Sas van Gent 400 jaar
Na lO jaar
Enkele grepen uit de historie
der stad
met
weer contact
Frans voetbal
IN 'T KORT
Kostbaar geschenk
DE, Franse verliezen aan mensen
levens gedurende de tweede
wereldoorlog worden op 620.000 be
paald.
DE ministers Bèel en Jonkman
zijn Vrijdagmiddag per vlieg
tuig uit Indonesië vertrokken.
DISTRIBUTIENIEUWTJES
Consumentencrediet
Het stoffelijk overschot
van Dr. Colijn
Hinder bureaux, sneller wederopbouw
Een noodkreet van West Zeeuws Vlaanderen
De regering heeft inmiddels de
verdiensten der boeren er
kend, zij het ook slechts met
v/oorden. Degenen, die aan Wal-
cheren's droogmaking hebben ge
arbeid, werden met ridderorden
onderscheiden, maar de
Zeeuwseh-Vlaamse boor zit nog
steeds zonder schuur. Er komen
schatters, en nog eens schatters,
maar er gebeurt niets. De rege
ring laat er geen twijfel over be
staan, waar men zijn belasting
moet betalen. Het schijnt echter
voor haar een onoplosbare puzzle
te zijn om een zodanige regeling
te treffen, dat iedere getroffene
weet, welke vergoeding hij ont
vangt en waar hij voor herbouw
moet wezen. Nu is het twee jaar
na de bevrijding van het gehele
land en nog is er geen enkel
zakenpand verrezen. „We missen
de overtuiging, dat de regering
alle bronnen heeft aangeboord."
Men zit nu voor een ondraaglijke
last.
De regering zegt, dat men aard
appelen en bieten moet ver
bouwen, dat levert deviezen op.
Maar er zijn geen arbeidskrach
ten. En de geïnterneerden, die
men ter beschikking stelt, zijn
duur en praesteren weinig.
Fransen spelen
snel en hard
«AS VAN GENT, het nijvere
industriecentrum van
Zeeuwsch-Vlaanderen, maakt
zich op zijn 400-jarig bestaan
feestelijk te gaan herdenken.
Hiervoor is dan ook alle reden,
want hoewel het één der jongste
Zeeuwseh-Vlaamse steden is,
heeft het in zijn vrij kort maar
bewogen bestaan toch een belang
rijke rol gespeeld. Eerst als ves
ting, later als fabrieksplaats.
De oorzaak van de stichting
van Sas van Gent moeten we zoe
ken in de eeuwenoude drang van
Gent om een waterverbinding
met de zee te hebben. Deze drang
die op het ogenblik in verband
met de beperkte capaciteit der
zeesluizen te Terneuzen weer ac
tief is geworden, is zoo oud als
Gent zelf.
De eerste rechtstreekse verbin
ding met de zee kreeg Gent reeds
in 1251 toen de Lievevaart, lo
pende van Gent naar Damme aan
het Zwin werd gegraven. Gedu
rende een paar eeuwen voorzag
dit kanaal in de Gentse behoefte,
maar tegen het eind der 15e eeuw
kwam hieraan een eind. Het
Zwin dat jaar in jaar uit steeds
meer verzand was, kwam op dei
duur niet meer tot Damme en
sloot behalve Brugge en Sluis,
ook Gent van de zee af. Alle po
gingen tot verbetering faalden en
op den duur was deze weg voor
Gent verloren.
Begrijpelijkerwijze legde deze
machtige en schatrijke stad zich
niet bij dit noodlot neer. Al was
dan het Zwin onbevaarbaar ge
worden, de Schelde was nog
steeds een diepe en goede scheep
vaartweg en men richtte dus nu
het oog daarop. Bovendien w is
de afstand van Gent naar de
Schelde toen nog niet zo groot
Karei V, die zijn geboortestad
goed gezind was, gaf bij Octrooi
van 26 Mei 1547, toestemming tot
TJE heer H. E. ten Cate te
Almelo heeft aan de Staat
der Nederlanden een schilderij
van Pieter de Hooch ten ge
schenke gegeven ter plaatsing
in het Mauritshuis.
