Actie blijft zo beperkt mogelijk
Generaal Spoor over de
militaire toestand
De Belgische
koningskwestie
GEHEEL 00ST-JAVA THANS AFGESNEDEN
Cheribon veroverd
•x
MINISTER JONKMAN VERKLAART:
Daarna weer overleg met Republiek,
deelstaten en andere bevolkings-
groepen
Alleen de communisten stemden vóór hun motie
Afstand ten gunste
van
Prins Boudewijn?
Nog warmer
Republikeinen
melden een
tegenoffensief
De gunstigste berichten die nog
veel verder gaan dan de ver
klaring van generaal Spoor en het
officiële Nederlandse legerbericht,
stammen echter uit republikeinse
bron.
Britse Lagerhuis
vergaderde 20 uur
NES
TMACHINES
:CISA TELMACHINES
RHOUD VAN ALLE
CHINES 100-OO
BREDA
MENDE
VIM
>m gaat 't vlugger.
ier; want het schuim
ng van VIM. 't Vuil
n doek of boender
telijker weg.
1\£T
DERDE JAARGANG No. 829
Tomm V. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
pr a. J J M MES; Mr. H. B. B. DE RECHTER
.Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.88 p. kwartaal; per
post 4.25; p. week (bij nlet-postbestell.) 0 26;
Losse nummers 6 cent Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 25 JULI 1947
UITGAVE LÏICHTING „D E STEM"
Waarn.-directeur: P. J. ALBERTS, Hoofd
redacteur: J. J. H. A. BRUNA; Algem. Zeeuws
redacteur: W. GROFFEN, Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst, Dubbele
Poort 7, tel. 102; Bijbureau Oostburg, Nieuw-
straat 22, telef. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes, Westsingel 75, tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
]y[ET 79 tegen 9 stemmen heeft de Tweede Kamer gisteren een
A motie der communisten verworpen, welke de Regering ver
zocht zonder verwijl opdracht te geven tot het staken der vijan
delijkheden en het hervatten van de onderhandelingen met de
Republiek Indonesia. Ook de P. v. d. A. was unaniem tegen, al
liad de heer Nederhorst de vorige dag verklaard, dat hij het be
sluit der Regering niet kon billijken en al had Prof. Logemann
nogal wat bedenkingen geuit.
lyien kan moeilijk aannemen, dat
DA Minister Jonkman in zijn rede
de tegenstander-partijgenoot be-
fkeerd had. Want er kwam in zijn
1 woorden geen enkel nieuw argu
ment voor, zo afgezaagd is het
onderwerp onderhand geworden.
Hij hield de heer Nederhorst voor,
dat het ultimatief optreden nood
zakelijk was, omdat men niet ein-
ideloos bezig kon blijven. Het uit
spraak vragen van een onpartijdige
derde zou in strijd met Lingga-
djati en met de Grondwet zelf zijn
geweest.
De Minister wees er op. dat bot
singen van enige betekenis zich
Biet hebben voorgedaan en dat er
lüets is gebeurd dat wijst op een
volksoorlog,
II et optreden der luchtmacht
ting tegen Japanse vliegtuigen,
door Japanse piloten bemand, of
door Indonesiërs, welke door Ja
panners zijn opgeleid.
I' Do Minister betoogde verder nog
maals, dat dit geen oorlog is. Bij
herhaling is dr. van Mook er op
gewezen, dat de actie metterdaad
■O beperkt mogelijk moet blijven.
Beperkt in de middelen, territoir
Jf" duul'- .Verder kon de Minister
daarop met ingaan.
De actie zal zo spoedig mogelijk
moeten worden gevolgd door over-
",eg. gecombineerd met de republi-
inse regering en die van andere
eelstaten. Het zal ook nodig zijn
IJIT de besprekingen met de poli-
tieke partijen blijkt, dat de
Belgische eerste minister Spaak,
nog geen enkel voorstel heeft ge-
flaan en de beraadslagingen slechts
'gebruikt worden om het standpunt
Ser verschillende partijen nader te
teren kennen.
