rij
„Beweging omvangrijk
en serieus
«ssarsS
:ater
Na de bommen de bomen
Naar een regerings
crisis in Frankrijk
Don Bosco
ellingen
appen krijgt"
wel"
ÊBOUW
STER"
gebouu) Hulst
■fde
GH
[MASKER"
STER,,
Vrijheidsdrang op West-Java
Pasoedan-partij
ft
treedt
aan
weIks des-
EIGEN LOT IN
EIGEN HAND
WALLACE'S
ERVARINGEN
Walcheren geëerd
Stijlvolle plechtigheid
te Vlissingen
Zondag valt de
beslissing
Kou duurt voort
den
ess*®»
nUnA//Wat
rStl6J'i"e„r0or
oo
DE GELDBLOKKERING
DiSTRiBUTiËNIEUWTJES
TONEEL brengt
ee buitengewone voor-
jende speelstuk
deze voorstellingen,
T VAN HEBBEN.
641-0
Mei, aanvang 8 uur
son, Patricia Roc in
einst, sluipt door de
>i. Adembenemende
e en haat. Zo sluw
invang 2*/- uur.
jaar. 6210
idag ZATERDAG
LLING.
>m' 3 5Vj 8 uur
om 8 uur
de populaire star
issepoester
als nooit tevo-
j haar charme en
DEANNA DDRBIN
dartel, speels en
;ld van romantiek
openhaar
lijn en vreugde in
JONG EN OUD
ionale feestdag')
Ir
OLPF SCOTT en
filmepos
tad in Pennsylva-
,1 het zwarte goud
turen, arbeidscon-
en haat verenigd
izonder gehalte
ZIEN MOET
(14 Jaar)
rdagavond GEEN
in verband met de
ikingsplechtigtaeden
het gehele land
623—e
aanvang 8 ut#
Iccesfilm vervaar-
nan van Alexandre
bennet.
en genoten. De
|ing brengen. Een
irdheid thans op
onerende film vol
[avontuur, roman-
lur en 4,30 uur.
B0 en van 3 tot
ang 8 uur
liMES MASON
leinst, sluipt door
|n spel van liefde
andere vrouw
6200
zaterdag
ING.
DERDE JAARGANG No. 760
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr.
Dr. A. J J. M MES; Mf. H. B. b. DE RECHTER
Verschijnt elke werkdag Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per
post 4.25; p. week (bij niet-postbestell.) 0.28;
Losse nummers 6 cent Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaderland
ZATERDAG 3 MEI T947
UITGAVE: STICHTING „D E S*T E M"
Directeur: J. A. H. M. VAN SCHIJNDEG;
Hoofdredacteur: J. J. H. A. BRUNA; Algem.
Zeeuws-redacteur: W GROFFEN, Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bui eau llul^t, Dubbele
Poort 7, tel 102. Bijbureau Oostburg, Nieuw-
straat 22, tel. 35; Zeeuwse Eilanden Bureau
(fOes, Westsingel 75. tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
"j^ADAT aanvankelijk gepoogd is,
zowel van republikeinse als
van Nederlandse zijde, de beweging
van de Soendanezen te kleineren,
breekt thans beter inzicht allerwe
gen baan en dat wijst erop, dat de
ze beweging, uiteindelijk gericht op
een onafhankelijke West-Javaanse
staat Pasoendan, omvangrijk en se
rieus is.
De republikeinse „Nieuwsgier"
heeft inmiddels de republikeinse
woordvoerder gekapiteld, die ge
sproken had van een „separatisti
sche"^ beweging, maar „zich .ter
juister .tijd nog het artikel uit de
overeenkomst van Linggadjati her
innerde, Waarin nadrukkelijk en
duidelijk het zelfbeschikkingsrecht
der Indische volken, wordt erkend"
Van veel belang
TIET BLAD geeft niet toei dat
er gevechten zijn geleverd tus
sen de Soendanezen en de Javanen,
maar meent dat al of niet vechten
niets aan de zaak afdoet, want zon
der meer is de „actie van Pasoen
dan van veel belang". Ondanks het
genoemde artikel van Linggadjati
voorziet het blad moeilijkheden,
want het weet (zonder dit neer
te schrijven), dat de Javanen via
de Republiek opnieuw streven naai
de overheersing op Java. Zo is de
beweging van Pasoendan in positief
opzicht een strijd voor eigen on
afhankelijkheid, maar in negatief
opzicht een strijd tegen Javaanse
expansie-strevingen.
Ten alle tijde heeft er tussen de
Soendanezen en Javanen een ver
borgen of openlijke rivaliteit be
staan, men zou hun verhouding kun
nen vergelijken met die tussen
Fransen en Duitsers.
Wanneer het uiteindelijk om de
grote problemen gaat, dan „lusten
ze elkaar niet", wat ook „De
Nieuwsgier" volmondig toegeeft.
Het bL.J wil vervolgens de sug
gestie wekken alsof de drang naar
eigen zelfstandigheid alleen leeft
in het gebied van Java, dat bezet
gebied is (het gebied aan deze zijde
van de demarcatielijn, waar onge
veer 4 van de 12 millioen Soenda
nezen wonen), maar zo heel zeker
is het blad toch ook weer niet,
Want het schrijft* „A 1 s dit waar
mocht zijn, dan maken de Soen
danezen met hun beweging niet
veel kans", want dan, nietwaar, is
het een streven dat onder invloed
staat van zekere Nederlandse krin
gen.
Massale aanhang.
J)E berichtgeving heeft intusen
bevestigd, dat de beweging zich
uitstrekt tot geheel West-Java en
bogen kan op massale aanhang
ok aan gene zijde van de demar
catielijn.
De Indische correspondent van
„Trouw" heeft thans een onder
houd gehad met de leider van de
Soendanesische beweging, dr. Kar-
telegawa, die hem zei:
„Wij willen wezenlijke vrijheid,
vrijheid van sprekeh, handelen
werken, van naastenliefde en van
onderlinge gelijkheid.
4 rijheid ook in godsdienstige
overtuiging en vrijheid voor de in
gezetenen om al dan niet burger
te worden van de staat Pasoendan.
Pasoendan wenst een duurzame
k nnèo «varing nog niet
Kunnen worden gemist".
no?Cae laatste overtuiging vooral is
bliek ri?" '"li' 00g van de ReP"-
stó nw 7elhcht "iet in de laat-
lonrwn riS fa.arom een prijs van
S1?1" °P ziJn hoofd heeft
JLaar reeds moeten afde-
S Yan de T.R.I. (het republi-
sortnn acger) 'n West-Java gede-
eiteerd zijn en overgelopen naar
Sf„ Soendanezen die vrijheid wen-
jen. De berichtgeving- is echter nog
te onoverzichtelijk on to onbetrouw
a.iiwordt teveel beheerst door
tgen inzichten, dan dat wij nu.
jeeds conclusies, zouden kunnen
lokken ten aanzien van de kan
sen die de Soendanezen maken.
O00000000<x>c<>0<x><>000^^
-trOOR 14.5 millioen Soen-
danezen is, nu het ac-
coord van Linggadjati is on
dertekend, het ogenblik ge
komen hun lot in eigen hand
te nemen. Artikel 4 van dit
accoord stelt het Soendane-
se volk 'n de gelegenheid 'n
federale staat te vormèn bin
nen het geheel van de Ver
enigde Staten van Indonesië"
zó luidt het manifest, dat
door - de pasoendan-partij
wordt verspreid. Hierin
wordt er tevens op gewezen,
dat de Soendanezen geen
separatisme willen, doch het
recht opeisen over zichzelf
te beschikken. Alle Soenda
nezen worden opgeroepen de
vrije staat „Pasoendan" te
stichtep teneinde te verhin
deren, dat de Soendanese
natie van de aarde ver
dwijnt".
'OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
De taak der Nederlanders.
T INGGADJATI (Jioe men hier
verder ook over denken mag)
heeft In feite niet alleen gekozen
voor e«i federalistische construc
tie van Indië, maar ook en vooral
voor de rechten der Indische volks
groepen, waarbij het de zaak van
deze volksgroepen en niet die der
Nederlanders is, uit te maken in
welke zin zij van deze rechten ge
bruik willen maken.
„Het enige wat Nederland (met
het Soendanesische probleem) te
maken heeft, maar waarmee het
dan ook daadwerkelijk te maken
heeft, is. dat de Indonesiërs i n
de.gelegenheid moeten
zijn hun wil kenbaar te maken'
schrijft prof. Romme in „De Volks
krant" en hij voegt er aan toe, met
een beroep op de verklaring van
minister Jonkman van 19 Decem
ber 1946, dat de Republiek ten
opzichte van het Soendanese stre
ven geen strengere eisen mag stel
len dan tegenover zichzelf.
Het is nu juist de Republiek die
de Soendanese leiders menen op
hun weg te vinden, maar bereids
hebben zü een beroep gedaan op
het gezond verstand van Sjahrir
(een beroep dat moeilijk tevergeefs
kan zijn).
