C
De eerste walvisschen
op de Willem Barendsz.
1
Mgr. L. van Gils
IT ZILVER
„OOST JNDON ESIE"
gaat staatslioofd kiezen
Blum pessimistisch over
Electrised treinverkeer
wordt beperkt
Krijgt deze nieuwe staat de rood'
witte vlag en een volkslied?
Curagao baas
in eigen huis
De buit bestaat uit traan van
de beste kwaliteit
J
DE speciale verslaggever aan
boord van de Willem Ba
rendsz seint ons: Er wordt thans
dag en nacht gewerkt; de rust
aan boord Is verdwenen, het is
een gehaast en gejacht, waarvan
een gewoon mensch, die zoo'n
bedrijf nog nooit van dichtbij
heeft meegemaakt, versteld staat.
Iedere ploeg werkt 12 uur achter
een met slechts korte onderbre
kingen voor de schaft.
Mgr. Hopmans en Mgr. Baeten bij
de feestelijke herdenking
Fransche troepen onde w jg Indo-China
Gezant te Madrid
teruggeroepen
Het Jubilé van Mgr.Sweere
15 JANUARI
nieuwe textielprijzen
Vorstperiode nog niet ten einde
DERDE JAARGANG No. 653
Co mm v Toezicht A F J AERNOUDTS. C J.
VAN HOOTEC.EM. A \L LANGENHORST. Mr Dr
A J J M MES. Mr H B L. DB RECHTER
Verschijnt eiken werkdag Abotinementsprljs
(bu vooruitbetaling! 3.38 p kwartaal, per
post 4 »0. p week (bij niet-postbesteil 0.26;
Losse nummpr» cent Postrekening 278 841
Voor God Koningin en Vaderland
DINSDAG 24 DECEMBER 1946
UITGAVE STICHTING .DE STEM"
D-recltur J A H M VAN SCHIJN DEL;
Hoofdredacteur J J H A bRUNA. Algem.
Zeeuwsch-redacteur W GROFFEN Vltsstngen;
Zeeuwsch-Vlaanderen Bureau Huist Dubbele
Poort 7. tei 102 Red J v d BROEK Bijbureau
Oostburg Nieuwstr 23 tei 35. Eilanden Bur.
Goes Westslneei 75 tel 2236 Red N J KARHOP
TN Dcnpassar besloot de confe-
rentie den naam van de op de
bijeenkomst ;ertegenwoordigde
gebieden te wijzigen in „Oost-
Indoncslë". Na veel gedelibereer
viel het besluit een staatshoofd
voor deze gehieden tijdens de
conferentie te kiezen.
Over de vlagkwestle sommige ge.
delegeerden willen de rood-witte
vlag zei dr. van Mook, dat daar
over thans geen beslissing genomen
kan worden. Hij wenschte overleg
met de regeering en te wachten op
den terugkeer der Commissie-Ge
neraal. welke hij over eenige weken
verwachtte
Een apart volkslied zal t.z.t. wel
ln orde komen.
Over het opnemen van Nleuw-
Guinea ln „Oost-Indonesië" ont
sponnen zich langdurige debatten,
tijdens welke dr. van Mook repli
ceerde, dat het niet de bedoeling
der regeering is N. Guinea buiten
Indonesië te sluiten.
Tenslotte ging een motie van
Nadjamoeddin er door om een
commissie te benoemen om de sa
menvoeging van N Guinea bij den
staat Oost-Indonesië te onderzoe
ken. Dr. van Mook had van te vo
ren gezegd, deze motie niet zonder
considerans over te nemen.
TVe luit.-gouverneurgeneraal had
de conferentie geopend met een
uitvoerige rede, waarin hij inging
op het in de algemeene beschou
wingen naar voren gebrachte. Hij
wees er daarbij o.m. on. dat de
ontwerp-regeling voor den staat
„Oost-Indonesië" meer basis van
discussie ls dan een ontwrp in
parlementairen zin. Het bijzondere
karakter wordt geaccentueerd door
het feit. dat slechts "en gedeelte
lijke regeling van Je organisatie
van Ocs'-Indonesië tot stand ge
bracht kan worden, namelijk dat
deel, waardoor organen kunnen
worden geschapen, die den verde
ren staatsopbouw ter hand zullen
nemen.