Anderzijds wordt beweerd, dat
i de oplossing die de heer Spaak
zou voorstellen, als volgt luidt
Uit de documenten van de com-
missie Servais is gebleken, dat
de koning steeds gehandeld heeft
in liet belang van het land, doch
dat hij bepaalde handelingen
heeft verricht, die tegenstrijdig
zijn met de koninklijke preroga
tieven. Derhalve zou de koning
toegestaan worden naar België
terug te komen om afstand te
doen van de troon, ten voordele
van zjjn zoon Prins Boudewijn.
Prins Karei zou het regent
schap blijven waarnemen tot de
kroonprins meerderjarig zou
zun.
Naar verluidt, zouden de linkse
partijen en althans zeker de so
cialisten en liberalen gunstig ge-
fctemd zijn tegenover dit voor-
kiel. üe houding van de K V P
is echter nog niet bekend.
v hH
Over het algemeen zonnig weer,
vrijwel nergens buien vorming,
temperaturen vooral in 't Zui
den oplopend tot hoge waar
den Aan de kust tijdelijk zee
arm\°\eïlsens weiniS wind.
4,49 uzon onder 20.42
derlS °uP 1406 "-«ou
zo spoedig mogelijk met andere be
volkingsgroepen te overleggen.
De Regering is bereid opnieuw
naar overeenstemming te streven
en zij is ook gaarne bereid in den
vervolge, indien nodig, van goede
diensten gebruik te maken.
Tenslotte verklaarde de minister
dat de Regering nog steeds van de
vredeswil bezield is en hoopt, dat
het leed, dat de actie brengt, met
Gods hulp, zo beperkt mogelijk
moge zijn.
Oij de replieken pijpten de com-
munisten natuurlijk weer hard
op en kwamen ze met de motie
voor de dag. Voor de P. v. d. A
geeft mr. Joekes de definitieve
verklaring, dat de fractie de com
munistische motie zou verwerpen
Prof. Romme tikte Minister
Jonkman op de vingers, omdat
deze iets had verklapt uit een ver
gadering van het seniorenconvent,
waaromtrent geheimhouding was
opgelegd.
Maar met dat al eindigde dit de
bat in een demonstratie van bil
lijking der militaire actie, waar
mee de Regering en waarmee het
land tevreden kan zijn.
JJET ontwerp van wet op de ver
mogensheffing en de wet op de
vermogensaanwasbelasting bevat 'n
bepaling volgens welke opgelegde
zoengelden tijdens de bezetting als
vooruitbetaling op de vermogens
aanwasbelasting worden aange
merkt.
Naar aanleiding van het feit, dat prinses Marijke na haar oogope
ratie weer thuis was gekomen, werd op het Paleis Soestdijk van
het gelukkig vereende gezin een foto gemaakt.
JJE Nederlandse strijdkrachten hebben geheel Oost-Java thans
afgesneden, zo heeft lt.-generaal Spoor medegedeeld. Aan 't
front van Soerabaja zijn vier steden bezet en tevens vier ste
den op West-Java.
yolgens lt. generaal Spoor heeft
de Nederlandse waarschuwing
de Indonesiërs niet van de „ver
schroeide-aarde-tactiek" afgehou
den. Toen Probolingo werd bezet,
brandde de stad op verschillende
plaatsen. Overal waren Chinese
slachtoffers gevallen en waren
eigendommen vernield. De gene
raal geloofde niet, dat bij de laat
ste gevechten ernstige verliezen
waren geleden.
Tijdens de opmars langs de weg
van Bandoeng door het West-Ja
vaanse bergland heeft liet leger
zich meester kunnen maken van
30.000 ton rubber.
De operaties op Java en Su
matra zullen van beperkte omvang
blijven. De gehele republiek zal
niet worden bezet. Er waren geen.
tekenen, zo zeide de generaal, dat
zich een guerilla ontwikkelde, doch
zuiveringsoperaties zouden wel
noodzakelijk zijn.
