voor W est-Zeeuwsch-Vlaanderen
Hoe het Oost-Z.Vl. in
verging
Belangstelling
groeiende
Het gewest heeft met tal van
problemen te kampen
voeren over de Schelde
De capaciteit was in 1946 echter te gering
EDURENDE het af geloopen
jaar heeft Oostelijk Z. VI.
zijn partijtje met eere geblazen
Wij behotven in dit vsroand
slechts te denken aan de cen
trumstad van ons gewest.
Hulst, de kleine stad mej haar
groote moeilijkheden op ge
bied van de huisvesting en
waar de restauratie van de
kerk rimpels graaft in de voor
hoofden van de verantwoorde
lijken. Opgewekt is daar even
wel gedurende vier dagen, van
23-27 Februari, het zilveren ju-
bilé gevierd, van de kath. HBS
en MHS, waar Hulst terecht zoo
trotsch op is.
Een sdmuians ten goede
voor Hulst was het eerherstel
van burgemeester Truffino, die
bijna 4 jaar zijn gemeente in
den steek moest laten.
Dat men niet van brood al
leen leeft, weet men te Huist,
evenals elders. De oprichting
in Maart van de Kunstkring
„Van de vos Reynaerde" ge
tuigt er van.
Zooals het te Hulst verliep,
ging het ook elders. Te Koe
wacht werd de roterij hervat,
waardoor de industrie in deze
gemeente tot nieuwen bloei
kwam. Te Sas van Gent gooide
de glasfabriek haar poorten
weder open, wat niet alleen
Sas van Gent ten goede kwam,
maar eveneens ons geheele land
gezien de enorme behoefte aan
dit product.
Een belangrijke datum voor
Sas van Gent was verder 21
October Jl. toen de nieuwe brug
over den derden kanaal-arm
opengesteld werd.
Dat alles nog niet van een
leien dakje loopt kan de klom
pen-industrie te Clinge getui
gen. De hout-toewijzingen ko
men slechts moeizaam te voor
schijn, wat te meer prikkelt
omdat de behoefte aan voetbe-
kleecling zoo nijpend is.
Wat het katholiek leven be
ts ;ft: de dood in den pot was
het lang niet.
Zooals te Hulst de kath.
H.B.S. jubileerde, zoo werd te
Stoppeldijk het 25-jarig bestaan
der St Bernardusschool ge
vierd en op 18 November viel
hetzelfde te Stoppeldijk voor
met de Maria-school.
Te Sas van Gent ontplooide
de Kath. Arb. Bew. een prij
zenswaardige activiteit door
een kloeke meeting te organi-
seeren, waarin zoowel beginsel
als belang onder de loupe werd
genomen
Te Terneuzen kwam de KA.
B in de bloemetjes te zitten op
19 October, ter gelegenheid van
haar zilveren bestaansfeêst.
Neomisten-feesten hadden
plaats te Hulst en te Lams-
waarde, terwijl de Deken van
Hontenisse en de pastoor van
Lamswaarde in het zilver ju
bileerden
Vermelden wtj In dit verband
tenslotte nog de Vormreis van
mgr. Baeten naar Philippine.
Een evenement van de eerste
orde was de hulde, die het
stadsbstuur van Gent, dat ver
gezeld was van den gouverneur
van Oost-Vlaanderen. aan Ter-
neuzen kwamen brengen, uit
erkentelijkheid voor de onder
vonden hulp tijdens de be
zetting.
Burgemeester Teilegen ont
ving uit handen van zijn
Vlaamschen confrater de gou
den eere-medaille en in een
fraaie oorkonde, mede over
handigd. werd de dank aan de
Terneuzensche burgers blijvend
uitgedrukt
Een officieel bezoek aan ons
gewest bracht H. M. de Konin
gin niet, wel gebruikte zij,
terugkeerend uit W. Z VI. te
Terneuzen aan boord van een
vaartuig het noenmaal en liet
zij zich op weg naar Perkpolder
te Kloosterzande door den bur
gemeester begroeten.
Van de andere bezoeken noe
men wij dat van onze bevrij
ders, de Poolsche soldaten. Op
18 September lieten ze zich be
fuiven, te Axel, waar zij in '44
zoo zwaar om moesten vechten
en- 21 December werden zij te
Hulst niet minder warm ont
vangen.
Van meer plechtstatigen aard
was de komst van een aantal
on :lerw ijs-autoritei ten, die op
uidrukkelijken wensch van mi
nister Gielen naar Z. VI. kwa
men om een onderzoek in te
stellen naar de - onderwijs
toestanden.
Blijven nog te memoreeren
enkle dingen van algemeenen
aard.
