TIL
4
Republikeinen melden gevechten bij
Bandoeng, Semarang en Soerabaja
DE EERSTE
Onder geen omstandigheden
het werk neergelegd!
andel
EER
J
alcheren"
Rust in Batavia
Koningin Wilhelmina
spreekt een
woord van
medeleven
AMERIKA en ENGELAND VOORGELICHT
STINGZAKEN
toor
SHOOT
AANGIFTEN
n.
EN M.H.S.
VOOR JAVA EN SUMATRA WERDEN
VIER COMMISSARISSEN BENOEMD
GROOTSTE VAKBONDEN ACHTER DE
REGERING - P. v. d. A. TEGEN de regenng'
KABINETSCRISIS
kenstraat 30
r~
Een totalitair regimewaaruit de
gematigde invloed van Sjahrir
verdween
Warmer
een beetje op
d in verschil-
BTE DAMES-
frisse tinten.
oerd f 45,
amgaren
ESJURKEN
ERS en regel-
kant.
traks gaat
rst naar:
ÏNEUZEN
slagen.
WESTKADE 63
MiddelburgVlis-
i 1941 tot nadere
VRIJDAG
If uur t/m 17,30,
'het half uur t/m
,rder om het half
,15 uur
uur t m 12,00 uur,
om het half uur
rder om het half
ir. verder om het
DE DIRECTEUR
>are Schoolvereni-
18 OMGEZET ZAL
DERDE JAARGANG No, 826
comm v. Toerlcht: A. F. J. AERNOUDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
Or. A. J. J- M MES; Mr. H. B B. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs
(bi) vooruitbetaling) 3.30 p. kwartaal; per
nost f 4 25; p week (bij ntet-postbestell.) 0.2S;
Losse nummers cent - Postrekening 378-841
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 22 JULI 1941
UITGAVE rïICHTING „DE STEM/*
Waarn.-directeur: P. J. ALBERTS, Hoofd
redacteur: J. J. H. A. BRUNA; Algem. Zeeuwu-
redacteur: W. GROFFEN, Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst, Dubbele
Poort 7, tel. 102; Bijbureau Oostburg, Nieuw-
straat 22, telef, 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes, Westsingel 75, tel. 2236. Red. N. J. KARHOE
/AVER de militaire toestand in Indonesië zijn nog niet veel be-
trouwbare berichten tot Nederland doorgedrongen, behalve de
beide legercommuniqué's, die elders in dit blad z(jn gepubliceerd.
De meeste berichten over militaire acties stammen uit republi
keinse bron en moeten dus met enige reserve worden aanvaard.
Zo wordt van republikeinse zijde gemeld, dat zware gevechten
aan de gang zijn bij Bandoeng, Semarang en Soerabaja.
Ook is van republikeinse zijde verklaard, dat Nederlandse
troepen een landing hebben ondernomen ten Noorden van de lia-
ven-stad Banjoewangi, recht tegenover het eiland Bali. Doch ook
deze landing schijnt slechts een operatie te zijn van plaatselijke
aard, daar het republikeinse ministerie van voorlichting er aan
toevoegt, dat 80 Nederlandse soldaten bij deze landing betrokken
zijn.
de hulp, die beiden hebben gebo
den. Van het aanbod der Britse re
gering om haar goede diensten ook
in de toekomst te verlenen is goe
de nota genomen. Het zal uiteraard
van de ontwikkeling van de toe
stand afhangen, of en zo ja, wan
neer, het opportuun zal worden ge
acht een nieuw beroep op de be
vriende Amerikaanse en Britse re
geringen te doen.
De nieuwe Amerikaanse consul-
generaal voor Nederlandsch-Indië,
Charles Livingood, zal zich Vrij
dag via Den Haag naar Batavia
begeven en zal de laatste instruc
ties van het departement van bui
tenlandse zaken betreffende de In
donesische kwestie meenemen.
Charles Livingood zal Walter Foo-
te vervangen, die over enkele we
ken weer naar de Ver. Staten zal
gaan, na zijn bevoegdheden aan
H,B,S. 5-j, C.
lasse van de afde-
j de rector Drs J.
Hulst. 581-0
TAe toestand te Batavia schijnt vol-
maakt rustig te zijn. 't Republi
keinse persbureau Antara is door
de Nederlandse militairen gesloten.
