voer.
Van Britse zijde werd de juist
heid van deze beschuldiging in
middels reeds officieel ontkend;
het schip heeft de reis vervolgd
zonder aangehouden te zijn.
BON VOOR BANANEN.
Op 13 Augustus a.s. zal voor kin
deren tot 5 jaar opnieuw een bon
voor 500 gr.am bananen bekend ge
maakt worden. Aangezien de ver
strekking van bananen afhankelijk
is van allerlei factoren, is het nood
zakelijk, dat ook de nieuwe bon
op lange termijn lopende is.
DEZE WEEK WEER EEN EI.
In de bonnenlijst van deze week
zal een bon worden aangewezen
voor een ei. Deze verstrekking
geldt voor alle leeftijdsgroepen.
BENZINE IN AMERIKAANSE
ZONE.
De KNAC deelt mede, dat auto
mobilisten, die door Duitsland rij
den en in het bezit zijn van een
„Permit" afgegeven door de „Bri
tish Military Mission" en een de
viezen-toewijzing afgegeven door
het Bureau Zakenreizen van het
Ministerie van Economische Zaken,
voor wat betreft het rijden door
de Amerikaanse bezettingszone hier
te lande boekjes met benzinebon
nen kunnen kopen. Zij kunnen in
Nederlands geld worden betaald.
TTET BESTUUR van de „Persatoe-
an Rakjat Djawatimoer" (Volks
vereniging op Oost-Java) onder
voorzitterschap van Soekardjo heeft
gisteren de Luitenant Gouverneur-
Generaal een telegram heeft gezon
den, waarin namens het volk van
Oost-Java geprotesteerd wordt te
gen de afvaardiging van Sjahrir
door de republikeinse regering als
vertegenwoordiger van geheel In
donesië bij de Veiligheidsraad. Het
bestuur verklaarde zich accoord
met de Nederlandse politiële maart
regelen, welke voor millioenen be
vrijding betekenen. De Persatoean
wenst in geen geval de terugkeer
van het republikeins gezag en ver
langt de uitvoering van Linggadja
ti. Het bestuur verzocht de land
voogd het protest door te zenden
naar de Veiligheidsraad.
Zaterdagmiddag is te Bindjai bij
Medan een betoging gehouden voor
de vorming van een Vrije Staat
Sumatra's Oostkust als onderdeel
van de Indonesische Federatie bin
nen het kader van Linggadjati.
Meer dan duizend personen van
verschillende landaard, waaronder
Batakkers, namen hieraan deel. De
treinverbinding Medan-Bindjai-
Stabat is thans uitgebreid tot Tand
jong-Poera. Op vele wegen in de
omgeving van Tandjong-Balai op
Noord-Sumatra zijn door de Lask-
jars opnieuw bomversperringen aan,
gebracht.
Een Nederlandse patrouille bij
Palembang stelde opnieuw vast,
dat republikeinse benden dumdum
kogels gebruikten. De spinnerij en
weverij te Goenoengagoeng bij La-
hat zijn in goede staat aangetrof
fen. Het toezicht van het bedrijf
is door de Recomba overgenomen.
De voorraad bestond uit 20 ton ru
we katoen.
In de omgeving van Garoet en
Leles op West-Java is veel vernield
zoals bruggen, waaronder een spoor
brug. In de sector van Malang
moesten enkele benden nabij de
zuidrand van de stad en bij Kebon-
Agoeng worden verdreven. Op Ma-
doera werd Pamekassan dooi* de
T.N.I. met zware mitrailleurs be
schoten. Op Zuid-Sumatra, ten
Westen van Lahat, werd een bende
welke bezig was een brug af te
breken, door onze troepen ver
jaagd.
Op lö Augustus bedroegen de
Nederlandse verliezen 2 gewonden.
TAE TURKSE minister-president,
Recep Peker, zal, naar men in
Turkse oppositiekringen meent,
spoedig aftreden om „binnenland
se politieke redenen",