ALS daders van de overval op de
bewaker van een bouwonder
neming op de O.Z. Voorburgwal te
Amsterdam zijn een 23-jarige Duit
ser en een Amsterdammer gearres
teerd. Zij legden een volledig be
kentenis af.
TN DE TOREN van het Casino te
Blapkenberge in België zal een
televisiestation in gebruik genomen
worden. Dit is het eerste in België.
T\E Minister van O. K. W. heeft
de leden benoemd van de Ra
dio-programmaraad. Een dezer Ier
den is Mr. Dr. C. J. F. A. van Rooy
burgemeester der gemeente Etten-
Leur.
/VP EEN persconferentie in Was
hington heeft de Belgische fi-
nantiële expert, Camille Gutt, me
de gedeeld, dat hij van mening was
dat de Nederlandse handelsbalans
in 3 of 4 jaar in evenwicht zou zijn
9
/~\P 9 JULI a.s. zal de Aartsbroe
derschap van de H. Familie, de
grootste godsdienstige vereniging
voor volwassen mannen, 100 jaar
oud zijn. De viering van dit eeuw
feest vindt plaats op 27 Juli te
Luik, waar de stichter, Henri Belle
table, begonnen is en te Hoef, waar
hij begraven ligt.
^ER gelegenheid van het 50-jarig
regeringsjubileum van H. M
de Koningin zal van 18 Aug tot
15 Sept. 1948 in ..Houtrust" te 's-
Gravenhage een groots opgezette
tentoonstelling worden gehouden.
Zij bal lieten..De Nederlandse
Vrouw 18981948" en is bedoeld als
een huldeblijk aan H. M. de Ko
ningin.
liet graven van een kanaal van
Gent naar den landelijk, op de
scheiding van Asseneder- en
Axelerambacht.
Deze 26ste Mei 15-47 is dus de
geboortedatum van Sas van Gent,
want hoewel het natuurlijk nog
wel enkele jaren duurde, voordat
de stad ontstond, werd deze Kei
zerlijke toestemming toch de oor
zaak van zijn latere ontstaan.
De eerste steen
'ent stak direct na het verkrij
gen van het Octrooi de han
den uit de mouwen. De 29ste
Augustus 1551 legde Theunken
den Baenst, in naam van zijn
oom Antoon de Baenst, ridder en
eerste schepen van Gent de eer
ste steen voor de te maken zee
sluis. Het werd evenwel 1562,
voordat het kanaal - de Sasse
Vaart - voor de scheepvaart kon
worden opengesteld. Een met ha
ring beladen schip uit Dordrecht
voer ais eerste de sluizen door.
Aan deze sluizen - sassen -
ontstond langzamerhand 't stadje
Sas van Gent. Reeds in 1560 is
men begonnen dit voor de wereld
stad Gent zo uitermate belang
rijke punt te versterken.
Of deze versterkingen niet af
doende zijn geweest, of dat de be
woners zelf de hand in het spel
hebben gehad, weet ik niet, maar
vast staat, dat in 1572 een aantal
Vlissingers, die pas tegen Spanje
waren opgestaan, op zekere
nacht de stad en de sluizen in
brand hebben gestoken om de
Spanjaarden afbreuk te doen.
Enkele jaren later zijn de slui
zen weer hersteld en bleef het
stadje de zijde van Oranje hou
den. In 1583 ging het door ver
raad weer in Spaanse handen
over.
Het duurde nu tot 1644 eer het
weer werd bevrijd. Onze be
kende Frederik Hendrik, de
Stedendwinger, heeft dit wapen
feit op zijn naam staan. Hoewel
de Spanjaarden alle mogelijke
moeite hebben gedaan een in
name van het inmiddels tot een
sterke vesting gemaakte Sas van
Gent te voorkomen, is hun dit
niet mogen gelukken. Tegen de
belegeringskunst van Frederik
Hendrik konden zij niet op!
De Vrede van Munster in 1648
maakte aan de scheepvaart op de
Sasse Vaart een einde, want dit
vredesverdrag bepaalde o.a., dat
de Schelde voor de scheepvaart
op de Spaanse Nederlanden zou
gesloten blijven. Gent verarmde
en zijn weg naar zee verviel. Bo
vendien verzandde de Braakman
voor Sas van Gent geheel, zodat
het stadje op de duur niet meer
per schip bereikbaar was.
In het midden van de 18e eeuw
- 1747 - was het weer eens het
toneel van een bloedige st-ijd.
Wij waren toen in oorlog met
Frankrijk en Franse troepen
kwamen de stad belegeren. Na
enkele weken van vinnige strijd
werd het dapper verdedigde en
zwaar beschadigde stadje ingeno
men.
Een kanaal
J^adat Napoleon ten val was ge
bracht, werden Zuid- en
Noord-Nederland tot één staat
verenigd. Het totaal verarmde
Gent. dat weer tot nieuw leven
hoopte te komen, verzocht al
dra aan Koning Willem I weer 'n
verbinding met de zee. Ook deze
vorst was Gent terwille en be
paalde in 1823, dat er tussen Gent
en Terneuzen een kanaal zou
worden gegraven. Reeds in 1827
werd dit kanaal feestelijk ge
opend.
Behalve Gent, heeft ook Sas
van Gent aan dit kanaal heel wat
te danken. Dank zij zijn geschikte
beging, hebben een aantal grote
industrieën er zich gevestigd,
zeer tot voordeel der gehele be,-
volking.
Wij wensen onze 400-jarige
verder nog een voorspoedige en
vredige toekomst toe en hopen,
dat nog vele fabrieksvestigingen
haar deel mogen zijn.
EERSTE KOLENBON AAN
GEWEZEN
Met ingang van 27 Mei a.s. zijn
geldig verklaard de bonnen 74 en
75 van de brandstoifenkaart T.A.
707. Zoals bekend wordt deze kaart
thans door de distributiediensten
uitgereikt. Op elk dezer bonnen zul
len drie eenheden vaste brandstof
fen worden geleverd. Om te be
reiken, dat de gezinnen voor de
aanvang van het nieuwe stooksei-
zcen over brandstoffen kunnen be
schikken moeten de bonnen zo
spoedig mogelijk bij de brandstof-
fenhandel worden ingeleverd. Van
officiële zijde legt men er de na
druk op, dat de handel niet uit
sluitend kan worden bevoorraad
met de meest gewenste huisbrand
soorten, doch slechts met die soor
ten, welke beschikbaar komen. Dit
betekent, dat de handel genood
zaakt is een gedeelte der toegewe
zen 6 eenheden in door sommigen
minder begeerde soorten af te le
veren.
Voor hen, die om enigerlei reden
niet in het bezit zijn van bon 72
van de oude brandstoffenkaart,
zal in de loop van Juni een rege
ling bekend worden gemaakt.
MINDER TOEWIJZINGEN AAN
RESTAURANTS.
Met ingang van Augustus zullen
de toewijzingen voor voedingsvet-
ten en-of vlees aan hotels en res
taurants. broodjeswinkels e.d. met
resp. 16 tot 20 pet. worden verlaagd
In het kader van algemene verso
bering voor deze bedrijfstak zullen
zo spoedig mogelijk twee vleesloze
dagen per week ingesteld worden.
De koffie- en theetoewijzingen
voor restaurants, cantines enz. zul
len eveneens een verandering on
dergaan met dien verstande, dat
voor koffie de helft in moutkoffie
zal moeten worden opgenomen.
MEER BONVRIJE KARNEMELK
Reeds werd gepubliceerd, dat
naast de op de bon voor gestan
daardiseerde melk verkrijgbare kar
nemelk, een hoeveelheid van dit
product, gelijk aan 10 procent van
de hoeveelheid gekochte gestan
daardiseerde melk, zonder bon zal
kunnen worden betrokken. Door
stijging van de melkproductie kan
met ingang van 25 Mei a.s. de hoe
veelheid bonvrije karnemelk tijde
lijk nog iets worden verhoogd.
Van die datum af zal de consu
ment recht hebben op het betrek
ken van een hoeveelheid karnemelk
of uit karnemelk of taptemelk be
reide producten, welke gelijk is
aan 15 procent van zijn verbruik
aan gestandaardiseerde melk en
hieruit bereide producten.