De republikeinse radiozender, die
reeds Zondagavond was bezet, is
Maandagmorgen weer met zijn uit
zendingen begonnen, doch onder
Nederlandse supervisie.
De bevolking van Batavia is
Maandagmorgen door middel van
aanplakbiljetten en pamfletten
medegedeeld, dat het gezag in Ba
tavia uitsluitend berust bij de wet
tige overheidsorganen van Neder-
landsch-Indië. Verder wordt de be
volking aangeraden het hoofd koel
te houden en geen onberaden stap
pen te doen. Er is in Batavia, zo
vel als in verscheidene andere ste
den. een avondklok ingevoerd.
De handel in Batavia lag Maan
dag vrijwel geheel stil en het re
publikeinse geld had vrijwel alle
•waarde verloren, terwiji ook de
Nederlandsch-Indische gulden aan
merkelijk in waarde was gedaald.
De Nederl.-Indische regering
heeft vier commissarissen benoemd
die rechtstreeks ondergeschikt zijn
aan Dr. van Mook. Deze vier com
missarissen zijn: Dr. Hunger voor
Oost-Java; Abdoel Kadir voor
West-Java; H. J. Wijnmalen voor
Zuid-Suraatra en Dr. J. J. van der
Velde voor Noord-Sumatra. Deze
bestuursambtenaren dragen de ti
tel: commissaris voor civiele zaken.
Een „heilige oorlog".
Yf an Nederlandse zijde is het Indo-
nesisehe volk van de gebeurte
nissen te Batavia op de hoogte ge
steld door een radio-rede van Dr.
van Mook, waarin deze verklaarde,
dat hij er van overtuigd was, dat
niettegenstaande de schijn van mis
lukking. die liet besluit tot poli
tionele actie zou kunnen wekken,
men aan het begin staat van een
periode, waarin werkelijk herstel
mogelijk zal zijn.
Van republikeinse zijde werden
radio-redevoeringen gehouden door
Soekarno. Soedirman en Sjarifoed-
din, waarin gesproken werd van 'n
heilige oorlog, die tijdens de Ra
madan (heilige vastenmaand der
Islamieten) begonnen was. en daar
om door Indonesië gewonnen zou
worden. Ook werd in verband hier
mede het feit gememoreerd, dat de
Nederlandse militaire operaties on
der zware regenval begonnen zijn.
hetgeen voor deze tijd een zeld
zaamheid is en daarom als een
wonder moet worden uitgelegd.
Reactie in het buitenland.
zijn opvolger te hebben overge
dragen.
In welingelichte kringen te Lon
den achtte men de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat een van de
mogendheden van het Verre Oos
ten de Indonesische kwestie voor
de V.N. zou brengen.
Af AANDAGAVOND is het eerste
officiële legercommuniqué uit
gegeven. Dit officiële legercommu
niqué luidt:
„Teneinde te voorkomen, dat re
publikeinse vliegtuigen acties on
dernemen tegen Nederlandse objec
ten, voerden hedenmorgen enige
escadrilles „Mustangs" preven
tieve acties uit om luchtvaartma
teriaal van de T.R.I. op te ruimen.
De acties waren gericht tegen de
vliegvelden, in de eerste plaats Ka
lidjati, waar een op de grond
staand republikeins-Japans vlieg
tuig in brand werd geschoten. Ten
tweede werd het vliegveld Parigi
bij Serang onbruikbaar gemaakt.
Hier bevonden zich enige benzine
tanks en werkplaatsen. Ten derde
werd Tasikmalaja aangevallen,
waar werkplaatsen en installaties
buiten bedrijf werden gesteld.
(Vervolg op pag. 2)
H. M. de Koningin heeft de
volgende boodschap gericht
tot de familie der strijd
krachten in Indonesië
GELIJK de regering U bij monde van de mi
nister-president heeft medegedeeld, is zij
overgegaan tot politioneel optreden met de strijd
krachten ter zee, te land en in de lucht op Java en
Sumatra.
Ik weet dat Gij allen, die een man, zoon of verloofde
in Indonesië hebt, dagen van grote zorg en spanning
tegemoet gaat. Ik behoef U wel niet te verzekeren
hoezeer ik met U medeleef en begrijp wat in U
omgaat.
