W
cy
De sluis van Terneuzen
DOLLAR-LENING VOOR NEDERLAND
Nadjamoeddin
Pe stand der gewassen
Antwerpen ziet de sluis alleen
maar als een Gents belang
Peter" ging paling
Niftï nie* geslaagd
in lief Oosf-irsdi Parlement
DeC.P.N.ziei spoken
Beslissing over Japan<
se herstelbetalingen
genomen
Over het algemeen niet gunstig
U
MAARSCHALK ZHOEKOF
IN ONGENADE?
VOORTREINEN
Weinig verandering
P&8UTIENi£UWÏIêS
sigaren van de bon
DERDE JAARGANG
No. 774
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS; C. 3.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
Dr. A. J. J. M MES; Mr. H. B. B. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per
post 4.25; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent Postrekening 278.841
e
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 21 MEI 1947
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
Directeur: J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL;
Hoofdredacteur: J. J H A BRUNA; Algem.
Zeeuws-redacteur. W GROFFEN. Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst. Dubbele
Poort 7, tel 102 Bijbureau Ooslburg, Nieuw-
straat 22, tel. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes, Westsingel 75, tel. 2236. Red. N. J KARHOF
(Van onze Brusselse correspondent)
TTOOR wie weet dat de afmetingen van de nieuwe sluis te Ter-
neuzen, die in 1895 door de Belgische regering werd toege
staan, reeds niet meer aan de vereisten voldeden toen de sluis
zelve in 1910 klaar kwam, wordt het onmiddellijk duidelijk waar
om vooral de Gentse haven- en zeevaartkringen zo onvermoei
baar aandringen op een bredere sluis aan de Zeeuwse poort van
het zeekanaal. De huidige 18 meter-brede sluis, die de grote zee
bodems niet doorlaat, dreigt niet alleen de herneming van de
Gentse havenbedrijvigheid gevoelig te bemoeilijken, doch gren
delt bedoelde haven volledig al voor het trafiek der moderne
schepen.
T\e afmetingen der zeeschepen zijn
immers ononderbroken geste
gen van gemiddeld 616 ton in 1900
over 701 ton in 1920 en 1.064 ton
in 1930 tot 1.071 ton in 1938. Ten
aanzien van de vooroorlogse pe
riode bedraagt de gemiddelde ton-
nemaat, gemeten over het eerste
kwartaal 1947, 1.343 ton per schip
De bedrijvigheid van de Gentse 1" a-
ven is anderzijds op verre na niet
meer te vergelijken met wat ze 10
jaar geleden was en de vrees voor
de concurrentie vanwege Antwer -
pen, beter nog voor de verdringing
door deze laatste, ligt de Gentse
zeevaartkringen zeer zwaar.
Er staat nl. heel wat op het spel.
Voor 1937. dat geen topjaar was.
kan de inzet uitgedrukt worden
door: een goederenverhandeling
van 8.818.050 metrische ton; een be
weging van 2.218 zeebodems en
15.426 binnenschepen; honderden
bedienden en werklieden van de
zeevaartmaatschappijen en -inrich
tingen; 2400 havenarbeiders; dui
zenden arbeiders werkzaam in de
73 grote industriële inrichtingen
van het havengebied, plus nog al
hetgeen aan tellingen en statistie
ken ontsnapt.
Nadat de Gentse haven in de loop
van 1944 bewezen heeft tot welke
reusachtige prestaties zij ten voor
dele der geallieerde legers in staat
v/as, zou men haar ongaarne in
haar oorlogslethargie zien terug
vallen.
Haar aanpassing vergt in de al
lereerste plaats een bredere sluis
te Terneuzen, o.m. ook om het
nieuw ontworpen droogdok te
Gent toe te laten zeeschepen tot
17.000 ton te ontvangen. Wan
neer men bedenkt dat de haven
instellingen van Vlissingen over
een 35-meter brede sluis beschik
ken, is het zonder meer klaar dat
de huidige sluis te Terneuzen
niet langer een economisch-ver-
antwoorde uitkomst voor de
Gentse haven heten kan.
Het standpunt van Antw
c pen.
jOJommige Antwerpse zeevaartkrin
gen blijken weinig begrip aan
Thvee heren, twee dames en
twee kinderen in Kampen
hadden zin in gerookte paling.
