Commissie-generaal overhandigt
nota aan republikeinen
Republikeins rapport
over Buitenzorg
HAVENSTAKING
te ROTTERDAM
Beslissing omtrent hoge functie nog niet gevallen
DjgpÜTiËmÈUWTJES
Onze sicjarenpositie
Weinig reden tol optimisme
D
DOOR DE E.V.C.
UITGELOKT
Opnieuw warmer
EEN FANTOOM
ROMME
DERDE JAARGANG No. 779
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AEHNOUDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
Dr. A. J. J. M MES; Mr. H. B. B. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per
post 4.25; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 28 MEI 1947
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
Directeur: J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL;
Hoofdredacteur: J. J. H. A. BRUNA; Algem.
Zeeuws-redacteur: W. GROFFEN, Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst, Dubbele
Poort 7, tel. 102. Bijbureau Oostburg.^Nieuw-
straat 22, tel. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes, Westsingel 75, tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
MINISTER BEEL ONDERSTREEPT TWIJFEL
AAN REPUBLIKEINSE BEREIDHEID
Tt/ïINISTER-PRESIDENT BEEL en
minister Jonkman zijn Dins
dagmiddag om half vijf van hun
Indische reis op Schiphol geland.
Op het platform werden zij begroet
door de ministers van buitenlandse
zaken, van onderwijs, van oorlog,
van openbare
werken, van
sociale zaken
en van finan
ciën. Ook ge
neraal Kruis,
chef van de
generale staf,
was ter begroe
ting aanwezig.
Terstond na
zijn aankomst
lieeft de mi
nister - presi
dent de talrij
ke journalisten
ontvangen en
een verklaring
afgelegd. Na
het doel van
hun reis ver
klaard te heb
ben nl. dat de
ze reis een
oriëntatie-reis
is geweest, die
in hoge mate
aan het doel
heeft beant
woord, zeide
de minister
president: „Wij
zijn er van
overtuigd, dat
men in de Ma-
lino-staten op de goede weg is. Hoe
gecompliceerd de verhoudingen
daar mogen zijn en met welke
moeilijkheden men daar te kampen
moge i hebben, toch is in die sta
ten de samenwerking een feit ge
worden en wordt daar op con
structieve wijze gedacht en gewerkt
Op de schoouders van het Neder
lands-Indische ambtenaren-appa
raat en de strijdkrachten rust een
zware taak, terwijl op het aanpas
singsvermogen van de Nederlandse
en Chinese samenleving in het al
gemeen een zware wissel wordt ge
trokken.
Duidelijke taal
DR. BEEL.
"yyij betreuren het, dat wij ten
aanzien van de houding van
de republiek met betrekking tot de
uitvoering van Linggadjati een on
bevredigende stand van zaken heb
ben aangetroffen.
Ter gelegenheid van ons bezoek
aan Makassar en in antwoord op
de critiek, door president Soe*a-
Wati uitgebracht op woorden en
daden der republiek, heb ik mij
genoopt gevoeld ernstige twijfel uit
te spreken over de bereidheid tot
samenwerking van de republiek
met de andere gedeelten van Indo
nesië en Nederland. Aan deze twij
fel moet spoedigst een einde ko
men.
dien aanzien is dezer dagen
geen koffie of thee voor
speciale diensten.
Centraal Distributiekantoor
trindat de plaatselijke dis-
voor WrnSt?n geen toewijzingen
tbee verstrekken ten
soneoi t van °pz'chthoudend per-
H r k bouwwerken.
rto» a- derhalve geen zin bij
nf^,.;u^nS,ten o£ bij het Centraal
rii: ,i ntoor aanvragen voor
dit doel in te dienen.
rna w0r1>en kleiner.
niet m Iv f z!jn de kleinere eieren
het gebracht, zodat
uits!nbeia ,.t0p z'in bonnen bijna
k al» f eieren van de gewichts
den0 ontving. Thans wor-
votnro aWlniC lcrs °°h weer be-
klacc nè eieren van de lagere
j, n' /'°dat men op de bon, wel-
wnrat 'iderdag a.s. bekend gemaakt
een m^t deze eieren genoe-
sen moet nemen.
door de Commissie-Generaal aan
de republikeinse delegatie een nota
overhandigd, welke niet alleen eco
nomisch en finantieel, maar o.m.
ook staatkundig van karakter is.