Ons volk is kortgeleden door onnoemelijk zwaar leed
en beproevingen heen gegaan en heeft deze met
moed en fierheid gedragen. Ik ben overtuigd, dat
het deze nieuwe beproeving even flink en dapper
en met hetzelfde vertrouwen in de toekomst zal
doorstaan.
God zegene U en die U in Indonesië lief zijn".
Wilhelmina.
TNE besturen van de Ned. Kath. Arbeiders Beweging en het Chris-
telijk Nationaal Vakverbond hebben in onderling overleg een
mededeling aan hun leden verstrekt Inzake de Indonesische kwestie.
Deze mededeling luidt:
re»
JJoewel de Engelse bladen het
nieuws van het Nederlands
politionele optreden in grote „n
maak gebracht hebben, leveren de
meeste bladen nog geen commen
taar. Ook de Belgische bladen heb
ben nog geen gelegenheid gehad
2fch met de Indonesische kwestie
bezig te houden, omdat Maandag
w België in verband met de vie
ring van onafhankelijkheidsdag
geen bladen zijn verschenen.
Inmiddels wordt vernomen, dat
betreurenswaardige ontwikke-
ln Indonesië in Amerikaanse
Engelse politieke kringen diepe
daar u* hebben gemaakt, temeer.
de dienftenand °P 20 Juli,haar g°e"
vinden. no» uT ee" ,°bjossmS te
Naar aangeboden.
wordt uit ï)endMê Va" dit aanbo<1
dat de tlos ve™omen
gerinTii der vLP .reeering de re-
van Engeland VrSl- State" e"
vrKentelyk is voor
T\e besturen van de K.A.B. en het
C.N.V. vinden, hoewel feitelijk
overbodig, in het jongste gebeuren
in Indonesië aanleiding allereerst
haar leden met nadruk te wijzen
op hun verantwoordelijkheid in
deze dagen. Hetgeen in Indonesië
plaats vindt is een politieke kwes
tie. Regering en volksvertegen
woordiging zijn verantwoordelijk.
De vakbewegingen staan daar bui
ten. Alleen daar, waar de vakactie
vermengd wordt met politieke agi
tatie, kan men partij kiezen in de
Indonesische kwestie, waarbij ook
internationale invloeden een rol
spelen. De K.A.B. en het C.N.V
doen onder geen enkele omstandig
heid aan zulk een politieke actie
en agitatie mede. De verantwoor
delijke besturen vertrouwen erop.
dat de leden, in welk deel van het
land zij ook wonen, niet enkel, on
der geen omstandigheden aan zulke
politieke acties zullen deelnemen,
doch dat zij zich eventueel met
alle geoorloofde doeltreffende mid
delen daartegen zullen verzetten.
De besturen van genoemde verbon
den, die zich overeenkomstig het
beginsel, waardoor zij worden ge
leid. tijdens de oorlog zo energiek
tegen de bezetter verzetten, en
daardoor het vertrouwen van het
volk wonnen, doen een beroep in
het bijzonder op alle werknemers
7 v? u-s *anc* Z'LC^1 *n deze critieke
tijd bij hun standpunt aan te slui
ten:
,r2iï?x?R v GEEN OMSTANDIG
HEDEN, WAAR OOK IN HET
LAND. HET WERK NEER
GELEGD
N.V.V.: Niet staken.
(")ok de hoofdbesturen van de bij
het N.V.V. aangesloten organi
saties hebben een resolutie aange
nomen in verband met de ernstige
ontwikkeling in de Indonesische
kwestie. In deze resolutie wordt
verklaard, dat zowel de Neder
landse regering als de regering van
de republiek in gebreke zijn ge
bleven, doch de regering van de
republiek echter in hogere mate.
Zij heeft hierdoor een grote ver
antwoordelijkheid op zien geladen.
De resolutie gaat dan verder en
verklaart, dat het N.V.V. onver
kort op het standpunt blijft staan,
dat het de menselijke plicht is van
de beide regeringen, en van alle
instanties en organisaties, die daar
toe kunnen medewerken, om te
streven naar een zo snel mogelijke
beëindiging van het thans uitgebro
ken gewapende conflict.
