CATASTROFALE AANSLAG
I op Helgoland
C HET EILAND IS ER NOG, MAAR
l DE VESTING WERD VERNIELD
LIEFTINCK EN VAN
MOOK NAAR DE V
Pensioenfonds voor
den Landbouw
CHURCHILL OP HET OORLOGSPAD
derde jaargang
Machtig
pistool
ontladen
Het phantoom Romme
HALLO
MINISTER
MANSHOLT!
MimSTERlEELE
INCONSEQUENTIE
Labour moet het ontgelden
ttET Fransche persbureau A.F.P.
No. 148
Comm. V- Toezicht: A. P. J. AKRNOUDTS; C. J.
t'AN HOOTEGEM: A. E. LANGEN HORST; Kr.
Dr A J J M MES: Mr ÏL B. B. DE HECHTER
Verschijnt elften werkdag Abonnementsprijs:
[bij vooruitbetaling) 8.M p. kwartaal; per
post 4.Ï5: p week (bij tóel-postbestell.) 0.1S:
Losse nummers 8 cent postrekening ST8.8I1
Voor God, Koningin en Vaderland
ZATERDAG 19 APRIL 1947
UITGAVE: STICHTING ..DE STEM"
Directeur. J A. tl M VAN SCHIJNDELJ
Hoofdredacteur: J. J H A 3RUNA; Algem,
Zeeuwsch-tedacteur: W GROFFEN Vllsslngen;
Zeeuwsch-Vlaanderen Bureau duist. Dubbele
Poort 7. tel 102, Bijbureau Oostburg Nieuw-
etraat 23, tci 35; Zeeuwsche Eilanden Bur.
Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red N J KARHOF
jpRECIES TWAALF UUR gistermiddag drukte lieutcnant-conaman-
der Frances Mildred aan boord van het Britsche kabelschip Lasso
dertig kilometer buiten de kust van Helgoland, op een geheimzinnige
knop en tezelfder tyd bracht een onbekend gebleven zeeman op een
torpedojager door middel van draadlooze telefonie ergens in een don-
I kere spelonk een electrische vonk teweeg en 6.700.000 kilogram mu
nitie, bommen, granaten en losse dynamiet scheurde de vestingwer
ken van Helgoland uiteen.
„De grootste ontploffing die Europa ooit heeft meegemaakt", zegt
een A.N.P.-bericht en het zal wel waar zyn.
BDe Br^sc^e marine die voor de-
zen geweldigen aanslag op de
■nilitaire werken van Helgoland was
[ingeschakeld, zag aanvankelijk een
geweldige rookontwikkeling en K.
L.M.rpiloten die van Scandinavië
huiswaarts vlogen door het Noord-
Du itsche land rapporteerden op
Schiphol, dat de wolken van rook
en stof hemelhoog opstegen.
De eerste vraag die de Britten
bezig hield was: „Is de explosie
gelukt, is „het pistool op de borst
van Engeland" ontladen?"
Mement van geweldige
spanning.
\yauneer het eiland in nevelen
verborgen was geweest, zou de
aanslag niet zijn doorgegaan. In dat
geval zou vlak voor twaalven de
seinvlag, aan boord van de Lasso
gehesehen, meteen weer worden in
gehaald. Bleef de vlag wapperen,
Comman dan zou het machtige gebeuren door
"militaire werken, als batterijen
onderaardsche tunnels en de duik-
OOOOOOOöOOOOOOOOOOOOOO
dOOOOOOOOOOOOOOOOOooocx
der Colver, die de actie voorbe- gaan. Honderden oogen tuurden
leidde, verklaarde, dat de zuiver- tegen twaalven over de golven en
Liiii.ni.n toen de vlag bleef wapperen duur
de het niet lang of „de grootste
ontploffing die Europa ooit heeft
meegemaakt" was een historisch
feit. Dof rommelend plantte het ge
luid van dc golven zich over het
water voort, tot het ergens achter
de kim verdween. Even wakkerde
de golfslag aan, maar de door ve
len verwachte springvloed bleef uit
De B.B.C. gaf een reportage die
bootenkazemat zeker in luttele se- s',aaS^?: ..De grootste
conden den weg van alle vergan- rookkolom die ik ooit zag. riep de
kelijke dingen zijn gegaan. ..In wei- r,ep° Sj verrukt uit. „Nu worden
ke mate het eiland zelf heeft gele- de paddestoelen als bij de atoom
den. kan men slechts gissen". Een v.a'i m ^es muiu-
atldere Britsche zee-officier ver- "f ontploffing was de ïook-
klaarde, dat het niet aan te nemen Tc 5? ?og en w r
is, dat het eiland uiteengereten is KM. breed en lang.
(welke mogelijkheid bestond, om-
dat de rotsen bijna overal door den j Maal' e Cuxhaven, dat toch niet
golslag zijn ondermijnd). I.ater, va,n Helgoland ligt, heeft
toen de wolken rook en stof lang-"I Y3" explosie niets bemerkt
zaam zeewaarts dreven, bleek zijnf„ c,r een zwak
I visie juist, men zag het eiland opStommel. Wel zag men de rook-
nitric nïnnts tenniririen van rip I kolom die men hier 12 K M
zijn oude plaats temidden van de1
i weer tot rust gekomen golven.
schatte.
hoog
Wie hoorde wat?
rve Bilt had ons opgeroepen goed
te luisteren en alle berichten
meteen door te zenden. Helaas heb
ben we niets gehoord. In Friesland
is bij Sneek een dof gerommel ge
hoord op het moment der ontplof
fing, maar grappenmakers beweer
den. dat de mogelijkheid niet is
uitgesloten, dat ergens een honge
rige lcoeienmaag heeft gerammeld
(het gras in Friesland staat er nog
steeds niet zoo florissant voor als
in ons zonnige Zuiden).
De seismografische afdeelingen
van observatoria en weerdiensten
hadden de ooren bijzonder gespitst
haven. Versailles bracht vernieti
ging der oorlogsinstallaties, maar
Hitier bouwde alles weer op en
maakte er het neusje van den mi
litairen zalm van. Tijdens den twee
den wereldoorlog werd het zwaar
gebombardeerd (de 4000 Helgolan-
ders waren inmiddels geëvacueerd)
maar thans is de vernietiging vol
tooid.
De vesting Helgoland is niet meer
maar dat zij nooit meer als zoo
danig zal herrijzen durven wij toch
heuseh niet te profeteeren!
TN BATAVIA acht men het geens-
zins uitgesloten, dat minister
Lieftinck na zijn besprekingen in
Indië met dr. van Mook naar de
Vereenigde Staten vliegt om als
nog een dollarleening los te krij
gen
Rustig temidden der baren: Wie vermoedt de
kracht die in de rotsen schuilt?
en de instrumenten extra scherp
afgesteld. Het meterologiseh insti
tuut v. Oslo registreerde den schok
45 minuten na de explosie, van de
Bilt 53 seconden later. Het was hier
maar een zwakke trilling die ruim
een minuut duurde. Ziirich nam
slechts een lichte trilling in de bo
venste lagen waar en terwijl in het
Zweedsche Lund een zwakke tril
ling werd geregistreerd, konden de
wetenschappelijke lieden van Up-
sala, dat verder naar het Noorden
ligt, helaas niets constateeren.
Parijs registreerde den schok 100
minuten na de explosie.
We zullen er nog meer
van hooren.
T\e Europeesche pers was rijkelijk.
op zee vertegenwoordigd, toen
de explosie geschiedde. Journalis
ten uit Engeland, Frankrijk, N e-
d e r 1 a n d, België, Zweden, Po
len, Zwitserland en zelfs uit Duitsch
land liepen de zeelieden rijkelijk
in den weg. maar zij zullen nog
wel wat aardigs te vertellen heb
ben ten koste van het „heilige
eiland" der ze^germanen, dat weer
om een tragisch moment beleefde
in zijn reeds zoo veelbewogen ge
schiedenis.
Intusschen heeft het seismogra-
fisch instituut te Hamburg met
„Deutsche gründlichkeit" weet
u nog wel. waarde lezer? „de
explosie tebaat genomen om door
middel van metingen van den-duur
der geluiden de theorie te toetsen,
vo1r "»s welke de temperaturen in
de atosfeer op een boogte van
40 a 50 K.M. boven 40 gr. C. zou
den liggen'' en dat alles is natuur
lij' /.eer belangwekkend, maar het
zal den lezer meer belangstellen te
vernemen, dat Helgoland in de lie
eeuw ruim honderd maal zoo groot
was als nu en vooral dat er toen
negen kerspels waren gevestigd,
waarvan er 7 verzwolgen werden in
de golven tijdens den rampzaligen
springvloed van 1216.. In 1720
scheidde een andere springvloed de
duinen van het hoofdeiland en
van het laatste ging weer een groot
deel verloren, toen door een cata
strofale instorting in 1865 de zee
opnieuw een gevoelig landoffcr
vroeg.
Tijdens de Napoleonistische oor
logen veroverde Engeland het
eiland op de Denen en mochten het
bij de vrcdessluiting behouden. In
1890 hadden zij echter bepaald géén
helder oogenblik, toen zij het eiland
ruilden voor Zanzibar, want prompt
gingen wat te voorzien was ge
weest de Pruisen het versterken
en het keizerrijk benutte het reeds
tijdens den eersten wereldoorlog
DOOOO0OOOOOO
QEEN bloemen, gaar
ne zeep!" zette een
origineel Venloosch va- o
der in de geboorte-an- o
nonce van zijn zoon
Die zit, Heer Minister!
>000000000000000000000©
MINISTER GIELEN heeft o.a.
den Voorzitter van de Ecr-
Kamer verzocht van 1 Mei af
in kamerstukken den naam
valsuitgang -n niet meer te ge
bruiken. Natuurlijk werd er een
commissie ingesteld om dezen
brief te ontleden en vervol
gens de Kamer van advies te
dienen.
Dat de commissie haar werk
met ijver en voel accuratesse
volbracht, moge blijken uit het
feit, dat „zij zich veroorlooft
op te merken, dat in den door
den minister eigenhandig on
derteekenden brief in den
eersten naamval „deN
facultatief gesteldeN naamvals
uitgang" staat te lezen".
Overigens is de commissie zoo
vriendelijk te veronderstellen,
dat „zij dezen ministerieelen
uitgangs -n niet als een demon
stratie wil opvatten van de moei
lijkheden, waarmede het minis
terie bij behoud van den naam
vals -n zou hebben te kam
pen"
En de ondeugende commissie
geeft dan zoowaar ook nog in
overweging in de toekomst
voorhands de facultatief gestel
de -n te blijven gebruiken!
jyCET SPOED
ontwerp
wordt een wets-
gcreed gemaakt
ter regeling van een in te
stellen pensioenfonds voor den
landbouw. Aan dit fonds zullen be
halve arbeiders ook werkgevers en
zelfstandigen kunnen deelnemen.
tiet is de bedoeling de wettelijke
regeling zoo op te zetten, dat
deze niet alleen voor het pensioen
fonds in den landbouw zal gelden,
maar tevens voor pensioenfondsen
in andere bedrijfstakken.
De voorbereiding en uitwerking
van de wettelijke regeling zal uiter
aard tijd vorderen, zoodat het niet
mogelijk is het pensioenfonds voor
den landbouw tegelijkertijd met het
nieuwe collectieve contract, dat op
1 Mei in werking treedt in te stel
len.
De regeering is echter bereid een
overgangsmaatregel te treffen en
zij zal bevorderen, dat dc aanspra
ken der toekomstige verzekerden
te zijner tijd zullen worden geacht
op 1 Mei 1947 te zijn ingegaan.
rjiWEE MANNEN overvielen een
Rottérdamsche rijwielzaak; de
baas en zijn knechten borgen zij
weg in een kast die op slot ging,
waarna zij twee rijwielen stalen.
„Or
NS LAND wordt naar den af-
perium versnipper en verkist. Wij
dalen snel in de achting: van de
wereld. Ieder is zich bewust van
de naderende crisis in onze finan-
cieele en economische zaken. De
socialistische regeering: leeft op
den Amerikaanschen steun en ver
kwist met lichtzinnige snelheid de
dollar-leening in plaats van de na-
oorlogsche industrie met nieuw ma
teriaal uit te rusten".
Zoo sprak Churchill gistermid
dag tijdens een groote vergadering
DR. TISO TERECHTGESTELD
meldt uit Bratislava, dat Vrij
dagmorgen vroeg de executie van
dr. Joseph Tiso. den vroegeren Slo
waakschen president, heeft plaats
gehad. Het verzoek om gratie van
Tiso. die wegens verraad tot den
dood door den strop was veroor
deeld. was door de Tsjecho-Slo
waaksche regeering verworpen.
Nadat zijn advocaat Donderdag
avond laat de cel had verlaten,
bracht Tiso den geheelen nacht in
gebed met den priester door. Be
halve twee artsen hebben alleen
zi.in 2 advocaten, een rechter van
het hooger gerechtshof en enkele
officiccle personen de -terechtstel
ling bijgewoon. Degenen, die den
veroordeelde in zijn laatste oogen-
blikken hebben bijgestaan, vermei
van conservatieven, waarin hij de
Britsche Labourregeering heftig
aanviel.
Henry Wallace, den oud-vice-pre
sident van de V. S. die momenteel
een touraiée houdt door Europa en
ten koste van alles overeenstem
ming wil met de Sovjet-Unie.
noemde Churchill een „crypto-com
munist". „Onze politiek ten opzichte
van de Sovjet-Unie moet er een
zijn van eervolle vriendschap door
kracht en niet van laf kalmeeren
door zwakheid".
De Britsche begrooting voor 1947
karakteriseerde Churchill tenslot
te als „een evenwicht tusschen mil
liard pond st. aan buitensporige
uitgaven en milliard pond st. aan
belastingen die het land verlam
men".
den dat Tiso bijzonder rustig was.
maar weigeren iets uit te laten over
als sterke vesting en militaire zee- zijn laatste woorden.
JglNNENKORT zal worden aanbe
steed den bouw van twee nieu
we viaducten over den rijksweg
Rotterdam-Moerdijk, in de nabij
heid van Dordrecht. Twee gelijk-
vloersche kruisingen op dezen druk
ken rijksweg zullen verdwenen zijn
wanneer de viaducten zijn vol
tooid
VERTEGENWOORDIGERS van
Nederland en Indonesië zullen
binnenkort besprekingen gaan voe
ren over de mogelijkheid om een
Indonesische afdeeling te vormen
in den Nederlandschen buitenland
schen dienst.