Hierin is nl.
verder vorm ge
geven aan de fe
deratie van op
zet, in het ac-
coord v. Lingga
djati belichaamd
In deze nota
wordt de nako
ming van de
hierin in over
eenstemming
met het accoord
van Linggadjati
gestelde voor
waarden over
de gehele linie
riagn1deldOve>IN. JONKMAN,
de inhoud van deze nota zullen zo
spoedig mogelijk mededelingen wor
den gedaan.
Wie in de huidige omstandighe
den de geschiktste personen zijn in
de hoogste functies aan de oplos
sing van deze vraagstukken mede
te werken heeft destijds, zoals voor
de aanvang van deze reis reeds be
kend werd gemaakt, een punt van
bespreking uitgemaakt. Hierover
hebben wij in dit stadium zonder
voorafgaand overleg met onze ambt
genoten niets mede te delen.
Inhoud der nota?
Uit betrouwbare bron verneemt
Reuter nog, dat Nederlandse auto
riteiten aan vertegenwoordigers
van de republiek een voorstel heb
ben overhandigd, dat kan leiden
tot de instelling van een voorlopige
federale regering voor geheel In
donesië.
Men verwacht, dat de beslissing
aangaande aanvaarden of verwer
pen van het voorstel Zondag a.s.
valt, wanneer het Indonesische ka
binet vergadert.
Hoewel dit in het bericht niet
wordt aangegeven, zou men kun
nen aannemen, dat dit Reuter-be-
richt slaat op de nota, waarover de
minister-president in zijn verkla
ring gesproken heeft.
Nederland verloor met 4-0 van Frankrijk. Zelfs de eer kon niet gered
worden al vertellen allen, die de wedstrijd gezien hebben, dat een
tegenpuntje wel verdiend was. Ze]fs Da Rui, de Franse keeper schijnt
daarvan overtuigd te z(jn. Lijkt 't niet of hij tegen Draeger zegt:
„Zo'n eindje scheelt 't maar?"
AP EEN bijeenkomst van Twentse kleinfabrikanten in sigaren, die
tijdens de Pinksterdagen in Almelo is gehouden, is de sigaren-
positie van het ogenblik besproken. Daarbij werd betoogd, dat er in
ons land op het ogenblik millioenen sigaren gereed liggen, waarvoor
geen afname te vinden is. Alleen in Almelo al ligt er een millioen
bij de kleinindustrie, die weinig tevreden kan zijn over de huidige
toestand. Zowel grote als kleine sigarenfabrikanten zien de toekomst
met bezorgdheid tegemoet. Vele kleinfabrikanten zien zich genood
zaakt hun sigarenmakers te ontslaan.
De toenemende distributiemoeilijkhedeFi als gevolg van 'n wanver
houding tussen de productie van tabaksartikelen en het aantal uit
gegeven bonnen daarvoor, hebben een punt van voortdurende be
spreking gevormd ir de afgelopen weken tussen vertegenwoordigers
van de vakgroep en de daarbij betrokken autoriteiten. Er is nog geen
definitieve oplossing tot stand gekomen, maar verwacht wordt, dat de
ze binnen enkele dagen tegemoet kan worden gezien. De vergade
ring was van mening, dat de roker niet te optimistisch kan zijn, want
de voorraad van tabak voor sigaren is niet rooskleurig in ons land-
Een deel van de gekochte tabak is inmiddels in ons land aangekomen
en blijkt dermate slecht te zijn. dat ze onbruikbaar is voor omblad,
en dan ook niet wordt geaccepteerd aldus werd gezegd.
Dr. van Mook wil strafvervolging tegen
de Pasoendan.