Te Hulst werd het eerste
Zesuwsche internaat tot oplei
ding van kraamverzorgsters op
gericht en te Terneuzen, Oost
burg en Hulst werden kleuter-
bureaux gesticht. De te Axel ge
opende openbare Ulo-school was
een aanwjnst voor die streek
van beteekenis.
Voor het geheele gewest van
belang was het in de vaart
komen van de mooie Ferry-boot
„Wilhelmina", in den dienst
Perkpolder-Kruiningen. aan
onhoudbare toestanden op ver
keersgebied kwam daardoor een
einde
Blijven nog de personalia. De
heer G. v Waes werd 5 Juli als
burgemeester van Westkapelle
geinstalleerd en 17 Augustus
geschiedde den heer v. Hoek te
Philippine dezelfde eer.
Tenslotte schiet ons nog bin
nen hoe de Zeeuwse he dok
toren, ontstemd over hét uit
blijven van vergunningen voor
aankoop van auto's, een admi
nistratieve staking voorstelden.
Deze bui dreef gelukkig af.
Den vollen inzet van onze ge-
neesheeren kunnen wij niet mis
sen, want zonder gezond volk
zou ons gewest zeker in 1947
niet zoo gezond blijven als het
dit in 1946 was.
ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
West- Waar blijven de noodboerderijen?
T-VE belangstelling voor
Zeeuwsch Vlaanderen is groeien
de. Dat is het verheugende feit
voor deze streek in 1346. Iïet weer
spiegelt zich niet alleen in de be
zoeken van hooggeplaats personen,
maar ook in directe, daadwerkelijke
hulp. waarbil we o.a. denken aan
de „Ruitentroef-actie" van pater dc
Greeve, door wier bemiddeling dit
gebied vrijwel glasdicht Is gekomen.
jVTen mag bovendien aannemen,
dat de hooge bezoeken, welke
immers ten doel hadden zich per
soonlijk op de hoogte te stellen van
de nooden en de wenschen der be
volking, niet zonder invloed zullen
blijven. We denken in dit verband
aan het bezoek van de ministers
Ringers, Gielen, Beel en Lieftinck.
Eén gevolg daarvan is althans de
bijzondere textielvoorziening. Het
zakelijke bezoek van H M. de Ko
ningin die om een conferentie te
Breskens met verschillende autori
teiten hield en -dch uitvoerig om
trent den toestand van de deside
rata in de streek liet voorlichten,
Is een triomftocht door het Z.-
Vlaamsche land geworden. Overal
werd de Koningin enthousiast toe
gejuicht en vooral de ontvangst in
Eede was grandioos.
Vele problemen
TVe problemen, waarmee West-Z.
Vlaanderen te kampen had en
heeft, zijn inderdaad vele en de
hooge belangstelling inderdaad ten
voEe waard. Daar is op de eerste
plaats het wederopbouwprobleem
Weliswaar zijn vele noodwoningen
geplaatst, waardoor het talrijke ge
zinnen mogelijk werd gemaakt om
zich weer in hun oude gemeente te
vestigen. Weliswaar is ook het de
finitief herstel een eindweegs ge
vorderd. Maar dat alles neemt niet
weg. dat het tempo te langzaam is
naar den zin dezer stoere en nij
vere bevolking. Het Is zelfs voorge
komen, dat aannemers hun personeel
moesten ontslaan omdat er geen
werk, althans geen „goedgekeurd"
werk was, een gevolg van de lang
durige procedure. Daarin is wel
eenige verbetering gekomen, terwijl
ook door het loslaten van het
regie-systeem het tempo kon wor
den opgevoerd. Aanvankelijk was
ook een veel-geuitr klacht, dat de
aannemers te lang op hun geld
moesten wachten. Het bezoek van
min. Ringers heeft daar wel eenige
verandering ten goede in gebracht.
Langzaam maar gestadig ls er
niettemin verbetering in de huis
vesting gekomen. De herbouwplan
nen der verschillende gemeenten
zijn goedgekeurd; de stichting
..Aardenburg herbouwt" kwam tot
stand en men kan den herbouw van
die gemeente hoopvol tegemoet zien
In Breskens heeft men de eerste
71 definitieve woningen in aan
bouw, enz.
