VEERTIEN
wederopbouw=wenschen
Materialistische
Jeugd
ONTSNAPT uit
het roode PARADIJS
Duitsch geleerde vertelt, dat de
Sovjets spoedig een atoombom
zullen bezitten
De Avonturen
D° Duitsche experten bekomen al
wat zij verlangen, maar leven
Suske
Wiske
SPRIETATOOM
TWEEDE BLAD
No. 138
DINSDAG 8 APRIL 1941
Geef haar een hooger ideaal dan een
ri]k betaald baantje
\yEER een nieuwe bijdrage voor de beschouwing van het heden-
daagsche jeugdprobleem. Er is heel veel aandacht voor alles wat
daarmede samenhangt. De schets, welke hier van de jeugd gegeven
wordt, zal menigeen te somber voorkomen. Toch is het van betee-
kenis er kennis van te nemen. Want er zit goede leering in, vooral
voor de ouders.
TVIalerialisme is een typeerende
eigenschap van onze heden-
daagsche maatschappij. Materia
lisme is ook een essentieel ken
merk van onze hedcndaagsche
schooljeugd!
Met deze inleiding hebben wij
geen nieuwe stelling geponeerd,
ieder die op een
ol andere wijze
bij de jeugdop-
voeding betrok -
ken is ondervindt
't dagelijks, dat
onze jeugd „geld-
ziek" is en daar
om slechts één doel kent: „Later
veel geld te verdienen!"
Regelmatig blijkt uit door ons ge
houden enquêtes dat de jeugd voor
de toekomst een leventje prefe
reert, dat financieel
Houd een kind een goede toe
komst voor welke met hard wer
ken kan worden bereikt, doch Iaat
de dwaze motiveering achterwege
dat het heerlijk is dit of dat baantje
te bezitten, louter en alleen om 't
goede salaris en de geringe inspan
ning.
De ervaring leert ons, dat zulke
gesprekken vaak met de kinderen
worden gevoerd, misschien met e
goede bedoeling het kind in zijn
werklust te sti muieeren. maar al
te vaak met het gevolg dat er van
die utopieën niets terecht komt.
maar wat erger is. dikwiils met 't
resultaat dat de kinderen zich nu
al op de toekomstige weelde gaan
instellen. Is het wonder dat de
jeugd veeleischend wordt, als de
ouders onbewust hen in die
richting drijven?
begrijpen, dat dc school zoowel
kwantitatief als kwalitatief nooit
datgene aan opvoeding kan geven,
waartoe het huisgezin in staat is.
De school doet haar best de leer-
lingen wel ook materieel, doch niet ?°S.f T T w n
materialistisch op te voeden. De dat dikwyls de ouders zelf
opmerking dient hierbij gemaakt schuld hebben aan de verkeerde
te worden, dat de levensbeschouwing die hun kinde-
onderwij- ren er op na houc*en- Ze brengen
door hun handelwijze en hun ge
sprekken het kind in een sfeer die
hen drijft tot .geldzucht en zingenot.
Ons woord is
de daad
eene
zer bij dit deel
en z'n collega bij
't ander onderdeel
der opvoeding 't
zwaartepunt zal
leggen, naar
eigen godsdienstige
baart, geen zware lasten met zich
meebrengt en dat bovendien een
waas boven zich heeft van een
,.dolce far niente", een leven van
zalig niets-doen."
Nu zeggn deze eigenschappen
relatief gesproken weinig over de
al of niet minder goede mentali
gelang zijn
overtuiging. Gelukkig zijn ook vele
ouders zich ervan bewust, dat een
zekere onthechting aan aardsche
goederen het welzijn van het kind
geen zorgen beoogt, doch helaas zijn er ook ve
len die den diepen zin van dit veel
besproken onderwerp niet begrij
pen.
f^eet een kind wat het toekomt,
doch overlaad het niet met
Het kind moet geleerd worden
alles op zijn juiste waarde te
schatten. Ook de aardsche goede
ren. De jeugd moet de materieele
middelen die ons ten dienste staan
leeren zien in een hooger geesteliik
verband. Wat dus middel is moet
het ook blijven en mag geen doel
worden.
Onze jeugd heeft het zoo hard
noodig, dat wij extra notitie van
haar nemen. Zij zelf is niet onwil
lig. zij is door de omstandigheden
spontaan in het kwaad gegroeid.
Aan ons allen de taak om de
geld en snoep. Waar haalt de jeugd
toch al het geld vandaan? Hoe jeugd er weer bovenop te helpen!
teit van de jeugd. Niemand onzer wordt het besteed? Zijn de ouders Ons woord is de daad!
immers geeft de voorkeur aan den daarvan op de hoogte? M- Br-
koelie-arbeid als hem een leidende
functie op een plantage wordt aan
geboden. Doch dat onze jeugd
slechts een zuiver materialistisch
ideaal voor oogen heeft en dit
ideaal zelfs propageert, zegt toch
genoeg, dat er dringend een ingrij
pende evolutie in de jeugdvorming
noodig is.
We mogen gerust generaliseeren
en zeggen, dat de geheele jeugd
aan dit euvel lijdt, al zijn er geluk
kig lichtpunten die aangeven dat
toch ook godsdienstig-zedelijke,
moreele en aesthetische motieven
in de jonge harten een groote rol
spelen.
Het zou er somber uitzien, als
dat niet het geval was. Maar spo
radisch komen deze elementen tot
uiting, als we ze vergelijken met
dc omineerende stoffelijke opvat
tingen.
"yyat zijn nu de oorzaken, welke
onze jeugd zoo materialistisch
hebben georiënteerd?
Het is gemakkelijker de feiten te
constateeren. dan de oorzaken er
van na te gaan. Algemeene facto
ren spelen ook hier weer de hoofd
rol. zooals de drang naar ontspan
ning, het voorbeeld van volwasse
nen. terwijl ook de oorlog een fu
nest stempel op de harmonische
ontwikkeling van de jeugd heeft
gedrukt.
Eén factor willen we echter hier
speciaal even aanstippen, nl. den
invloed er ouders! Vader en moe
der zijn in alle opvoedkundige pro
blemen de toonaangevende figuren.
Vaak wordt zeer ten onrechte de
school het verwijt gemaakt van een
of andere paedagogische tekort
koming.
Wij willen niet beweren, dat het
onderwijs geen fouten maakt, in
tegendeel, wij bekennen volledig,
dat er op dit terrein heel wat te
hervormen is.
Vele ouders moeten echter wel
T^aar wat ik gezien heb, meen ik
dat Rusland een atoombom zal
bezitten, zooals de USA over drie
a vijf jaar, verklaarde een Duitsche
specialist inzake atoomstudie, die
naar hij beweert, onlangs „ontsnap
te" uit een staatslaboratorium te
Moskou, zoo meldt de Herald Tri
bune.
De Duitsche physicus drong aan
op het geheimhouden van zijn
naam. Hij is de eerste Duitsche ge
leerde, die zijn werk verlaten heeft
in dienst van de Russische atoom-
vorschingen en naar Duitschland
terugkeerde „op gevaar van zijn le
ven."
De Duitsche professor deelde een
aantal „geheimen" mee betreffende
de atoomnavorschingen der Sovjets.
Prinselijk behandeld
'Jen minste 200 Duitsche geleerden
en technici, waaronder sommige
van de knapste Duitsche atoomex-
perten, werken in een werkelijk
paradijsachtige omgeving in op
dracht van de Russische regeering.
Nog meer „recruten" worden ge
zocht in alle Duitsche bezettings
zones, de Amerikaansche inbegre
pen, en vnl. in de Sovjetzone, door
Russische officieren en door Duit-
schers, die hun vroegere collega's
moeten overtuigen dat een paradijs
hen wacht.
WA1AWV.VWAPAW.VWUV,
De Duitsche geleerden hebben al
les wat noodig is voor hun weten
schappelijk onderzoek en ze worden
gelijk, zoo niet beter behandeld dan
de Russische physicï. Zij werken te
Moskou en in de uitgestrekte gebou
wen van Zuid-Rusland en Siberië.
