Wat de %)rouW interesseert
Voorzie U van een voorraad vitamine
Modern gemeenschapsbedrijf
Dagorder
Gen. Sp
Vice«a
Prof, Co
over
He\ moet geen mode-geval wor
den, een hobby, een zucht
naar steeds meer flessen en steeds
meer planken vol in kelders en
kasten, een soort weck-manie. U
moet niet denken, dat ik tegen
werken, zorgen en vooruitzien ben,
maar toch alles met mate en ver
standig. En heus, dat vele en alles
maar wecken is zo verstandig niet,
ik geloof dat men het eer onver
Een kunstschilder is de stichter
SOCIAAL EXPERIMENT
DJRDE JAAl
O. L. Heer heeft de zomer niet voor niets geschapen
vjy AT ligt de winter met z'n
sneeuw en ijs en gladde we
gen toch ver achter ons, we den
ken er gewoon niet meer aan.
Er is één verzuchting, die we
allen toen slaakten bij ons warm
potkacheltje: „Wat zal ik toch van
de zomer van de zon genieten en
eens fijn uitgaan els het lekker
weer is". Toen zaten we noodge
dwongen In huis tuurden eens door
de ruit, als ie niet al te dicht be
vroren was en hunkerden naar de
zon en bloemen en de stralende
blauwe luqht. En nu is er dat al
les En velen van ons vrouwen ge
nieten niet, zitten niet buiten in
de frisse zomerlucht, maar ver
doen de mooiste tijd van de zomer
in de keuken, bij de kachel, of gas-
of petroleumstel, want: „Er moet
toch zoveel gewerkt worden
Is dat nu heus wel zo hard nodig?
Zijn wij daar nu niet veel te over
dreven in? Komt er geen zekere
trots bij, om de kelder aan de een
of andere vriendin te laten zien,
óf de kast, met: „Kijk eens hoe
veel ik ingemaakt heb ijverig
geweest hé 1" Er kunnen gevallen
zijn dat weck heel goed is, voor
ouderen, die geen koolsoorten of
echte winterkost van erwten en
bonen b.v. verdragen kunnen, of
die een overvloed van fruit in de
tuin hebben, wat anders bederven
zou. Maar dat bedoel ik niet. Ik
bedoel het gewone normale huis
houden, dat alle groenten en fruit
moet kopen. Waarom moet dat in
de winter asperges eten en dop
erwten? Is er dan geen degelijke
winterkost, die aan het koude jaar
geti;de aangepast is. Voor een
feestelijke gelegenheid is het wat
anders, maar moet je daar de beste
maanden van het jaar voor in de
- keuken staan en kan men dan voor
zo'n gelegenheid niet bussen ko
pen'' T.ang zo lekker niet?
/"kch, dat is veel idee. Een prima
kwaliteit blikgroenten is heel
smakelijk. Het is een beetje ouder
wets en zéker een beetje hoog-
dunkelijk om alleen wat we zélf
geweckt hebben prima te vinden
en voor de rest onze neus op te
halen. In andere landen zoals b.v.
in Denemarken is alles blik. Zou
den ze daar dan minder smakelijk
eten? Misschien halen die wel
hun schouders op over zoveel ach
terlijkheid van ons om onze zomer
te bederven met die hele romp
slomp. „Ja, maar 't is voordelig"
zult U opwerpen. Nu, dat betwij
fel ik. U koopt toch voor die in
maak prima waar, die dan heus
niet zo goedkoop is. Vergeet daar
by niet, dat er vel eens flessen
„open" gaan, vergeet ook niet Uw
stook van fornuis, gas of petro
leum, vergeet vooral niet uw ar
beid. uw tekort aan ontspanning,
zon en buiten zyn en bedenk ook
of U de zomer voor uw kinderen
niet heel wat gezelliger kunt ma
ken. En zon en buitenlucht heb
ben niet alleen uw kinderen no
dig, maar ook U zelf. En als U nu
de meeste mooie dagen met een
rode kleur en een grote schort
aan in de keuken staat, zit U weer
in de winter zonder de nodige
kracht te hebben opgedaan. Er
zijn er die elk jaar wecken en
nog van twee jaar terug voorraad
hebben. Is dat niet overdreven?