DIJ beschikking van de minister
van Financiën zijn met ingang
van 26 Mei 1947 wederom waarde
bonnen van het consumentencrediet
geldig verklaard, te weten de bon
nen 13, 17 en 21.
TN EEN stemmige chapelle arden-
te in de Franse sector van Ber
lijn rust thans het stoffelijk over
schot van Dr. Colijn, bewaakt door
Franse militaire politie, Donderdag
middag had een kleine plechtig
heid plaats, toen het hoofd van de
Belgische militaire missie in Duits
land namens de regering 'n krans
neerlegde. Voorts werd eer bewe
zen door het Belgische Rode Kruis,
de Nederlandse militaire missie en
het Nederlandse Rode Kruis. Zo
dra het lijk, dat zich in zeer goede
staat bevindt, zal zijn geïdentifi
ceerd, zal het naar Nederland wor
den overgebracht.
HET GEWETEN van het ongeschonden Nederland
moet wakker worden geschud
Dit was het stramien, waarop de voorzitter van de Ver
eniging tot behartiging van de belangen van West-
Zeeuws Vlaanderen, de heer A. Hoolhorst, op een bijeen
komst in het Ledel Theater te Oostburg, zijn betoog
tegen de gang van zaken in de wederopbouw in felle en
schrille kleuren borduurde.
■yyEST - Zeeuwsch - Vlaanderen
werd opgeofferd voor het ge
bruik van de haven van Ant
werpen. Desondanks heeft de
boer geploeterd en konden
levensmiddelen naar het hon
gerende Noorden terstond na
de bevrijding in grote hoeveel
heden worden verzonden. Daarna
kwam een stroom van Hollandse
bezoekers met grote koffers. Met
lege koffers, om in dit land van
puinhopen nog meer te halen, na
de duizenden kilo's die reeds ge
schonken waren. De boeren in 't
land van Cadzand hebben ge
ploeterd en gegeven. De oogst
was in 1945 reeds zo groot
van landerijen, die bezaaid wa
ren met mijnen - dat een deel
niet weggevoerd kon worden en
lag te rotten. „We zijn dankbaar
voor de Ruiten-Troef-actie van
Pater de Greeve en voor de
Scheldenmondenactie", aldus de
voorzitter, „maar dit particuliere
initiatief heeft niet meer uitwer
king dan een druppel op een
gloeiende plaat." Men schijnt niet
te beseffen, hoe het er thans in
het Noorden zou bijstaan, indien
Antwerpen niet vrij zou zijn ge
maakt voor de geallieerde oon-
vooien en West-Zeeuwsch-Vlaan
deren dit zware offer niet had he
hoeven te brengen. Steeds blijkt
opnieuw, dat men onkundig is
orrtrent de nood in de geteister
de gebieden, met name van de
nood in deze streek.
Toen het Noorden honger had,
wist men wel waar Zeeuwsch-
Vlaanderen lag, maar nu dat
hulp nodig heeft, schiet plotse
ling de geographische kennis der
Hollanders te kort. Als een symp
toom daarvan beschouwde spr.
ook het wegblijven van de di
recteur der landelijke federatie
van oorlogsgetroffenen, dhr.
Merks, die op deze bijeenkomst
het woord zou voeren.
Er gebeurt niets.
Sprekende voorbeelile
yele voorbeelden ten bewijze j
van die stelling werden aan- J
gevoerd.
Een landbouwer wilde tot
nieuwbouw van een stal met I
schuur van geringe afmetingen I
overgaan; kosten: 80.000 gulden. 1
Hi, verzocht herziening, daar hij i
dit niet kon betalen. Resultaat: I
een herzien plan, waarvan de I
uitvoering f 86.000 zou vergen,
met de mededeling, dat hij 25
pet. terstond moest betalen. Het j
altc natief: De betrokkene komt j
niet meer in aanmerking voor i
nieuwbouw in 1947!