Mocht inderdaad aan het
streven van de Republiek
imperialisme ten grondslag
liggen (het verlangen geheel
Java dictatoriaal te heersen)
dan moge het vertrouwen,
dat van Soendanese zijde
reeds in Nederland werd ge
steld, niet beschaamd wor
den, dan staat Nederland een
keer te meer voqr een gewel
dige taak en roeping in het
naar waarachtige vrijheid
makkende Insulinde, waar-
wan het Soenadese streven
opnieuw getuigenis aflegt.
„Nooit meer oorlog
A LLEN hebben mij gevraagd aan
Amerika hun alles overheer
send gevoelen mee te delen: nooit
meer oorlog!, verklaarde Henry
Wallace, de oud-vice-president van
le V. S. in een rede voor de Ame
rikaanse radio, waarin hij rapport
uitbracht over zijn Europese reis
ervaringen. En hij vervolgde: „Op
al mijn reizen heb ik maar één
groep aangetroffen, die bereid is
de Truman-doetrine te verdedigen:
de groep van de uiterst-rechtse
vleugel onder leiding van Chur
chill; zelfs de Gaulle prees deze
leerstelling niet".
Deze voorlichting mag wel ken
merkend heten voor Wallace's wij
ze van voorlichten, want fris in
ons geheugen ligt nog de uitlating
van De Gaulle, waarin hij Truman
om zijn verstandig buitenlands be
leid prees en zich een geestverwant
van de Amerikaanse president
noemde
pRINS BERNHARD zal 17 Mei
a.s. een bezoek brengen aan
Eindhoven; 's middags zal hij een
rijtoer maken en 's avonds een ga
lavoorstelling bijwonen, waarbij 40
Eindhovense oorlogsinvaliden aan
de Prins zullen worden voorge
steld.
Admiraal Helffrich overhandigt de gift der
Britse marine
lkTOGE DEZE GIFT een bjjdra-
ge zjjn tot het herstel van
de tuin van Zeeland, het paradijs
van Nederland" zo sptak gister
middag luitenant-admiraal O. E. L.
Helffrich, opperbevelhebber van
dc Nederlandse marine, toen hij in
het Vlissingse Wooldhuis de chè-
que van de Britse marine overhan
digde aan de voorzitter van de
Stichting Nieuw Walcheren, nota
ris J. L. Verhagen voor de beplan
ting van Walcheren.
rPEVOREN had de luitenant-ad-
miraal herinnerd aan de hech
te banden die hem met Walcheren
binden; tijdens-de vorige mobili
satie was hij er adjudant van ad
miraal Colebrander, hij leerde er
zijn vrouw kennen (die bij de
plechtigheid tegenwoordig was) en
haalde verschillende genoeglijke
ALS de Assemblee het met me
eens is, late we dan op de in
geslagen weg voortgaan, zo niet,
laat dan iemand anders de verant
woordelijkheid overnemen".
Met deze woorden stelden socia
listische premier van Frankrijk in
de Franse Assemblee een motie
van vertrouwen in de loon- en
prijspolitiek der regering aan de
orde. En hij herinnerde er aan,
hoe de vakbeweging er zich verle
den jaar mee accoord had ver
klaard, dat er voor 1 Juli 1947
geen verandering in de lonen zou
worden aangebracht. „Het volk
jnoet de waarheid weten en hpt
'gevaar beseffen", vervolgde luj,
„een val van de franc zou de im-
port ernstig in gevaar brengen,
wat zijn terugslag zou hebben op
de voedselvoorziening en wie zou
daarvan het meest de dupe wor
den? De arbeider en niemand an
ders". Luide werd Ramadier toe
juicht, maar de communisten ble
ven stil op hun banken zitten.
De communist Jacques Duclos,
tijdelijk voorzitter van de Assem
blee, beschuldigde dé Amerikanen
van imperialisme en de vooruit
strevende katholieken vanaan
moediging der onofficiële stakingen
om zo de communistische invloed
in de vakbeweging te ondermij
nen Spr. drong aan op een her
ziening van de economische poli
tiek der regering, want de aange
kondigde prijspeilverlaging met 10
pet. is bij 6.7 pet. blijven steken.
Tenslotte strandde zijn critische
woordenvloed.
Nadat hij op zijn wijze nog wat
critische opmerkingen had gelan
ceerd, werd de vergadering ver
daagd tot Zondagmorgen a.s.; dan
zal worden gestemd over Rama-
diers motie van vertrouwen.
QFSCHOON Engeland te
kampen heeft met een
ontstellend tekort aan steen
kool, werken de Engelse
mijnwerkers van Maandag a.
s. af maar vijf dagen per
week. (De Engelse mijnwer
kers mogen ook wel ergens
aan merken, dat de mijnen
in handen socialistische staat
zijn))
Weersverwachting tot
hedenavond:
In het Noorden van het
land tijdelijk harde en in
het Zuiden van het land
krachtige, later afnemende
wind tussen Noord en Oost
Meest zwaar bewolkt met
vooral aanvankelijk zo nu
en dan regen. Vrij koud.