God heeft alles zo mooi geregeld
in de natuur en geeft ons 's win
ters heel ander voedsel, omdat we
daar meer behoefte aan hebben.
We onderscheiden toch winter- en
zomerkost. Zeker het is voor de
variatie en bij een feest wel pret
tig eens iets anders te hebben, la
ten we daarvoor dan wat weeken,
voor zover we liever geen bussen
hebben. Maar we mogen niet over
drijven!
standig kan noemen. Dit vooral
omdat we zoveel mooie tyd laten
verloren gaan: de bloeiende, ge
zonde en prettige zomermaanden,
de mooiste maanden van het jaar.
We moeten ons er niet voor scha
men te werken, aan te pakken,
maar toch ook weer niet menen
dat daarin geheel ons leven en
onze taak bestaat, of voornamelijk
bestaat. We zün op de eerste
plaats huisvrouw en moeder, ge
roepen om ons gezin, die levende
cel der maatschappü te verzorgen,
en de levensvreugde, gezeligheid,
kortom de vitaliteit te bewaren en
zoveel mogelijk op te wekken. Dan
moeten we alles benutten wat de
zomer te bieden heeft en niet
één zaak alleen.
En waar de zomer ons van zelf
uitnodigt tot meer levenslust,
vreugde, genieten van zon
en natuur, mogen wij dat niet
over het hoofd zien. Wij en voor
al onze kinderen hebben dat zo
nodig.
Pr zijn vrouwen, die werk zoeken.
Het is geen verstandige voor
zorg, maar ze kijken alleen naar
de plaats in kelder of kast en had
den ze nog meer plaats of nog
meer glazen, wel dan weckten ze
méér. Dat is toch onzinnig. En het
ergste is: ze raken met al dat
werken en ploeteren en sjouwen
hun humeur kw-yt, zien geen zon
en zomer meer, zün afgemat en
uitgeput en raken alle ware levens
lust kwijt. En heel het gezin ïydt
eronder, ook zy mogen geen zon
en zomer meer zien, maar moeten
boontjes breken, erwtjes doppen,
peentjes schoonmaken en fruit
schillen en zien een heksendans
van weckglazen, alles voor de
wintel', de barre winter en de heer
lijke zomer gaat somber voorbij.
Hoe kortzichtig tochWe hebben
het zo nodig, en onze kinderen
ook, eens uit te vliegen, eens te
komen buiten de enge kring van
steeds dezelfde kamer, hetzelfde
huis, hetzelfde binnenplaatsje, de
zelfde straat. We moeten eens
ruim ademen, eens genieten van
zon en natuur. Dat is geestelijke
vitamine, die we zo hard nodig
Comm. v. Toezicht
VAN HOOTEGEM:
Dr A J J M MES
Verschijnt elke w
(bU voorultbetallni
post 4-25, P wee!
Losse nummers 6
Te Halst vierde de heer H. Braynooge zijn zilveren jubileum in
dienst van de belastingen. Op on ze foto ziet men de jubilaris te
midden van zijn familie en het ambtenarencorps.
ST. GERARDUS RETRAITE.
HUIS SEPPE
September: Dinsdag 2-5, Gehuwde
Dames, (voltallig)Zaterdag 6-9,
Jongedames (8 Sept. Maria Geb.);
Dinsdag 9-12, R.K. Lyceum (jon
gens) Breda; Zaterdag 13-16, Ge
reserveerd; Woensdag 17-20, Jonge
Ieren (17-20 jaar); Zaterdag 20-23
daar de grootste dosisvan op
doen, straks in de winter zitten
we weer opgesloten achter bevro
ren ruiten, rond ons kacheltje.
Prettig is het dan elkaar te kunnen
hebben. Laten we zorgen, dat we vertellen van de heerlijke zomer,
(Van een bijzondere medewerker)1
IN ZIJN LAATSTE boek „Geschonden Wereld" is Prof. J. Huizinga
van mening, dat op het ogenblik „de wereld verder dan ooit
schijnt verwijderd van de vervulling der grondvoorwaarden voor een
samenleving, die de naam van samen-leven verdient".