Maar in Kampen was geen ge
rookte paling, doch in Elburg
wel. Wat doet men dan, wan
neer men zo'n trek heeft in ge
rookte paling en de beschik-
J'nf heeft over een motorboot?
el, men gaat hem halen. Dus
werd de motorboot „Peter*' uit
Rerust voor de reis en ging men
?!ap* ®oclI °1> de eenzame
je te van het IJsselmecr kreeg
reier motorpech. Alle herstel-
Pogingen waren tevergeefs en
C'\ waren "iet te
'■en. Een der (eden snrons
toen kordaat in het water en
zwom twee nur lang; in de rioh-
''f.yen Elburg. DodelHk ver-
hooM bt','eikte h>i het haven-
hnltn 2- V0"d hier schipper
on oit V Pr met zÜn schuit
I'Uturé Ir ,en dp P,'ier naar
I S ttieepte. Om tien uur 's
stim kwani men hier aan en
stapte een winkel lnnnen
1 Pahng te kopen.
de dag te leggen voor die noodza
kelijkheid. Zij gaan verkeerdelijk
uit van het standpunt dat de Ter
neuzen-sluis een specifiek Gents
belang is en stellen hun eisen voor
een nieuwe sluis, voor de herstel
ling van de onlangs beschadigde
Royerssluis, enz., daarentegen als 'n
nationaal Belgisch belang voor. Wie
de aangelegenheid objectief be
oordeelt. onderschrijft die voorstel
ling niet. De Gentse burgemeester
die tevens schepen van de haven
is, heeft naast de nieuwe sluis
waarvoor hij niet aflaat nog an
dere plannen, nl. verdubbeling van
dc kanaalbreedte op Belgisch grond
gebied en verdieping van de vaart
tot 12 meter; voltooiing van de be
werktuiging van kaaien en loodsen
en voleindiging van het zgn. Siffer-
dok.
De eis om de sluis van Terneu
zen door de regering zien inwilli
gen, blijft evenwel de eerste zorg
van het stadsmagistraat. Zoals men
weet, wordt de aangelegenheid, sa
men met de kwestie van de stop
van Ternaaien, door een gemengde
havencommissie onderzocht.
Aan de Gentse afvaardiging, ge
leid door burgemeester Claeys, die
onlangs in dat verband ontvangen
werd door premier-minister Spaak
en dhr. Van der Straeten-Waillet.
minister van Buitenlandse handel,
werd - in weerwil van de ernst der
problemen die met de Gentse haven
kwestie samenhangen - een bemoe
digende indruk gelaten, zodat de
over het onderhoud geinterviewde
burgemeester kon verklaren dat
hij, zoals elk goed Gentenaar, op
een bevredigende oplossing voor de
hele sluizengeschiedenis blijft ho
pen.
Dr. PAUL DE RYCK
Slechts een vijfde van het gevraagde
j^AAR het Franse persbureau A.F.P. uit welingelichte bron
te Londen verneemt, zal dc Internationale Bank van
Wederopbouw binnenkort bekend maken, dat na de lening
van 250 millioen dollar aan Frankrijk thans een lening van
100 millioen dollar aan Nederland zal worden toegekend.
Terwijl Frankrijk de helft heeft ontvangen van hetgeen dit
land had verlangd, zal Nederland slechts het vijfde deei krij
gen van het bedrag, waarom verzocht is om het plai tot eco
nomisch herstel te kunnen uitvoeren.
Dit zal in Nederland met grolt teleurstelling worden verno
men, daar men op het volledige bedrag van 500 millioen
dollar had gerekend. Het A.F.P wijst erop, dat he* Neder
land thans moeilijk zal vallen volgens overeenkomst binnen
een jaar de helft, en in het volgende jaar de andere helft
van de <11 Maart 1916 ontvangen lening van 200 millioen dol
lar af te lossen.
Italiaanse regeringscrisis
ver ere--rd
pRANCESCO NITTI, de leider der
Italiaanse liberalen, heeft aan
President de Nicola medegedeeld,
dat hij er niet in geslaagd is een
nieuwe Italiaanse regering samen
te stellen.
Dit niet slagen schijnt te wijten
te zijn aan de vasthoudendheid van
de kleinere linkse partijen, die er
op stonden, dat Nitti haar econo
misch program zou aanvaarden als
voorwaarde voor de medewerking
dier partijen. Nitti streefde naar
formatie van een regering van de
centrum- en linkse partijen.
Door deze gang van zaken is de
politieke crisis in Italië plotseling
verergerd. De regeringscrisis duurt
nu reeds langer dan een week.
Men verwacht niet. dat Nitti op
nieuw een poging zal ondernemen
een kabinet samen te stellen.
L ater wordt echter uit Rome ver
nomen, dat Nitti verklaard heeft,
dat hij zijn opdracht noch verwor
pen noch aanvaard heeft. Voorts
verklaarde hij, dat hij met de be
jaarde staatsman Orlando zou over
leggen wat hem te doen stond.
