HOT
t kê&Ï3S&
Onze Kerst»kring
De Kerstwalvis
HOE VIERT MEN KERSTMIS IN ANDERE LANDEN?
Kerstmis in de
Noordelijke IJszee
zich als t,ak:nd
X\TOENSDAGde dag dat ik jullie,
m'n vrienden en vriendinnen
rondom me heen heb. is het Eer
ste Kerstdag Dan is ..De Stem" -
dus ook de ..kleine" - in ruste En
daarcm komen we vandaag op de
vooravond van dit grote feest, het
eerste van het kerkelijk iaar gezel
lig bii elkaar om eens te pra en
over onze Kerstplannen, iets ovei
Kerstmis te lezen en ons te ver
heugen op de vriie dagen die ko
men gaan.
Komaan, we ontsteken een Kerst
kampvuur en gaan er rondom zit
ten
„Er was geen plaats voor hen in
dc herberg."
Ach. die mopperende herbergier,
o die knorrepotten en die helle
vegen, die bemerkten dat er geen
stuiver te verdienen viel aan die
arme mensen
Wat moet ge beginnen, arme Jo
zef. daar staat ge dan. zonder
iets. En Maria, uw goede echtge
note. waarvan de zachte glimlach
u sterkt maar tegelijk Diin doet....
ge weet. dat ze zo moe is zo moe
en riet in staat, verder te gaan
Zii zal bszv/iikrn op de weg Die
mensen daar hebben geen mede
leden. de rüken die hun harten
sluiten en alleen aan zichzelf den
ken en u aan uw lot overlaten met
de vc-chrik'-eliike anfst van het
ogenblik: dat bri, uur is aange
broken .dat het K'ndi' zal word°n
geboren en rlets 7-1 h-bben. niets
dan dié koude nacht die het ont-
vaugt. .r.>i.
Och. die verschnkk-liike klacht
van den armen S-'nt Jozef op zoek
raer'e¥rt' b'-sbhutte plaats in de
koude winternacht, smekend aan
alle 'd*'d*en' en fteeds maar dat
noodltrftife w-ord horend: „hier is
geen p}agtk
Wat is deze Kerstnacht toch tra
gisch, nu zij beiden daar voort
gaan, voortgejaagd door de eigen
liefde van de mensen, door een
viiandig-onbekende nacht. Mis
schien zullen er onder jullie zijn,
die het eens meemaakten, dat ze
wilden gaan kamperen en des
nachts op de plaats aankwamen
waar ze de weg niet kenden en
niet wisten, waar ze hun tent mosh
ten plaatsen, terwijl ze erg moe wa
ren van een afmattende tocht.
Maar hoeveel te erger was het dan
voor de Heilige Maagd die haar
Kind verwachtte en niet wist. waar
ze het zou kunnen neerleggen
hoe ze het zou moeten verwarmen
en hoe ze het een wiegje moest
verschaffen 1
Sint Jozef heeft dan eindelijk,
eindelijk een oude schuur ontdekt,
die misschien enige beschutting
biedt. Het is geen schoon v-rblüf-
de wind waait er aan alle kanten
door Wel waren er. zegt het ver
haal. een os en een ezel en dan
nog. als enig meubilair van dit hol
een voederbak.
Degenen onder ons. die wel eens
kampeerden, kennen misschien heel
koud- nachten waarbij de wind
trok tussen scheuren en kieren van
planken en zij herinneren Z'ch
misschien het gevoel dat hen be
kroon wanneer ze maar op goed ge
!uk ergens tuwn avond en och
tend n?chtverbliif zochten.... Zij
zullen zich m'sschieu nog het best
dit tragisrb Eerste Kerstfeest kun
nen indenken.
En dan wordt het Kindie gebo
ren Arm Kindje met dat mage
re lichapmoje dat de harde wereld
i-ert kennen door de eerste aanra
king met het ruwe stro en de bu
tende koude Zou ebt Kindie heb
ben gehuild zoals alle andere oas-
"rkorenpn Ik weet het niet. maar
wol weot ik. dat Het méér zal heb
ben g-'eden dan andere kinderen,
want Het wist alles. Het wist. welke
OOOOOOOOOOOOQQOO0OOOOOQ0OGOOGÖOOOOO00OGOOOGG
angsten zijn Moeder had gehad,
welke moeiten Zijn Vader zien had
getroost Het wist alles van de
mensen die alleen op eigen voor
deel ui.waren en hadden gewei
gerd Het in hun midden te ont
vangen terwijl Het hen kwam red
den. Het wist ook alles, wat Het
in Zijn latere leven nog zou moe
ten lijden voor het welzijn van de
wereld....