Het ontwerp beteekent o.m. een
overeenkomst tvsschen de afge
vaardigden van Oost-Indonesië en
de regeering, waardoor de ver
dere samenwerking richting
krijgt en verzekerd wordt, terwijl
voorts de def:nit!eve sanctie ven
den Ne:"erlandschen wetgever de
noodzakelijke sluitsteen voor de
optrekking van het nieuwe ge
bouw zal zijn.
Hij noemde 't verheugend, thans
te kunnen steunen op een positieve
uitspraak van de Tweede Kamer,
welke aantoont, dat meer dan twee
derde der leden achter Lingga-
d.iati staat, terwijl de tegenstemmers
allen ol vrijwel allen het Indone
sische nationale streven willen ho-
noreeren, zij het op andere wijze.
Naar dr. van Mock hoopte, zul'en
de feiten eantoonen, dat de gevolg
de methode de juiste is. Verwacht
mag worden, dat Linggadjati bin
nenkort zal worden onderteekend,
wanneer oclc het vertegenwoordi
gende lichaam van de renubllek
zijn Instemming zal hebben betuigd.
Daarmede ls dan een grondslag
gevonden voor het samenbrengen
van de thans nog gescheiden deelen
van Indonesië en het samenbren
gen van Indones4en Nederland.
Hij wees er voorts op, dat Oost-
Indonesië kan gebruik maken van
de hulp van Nederland, waarmee 't
door langdurige geschiedenis ver
bonden ls, en dat dus ln alle op
rechtheid wil meewerken om In
donesië te maken tot een volwaar-
dige natie.
Dr. van Mook zei verder, dat al
les voor de regeering gemakkelijker
zou zijn, indi°n tegenover de vra
gen om daden van Indonesische
JN verband met het Hoogfeest
vanKerstmis zal ons blad
WoeiB*ag en Donderdag „iet
verschijnen.
Het doet ons genoegen onzen
T, '"creRsen, ingevouwen
wu? C"1 speciale Kerst-
bUlage te kunnen aanbieden.
zijde, de bewijzen zouden worden
gesteld dat geen wraak zal warden
geoefend op hen, die het Neder-
landsche gezag trouw bleven, dat de
Nederlandsche, Indonesische en
Indoarabische medeburgers als ge
lijken werden aanvaard om Inge
schakeld te worden als medewer
kers.
TN een buitengewone openbare zit-
ting van de Staten van Curasao
heeft gouverneur Kasteel medege
deeld, dat mmlster Jonkman con-
stitutioneele wijzigingen voorbe
reidt, waardoor Curagao een ver-
antwoordeiyi'. regeering met nieu
we bestuursoiganen krijgt. Gouver
neur Kasteel, die de kv-~stie van
zelfbestuur voor Curagao met het
Nederlandsche kabinet en de Ko
ningin besproken heeft, zeide; „Het
is de bedoeling van de Nederland
sche regeering. dat Curagao baas
in eigen huis wordt Alles wat den
indruk geeft van koloniale verhou
ding, zal opgeheven worden. Het
rijk zal hervormd worden, waarbij
alle samenstellende deelen een ge-
lUkwaardigen status zullen hebben
Het is nu uit met de „ontspan
ning", zooals we die in de afgeloo-
pen weken hebben beoefend. Men
gunt zich geen tijd meer, om och
tendgymnastiek te deen. Dat komt
later wel weer. De spieren worden
nu los genoeg gehouden door den
ingespannen, den geheelen mensch
eischenden arbeid.
Practisch wordt het nu geen
nacht in deze streken, hetgeen er
toe bijdraagt, om in de uren, die
de bemanning in ploegen ter be
schikking staan, zooveel mogelijk
werk te verzetten.