Wij willen ons hier niet verdiepen in hoeverre deze conclusie van
prof. Huizinga waarheid bevat, te meer daar velen maar al te zeer
geneigd zijn haar zonder meer te beamen. De wereld ziet er inder
daad naar uit, dat wij thans verder dan ooit verwijderd zijn van een
gemeenschapsgeest, een geest van samen-werken en samen-leven.
Doch des te meer verkwikt het ons dan ook in deze tijd, wanneer het
toeval ons in aanraking brengt met een man, die wel bezield is van
een ware gemeenschapsgeest, een man ,die het oordeel van Prof.
Huizinga in woord en daad logenstraft.
rum. Ieder arbeider ontvangt een
aan de tijdsomstandigheden aan
gepast rechtvaardig loon, doch
daarbij, wij zeiden het reeds, heeft
hij aandeel in de winst. Natuurlijk
heeft hij ook recht op alle andere
sociale voordelen, zoals de arbeids
wetgeving die in Nederland ver
plichtend stelt, uitkering bij ziekte
of invaliditeit, ongevallenverzeke
ring, enz. Daarnaast echter be
staat er een spaarregeling voor de
arbeiders, die hen in staat stelt
na b.v. 25 jaar over een bedrag te
beschikken, dat groot genoeg ls om
een eigen huis te bouwen. Het ls
juist gezien van de directie, dat 'n
arbeider aan een dergelijke spaar
regeling niet veel heeft, Soms klopt
in een Jcxngarbeidersgezin de zorg
plotseling en onverwachts hard op
de deur. Een moeilijke bevalling is
vaak reeds in staat de laatste
spaarcentjes van het boekje af te
halen. Een langdurige ziekte of 'n
zware operatie vragen soms meer
geld dan een arbeider, zelfs met
een behoorlijk loon, op kan bren
gen. De vrouw of een der kinderen
moeten voor een operatie naar
Utrecht of voor een speciale medi
sche behandeling naar Amsterdam.
Het ziekenfonds betaalt de kosten,
doch wie vergoedt de vader de hoge
reis- en verblijfkosten, wanneer hij
zijn huisgenoten eens wil gaan op
zoeken, wie betaalt de taxi, waar
de patiënt de verre reis heeft moe
ten maken, omdat de treinreis te
vermoeiend was? En vooral wie
vergoedt hem het arbeidsverlet op
de fabriek?
Aan de Industriestraat in Tege-
len verheft zich in zijn nieuw
heid nog glanzend rode schoorsteen
van de Fa. Petri, fabriek van kera
mische kunstproducten. Wat nog
enkele jaren geleden een laag
schuurtje was, waar gresbuizen ge
fabriceerd werden, ls bezig te groei
en tot een modern fabrieksgebouw.
Door de tijdsomstandigheden vor
dert het werk langzaam, doch wan
neer eens de tekening van de ar
chitect zal zijn verwezenlijkt, zal
Tegelen een fabrieksgebouw rijker
zijn, dat door zijn architectonische
schoonheid zelfs in dit vooruitstre
vende industrieplaatsje de aandacht
zal trekken.
Inmiddels werken reeds meer dan
75 mensen in "t oude gedeelte van
de fabriek aan de vervaardiging
van allerlei gebruiks- en siervoor
werpen, groeien onder de vaardige
handen der pottenbakkers honder
den vazen, schalen en kopjes, wor
den in de ateliers steeds nieuwe
voorwerpen geboetseerd, zowel van
profane als rellgieuse kunst;
De oude pottenbakkerskunst
Dit alles is niets nieuws voor Te-
gelen. Het pottenbakken is zo oud
als de wereld zelf en zolang Tege
len bestaat, zolang ook bestaat de
Tegelse klei-lndustrie. Wel nieuw
echter voor Tegelen is de gemeen
schapsgeest, die dit bedrijf beheerst
de sociale structuur, waarop het is
gegrondvest.
Dit is een gemeenschapsbedrijf,
waarin directeur en arbeiders sa
men-werken in de meest primaire
betekenis van het woord, waarin
zij beiden even hard werken, om
dat ook de arbeder als deelgenoot
in de winst er belang bij heeft, dat
op bet einde van het jaar de ba
lans een batig saldo aanwijst.