De enkele Duitsche cyclotronen
en andere hoogspanningsuitrusting
voor atoomexperimenten en voor
experimenten inzake radio-activi
teit „zijn van de Russische zone in
Duitschland overgebracht naar de
Sovjet-Unie."
Ongeveer 12.000 ingenieurs en
mijnwerkers, Russische en Duitsche
zoeken naar peckblende (dat ura
nium bevat) in de Sovjetzone. Dat
gebeurt onder de grootste geheim
houding.
„Wanneer iemand tracht te ont
snappen en gevat wordt, volgt de
straf op Russische manier", ver
klaarde de Duitscher.
„De Russische inspanningen om
de atoomgeheimen te bemeestereii
en bruikbaar te maken, kennen
geen verpoozen. De geleerden zwee
ten bloed dag en nacht."
Hij was teruggebracht naar
Duitschland onder geleide om an
dere Duitsche geleerden te recru-
teeren.
Hij hoopt thans naar de USA te
kunnen uitwijken.
DE PROVINCIE VERDEELE DE MATERIALEN
OVER DE GEMEENTEN, DEZE VERLEENEN
PLAATSELIJK DE TOEWIJZINGEN
TV/fEN is in Den Haag niet doof gebleven voor de vele klachten,
die middels de pers, in vergaderingen en door particulieren op
den wederopbouw werden gelanceerd. Men is er zelfs toe gekomen
om de sterk gecentraliseerde bevoegdheden te decentraliseeren,
maar wat was er de beteckenis van? Er had geen decentralisatie
plaats, maar een deconcentratie, zoc vertelt de Stichting Herstel
Limburg 1945 in haar rapport over het onderwerp. Wel kregen la
gere ambtelijke instanties meer bevoegdheden, dan zij voorheen be
zeten hadden, maar de zelfstandige lagere bestuursorganen ble
ven er buiten en juist deze hebben principieel en uit doelmatig
heidsoverwegingen recht op erkenning. Zij toch zijn de eersten, aan
wie de bouw van stad of dorp ter harte gaat en zoolang er niet
vaststaat, dat de behartiging van deze taak beter door de centrale
overheid kan worden verricht, late men haar die zorg. En daarmee
ook die van den wederopbouw.
Yjyij zeiden reeds, dat de Stich
ting het niet gelaten heeft bij
een opsomming der algemeen be
kende klachten. Zij deed nuttiger
werk en zette in 14 punten uiteen,
vat er dient te geschieden om tot
een bevredigender regeling te ge
raken. Wij vatten die punten kort
samen: 1. er dient een geheel
nieuwe wederopbouwwetgeving
tot stand te komen. 2. Daarin die
nen de bevoegdheden van rijk, pro
vincie en gemeente nauwkeurig te
worden omschreven, met gelijktij
dige vastlegging van de rechten
van particulieren. 3. Gemeentebe
sturen moeten de bevoegdheid
hebben wederopbouwplannen vast
te stellen onder hooger toezicht
(goedkeuringsrecht Ged. Staten en
beroepsrecht op de Kroon). 4. Een
speciale verkorte procedure voor
de vaststelling van wederopbouw
plannen is noodzakelijk. 5. Het
aandeel, dat het Rijk betalen moet
in de kosten van uitvoering van
wederopbouwplannen worde nauw
keurig geregeld. 6 In de weder
opbouwwetgeving dient een spe
ciale onteigeningsprocedure ten be
hoeve van den wederopbouw te
worden opgenomen. 7. Een regeling
moet in het leven geroepen wor
den tot waarborging van een ver
antwoorde' architectuur voor den
wederopbouw. 8 De behandeling
van aanvragen voor bouwvergun
ning dient bij B. en W. te berus
ten. met als beroepsinstantie de
gemeenteraad.