\7oor de boeren was het jaar 1946
nog niet verblijdend. Met hoe
veel inspanning hebben zij hun vel
den na de bevrijding niet weer in
cultuur gebracht? Waar blijven de
noodboerderijen, waarom zijn land-
bouwhangars niet toegestaan;
waarom komen er geen dorschma-
chines? Deze vragen zijn herhaal
delijk gesteld. Men kreeg den oogst
niet droog van het land. en. was hij
eenmaal binnen, dan wist men niet
hoe hem te bergen. De exportmoei
lijkheden van stroo en pootaardap-
pelen berokkenen den boer in het
land van Cadzand heel wat moei
lijkheden De regeering zegt welis
waar wanneer hü mag exporteeren,
maar de verantwoordelijkheid voor
de schade, wanneer de producten
te lang bewaard moeten blijven,
neemt zij niet op zich. Ondanks al
die moeilijkheden ploegt de West-
Zeeuwsch-Vlaamsche boer voort en
tracht er het beste van te maken.
Na regen zonneschijn
XJet vertrek van de fa. van Melle
uit Breskens heeft heel wat
deining veroorzaakt en terecht.
Laat de streek behouden, wat be
houden kan blijven, scheen een lo
gisch uitgangspunt, doch tnstede
daarvan gaf de regeering aan deze
industrie ontheffing van den her-
bouwplicht Gelukkig heeft men de
gemaakte fout ln Den Haag Inge
zien en de toezegging gedaan tot
medewerking aan de vestiging van
andere industrieën in die gemeente,
zelfs tot den aanleg van een nieuwe
binnenhaven, welke voor de ont
wikkeling der geheele streek van
zeer groot belang is.
De vlasindustrie in Eede, volko
men vernietigd, richt zich langzaam
weer op Dank zij den steun van
Nederland's Volksherstel gaat zij
naar we hopen, een goede toekomst
tegemoet.
"|V[ll het jaar 1946 zijn einde na-
dert cn overzichten van de
gebeurtenissen in dat jaar wor
den gegeven, mag daarbij het wel
en wee der Provinciale Stoom-
bootdienslcn niet vergeten wor
den. Deze diensten toch vormen
de schakel tusschen de verschil
lende zoozeer uiteengelegen en
verscheiden deelen onzer provin
cie, en zonder deze belangrijke
instantie zou de verbinding tus
schen die deelen practisch niet
bestaan.
Niemand zal ontkennen, dat in
die verbinding gedurende het afge-
loopen Jaar groote verbeteringen te
constateeren zijn geweest. De
dienst VlissingenBreskens werd
aanvankelijk met slechts één schip
bevaren. Op 16 Maart kwamen hier
twee schepen in de vaart met een
derde als reserveschip maar geen
van drie was eigenlijk voor dit
traject geschikt. Bovendien ont
brak een behoorlijke passagiers-
accomodatie en de vervoerscapaci
teit was ten eenenmale onvoldoende.
Hoezeer het ook reeds een verbete
ring was, dat op genoemde datum
het aantal vaarten van acht tot
15 kon worden opgevoerd, het nam
niet weg dat het sterk toegenomen
verkeer niet op bevredigende wijze
kon worden verwerkt. In het najaar
echter kwamen, respectievelijk op
23 September en 24 October de mo
torschepen Prins Willem I cn
X»0<>C)<K>00<>00<>0<>00<>0<><><>
Met de verbetering der zw^ar be
schadigde wegen is een begin ge
maakt. De materialenvoorziening
veroorzaakt af en toe ernstige stag
natie, maar ook hier is vooruit
gang. Dank zij de activiteit van het
Vrije van Sluis kan men de Zuid-
Westerstormen met een gerust hart
tegemoet zien: de door de Duit-
schers ondergraven en door bom
men zwaar beschadigde zeewering
is thans in voldoende mate her
steld.
Qns overzicht zou niet volledig zijn
zonder vermelding van het dia
manten jubileum van het St. Anto-
niusgesticht te Oostburg, het prach
tige modern-geoutilleerde zieken,
huis voor West Zeeuwsch Vlaande
ren met een afdeeling voor ouden
van dagen. Veel leed heeft deze in
stelling verzacht, maar hetgeen na
het bombardement van Breskens
tot na de bevrijding hier werd ver
richt, stelt al het vroeger gedane
nog in de schaduw.
Een andere katholieke gebeurte
nis mag evenmin onvermeld blij
ven: de R K Landdag te Oostburg
op 14 Juli. 2500 West Zeeuwsch-
Vlamingen met belangstellenden uit
het Oostelijk deel en van de eilan
den kwamen tezamen om zich te
bezinnen op den geestelijken her
bouw van West Zeeuwsch Vlaande
ren, daartoe in gloedvolle toespra
ken voorgelicht door pater Bonifa-
cius OMC en de heeren Alb. Locke-
feer en drs. van Eijk.