E republikeinse delegatie, die
een bezoek aan Buitenzorg
heeft gebracht om zich op de hoog
te te stellen van de toestand al
daar, heeft thans een rapport van
zijn bevindingen opgemaakt. Hier
in wordt o.m. verklaard, dat het
in Buitenzorg verboden was vuur
wapenen in zijn bezit te hebben
en dat de republikeinen niet over
machtsmiddelen beschikten. Tevens
bestond er een avondklok tussen
24 en 5 uur cn berusttte de hand
having van rust en orde bij het
militaire bestuur. Daarom acht de
ze delegatie het onverklaarbaar,
dat de Pasoendan-actie heeft kun
nen plaats vinden. Volgens dit rap
port zou deze zich als volgt heb
ben voltrokken: bij het invallen
van de nacht van 23 op 24 Mei heeft
men gebruik gemaakt van auto's,
die ongehinderd de militaire wacht
posten konden passeren. Om één
uur werden door trucks mensen
aangevoerd, aan wie was medege
deeld. dat er verkiezingen moesten
worden gehouden voor nieuwe amb
tenaren. gevolgd door een slama-
tan (Indisch feest). Voorts ver
meldt het rapport, dat Mr. Koesto-
rro in het bezit is geweest van
vuurwapenen en dat degenen, Mie
bij de ontvoeringen betrokken wa
ren. voorgaven van de politie te
zijn. Ontvoerd werden de regent,
zi.in adjudant-secretaris en drie
mensen, die het huis bewaakten.
Bij deze ontvoering werd ten hui
ze van de resident de deur open
gebroken.
Van Nederlandse zijde heeft men
verschillende van deze feiten toe
gegeven, doch andere als onjuist
bestempeld.
Volgens een der laatste berich
ten echter zou (1e luitenant-gouver
neur. Dr. van Mook, Dinsdagavond
te Batavia verklaard hebben, dat
hij besloten had stappen te onder
nemen tegen de Pasoenrlan-bewe-
ging, naar aanleiding van het ge
beurde te Buitenzorg. Tegen Mr.
Koestomo zouden strafrechtelijke
maatregelen worden genomen we
gens vrijheidsberoving. Voorts ver
klaarde Dr. van Mook, dat getracht
zou worden een compromis tot
stand te brengen tassen de Pasoen
dan en de republiek.
Republikeins geld daalt in koers.
I^cn uitvloeisel van de gebeurte
nissen in Buitenzorg is een
sterke koersdaling van het republi
keinse geld. Zo deed de roepiah
gisteren in Buitenzorg en Sindang-
laja 42 cent. De koers in Batavia,
die Zaterdag 40 cent was, is he
den gedaald tot 32 cent, terwijl een
verdere daling wordt verwacht.
Reeds zijn verschillende Chinese
handelaren ongenegen republikeins
/")P Tweede Pinksterdag is op 'n
tweetal schepen in de haven
van Rotterdam een staking uitge
broken, welke zich Dinsdagmorgen
heeft uitgebreid tot een groot deel
van het aantal losse arbeiders.
Het conflict schijnt reeds Zater
dagmiddag te zijn ontstaan, door
dat een aantal arbeiders werd aan
gewezen op Tweede Pinksterdag
werk te gaan verrichten op twee
Amerikaanse schepen. Volgens de
E.V.C., de Eenheids Vakcentrale,
zijn de arbeiders hiertoe niet ver
plicht. De staking van Tweede
Pinksterdag on beide schepen, zo
verklaart de E.V.C. verder, is uit
eigen initiatief van de arbeiders
voortgekomen.
De Scheepvaartvereniging Zuid,
die hierbij betrokken-is, heeft daar
op met strenge straffen gedreigd
en dit heeft de E.V.C., naar zij ver
klaart, genoopt stelling te nemen.
Dinsdagmorgen heeft het bestuur
dier organisatie dan ook geadvi
seerd zich voorlopig niet te laten
aannemen, zolang de straf of de
dreiging daarmee niet is ingetrok
ken. Het bestuur van de Scheep
vaartvereniging Zuid en de E.V.C.
hebben daarop beiden een vergade
ring uitgeschreven om de situatie
te bestuderen.