Geen ernstige tegenstand
generaal Spoor deelde verder
mede, dat de laatste, berichten
van de commandant van Medan
geen melding maakten van ern
stige tegenstand.
In verband met de berichten,
dat Nederlandse vliegers een trein
en enige voertuigen zouden hebben
beschoten beloofde generaal Spoor
dat tegen deze vliegers discipli
naire maatregelen zouden worden
genomen.
In het kader van de operaties
van Semarang uit waren de Ne
derlandse troepen stationnair in
Tantoeng en Ambarawa.
De generaal weigerde er zich
over uit te laten, of de eenheden,
die van Semarang naar het Zui
den oprukken, Djokjakarta en
Soerakarta zullen gaan bezetten.
De toestand op Sumatra
JAp Sumatra hebben drie colonnes
bij de oliehaven van. Palem-
bang olievelden van de Shell en
de Standard Oil bezet, zonder dat
ernstige tegenstand werd geboden.
Republikeinse berichten, dat Ne
derlandse vliegtuigen Indonesische
steden bombarderen, zjjn grove
leugens, verklaarde generaal
Spoor. „Wjj hebben alleen vliegvel
den beschoten."
De toestand in de bezette steden
van West-Java beschreef hij als
rustig, terwijl de bevolking hulp
vaardig is. De meeste republikei
nen waren gevlucht, De bevolking,
die uit de gevechtsgebieden was
geëvacueerd, keerde weer terug,
zo besloot generaal Spoor zijn
overzicht.
Gunstige en ongunstige
berichten
Volgens een bericht van het re
publikeinse persbureau Antara
hebben Nederlandse troepen Ma-
lang reeds bezet.
In Midden-Java hebben zij een
punt bereikt nabij Ambarawa, on
geveer 30 km ten Zuiden van Se
marang. De bezetting van Malang
wordt door het Franse persbureau
AFP bevestigd, terwijl door dit
persbureau eveneens wordt gemeld,
dat Poerwakarta op West-Java is
bezet.
Legerbericht
Donderdag
J-JET legerbericht van Don
derdagmorgen luidt:
Nederlandse troepen bereikten
Woensdagmiddag om 16.35 uur
Cheribon. Zij trokken de stad
vanuit het Noorden binnen.
De bruggen en de wegen in de
richting Cheribon bleken in
tact tc zijn. Weerstand werd
practisch niet ondervonden.
Brandstichtingen in de stad
werden niet geconstateerd.
Evenepns werden Woensdag
Tomo, Kadipaten. Soebang en
Kalidjati bezet. In West-Java
werd Tjikampek bereikt.
Gemeld werd, dat in Tjitjalen-
ka en in Madjalaja hevige
branden woeden.
In de plaats Arnhemia by Medan
zijn honderd woningen in brand
gestoken, doordat leden van het
republikeinse volksleger er flessen
met vloeibare brandstof in hebben
geslingerd. In dit gebied wordt
van Nederlandse zijde vrij sterke
tegenstand gemeld. Uit republi -
keinse bron wordt zelfs verno
men, dat Atjehse strijdkrachten 'n
aanval hebben gedaan op Medan,
waarbij een gedeelte vande stad
op de Nederlanders werd veroverd.
Het republikeinse legerbericht
meldt echter eveneens, dat Mo-
djokerto door de republikeinen is
heroverd. Ook wordt in dit leger
bericht verklaard, dat de republi
keinse troepen snelle vorderingen
maken in de richting van Sema -
rang. De herovering van Modjo-
kerto door de republikeinen wordt
«veneens door het Franse persbu
reau AFP gemeld.
Blijde begroeting te Bandoeng
rve correspondent van Aneta te
Bandoeng heeft een. bezoek ge
bracht aan de gebieden rondom
Bandoeng, welke juist waren be
vrijd. Van actie viel nergens iets te
bespeuren. Iedere militaire auto
werd door de bevolking met ge
juich en opgestoken duimen be
groet. Van enige terughoudendheid
was niets te merken. Uit de plaat'
selijke bevolking werden onmid
dellijk politie-eenheden gevormd.
Aan de bevolking werden kleren
en voedsel verstrekt, terwijl het
Rode Kruis gewonden van de T.R.
I., die overigens zeer weinig in
aantal waren, verzorgde. De bevol
king stroomde toe voor medische
behandeling. De mensen zagen er
armoedig uit en velen hebben
schurft.
Door middel van een luidspreker
installatie werd de bevolking in de
Soendanese taal het doel van de
komst uiteengezet, waarbij in
structies werden gegeven om rus
tig aan het werk te gaan. Een her
haling van de rede van dr. van
Mook werd met gejuich ontvangen
Korte berichten over
de toestand
Sjahrir is te Calcutta aangeko
men en heeft verklaard, dat. in
dien de Veiligheidsraad der Ver
enigde Naties snel zou inter
veniëren, de oplossing van het pro
bleem niet zo moeilijk zou zijn.
Via de radio heeft Sjarifoeddin
de Australische consul-generaal te
Batavia officieel verzocht de ver
tegenwoordiging van de republiek
op zich te nemen, teneinde het
diplomatiek contact met neutrale
naties te vergemakkelijken.
De Chinese minister van buiten
landse zaken heeft officieel bekend
gemaakt, dat hij de Chinese con
sul-generaal te Batavia instructie
heeft gegeven om een bemiddeling
te beproeven in het Indonesisch
conflict.
Soekarno heeft Donderdag twee
radioredevoeringen gehouden.
In de eerste spoorde hij de
Indonesiërs aan tegen de Ne
derlanders te blijven vechten. In
de tweede radiorede deed hij een
beroep op president Truman en op
het Amerikaanse volk om al het
mogelijke te doen om de oorlog in
Indonesië te doen beëindigen.
Ook Najamoeddin. de minister
president van Oost-Indonesië. heeft
een radiorede gehouden. Hij ver
klaarde, dat Nederland het besluit
tot een politioneel optreden moest
nemen, „om deze landen voor een
catastrophe te behoeden." Hij
wekte de Oost-Indonesiërs op de
huidige situatie met een koel hoofd
tegemoet te treden.
Tenslotte heeft ook Sultan Ha-
mid II van Pontianak zich in een
radiorede voor het Nederlandse
standpunt uitgesproken. Hij zeide
de militaire actie te steunen.
Volgens een bericht van radio-
Batavia hebben de Indonesiërs de
formatie van „zelfmoord-cörpsen"
aangekondigd. Als eerste voorwaar
de voor het toetreden tot deze
formaties wordt gesteld, dat men
in staat moet zijn om tenminste
tien Nederlandse soldaten te doden.
De corpsen staan onder opperbevel
van „een bekend republikeins mi
litaire leider, die de rang van ge-
neraal-majoor in het republikeinse
leger bekleedt".
Over nationalisatie van
het vervoer
rpOEN Woensdagochtend de klok
in Londen elf sloeg verlieten
de vermoeide en verfomfaaide par
lementsleden het Lagerhuis na een
debat over het wetsontwerp der re
gering ter nationalisatie van het
vervoer, dat de gehele nacht had
geduurd. In een zitting, die 20
uren duurde leverden de conser
vatieve leden een verbitterde strijd
om de veranderingen die door de
conservatieve meerderheid van het
Hogerhuis aan het wetsontwerp op
het onder staatsbeheer brengen van
het vervoer langs de weg. spoor
wegen en kanaal-systemen, waren
aangebracht, te ondersteunen. De
woordvoerder der regering, de mi
nister van Verkeer, Barnes, wei
gerde hardnekkig de 240 amende
menten. die de Lords hadden aan
gebracht. te aanvaarden, ondanks
de hartstochtelijke en soms verhit
te redevoeringen van de banken
van de oppositie.
Nadat het Lagerhuis aan het
Hogerhuis zal hebben medegedeeld
dat zijn amendementen verworpen
zijn. zal het wetsontwerp naar de
koning gezonden worden voor de
koninklijke goedkeuring.