Maar toen kwamen de herders
Z» weifelden met, die brave men
sen. Zij. de armen, kwamen en
begrepen dat hier hun Verlosser
was gekomen en zij olferden het
weinige, wat ze bezaten „Alstu
blieft, Kindje, neem dit stuk
brood, neem deze lamp om wat
licht te hebben, hier. een herders-
fluitje om mee te spelen. En mijn
schapenvacht om het niet zo koud
te hebben I"
En wat zullen wij naar de Krib
be brengen? Ik ken een jongen die
ai weken lang een sirijd met zich
zelf moest voeren. Hij brengt het
Kindje als Kerstgeschenk een
prachtige zelfoverwinning, een ver
betering van een fout, die hij bii
zich zelf ontdekte. Ik ken 'n meis
je dat veel van lekkers hield
maar haar geschenken bewaarde
omdat, zoals dit Gidsje sciireef,
er een arm kind was dat met St
Nicolaas niets had gekregen en dat
ze nu ven-assen wilde
Kom, laat ons echte jonge her
ders zijn, verlicht door de afstra
ling van het Kindje, die de ehriste
Hike geest van het Kerstfeest heb
ben begrepen 1
OOtXZOOOOOOOOC^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
T^EN gedrukte stemming heerste
aan boord van de walvis
vaarder „David" Op de metalen
tafel, die met ijzeren hoekijzers aan
de vloer was bevestigd, had de
scheepskok weliswaar een paar lek
kere schotels neergezet, maar de
ware stemming op deze vooravond
van Kerstifiis wilde maar niet ko
men. Met z'n elven keken ze elkaar
aan en juist toen Willemse zijn viool
nam om er een paar Kerstmelo
dietjes op te gaan spelen, zei K?ss
van Dorst, de achttienjarige jong
ste van het gezelschap: ,Ik ben be
nieuwd .waardoor tapitein van Diik
wordt opgehouden Hij beloofde
toch ruim op tijd voor het Kerst-
avondmaal terug te zijn
„En hij heeft altijd zijn woord
gehouden." zei Willemse. „Maar
kom. jongens!" En door de kajuit
klonken de dunne tonen van de
viool en de hele bende begon een
van die oeroude Kerstliedjes mee te
zingen die je als klein kind al leert
en nooit verleert
Hot was g^en gelukkige tocht ge
weest voor de ..David" De noorde
lijke wateren waren niet meer zo
gezocht voor de walvisvangst, men
getroostte zich liever de reis naar
de Zuidelijke P^ol^^eren ornaat de
vangst daar riikel^'ker was En de
„David" was ru eenmaal uitgeva
ren met de order, dat zij met volle
lading terug moest komen en or
der is nu eenmaal order. Het was
nu zover, dat aan het tijdelijk
traanstation voldoende walvissen
waren ingeleverd en de kapitein
was er nu weer naar toe om het
los personeel, dat bü elke vangst
wordt aangenomen om werkzaam
te zijn aan de traankokerijen op de
kust. weer aan boord te nemen
voor de thuisvaart. By een der be
zoeken aan het traanstation was 't
harpoenkanon onklaar geworden
Gemaakt" mompelden de man
nen aan boord en de verdenking
viel op de losse werkkrachten van
de traankokerij En bovendien wa
ren de scheepsmachines lelijk be
schadigd Ook blykbaar met voor
bedachten rade
Nee,, het was een slechte reis
Maar de mannen zongen hun
Kerstliederen tot ze plotseling op
hielden om gespannen te luisteren
naar doffe stappen die nader kwa
men Even was het stil
„Wie is daar?" riep de kok.
Een tfzig koude wind sloeg naar
binnen toen de deur werd open
gestoten. De mannen sprongen
overeind en slaakten een kreet
Daar stond een Esk mo. die over
zyn schouder het lichaam droeg
van kanitein van Dijk Een grot?
bloedvlek stak fel af tegen het wit
van een verband dat om schou
der van den kapitein was gewon
den
Ze kennen allemaal Johnnv, der
Eskimo, een goede, vertrouwd?
rel. die hun al vaak diensten had
In Nederland, Frankrijk en België
vier* man Kerstmis net ais bij ons,
bij de kribbe. Op Fersten Kerstdag
st bet stalletje er met de beeldjes
/an het Kir.dje,
Maria en Jozef,
de herders, de
os, de ezel. de
schaapjes en de
engel er boven.