De andere mening
Het bestuur van de S.V.Z.. de
Scheepvaartvereniging Zuid, deelt
over de staking mede, dat op Twee
de Pinksterdag ongeveer 300 ar
beiders moesten werken, zulks vol
komen in overeenstemming met de
door het College van Rijksbemid
delaars goedgekeurde loon- en ar
beidsvoorwaarden. De arbeiders
zijn voor dit werk opgekomen, doch
door het E.V.C.-bestuur hiervan te
gengehouden. Op een schip, waar
de arbeiders reeds begonnen wa
ren, zijn deze door de E.V.C. van
boord gehaald. Een zestigtal is aan
het werk gebleven. De arbeiders,
die op Tweede Pinksterdag dit werk
geweigerd hebben, zijn Dinsdag
morgen door de S.V.Z. niet in de
gelegenheid gesteld aan het werk
te gaan. Hierop heeft de E. V. C.
een staking geproclameerd met als
eis, dat deze mannen ongestraft zul
len blijven.
Tot zover de uiteenzetting van de
S.V.Z. Inmiddels vernemen wij. dat
bij deze staking ongeveer 2000 los
se arbeiders betrokken zijn. De E.
V.C. heeft Dinsdagmiddag in de
grote zaal „Odeon" te Rotterdam
vergaderd. Er werd besloten nog
niet aan het werk te gaan, doch
eerst een onderhoud aan te vragen
bij de S.V.Z.
geld als betaalmiddel aan te ne
men. terwijl er gevallen gemeld
worden, dat niet-Indonesische be
zitters met republikeins kapitaal dit
geld trachten om te zetten in goe
deren.
TV/ïGR. WILLEKENS, apostolisch-
vicaris van Batavia, is Dinsdag
naar Nederland vertrokken.
TWAN SMYRNOFF, de bekende
piloot, is vandaag 25 jaar in
dienst van de KLM. Nog vele hap
py landings, Smirnoff
Weersverwachting tot heden
avond:
Opnieuw sterke stijging van
temperatuur, echter geleidelijk
weer wat toenemende bewol
king, met later vorming van
verspreide buien met kans op
onweer. Meest matige wind
hoofdzakelijk tussen Oost en
Zuid.
Zon op 4.31 uur. Maan op
13.26 uur. Zon onder 20.44 uur.
Maan onder 2.32 uur.
>0000000000000000000000
TJET KAMERLID Palar O
van de Partij van de Ar- V
beid is van een reis naar In- X
donesië terug gekeerd. Hij
had drie boodschappen bij O
zich, nl. van Soekarno, van O
Sjahrir en van Kasimo, de
leider der republikeinse ka- X
tholieken. De twee eerstge- X
noemden toonden zich voor- O
al beangst en ongerust door O
de aanwezigheid van de Ne- Y
derlandse troepen. De laat-
ste zei graag te Willen, dat
de K.V.P. ten opzichte van
Indonesië progressiever was.
„Kerstens wordt in Indone
sië meer gewaardeerd dan
Romme. Laten de Nederland
se katholieken meer naar het
woord van Kerstens luiste
ren."
Palar zelf zei aan iemand
van het Parool: „Wat Mey-
nen betreft, ik geloof niet,
dat de republikeinen hem
kennen en ze hebben nog
geen voorstelling bij zijn
naam; maar ze zouden een
vervanging van Van Mook
in de huidige omstandigheden
waarschijnlijk niet waarde
ren. Wat Romme betreft,
hem kennen ze, maar zijn
benoeming zou de situatie
X dan ook volstrekt vertroebe-
O len"
O Deze merkwaardige uitla- X
O tingen stellen ons voor de X
O vraag: Welke uitlatingen of O
daden van Romme kunnen O
X hem tot persona ingrata voor Y
de bonafide Indonesiërs ge- X
maakt hebben? Zijn bekende
6 motie toch zeker niet. Die
O werd trouwens mede-onder-
Y lekend door Van der Goes
X van Naters. Voor het overige
O heeft hij altijd vastgehouden
O aan de koninklijke rede en
O t otseerde de oppositie "van
x Weiter c.s. Is er geen kwade
O Romme-legende gekweekt?
a En wordt van de zijde van
O de Partij van de Arbeid wel
Y iets gedaan, om dit boosaar-
Y dige fantoom uit de politieke
gedachtenwereld hier en
X ginds te doen verdwijnen?
Aneta seint intussen, dat een
v republikeins blad een plei
te dooi voert voor de benoeming
X van Prof. Schermerhorn tot
X gouverneur-generaal
^C^ooocxcxcxxxkx^OOOCK:
