Tito ook in openlijke strijd
met de Orthodoxe kerk
KI inis'er M pel Indische impressies
NEDERLAND-BELGIE
Vinken-parade
ER
op weg naar nauwer samenwerking
aleur
blad
De Patriarch, door hoffelijkheid misleid,
practisch een gevangene
Vazalstaat
van de Sovjet-Unie
te Gilze-Rijen
PROBAAT MIDDEL
TEGEM DIEFSTAL""
Verkiezingen
IN 'T KORT
Olie in de Poolstreken
Staking
van 24 uur in Parijs
PlSTRfBUTlEHIEUWTJES
Iets warmer
DERDE JAARGANG No. 773
Comm. v. Toezicht; A. F. 3. AERNOXJDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
Dl'. A. J J. M MES; Mr. H. B. B. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per
post 4.25, p. week (bij ntet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent Postrekening 278.041
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 20 MEI 19 47
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
Directeur: J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL,;
Hoofdredacteur: J J. h. a BRUNA; Algem.
Zeeuws-redacteur: W GROFFEN, Vlissir.gen;
Zeeuwsch-Vlaanderen-, Bureau Hulst, Dubbele
Poort 7, tel 102 Bi.ibureau Oostburg, Nieuw-
straat 22, tel. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
Goes. Westsingel 75, tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
16 jaar
worden
s-vak.
worden
tvangen
terug.
een
ctrlsche
search-
opgave
i.e.o.,
;5 OO
TN JOEGO-SLAVIE HEERST GEEN VRIJHEID VAN GODSDIENST
MEER. MAARSCHALK TITO TRACHT STEEDS MEER DE
KERK ALS EEN MIDDEL TE MISBRUIKEN VOOR ZIJN EIGEN
POLITIEK. DE PATRIARCH DER SERVISCHE KERK HEEFT GEEN
VRIJHEID VAN HANDELEN MEER EN LEEFT ALS EEN GEVAN
GENE IN ZIJN PALEIS, BEWAAKT DOOR GEWAPENDE PARTI-
SANEN. DIT IS DE HUIDIGE TOESTAND OP GODSDIENSTIG GE
BIED IN JOEGO-SLAVIE, ZOALS BETROUWBARE WAARNEMERS
UIT BELGRADO BERICHTEN.
vorens een openlijke aanval te on
dernemen. Even moedig als tijdens
de Duitse bezetting de Patriarch dit
gedaan had. trad hij Tito in de weg.
toen deze trachtte tot autonome
orthodoxe kerken in Macedonië.
Montenegro en andere federale re
publieken te komen. De Patriarch
Gavrillo Dozic. noemde deze po
gingen openlijk een manoeuvre om
deze kerken te gebruiken tot werk
tuigen van de regering. Tijdens een
preek in de Kathedraal van Bel
grado zeide hij: „De regering zal
er nooit in slagen de eenheid van
de Servisch Orthodoxe Kerk te
vernietigen en haar leden te ver
strooien. Het oppermachtige Turkse
keizerrijk is daar nooit in geslaagd,
ofschoon het zich daar jarenlang op
'T'OEN de Patriarch van de Ser-
visch Orthodoxe Kerk, Gavrillo
Dozic, tijdens de Duitse bezetting
van zijn land, niet bereid was met
de vijand samen te werken, werd
hij door de Duitsers in een Oosten
rijks concentratiekamp opgesloten
Bij de opmars van de geallieerde
legers werd hij in het voorjaar van
1945 bevrijd, en normaal zou het
toen geweest zijn, dat een geeste
lijke leider, die zo onverschrokken
zijn vaderland
had gediend
en aan de vij
and weerstand
had geboden,
terstond naar
zijn vaderland
zou zijn terug
gekeerd. Doch
het hoofd van
de Servisch
Orthodoxe
Kerk. die ruim
48 pet. van de
bevolking om
vat, dacht er
anders over.
Dit was geen
lafheid dit was
ook geen moed
willig in de
steek laten van
zijn kudde.
Maarschalk Tito. Hij kende maar
al te goed de
politieke verhoudingen in zijn land
die na de bevrijding waren ont
staan, en wist precies wat hij aan
maarschalk Tito had. Beter dan
wie ook begreep reeds destijds de
Patriach, dat Joego-Slavië een va
zal-staat was geworden van de
Sovjet-Unie, en dat vrijheid van
godsdienst een even fictief begrip
was geworden als het dit in het
rijk van Stalin was. Hij gaf er de
voorkeur aan buiten de grenzen
van zijn land te blijven en bezocht
Engeland, Zwitserland en Italië.
Tijdens deze ballingschap ver
klaarde hij in Rome letterlijk het
volgende: „Ik ga niet terug naar
mijn land, omdat het niet mogelijk
is er aan het volk een geestelijke
leiding te geven wanneer alles door
de Staat gecontroleerd wordt".
Hij vergeleek zich verder met
Mgr. Stepinac, de katholieke Aarts
bisschop van Zagreb, die toon nog
niet gearresteerd was, en zeide:
„Indien ik nu naar Joego-Slavië te
rugkeerde, zou mijn werkzaamheid
zich beperken tot de rust van mijn
kamer, juist zoals die van de Aarts
bisschop van Zagreb zich beperkt
tot een appartement van twee ka
mers".
Toch teruggekeerd.
toelegde. De Kerk blijft steeds sterk
zonder de minste barst. Wij zijn be
reid ons leven te geven om haar te
verdedigen".
Een voorspelling kwam uit.
TA it was een openlijke oorlogsver
klaring aan Tito, die al zijn
hoffelijkheid en voorkomendheid
ten aanzien van Servische Kerk
heeft laten varen, nu de Patriarch
niet bereid is voor hem te bukken.
Waarnemers in Belgrado verkla
ren, dat het conflict steeds hevi
ger wordt. De Patriarch is nu reeds
in feite de gevangene van maar-
schal Tito. Zijn paleis te Belgrado
staat onder voortdurende bewaking
van gewapende partisanen en al
zijn gangen worden nauwkeurig na
gegaan.
Zijn eigen voorspelling, die hij
te Rome gedaan heeft, is uitgeko
men. In Joegoslavië woedt een hei
melijke, ondergrondse kerkvervol
ging. zooals dit gebleken is tijdens
het proces tegen Mgr. Stepinac.
Reeds nu is 't aan de Patriarch van
de Servische Orthodoxe Kerk niet
meer mogelijk het volk geestelijke
leiding te geven. Zal ook straks
Gavrillo Dozic als een gevaarlijk
staatsvijand voor de rechtbank wor
den gedaagd?
Hij twijfelt aan bereidheid lot samen
wetking van de Repoebhk
QOK WIJ betreuren het zeer,
dat na ondertekening van
Langgadjati niet voorspoediger door
aller samenwerking de nieuwe
rechtsorde kan worden voorbereid
en opgezet. Het is onze wens daar
toe ten spoedigste met U en allen,
die bij deze nieuwe staatkundige
ordening betrokken zyn, tot een op
lossing te geraken. Deze samenwer
king moet leiden tot de Verenigde
Staten van Indonesië. Door de on
dertekening van Linggadjati heeft
ook de republiek harerzijds zich
hiertoe bereid verklaard. Ik betreur
De eerste stappen werden gezet in 1840,
de eerste daden gesteld in 1945
^EDLRLAND EN BELGIE zijn op weg naar een groter levens-
gemeenschap. De eerste stappen op di-• weg zijn reeds gezet.
De eerste stappen? Aan wie zo dacht, bracht oud-minister van
Cauwelaert uit Antwerpen gisteren opheldering toen hij bij gele
genheid van de intieme viering van het 25-jarig bestaan van de
Bredase Kamer van Koophandel sprak over „Ncderland-België".
TJet is duidelijk, dat maarschalk
Tito deze activiteit van de Pa
triarch in het buitenland niet gaar
ne zag, temeer daar reeds berich
ten over kerkvervolging in Joego
slavië door het ijzeren gordijn heen
drongen en de wereld-opinie zich
hiermede begon bezig te houden.
En dan was er nog Mgr. Stepinac,
die men ten koste van alles wenste
te likwideren. doch waartoe men
nog geen deugdelijk motief had ge
vonden.
De houding van maarschal Tito
werd zo hoffelijke mogelijk en ten
slotte heeft de Patriarch zich door
deze hoffelijkheid laten misleiden
en is naar zijn land teruggekeerd.
Terstond na zijn terugkeer vond
het Pan Slavisch Congres plaats,
waaraa'ft hij als een der voornaam
ste sprekers deelnam. Reeds meen
de men, dat een verzoening tussen
de Servisch Orthodoxe Kerk en
Tito niet langer tot de onmogelijk
heden behoorde, doch al spoedig
kwam de aap uit de mouw.
Gedachtig de spreuk: verdeel en
heers, trachtte Maarschal Tito eerst
een scheuring te weeg te brengen
in de Servisch Orthodoxe Kerk, al
Voordelen maken de offers waard.
OEEDS in de veertiger jaren van
de 19e eeuw werden zij gezet
door persoonlijkheden, die na de
scheiding van 1830 poogden ten
minste de culturele eenheid te red
den voor de gevolgen van de poli
tieke verwijdering.
Na de veertiger jaren knoopte in
1869 dc bekende Belgische staats
man Frère Orban besprekingen aan
met de Nederlandse minister van
Bosse voor het vormen van een tol
linie. In 1878 bracht hij opnieuw
het plan naar voren. Daarna duur
de het tot de jongste wereldoorlog
aleer opnieuw uitdrukkelijke offi
ciële stappen werden ondernomen.
Deze gang van zaken nam niet
weg. dat in het begin van deze eeuw
een Nederlands-Belgische commis
sie van toenadering ontstond, wel
ke een aantal voorstellen naliet,
zo t.a.v. telegraaf, telefoon en post,
welke van ernstige opzet getuig
den. Aan Nederlandse zijde was
men echter bevreesd, dat men in
een militaire alliantie betrokken
zou worden en dat teveel Franse
invloed aan Belgische kant in het
spel was.
JJct werd 5 September 1944 toen
te Londen de Ned. en de Belg.
regeringen een overeenkomst on
dertekenden om de verwezenlij
king van een economische unie te
bevorderen.
Volgens de Londense overeen
komst zouden gevormd worden 'n
administratieve raad voor de doua
neregelingen, idem een voor de re
geling van de buitenlandse handel,
thans ..raad van de economische
unie' geheten, en een raad voor de
handelsaccoorden. Het aanhangige
Oud-minister van Cauwelaert
wetsontwerp heeft alleen de een
making van de toltarieven ten doel
zij het dat de bedoeling er van is
de weg" te banen naar een volle
dige tolunie en een duurzame eco
nomische unie. Om het zover te
sturen moet er echter heel wat
werk worden verzet en zo bezien
heeft bijv. de raad voor de econo
mische unie zich gesplitst in zeven
commissiën, 1 voor landbouw en
visserij, 2 voor de industriële ont
wikkeling, 3 voor lonen, prijzen en
monetaire vraagstukken, 4 voor con
tingenteringen en licenties, 5 voor
haven- en transport vraagstukken,
6 voor coördinatie van statistieken,
7 voor overzeese gebiedsdelen
Van deze 7 commissiën zijn de eer
ste zes reeds volop aan het werk.
(Vervolg op pag. 2.)
QP VRIJDAG 23 Mei a.s. zullen op het vliegveld Gilze-Rijen aan
n aantal juist gebreqeteerde mil it. vliegers de vliegemblemen
worden uitgereikt. Tevens worden bij die gelegenheid vier jonge
officieren van de luchtstrijdkrachten beëedigdr
Het is traditie in de militaire luchtvaart de uitreiking van de
tekenen van het vliegbrevet met enig vertoon te doen geschieden.
Bij de RA.F. kent men hetzelfde. Daar bestaat de „Wing-para-
de waarbij voor het front van de rtoepen door een van de grote
figuren in de R.A.F. de emblemen worden uitgereikt en vastge
speld. Voor het eerst na de oorlog vindt nu een dergelijke uit
reiking in Nederland plaats. Het betreft een aantal leerling-vlie
gers. die hun opleiding grotendeels nog in Engeland hebben ge
had, maar die hier in ons land voltooiden. Vrijdag a.s. ontvangen
zij op het vliegveld Gilze-Rijen hun brevet' uit handen van de
chef-luchtmachtstaf, generaal-majoor C. Giebel. Het muziekcorps
van dc luchtvaarttroepen is daarbij ter opluistering aanwezig en
de luchtvaarttroepen verzorgen het decorum. De plechtigheid
vangt des ochtends te elf uur aan.
het zeer. dat zowel haar uitlatin
gen tegenover de Staat Oost-Indo-
nesië, als tegenover Nederland, hij
mij vaak ernstige twijfel doen rij
zen over hare bereidheid. Deze
twijfel mag niet langer blijven
voortbestaan".
In deze scherpe bewoordingen,
die aan duidelijkheid niets te wen
sen overlieten, heeft de Minister
president. Dr. L. J. Beel, zijn mis
noegen geuit over de gang van za
ken in Indonesië ter gelegenheid
van het bezoek, dat hij met Minis
ter Jonkman gisteren aan Makas
sar heeft gebracht.
TN BERLIJN wordt op grote
schaal gestolen, vooral pak
ketten en koffers met levens
middelen. Zowel de posterijen
als de politie schijnt zich aan
deze diefstallen schuldig te ma
ken. Enkele Berlijners menen
thans een probaat middel ge
vonden te hebben om hieraan
een einde te maken.
Op het ogenblik circuleert in
Berlijn een anoniem pamflet
van de volgende inhoud.
„Indien men voortgaat met
liet stelen van koffers in de
treinen en bij de post, indien de
politie haar boekje blijft te bui
ten gaan en levensmiddelen in
beslag neemt, zullen wij on
middellijk een grote vergifti
gingsactie op touw zetten. De
dag zal geheim gehouden wor
den. Wij zullen alle soorten eet
waren in de koffers, die wij
vervoeren of dragen, vergifti
gen. Het volk zal weten wie
onze boter eet".
Zou het helpen? Wy hopen
liet voor de Berlijners. Als wij
dit echter tijdens de bezetting
ock gedaan hadden met onze
boter en onze kaas, leefden
thans vele Berlijners reeds lang
niet meer.
in de Franse zone
De christelijk-democraten
in de meerderheid
TAE officiële einduitslag van de
verkiezingen in de Franse be
zettingszone in Duitsland luidt als
volgt:
Christelijk-democraten 984.531 st.
sociaal-democraten 572.667 stemm.,
(liberalen) 240.262 st., communisten
159.690 st. en Sociae Volkspartij
42.037 st. Ongeveer 72 pet. der kies
gerechtigden heeft gestemd.
Door deze uitslag zal de zetel
verdeling in de Rijn-Paltz-provin-
cie als volgt zijn: christelijk-demo
craten 70 zetels; sociaal-democraten
41 zetels; communisten 9 zetels;
sociale volkspartij 5 zetels en de
mocraten 2 zetels.
AP 8 Mei is voor het front van
de troep bij het II. 13 R.I. te
Batavia het bronzen kruis uitge
reikt aan de 1ste luitenant Cre-
mers en de Sergeant Dorenberg.
JgEN Russische geologische
expeditie in Kamsjatka
heeft nieuwe olievelden ont
dekt. de Noordelijkste ter we
reld. Deskundigen schatten de
opbrengst op een millioen ton
per jaar.
t uitenant-generaal Geoffrey Keyes
heeft Generaal Mark Clark op
gevolgd als Amerikaans opperbevel
hebber en hoge commissaris in
Oostenrijk.
tae Sovjets nemen geen genoe
gen met de toewijzing van 25
pet. in de herstelbetalingen uit de
Britse bezettingszone van Duitsland
Thans zal er weer over gepraat
moeten worden.
TAE K.L.M. zal voor de Transatlan-
tische dienst een nieuwe Con
stellation in gebruik nemen, die de
naam ..Nijmegen" zal krijgen.
van zyn
in ons
MINISTER GIELEN is va
reis naar Frankrijk i
land teruggekeerd.
OARIJSE havenarbeiders en spoor
wegmagazijnbedienden hebben
een symbolische staking van 24 urn-
uitgeroepen om hun eisen voor her
ziening van lonen en arbeidsvoor
waarden kracht bij tc zetten. De
meerderheid van de 15.000 man per
soneel der Parijse wasserijen, dat
Woensdag om hoger loon in staking
ging, heeft het werk nog niet her
vat.
KARNEMELK GEDEELTELIJK
VRIJ.
Karnemelk en uit ondermelk en
karnemelk bereide consumptie-
melk-producten waren tot dusverre
alleen verkrijgbaar op de bon voor
gestandariseerde melk, waarbij men
tweemaal zoveel karnemelk enz.
ontving als gestandariseerde melk.
Voortaan zal tot nader aankondi
ging daarnaast een hoeveelheid kar
nemelk enz., zonder bon gekocht
kunnen worden en wel gelijk aan
10 pet. van de hoeveelheid gekoch
te gestandariseerde melk.
Weersverwachting tot heden
avond:
In de vroege ochtend enige
nevel of mistvelden. Overdag
tot matig toenemende wind uit
Noordelijke richtingen. Wisse
lende bewolking. Overwegend
droog. Iets hogere temperatuur.
Zon onder 20.33 uur. Maan
onder 20.46 uur. Zon op 4.40 u.
Maan op 4.40 uur.