Nog zijn de moeilijkheden in het
geteisterde West Zeeuwsch Vlaan
deren niet overwonnen. Nóg meer
belangstelling voor dit geïsoleerde
grensgebied, een andere regeling
voor de vergoeding der oorlogs
schade. meer begrip voor dc po
sitie der boeren, die voor bun ex
port van oudsher op België zijn
aangewezen, zijn de onmisbare
factoren voor een olledig herstel.
Moge 1947 dat brengen!
Oosterschelde, die na door bombar
dementen ernstig te zijn beschaa-gd
en zes meter verlengd, in de vaart.
Met deze twee schepen kan de
dienst op behoorlijke wijze (18 vaar.
ten dagelijks) worden uitgevoerc 'n
Bezwaar is nochtans, dat men niet
een gelijkwaardig schip tn reserve
heelt. In tegenstelling met vroeger
immers, toen ieder schip na zes we
ken varen drie weken in revisie
ging, moeten de schepen onder de
huidige omstandigheden onafgebro
ken dienst doen. zoodat gevreesd
moet worden dat zich op een zeaer
moment ernstige mankementen zul.
len voordoen, waarvan het herstel
geruimen ttjd zal vergen.
Kruiningen-Perkpolder
rve dienst Kruiningen-Perkpolder,
welke aanvankelijk door het
toenmaals beste schip der vloot
werd bevaren (de Koningin Emma)
ontwikkelde zich tot het drukst be
varen traject toen de Koningin
Wilhelmina, de eenige ferryboot,
hier in dienst werd gesteld. Het ver
voer van auto's nam hier zoodanig
toe, dat ondanks de 17 vaarten per
dag gevreesd moet worden, dat de
vervoerscapaciteit in het komende
seizoen te gering zal blijken te zijn.
Nadat aanvankelijk een particu
lier het veer TerneuzenHoede-
kenskerke had verzorgd omdat de
provincie geen schip voorhanden
had, heeft de provincie hier op 26
Augustus de Prinses Irene Ingezet.
Deze motorboot ls klein, zij biedt
geen gelegenheid tot vrachtvervoer
en het verschepen van auto's. Maar
passagiers behoefden nimmer op
den wal te blijven staan en het
ontbreken van een grooter schip,
gevoegd bij den slechten toestand
der steigers te Hoedekenskerke. ma
ken het voorshands onmogelijk om
de gegronde aanspraken der passa
giers op een betere verbinding tege
moet te komen.
Qok de dienst tusschen Zierikzee
en Katsche Veer onderging ver
betering. De oude „Koningin Wil
helmina", die herhaaldelijk repara
tie behoefde en dan door een mos
selschuit moest worden vervangen,
werd op 28 Mei uit de vaart geno
men De Koningin Emma kwam
van Perkpolder en maakt vijfmaal
per dag den overtocht.
On de kortere trajecten Veere
Kamperland en Kortgene—Wol-
phaartsdijk kwam de verbetering
niet zoozeer door betere schepen als
wel door het opvoeren van de fre
quentie dier diensten.
Ferrybooten worden gelicht
Noodboerderijen verrezen
Mfanneer men bedenkt, dat de
Provinciale Stoombootdiensten
meer dan tweemaal zooveel passa
giers hebben overgebracht als in t
vooroorlogsche jaar 1939 met een
vloot, die verre in de schaduw
staat van de toenmalige, dan ls
waardeering voor het provinciaal
bestuur en de directie der stoom
bootdienster. die ln korten tijd een
apparaat met een dergelijke capa
citeit uit den grond wisten te stam
pen, op haar plaats
Dit neemt niet weg. dat de toe
komst er allerminst rooskleurig uit
ziet De capaciteit der Wester-
Scheideveren moet vergroot worden
m verband met het nog steeds toe
nemende autoverkeer Alle schepen,
van de eigen vloot zijn voor. zoover
hersteld, in de vaart, terwijl slechts
twee schepen (en niet bepaald voor
den dienst op de Zeeuwsche wate-
~en geschikt) ln reserve worden
gehouden Dit is te erger daar,
zooals we hierboven reeds schreven,
de dienstdoende schepen uitgeva
ren geraken daar de tijd voor een
regelmatige revisie ontbreekt
Vandaar dat men doende is om
maatregelen te treffen voor een
zoo spoedig mogelijk lichten der
beide ferrybooten -Prins Hendrik"
en „Prinses Juliana" die den in
gang van de Vlssingsche haven ver
sperren. Men verwacht evenwel de
indienststeüing van het eerste dier
schepen, de „Prins Hendrik", niet
eerder dan in October 1947.
Hieruit blijkt, dat de moeilijkhe
den nog niet alle overwonnen znn
en dat er ln het komende jaar r.og
heel wat opgelost zullen moe. en
worden.