Zij verklaart echter tevens, dat
de politieke dwangstaking even
wel aan dit streven in geen en
kel opzicht bevorderlijk kan zyn,
doch integendeel tot een verster
king van de reactionaire krach
ten hier te lande zou voeren,
waardoor zelfs de overeenkomst
van Linggadjati in gevaar zou
komen, zy wekken daarom de
Nederlandse werknemers met
grote nadruk op, noch op eigen
initiatief, noch ingevolge oproe
pen van welke organisatie of
groep van personen dan ook, het
werk neer te leggen of onbera
den stappen van welke aard ook
te doen.
Blijft ons uw vertrouwen schenken
IJTet Partijbestuur van de Partij
van de Arbeid heeft Maandag
avond een verklaring uitgegeven,
waarin wordt gezegd, dat zij zich
onder de druk der feiten achter de
regering schaart. Het partijbestuur
doet vervolgens een beroep op de
leden niet teleurgesteld te zijn in
hun verwachtingen omtrent de po
litiek van de Partij van de Arbeid
Ons drijft in dit smartelijke uur,
aldus het manifest, de wil tot 'n
vredelievende samenwerking met
het Indonesische volk. Wij hebben
ons ingezet voor de soevereine
Verenigde Staten van Indonesië,
waarvan de republiek een der sa
menstellende delen zal vormen.
Dat blijf* ons onveranderlijk doel.
Het staat vast, hoe groot de
moeilijkheden en gevaren van liet
ogenblik ook zijn, dat dit doel o«t-
vergelykelijk veel beter kan wor
den bereikt, als de Partij v. d. Ar
beid door haar eigen vertegen
woordigers binnen de regering
daaraan haar voortdurende mede
werking kan verlenen, dan wan
neer zy tot een machteloze oppo
sitie wordt gedwongen en de re
actie haar stempel gaat drukken
op de koers van de Nederlandse
politiek. Daarom vragen wy aan
de leden ons haar vertrouwen ie
blijven schenken.
TAE Amerikaanse ambassadeur Jtigd, dat uiteindelijk de rede zou
cn de Britse zaakgelastigde overwinnen.
te Den Haag ontvingen van onze
Minister van Buitenlandse Zaken
een nota, die nog eens helder
uiteenzet, op welke motieven de
militaire actie gegrond is. Na
druk wordt gelegd op karakter
een tactiek der republikeinse re
gering.
Deze regering, aldus dc Nota.
wordt blijkbaar geleid door de
wens te trachten haar positie te
verbeteren door een politiek van
uitstel onder de dekmantel van
formules, welke, hoewel vaag, ver
zoeningsgezind klinken, doch voor
de ingewijden geen twijfel laten
over haar fundamenteel, mislei
dend en negatief karaKier.
Talrijk zijn de Indonesiërs, die
het niet eens zijn met deze tactiek,
maar zij hebben moeite onder het
huidige regime hun stem te doen
horen. Dit regime is totalitair ge-
inspireerd. zoals bewezen wordt
door de herhaaldelijke machtsover
name doör president Soekarno. Dit
regime gaat voort met het aanhou
den van gijzelaars, een praktijk,
welke door de gehele wereld ver
oordeeld wordt en onwaardig is
voor een regering, die er aan
spraak op maakt beschaafd te zijn.
Zolang de gematigde en realis
tische hivloed van Sjahrir zich deed
gevoelen, scheen de hoop gewet
Het feit, dat Sjahrir gedwongen
was af te treden en vervangen
werd door een bestuur, dat noch
in staat bleek definitieve garanties
te geven, noch zich daaraan te
houden, bewijst dat er op dit ogen
blik geen voldoende verantwoor
delijke autoriteit in de Indonesi
sche Republiek is, waarmede de
Nederlandse regering met enige
mate van vertrouwen kan onder
handelen.
De Nederlandse regering richt
zich niet tegen de integriteit van
de Indonesische Republiek. Zij
blijft evenals vroeger bereid om
met de Republiek tot een overeen
komst te geraken, aannemende, dat
deze Republiek wordt gesteund
door de meerderheid van de bevol
king en samenstellende bevolkings
groepen.
Weersverwachting tot heden
avond:
Vrij veel bewolking, doch bijna
nergens buienvorming. Matige
wind tussen Z.W. en Z.O. Ho
gere temperatuur.
Zon op 4.45 uur; zon onder
20.46 u. Maan op 10.13 u., maan
onder 23.14 u.