De directeur, de Tegelse kunst
schilder Piet Peters, erkent slechts
één economische en sociale wetge
ving, n.l. de richtlijnen van de
Pauselijken encycliek Rerum nova-
Zorgeloze arbeiders
„Zo'n arbeider", zegt Piet Peters,
„is geen arbeider meer. De zorg
trekt hem de fabriek binnen en is
een saboteur, die zijn werk ongun
stig beinvloedt. Een arbeider mag
geen zorgen hebben' Steeds weer
opnieuw houden wij onze arbeiders
voor ogen: Indien gij zorgen hebt,
zegt ze ons en laat ze ons oplossen.
Dit geldt zowel voor de geestelijke
als de materiele zorgen. Voor de
materiele zorgen, voor de honderd
en één kleine en grote slagen, die
een arbeider treffen kunnen, heb
ben wij een vrijwillige spaarrege
ling in het leven geroepen. De ar
beider betaalt hieraan één procent
van zijn loon en voor de rest zor
gen wij, ook wanneer door toeval
lige omstandigheden het zo gevorm
de fonds reeds mocht zijn uitgeput
Indien moeder de vrouw thuis ziek
ligt en geen hulp heeft, zenden wij
haar die hulp. Een sociale verzorg
ster staat dag en nacht klaar om
te helpen, waar geholpen worden
moet."
St. Petrus en Pa'ulus is de feestdag
van de Firma Petri. Dan ligt het
bedrijf stil en viert de arbeidsge
meenschap feest, niet ieder afzon
derlijk, doch gezamelijk. Maar St.
Nicolaas-dag is de feestdag voor de
vrouwen van de arbeiders. Zij be
zoeken dan de fabriek en bezich
tigen de plaatsen, waar haar man
nen werken.
Des avonds heeft er een gemeen
schappelijke koffietafel plaats en
wordt haar een geschenk aangebo
den. „Wij werken samen en leven
samen", zegt Piet Peters, „wij
moeten elkaar leren kennen en
waarderen als leden van één grote
werkfamille. Daarom komen ook
de arbeiders ieder maand eenmaal
tezamen en wisselen wij van ge
dachten".
Van kunstschilder tot
fabrieksdirecteur
IJoe bent U, die toch eigenlijk
kunstschilder zijt, op de idee
gekomen dit bedrijf te stichten?
vragen wij hem. Piet Peters lacht
even. „Met dit idee heb ik reeds
rondgelopen vanaf het ogenblik,
dat ik denken kon." antwoordt hij.
„Ik ben zelf de zoon van een ar
beider en ken het leven van de
arbeiders. Mijn vader werkte 60
jaar lang in de klei-industrie en
mijn broer 50 jaar, en zij zijn er
beiden niet rijk van geworden.
Honderden malen heb ik bij mij
zelf gedacht: Wanneer ik de kans
eens kreeg een bedrijf te leiden,
zou ik het anders doen, want het
moet anders mogelijk zijn. Gedu
rende deze oorlog heb ik die kans
gekregen. Louter voor mijn plezier
ben ik met enkele mensen potten
beginnen te bakken. Wij hadden
een ruim afgezet gebied en spoedig
werden het er tien. Toen gebeurde
het. dat een van de mensen ziek
werd en niet meer werken kon.
Ik had echter geen enkele sociale
Heren (St. Rafaël); Dinsdag23-35,
Heren (St. Michaël).
October: Dinsdag 30 Sept.-3 Oc:
Gehuwde Dames; Zaterdag 4-7, k
litieplichtigen (14e); Dinsdag 7-10,
Gehuwde Dames (Middenstand)
Zaterdag 11-14, Militieplichtigei
(15e); Dinsdag 14-17, Heren (St.
Raphael); Zaterdag 18-21, Heren
MiddenstandDinsd. 21-24 Jonge
dames; Zaterdag 25-28, Militieplica
tigen (16e); Dinsdag 28-31, Heren
(St. Raphael).
November; Vrijdag 31 Oct.-3 Nor.,
Jongedames; Dinsdag 4-7, V.K.A.J.
Zaterdag 8-11, Heren, Onderofl.