De iotale
zonsverduistering
T\E TOTALE zonsverduistering in
Zuid-Amerika heeft op het van
te voren bepaalde uur plaats ge
had. Er trad op vele plaatsen een
duisternis op, alsof de nacht inviel
Te Santiago moesten in de huizen
en op straat de lichten worden aan
gestoken. Ook te Rio de Janeiro
verduisterde de hemel. Te Bocaiuva
waren de sterren zichtbaar. De ver
scheidene internationale waarne
mers zijn tevreden over hun waar
nemingen.
jyE MINISTER van O. K. W. is
voornemens een jaarlijkse P. C.
Hooftpvijs in te stellen voor het
beste Nederlandse prozawerk, ge
dicht, toneelstuk of essay.
7000 studenten en leraren
van Amerikaanse universiteiten
zullen Europa bezoeken. Ook ons
land staat op het programma.
TyïAANDAG heeft de minister-
president van Oost-Indonesië,
Nadjamoeddin. in het parlement ge
antwoord op de algemene beschou
wingen, waarbij hij het regerings
standpunt nader omschreef. „Het
volk verlangt in de eerste plats re
sultaten", aldus de minister, „en de
regering zal dankbaar zijn voor
suggesties." Spreker laakte sterk
de negatieve critiek van de opposi
tie, van wie hij slechts twee leu
zen had gehoord: „weg met het ka-
Anti - Liiiggadjatii - petitionement
warm aanbevolen
"M'A AFLOOP van een gisteren te
Amsterdam gehouden zitting
heeft het bestuur van de Commu
nistische Partij Nederland een
communiqué verstrekt, waarin ge
sproken wordt over krachtige po
gingen van de koloniale actie om
in Indonesië tot een groot militair
offensief over te gaan. In dit com
muniqué richt de C.P.N. haar aan
val voornamelijk tegen de K.V.P..
die zij ervan beschuldigt de sa
menstelling van het huidige kabi
net door opname van de antirevo
lutionairen zodanig te willen wijzi
gen, dat de politieke voorwaarden
voor een geweldadig optreden in
Indonesië vervuld kunnen worden.
De C.P.N. doet een beroep op de
Partij van de Arbeid niet toe te
geven aan de drang tot verbreding
van het kabinet in de boven aan
geduide geest. Tenslotte wordt in
het communiqué aangespoord het
petitionnement van 't Comité voor
Rijkseenheid te tekenen.
Weiter c.s. mogen blij zijn over
deze aanbeveling!
binet Nadjamoeddin" en ..eenmaal
naar Djokja, altijd naar Piokja".
Nadjamoeddin wees erop dat, de
voorstelling, als zou de Oost-Indo
nesische regering slechts de staat
Oost-Indonesië vertegenwoordigen,
terwijl de republiek het volk van
geheel Indonesië vertegenwoordigt,
geheel onjuist is. Sprekende over
de politieke gevangonén, deelde de
minister mede, dat sinds April door
regeringsbemoeiing 1200 gevange
nen zijn vrijgelaten.
De regering is voor geleide eco
nomie en sociale rechtvaardigheid.
Voor het vormen van kapitaals
bronnen verwerpt de regering het
voeren van een crediet-politiek.
Het buitenland moet vrijwillig, op
door Oost-Indonesië te stellen voor
waarden, investeren, doch daarvoor
is nodig vertrouwen, orde, rust,
maar vooral eenheid.
Wat de Nederlands-Indische amb
tenaren betreft, kan de regering
geen andere politiek vormen dan
de huidige, waarmede vermeden
wordt het ontstaan van een gezags
vacuüm. De Minister-president ver
wees in deze naar Brits-Indië, waar
de Brits-Indische regering Enge
land verzocht lieeft ambtenaren be
schikbaar te stellen.
Op deze rede volgde warm ap
plaus. Tot slot werd de motie Lasud
c.s. zonder hoofdelijke stemming
aangenomen. Deze motie behelst 'n
verzoek aan de Nederlandse rege
ring voor het aanblijven van Dr.
van Mook, totdat de kwestie tussen
Nederlanders en Indonesiërs is op
gelost.
TAE Commissie voor het Verre
Oosten, waarin Engeland. Ame
rika, de Sovjet-Unie en acht ande
re landen vertegenwoordigd zijn,
waaronder ook Nederland, heeft be
sloten. dat de herstelbetalingen, die
door Japan gedaan zullen worden,
tussen de landen, die hierop recht
zullen doen gelden, verdeeld zul
len worden op basis van de scha
de, die zij geleden hebben geduren
de de oorlog, en de bijdrage, die elk
van hen heeft geleverd bij het ver
slaan van Japan. De beslissing is
naar generaal Mac Arthur gezon
den.