Een hotelhouder, wiens hotel
weggevaagd is, overwoog - mede
in verband met het totaal ont- J
breken van hotelruimte in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, de bouw
van een noodhotel. De kosten
daarvan worden geraamd op een
ton, terwijl de waarde zijner j
vroegere opstallen f 25.000 be
droeg. Een bijdrage in de kosten I
ontvangt hij niet, zodat de last
voor hem veel te zwaar wordt.
Een landbouwer wees er op,
dat de Londense radio indertijd
bevel gaf, het graan niet aan de
bezetter te leveren. Degenen, die
het bevel opvolgden ontvingen J
een zeer gering voorschot op de
vergoeding, maar zij die zich van
het bevel niets aantrokken, kre
gen een volledige vergoeding van
de Duitsers.
De fiscus eist het volle pond
van de vroegere waarde, ook al
is deze tengevolge van de ver
woesting weg, onder het motto
daarvan volgt later vergoeding.
Geen arbeidskrachten
Waar blijft de vergoeding voor
de vele herstelbare huizen, die
men moedwillig, als gold het een
spel, met bull-dozers heeft neer
gehaald en worden de schuldigen
niet ter verantwoording geroe
pen?
Er zijn geen materialen voor
herbouw, maar waarom zijn die
viel in ruime mate voor geriefe
lijke woningen beschikbaar ten
rehoeve van wederopbouw-per- I
son eel?
Deze feiten, en vragen, welke
met talrijke andere vermeerderd
innen worden, werden naar vo-
rei i gebracht.
Tenslotte kan men de eisen for
muleren in twee punten: inte
grale vergoeding en meer tempo,
gepaard gaande met minder bu
reaux.
Meermalen werden de spreker:
door het groot aantal aanwezigen j
ovationeel toegejuicht. Het lijdt
geen twijfel of het naar voren
gebrachte vertolkte dc zienswijze
van de gehele bevolking.
\rOOR de ontmoeting op Maandag
26 Mei a.s. tegen Nederland zal
het Franse elftal vermoedelijk als
volgt worden samengesteld:
Doel: Da Rui.
Achter: Jedrejak en Rodriguez.
Midden: Cuissard, Grégoire en
Prouff.
Voor: Heine, Heisserer, Sinibaldi,
Baratte en Vaast.
De virtuoos Ben Barek is dus
niet opgesteld. In ons team zal ver
moedelijk Mohring niet kunnen spe
len wegens een Zondag jl. opgelo
pen blessure.
Op het moment, dat wij dit
schrijven, is het Ned. elftal nog
niet samengesteld.
Vergissen we ons niet, dan wordt
deze ontmoeting met zorg tegemoet
gezien. De Fransen, die onlangs
var de Engelsen met 3-0. van de
Belgen met 2-1 en van de Portu
gezen met 1-0 verloren, spelen fel.
hard en snel.
Ons voetbalcontact met de Fran
sen is nooit bijzonder nauw ge
weest. De laatste wedstrijd tegen
hen dateert uit 1937 - tien jaren
geleden al weer! - en bracht ons
een 2-3 nederlaag.
Bakhuys was juist vertrokken en
Kick Smit debuteerde op de mid*
voorplaats.
'n Jaar tevoren hadden de Oranje
elf in Parijs een sensationele 6-1-
overwinning geboekt, maar toen
hadden we ook een zeer sterk elf
tal. In 1934 verder gaan we maar
niet terug - bezorgden de Fransen
ons een verrassende 5-4 nederlaag.
Het zou een uitstekende prestatie
zijn indien onze Oranje-elftal mei
een overwinning uit Parijs zouden
terugkeren.
De tweede helft van de we(*'u
strijd wordt om 15.45 uur door de O
AVRO over Hilversum I (301 m.)i I
uitgezonden.
PROGRAMMA-WIJZIGING.
De volgende programmawijzigin-1
gen hebben ons nog bereikt. In disl
trict I le klasse vervallen: 't Gooi-|
VSV. DWS-EDO en Ajax-Hermes
district n.* Haarlem-HBS. Excel-1
sior-Neptunus. Stormvogels-Blauw-1
Wit en DHC-Xerxes; 3e klasse C:|
Dongen-Oisterwijk.