Zon onder 20.06 uur.
Maan onder 4.52 uur. Zon
op 5.09 uur. Maan op 18.11*
uur.
O<KK><X>O<><>O<><>O<>OOOOOCK>OOO<>OOOOOOOO<><><>O<>OOC>OO<><><>C<>
Zware «troffen In Raanwdonksche
«roanfrnude
ycaeropfcony
lit.
Soort
trnttij»
grjie«pf MUS"*'-
h!I!i^!-^Lj^deria„d 'r? H
pnchjkeo bezig t&qp
gevit**»,1)
Lfe-*7
ooé
P
M 9'y
„Exi
Vfêér eel;
cjubomv)
gTOOlJ
rrjrtcM. JJfcj,'
.rh-n t,.nkÈVi:i
'Wj
I r*"
'7»
jwarboel!
,e staan er slecht «oor,
.naar
gebeuren
HET NEDERLANDSE VOLK: ,Kom ik ga maar
naar bed, er staat toch weer niks in de krant.
societeits-herinneringen qp xiit de
„goede oude tijd".
Walcheren kreeg zijn deel.
TpR IS sindsdien veel veranderd
en Walcheren heeft zijn cfèel
meegekregen. Hét heeft de opper
ste oorlogsleiding indertijd zeer
gespeten, dat zij genoopt was tot
oorlogsmaatregelen die zulke ramp
spoedige gevolgen voor Walcheren
moesten hebben. De bevolking ken
nende heeft spr. van meet af ge
weten. dat zij die gevolgen te bo
ven zou komen.
Spr. beschouwde het als een eer,
dat hij de gift der Britse marine
mocht overhandigen (een cheque
van 853 pond st. (f 9251.98), de
gift, welke bewijst dat de perfecte
samenwerking tussen de Britse en
de Nederlandse marine bij de vre
de haar einde niet heeft gevon
den. Moge de aan te kopen bomen,
gebruikt worden voor een laan of
bosschage, welke de naam der
Britse marine in herinnering zal
houden!
De marine-basis Vlissingen.
herleve!
"^■(jtaris Verhagen herinnerde ver
volgens aan de goodwill, welke
Nederland door' het optreden van
de Nederlandse vloot onder opper
bevel van admiraal Helffrich in de
Indische wateren heeft verworven.
Dat de overdrachtvan de gift te
Vlissingen plaats vond is natuur
lijk, omdat hetgeen marijneplechtig-
heid is. Helaas werd juist een jaar
geleden de marinebasis Vlissingen
opgeheven, maar spr. deed een be
roep op admiraal Helffrich 'om zijn
medewerking te verlenen tot her
stel. Werd $e Strijd om Walcheren
niet gevoerd onder leuzen: „Voor
een bevrijd Europa een. verdron
ken Walcheren?" Daar was hei
Engelse antwoord op:- „Bomen voor
bommen". De gift der Britse ma
rine, waarvoor Walcheren zo dank
baar is, lost deze belofte in. Har
telijk, hartelijk dank!
(Vervolg op pag. 2).
Enkele verruimingen.
'T'ER AFWISSELING van het' ge
blokkeerde geld. zijn enkele
nieuwe wijzigingen aangebracht.
Indien na inning der bijzondere
heffingen weinig geblokkeerd geld
overblijft, zal blokkering worden
opgeheven. Dit is wel de belang
rijkste wijziging. Een andere wij
ziging is, dat saldi boven f 5000
kunnen worden omgezet in ver
handelbare schuldbewijzen.
TTET A.N.P. zond een correctie op
de verstrekte cijfers over de
gevallenen tijdens de bezetting. De
koninklijke marine verloor 3000
man en men vergat de gevallenen
van onze koopvaardij, op te geven:
het zijn er 2600.
weer twee eieren.
In de eerstvolgende bonnenlijst
zal een bon voor twee eieren wor
den^ opgenomen voor alle leeftijds
groepen.
JJerhaal&eiijk gebeurt het, dat
men voor advertenties onze
redactie en voor berichten onze
administratie 'opbelt.
Daarom zouden wy er nog "ns
aan willen herinneren, dat onze
telefoonnummers zijn:
REDACTIE:
(voor berichten, verslagen,
enz.)
8-1-8-1
ADMINISTRATIE:
(voor advertenties, abonne
menten, enz.)
8-7-7-8
Houdt men deze telefoonnum
mers goed uit elkaar, dan
bewijst u niet alleen ons, maar
ook uzelf een grote dienst, want
uw zaken zullen vlotter wor
den afgewikkeld.