9. De plaatselijke toewijzing van
materialen voor normalen nieuw
bouw en herstel dient bii de ge
meente te berusten. 10 De ver-
deeling van materialen over de
in een gouden gevangenis. Zij wor
den 14.400 tot 36.000 dollars per
jaar betaald. Zij beschikken over
groote huizen, bedienden, luxueus
dsel. Maar men heeft geen vr';
heid: want de Russen hebben een
spreekwoord: „Die veel weten zijn
onze vrienden, die te veel weten
zijn onze vijanden."
Een verzamelpunt
gommige Duitsche geleerden wer
ken op het afzonderen van de
explosieve isotoop U-235 uit ura
nium; anderen zijn bezig met de
oprichting van fabrieken; anderen
bestudeeren den invloed van de
radio-activiteit op de levensorga
nen. Geen enkele Duitsche geleer
de weet echter welke de totale som
atoomkennis is van de Russen.
Een Russisch geleerde brengt er
gens al de gegevens hijeen. Naar
wat ik gezien en gehoord heb. meen
ik dat de Russen een atoombom
zullen kunnen maken over drie a
vijf jaar.
gemeenten in de provincie ge
schiede door de provinciale
overheid. XI. Vaststelling en ver-
decling van dc nationale bouw
volume geschiede in overleg met
de provinciale besturen.
12. De voorbereiding van de finan
cieringsschema's geschiede door de
gemeenten, tegelijk met de voorbe
reiding van de bouwplannen. 13.
De gemeenten dienen over een be
hoorlijk technisch apparaat te be
schikken. Kleinere gemeenten rich
ten zich op gemeenschappeliike
samenwerking. De bestaande ge
dwongen samenwerking ingevolge
de Woningwet, is voor verbetering
vatbaar. 14. T.a.v. den wederop
bouw heeft de provincie, behalve
de aan haar toe te vertrouwen
controleeren de bevoegdheid, een
belangrijke taak bv. t.a.v. de goed
keuring van wederopbouwplannen,
vaststelling van deze plannen en
het nemen van onteigeningsbeslui-
ten bij in gebreke blijven van de
gemeentebesturen, de verdeeRng
van materialen, het opleggen van
gemeenschappelijke regelingen. De
provincie dient daartoe over een
geëigend aoparaat te beschikken.
Itc Stichting Herstel Limburg
1945 heeft met haar rapport
over de behoefte aan een nieuwe
wederopbouwregeling een werk van
niet geringe allure verricht. Zij
vraagt nl. geen delegatie van be
voegdheden door het college van
algemeene commissarissen aan la
gere organen, zij vraagt méér. een
nieuwe wettelijke regeling, waarin
aan provincie en gemeenten wel
omschreven bevoegdheden en aan
particulieren bepaalde rechten
worden gegeven en gewaarborgd
Zij wenscht met andere woorden,
zoo er aan getornd is. een einde
gemaakt te zien aan het ingrijpen,
door derden, ook al is dat een cen
traal college, in zaken, welke zij
ziet als behoorende tot de bevoegd
heden van provincie en gemeente
en zij wenscht verder voor deze
organen een wettelijk geregelde
belangenbehartigingsmogelijkheid
welke hen van nature toekomt. Het
lijkt veel in dezen tijd, nu
schaarschte aan materialen en
uitgebreidheid van het weder op te
bouwen gebied tot centralisatie van
krachten heeft geleid. Maar tus-
schen „veel" en „te veel" ligt een
breede klove als men bedenkt, dat
alle centralisatie tenslotte heeft ge
leid tot 'n steeds verlammender wer
kende onmacht. Daarom verdient
het Limburgsche rapport, dat af
gestemd is op de wenschen, welke
in Limburg leven en dat reeds in
een vergadering van commissaris
sen der Koningin, met den minis
ter-president en den minister van
Wederopbouw werd besproken, al
ler belangstelling.
door W van der Steen
'JLSHfl DQORHUfTT
GEEST VAnSA'
VANTAS DE 'J SR OU
Df ru/MTE VAN
net heelal^
VEAST/JFD VAN
db koudf se5luh
n'j aan de m£u€'
poort a an tc
kioppen
C