De commissie heeft tevens een
tweetal directieven gepubliceerd
voor Mac Arthur met betrekking
tot de bronnen van de Japanse^ im
port en de bestemming voor de
export. De import moet vooral goed
koop en gemakkelijk te verkrijgen
zijn, terwijl de export zal gaan naar
[die landen, die bereid zijn te bo-
TAOMINEE NIEMöLLER is na een talen in die betaalmiddelen, die
verblijf van 6 maanden in Ame- import mogelijk maken, of in ruil
rika naar Duitsland teruggekeerd, voor importgoederen.
IT een officieel bericht over de
verloren. Waai het niet is uitgc
stand van dc wintergewassen en
het grasland op 12 Mei jl. ontlenen
wij de volgende bijzonderheden: In
het aigemeen is de stand van dc ge-
vrassen zeer achterlijk. Het door
zetten van de groei is door hel
schrale weer belangrijk vertraagd
De wiritervaste tarwesoorten heb
ben ernstig geleden van het dooi
water. Wegens de holle stand werd
hier cn daar met zomertarwe door
gezaaid. waardoor het moeilijk is
een zuiver b:>old te krijgen. Slechts
de ev'a in Zeeland vertoont een
normale stand. Elde.s is de stand
hol en de ontwikkeling zeer traag
door de droogte en door het veel
al ontbreken van een vroege stik
stofgift. Daar. waar deze kon wor
den gegeven, kwam de stikstof nog
niet tot zijn recht door de droogte
Ook de rogge is laat en traag van
ontwikkeling en daardoor in dc
meeste streken wat hol. Zuid-West
Friesland, de Veluwe, Holland en
Brabant melden nog een goede
stand, elders is de stand matig tot
vrij goed. De gerst is in sterke ma
te uitgewinterd. De stand is matig.
Het koolzaad is ook dit jaar vrijwel
vroren cn omgeploegd is de stand
nauwelijks matig te noemen. Al
leen het karwii-znad vertoont een
gunstig beeld. In alle gebieden
vaar liet wordt verbouwd, is de
hetstand goed. behalve in Noori-Kol-
land- waar de stand slechts vrij
goc l is Evenals de klavers zijn de
laatbeweide of gemaaide lucerne-
velden uitgc vromen. Doch ook an
dere percelen gingen verloren. Op
de Zeeuwse eilanden is 50 pet. om
geploegd.
TN LONDEN doet het gerucht
de ronde, dat maarschalk
Zhoekof, de befaamde bevel
hebber van het tweede Oekrain
se leger tijdens de oorlog, die
thans bevelhebber is van het
garnizoen in Odessa, tot 15 jaar
gevangenisstraf is veroordeeld.
Maarschalk Zhoekof zou be
trokken geweest zijn bij het be
ramen van een complot tegen de
Sovjet-Unie. In ieder geval staat
vast. dat men sinds 'n half jaar
niets meer over Zhoekof ge
hoord heeft.
gedurende de Pinksterdagen
''PEN einde aan de Pinksterdrukte
tegemoet te komen zullen de
Ned. spoorwegen van 24 t.m. 27
Mei op verschillende baanvakken
voor-treinen laten lopen. Voorzover
de materieel-positie liet toelaat zul
len in de treinen van de normale
dienstregeling rijtuigen worden bij
geplaatst. Ten dienste van de mili
taire verlofgangers zullen op 23
Mei extra treinen van de garni
zoenen naar de bevolkingscentra
lopen en op 27 Mei zullen deze
extra treinen het verkeer van de
bevolkingscentra naar de garni
zoenen onderhouden. In verband
met deze regeling zullen op 24,
25 en 26 Mei geen extra miiltaire
treinen rijden.
Weersverwachting tot heden
avond:
In de vroege ochtend plaat
selijk nevel, later overdag licht
tot half bewolkt. Droog weer.
Langzaam naar Oost^liike rich
ting ruimende wind. Enige ver
dere stijging van temperatuur.
Zon op 4.39 uur. Zon onder
20.35 uur. Maan op 5.08 uur.
Maan onder 22.14 uur.
JHR. MR. C. FEITH. een bekend
figuur uit de sportwereld, is op
75-javige leeftijd te 's-Gravenhage
overleden.
62-jarige leeftijd overleed te
Hilversum Mr. J. C. Heijning,
secretaris-generaal der Rijksverze-
kerings-bank
J^AAR men ons verzekerde ligt
het in dc bedoeling volgende
week Woensdag de sigaren van ge
middelde prijsklasse vrij te geven
voor bonloze verkoop. Als het waar
is, juicht heel het mannendom.
FRANSE RIJWIELEN VRIJ.
Bij beschikking van de minister
van economische zaken vallen de
Franse importrijwielen niet meer
onder de bepalingen van de rij-
wieldistributiebeschikking 1942.
Franse importrijwielen kunnen dus
van 21 Mei a.s. af vrij worden ge
kocht en verkocht.