Het ls een machtig gezicht als één
der vangschepen zijn buit aan het
moederschip overgeeft. De wal-
visch is langszij gebonden, het
moederschip neemt hem over en
daar gaat de jager weer heen naar
de vangstgronden voor nieuwen
buit. De gevangen walvisch drijft
nu achter het moederschip aan, met
zijn staart wordt hij in de „slip
way" (die we de walvischstraat
noemen) getrokken, de groote
schaar wordt er boven gebracht, de
geweldige grijpers klemmen zich in
het vleesch van den dikhuid, de
groote stoomlieren die zich mid
scheeps, hoog boven het dek bevin
den, beginnen te draaien; de stalen
kabels spannen zich en bijna statig
komt nu de kolos van gemiddeld
70.00080.000 kg binnen.
De visscherij-inspecteurs, die tot
nog toe een gemakkelijk leven heb
ben geleid, komen nu in actie; zij
meten er mocht soms een onder-
maatsche bij zijn en verzamelen
gegevens, indachtig aan de bepa
lingen van de internationale wal-
vlschconf eren tie.
De harpoenen, die ln 't lichaam
geschoten zijn, staan "soms krom.
als teeken van den verwoeden
strijd, die zich tusschen vangschip
en slach'offer heeft afgespeeld. De
.blauwe" zal meermalen hard, doch
vergeefs, hebben gevochten, om zich
van zijn belager los te maken.
De harpoenen zijn soms bijna ge
heel in het lichaam gedrongen.
J^u is het slachtoffer aan boord
gezeuld en beginnen de flen-
sers hun werk. Zij klauteren langs
zij en bovenop het gedoode dier. als
dwergen op Gulliver. Zij hebben
SDiJkerlaarzen aan. om zich op de
gladde huid van het monster ge-
makkelilk te kunnen bewegen. Het
is, alsof zij ruiken, waar zich de
afscheiding van spek en vleesch be
vindt, want meesterlijk handig en
ervaren steken zij de messen er diep
in, om op verbazingwekkend snelle
wyze de vlsch te „pellen". Bi) den
kop maken zij een gat in het spek
en bevestigen daar een knevel, die
met een tros verbonden wordt aan
de stoomlieren. Opnieuw beginnen
deze hun werk. Groote lappen spek
van 15 meter en nog grootere lengte
worden opgetrokken, om door de
mangaten op het dek ln de ketels
te zakken en daar verdere bewer
king te ondergaan. De reusachtige
kop van den visch wordt gefi
leerd. Niets wordt ongebruikt ge
laten, want vrijwel alles kan ergens
toe dienen.
Het lichaam zelf wordt naar het
andere gedeelte van het schip, het
slachtdek. vóór de brug, gesleept
en ontvleescht. De beenderen wor
den onder de stoomzaagmachine
bewerkt. De ingewanden gaan over.
boord, de rest gaat de kookketels
in.
Zoo werkt de Willem Barendsz.
In de schattingen worden we
niet teleurgesteld. Elke bult levert de
verwachte hoeveelheid traan op van
beste kwaliteit.
TTET was Maandag feest op Bo- heid, behoorend by de benoeming
ironiJonlr Jllerr T. ren /Zilc nr<t.nt. TT V3 Tl V. TT r'PTI
vendonk. Mgr. L. van Gils was
op dien datum 25 jaar president
van het Groot Seminarie. In een
plechtigheid vol wijding en stijl,
is dit jubileum op feestelijke
wijze herdacht. Bijzondere luister
werd er aan bijgezet, door de
aanwezigheid van mgr. Hopmans
en mgr. Baeten, bisschop en
coadjutor bisschop van het bisdom
Breda.
rve plechtigheden werden reeds
Zondagmiddag ingeluid met 'n
plechtig Lof met Te Deum, waar
na Henri de Greeve pr. een voor
dracht gaf over „Het vierde beest".
Maandagmorgen werd door den
jubilaris een plechtige H. Mis van
Dankbaarheid opgedragen.