(St. Mart.); Dinsdag 11-14, B.J.B,
(gereserveerd) Zaterdag 15-18,
Leerlingen Landb.school Breda;
Dinsdag 18-28, Gereserveerd; Zater
t\e radio-red;
P 1-ifoeddin preci
toen het bevel „S
van kracht werd.
ongetwijfeld gelde
gar e van de in de
bare overtuiging. 1
dat zonder b
zijde der Repubi
„Staakt het vure
ven. maar hij
wellicht sluw ger
onmiddeliyk enke
verbinden, die de
van het republikeij
merkwaardig dagl
Allereerst begor
eisen, dat zijn lan«
een internationale
missie wenst voor
Vanzelfsprekend
ÜVCC1U, fcjctv/vi vaiiACllöjJlcn.c
dag 29 Nov.-2 Dec., Militieplicht! Itavia aan deze
gen (17e). "gende waarde to
December: Dinsdag 2-5, Jonge ft l ste!t kennelijk gee|
ren; Dinsdag 9-12, K.A.V.; Zak- middeling van Aif
dag 13-16, K.A.J.; Dinsdag 16-Y1,
Jonge Boerinnen; Zaterdag 20-!;.
Militieplichtigen (18e); Zaterdag
27-30, K.A.B.; Dinsdag 30-31, E.K.-
dagen Dames Onderwijzeressen.
voorziening getroffen om hem eea
uitkering te bezorgen. Toen besefte
ik ook, dat ik voor deze mensen
verantwoordelijk was en ben ik mij
als werkgever beginnen te voelen,
met het gevolg, dat ik thans voor
75 mensen te zorgen heb."
Er werken thans 75 arbeiders
de Fa. Petri en in deze ujd v
gebrek aan arbeidskrachten
er op het kantoor van de firma
wachtlijst van wel 100 candidate!,
die hier graag zouden willen wer
ken. Gemeenschapsbedrijf! De
droom van een idealist, de utopie
van een arbeiders-vriend of een
sociaal experiment, dat tot misluk
ken gedoemd is? De 100 candidate!!
bewijzen, dat zfj vertrouwen heb
ben in de groei en bloei van dit
bedrijf.
Wanneer wijde labriek bezichti
gen, valt ons oog op een medede- X
lingen-blad op een der muren,
"Zaterdag, 26 Juni a.s. Samen
komst. Spreekbeurt door onze heer
Peeters." lezen we. „Onze" Heer
Peeters! Het is slechts een klein
woordje, achteloos neergeschreven
door een hand, die kennelijk n"
gewend is veel te schrijven. Do&
de schrijver verraad hierdoor, d*
hij de gemeenschapsgeest reeds
pakken heeft.
Voorts zeide h
bliek toezicht op
het bevel „Staakt
van een internat
van de UNO. Te'
jeugdige gevangerj
don vrijgelaten eij
beide zijden zou-
terugtrekken tot
catielijnen, zoals
gin van de polit:
den. Tenslotte md
ke propaganda wc|
Alles bijeen ka»
gen. dat de rede
ttonr dit alles een
gatief karakter
rechte goede wil i
te bespeuren en
dat de komende
positief geluid va
len brengen.
De suggestie va
de ^gereld de gere
ding van de Repulj
fel trekt", spreek
dan ook boekdelcj
daarna beweert
■vende houding, r
onder de vrome
we vurig hopen e
ling zullen gaan.
Nederland blijf
V oorlopig dienen
mening te late'
de dagorder vfn
die na de mansch
toewijding en trou
dankt en zyn lee
gevallenen en ge
ben uitgedrukt, m
mogelijkheid van
van de zijde der
Het vredesmonument te
Baarlo <L.), een werkstuk ui'
de keramische fabriek „Petri".
Het massale beeld van Chris
tus-Koning is in gedeelten ge
bakken en daarna gemon
teerd. Het ontwerp e"
uitvoering zijn van Piet Pe
ters.
Bekend
histo
rpE NIJMEGEN
A J. D. Corr
raar aan de katho
te Nijmegen.
Prof. Dr. CornJ
1893 te 's-Hertoge|
en promoveerde az
versiteit op het i
de geschiedenis
Zoom in de 15de
werd Dr. Cornells
"secretaris van het
torisch Instituut
Ifunctie hij bleef
®h(i in 1930 hoogle
j vaderlandse en a
?e?uS ,-der "ieuwe
q katholieke univei
- i, ?r' Cornel
bekendste katholi
v£ns Ian/, die een
mie had gemaakt
denis van het Br