Om half elf begon de officieele
huldiging. Deze beperkte zich tot
den intiemen kring van het semi
narie. Begeleid door de bisschop
pen. werd de jubilaris door de
priesterstudenten, by het Intreden
van de zaal begroet, met het zin
gen van „Ecce Sacerdos Magnus".
Mgr. Hopmans spreekt
Va een begroetingswoord van prof.
Smit, betrad de bejaarde bis
schop het spreekgestoelte, om in
warme woorden van dank hulde te
brengen aan mgr van Gils, voor
alles wat deze in die 25 Jaren voor
het bisdom gedaan heeft.
Het is vandaag een dag van groo
te vreugde, zegt mgr. Hopmans.
Na een woord van gelukwensch,
brengt ZHE. den jubilaris harte
lijk dank voor diens onvermoeide
zorgen aan het seminarie besteed.
Hierin betrekt Z.H.E. den dank van
het geheele bisdom.
Tot slot overhandigde Z.H E. aan
I Mgr van Gils de bonnet met poar-
sen kwast, als teeken van waardig-
TTET nieuws uit Indo-China is
niet geruststellend, heeft Leon
Blum in de Fransche Nationale
Vergadering verklaard.
Hy deelde mede, dat het 10.000 ton
metende Fransche oorlogsschip Du-
quesne de haven van Toulon heeft
verlaten en zich full-speed naar
Indo-China heeft begeven, terwül
Generaal Leclerc, die het bevel voer
de over de Fransche divisie, die tij
dens den oorlog Parys bevrijdde,
aan het hoofd van een inspectie-
missie, Woensdag naar Indo-China
zal vertrekken.
Inmiddels zijn reeds eenheden van
het Vreemdelingenlegioen uit Al
giers en afdeelingen luchtlandings
troepen naar Indo-China onderweg.
Volgens Blum kan een onmiddel
lijke beëindiging van de vijande
lijkheden tusschen Frankrijk en
Vietnam niet tegemoet gezien
worden. Hij voegde er aan toe.
dat men veel moeilijkheden tij
dens de komende weken kon ver
wachten.
„Voor alles", aldus vervolgde
Blum, „moet de orde hersteld wor
den. Dit most de basis zyn van
ieder vergehjk."
Koloniaal bezit is slechts ge
rechtvaardigd op het oogenblik. dat
TVE Nederlandscne regeering heeft
den gezant te Madrid terugge
roepen. Dit is een gevolg van een
door de algemeene vergadering der
Vereenlgde Naties aangenomen re
solutie. Mr. S. Baron van Voorst tot
Voorst zal als tijdelijk zaakgelas
tigde te Madrid optreden.
Heden zon onder 16.32 u. maan
onder 17 3 u. Woensdag zon op
8 47 u„ onder 16 33 u, maan
op 10.36 u. en onder 181 u.
Donderdag zon on 8,37 n en
onder 16.33 u„ maan op 11.11
u. en onder 19,8 u.
het opgehouden heelt te bestaan.
Wanneer de gekoloniseerde volken
in staat gesteld zijn zichzelf te be
sturen. Als de huidige crisis is over
wonnen, zal ons doel steeds het
zelfde zyn de inrichting van een
vrije Vietnameesche republiek.
Vertegenwoordigers van de regee
ring van Vietnam hebben „ze
kere Fransche kringen" ervan be-
tot Huisprelaat van Z.H. c'en Paus.
Prof. Smit sprak hierna namens
het college van professoren; Mgr.
Mulders, rector magnificus van de
R K. Universiteit te Nijmegen, voer
de het woord namens de oud-pro
fessoren en bood namens de gees
telijken van het bisdom een cadeau
aan.
De senior van de studenten sprak
namens de seminaristen en over
handigde een couvert met inhoud,
voor de aanschaffing van een
nieuw klepkiokje.
Het dankwoord
IVTgr. van Gils toonde zich in zijn
dankwoord byzonder erkente
lijk voor de aanwezigheid van mgr.
Hopmans. Spreker heeft zqn taak
steeds gezien als :en volgen van de
richtiynen door mgr. Hopmans ge
geven Ook de aanwezigheid van
mgr. Baeten stelt spr. zeer op
prys, omdat hy diens ijver, bezorgd
heid en sympathie voor het semi
narie kent. Den gebrachten dank
meende spr. te moeten terugbrengen
tot de professoren en .de seminaris
ten Ook de eer van de benoeming
tot Huisprelaat van Z.H. den Paus
valt, volgens spr., op het seminarie
terug.
Van 12 tot 1 uur werd een recep
tie gehouden, waarvan door vale
geesteiyke en wereldiyke autoritei
ten uit het bisdom gebruik werd
gemaakt.
rpALRIJKE priesters en leeksn
maakten gebruik van de gele
genheid om den Jubileerenden re
gent van Ypelaar hun eelukwen-
schen aan te biedfcli Bysjjigfejttiheid
van zijn zilveren jubjle. fn ën der
smaakvol versierde lokbljn var. het
pensionaat der Zusters van Dongen
troffen we den regent.LöSÜ de Ka
nunniken van het Kathedraal Ka
pittel hun Collega kwamen felici-
teeren Ook merkten we zoowei
oud-professoren als oud-studenten
en ouders der Seminaristen by c"e
druk bezochte receptie op. Voer de
studenten zelf was er in den voor
middag even gelegenheid hun ge-
lukwenschen aan te bieden, maar
het feest vindt eerst na de vacantie
plaats.
TJE verlaging van de handelsmar-
ges op textielgoederen zal op
15 Jan van kracht zijn geworden.
:chuldigd den oorlog uitgelokt te Op dien dag moeten alle textiel-
hebben en verklaren „indien zy in waren opnieuw zyn geprysd.
De pryscontrole zal hieraan bij
zondere aandacht wijden.
Vietnam een politieke macht wil
len hebben, zullen ze rekening moe
ten houden met 20 millioen man-
nen en vrouwen, die vastbesloten T"JE Italiaansche politie heeft vijf
z«n de vrijheid van hun land veilig Joden gearresteerd in verband
testellen. Imet den bomaanslag op de B-lt-
sche ambassade in Rome op 31 Oct.
TN verband met de noodzaak van
kolenbesparing zullen ook door
de Ned. Spoorwegen een aantal
bezulnigingsmaatreg I n worden
genomen. Deze zullen bestaan uit
verkorting van de bestaande trei
nen; vermindering van de ver
warming; het laten uitvallen van
een aantal clcctrische treinen.
Deze laatste maatregel zal pas in
gaan op Maandag 30 Dec. Waar
noodig zullen met Kerstmis voor-
en volgtreinen worden ingelegd.
De beperking van het treinver
keer zal voorloopig nog uitsluitend
plaats vinden op de geëlectrificeer-
de ïynen, daar, door de hooge fre
quentie op deze baanvakken, de
moeiiykheden van het uitvallen
van een enkelen trein door de rei
zigers minder zwaar zullen worden
gevoeld. NI. op de trajecten Am
sterdam Hilversum Utrecht,
Utrecht Amersfoort.
Brug bjj Heusden open
voor alle verkeer.
Tve in aanbouw zynde brug bij
Heusden, welke aanvankelijk al
leen was opengesteld voor voetgan
gers ls thans ook voor autoverkeer
geopend.
In verband met het wegnemen
van de schipbrug by Vlanen is
thans ook de busdienst Utrecht
Gorinchem tydelijk gestaakt.
Het vriest nog steeds.
Tn de weersverwachting van het
KNMI. geldig tot Dinsdagavond,
wordt gemeld, dat de vorstperiode
nog niet ten einde is. In den och
tend nog vrij strenge vorst. Later
cp den dag lichte vorst tot tempe
ratuur om het vriespunt. Geen
neerslag van beteekenis. Voorname
lijk in het IV. van het land toene
mende bewolking. Matige wind tus
schen Z. en Z.O.