Op Dr ekor.ingen
Kverschijnen er
mtam. de beelden van
de Koningen bij,
meestal nog met
een kam:el en een zwarte kameel
knecht. En den Zordag daarop is 't
de laatste dag dat we naar dit alles
kunnen kijken en verdwijnt het stal
letje met de beeldjes weer voor 'n
jaar. Bii het kribje wordt gezongen,
r worden kaarsjes aar gestoken en
meestal bidden de kinderen er hun
avondgebed bij. In Frankrijk is het
gewoonte, dat Père Noël 's nachts een
cuikeren Kerstekindje in de schoen
tjes var de kleintjes legt.
In Scandinavië en Engeland
is, zooals jullie weten, het over
grote diel der bevol
king niet katholiek.
Het Kerstfeest wordt
er gevierd bij Kerst
boomen en met bij
zonder verzo:gde
maaltijden. Juli e
zult wel eens hebb n
gehoord van de En
gelse plumpudding
die wordt opgediend,
overgoten met bran
dewijn die wordt aangestoken, zo
dat de pudding „vlammerd"' op ta
fel komt. De Noren en Zweden to
nen dan hun voorliefde voor rijste-
pudding ?n gebraden gans, terwijl de
Engelsen het meestal houden bij hun
gebraden kalkoenen. Het „Kerst
mannetje" een ventje dat een even
goed karakter bez t als onze Sint
Nicolaas, brengt dan geschenken voor
iedereen
Ir» Mexico
heeft men de gewoonte, een aarde
werk-pop aan n
draad aan 't pla
fond te hangen.
Alle k nde: en mo
gen om d? beurt,
geblinddoekt en
gewapend met 'n
stok, proberen die
pop stuk te slaan
Lukt dat, dan
valt er uit de
pop, die hol was,
een regen van lekkertjes en ieder
een begint te grabbelen wat hij kan.
In Roemenië
wordt de Donau gezegend. Velen
van de mer.igte,
Ar\ JL, die dit feest bij
O»- t'll fw wonen, hebben
«7v >/T5*i\wV IS figuren uit de
Bijbelsche Ge
schieden s ver
kleed Aan 't ein
de van de plech
tighsld wordt r
kruisje gegooid
in een brjt in het
i ijs, en degene die 'iet weet te be
machtigen geldt dan als de held. Het
s meermalen gebeurd dat het ijs
het begaf door de grote menigte die
probeerde het kruisje te bemacht gen
In Tsjecho-Slowakije
wordt pas op den ochtend daags
voor Kerstmis de
kerstboom gehakt en
d.e wordt dan buiten
aan de Oostzijde le
gen de gevel van het
hu.s ne-rgezet. Moe
der steekt dan twee
kaarsen aan en leidt
vader naar de boom.
D.e brengt hem bin
nen, houdt 'm met
een hard vast en
met de andere
strooit hij graar.ko.rels over de vloer
waarbij hij zegt: veel heil en zegen op
dit Kerstfeest. Het hele gezin maakt
daarna een vrolijk dansje, terwijl de
boom in de haard ligt te branden.
In Australië
zouden we verwachten, het Kerst
feest „op z'n Engels"
te z en gevierd. Dat
zou ook het geval
zijn, war.neer men
daar niet rondliep in
z'n zomerpakje en
de zonneschermen
moest neerlaten om
de hitte bulten te
sluiten. Er wordt dus
wel plumpudding en
kalkoen gegeten, maarhet feest
wordt op de veranda gevierd 1
In Italië
gaan de „piffari" in de steden
rond om hun oude
Kerstliedjes op de
hoeken der straten
te spelen. Binnens
huis z en we hier,
evenals in de kerken
ook weer het kribje,
net als bij ons. De
Kerst - lekkernijen
bestaan daar uit
maaltijden met visch,
k-'ntenb~ood en on
gelooflijk harde amandelcake. De
lekkertjes worden gemaakt van no
ten en suiker
En na dit wereldreisje keren we
terug naar onze eigen, Nederlandse
Kribbe, waar 't toch maar het pret
tigst en huiselijkst is 1
en dat daarbij mensen verdronken.
In Oostenrijk
iien we met Kerstmis vaak ber
kenroeden liggen (bos
Jes berkentakken),
war.neer we de win
kel étalages bekijken
Dat zijn de straf
werktuigen van
Krampus. die een
even schrikaanjagen
de rol speelt als bij
ons Zwarte Piet. En
in plaats van een zak
heeft hij een mand
bij zich, waar de stoute kinderen in
moeten.
Jeanne van O., Breda. - Jeanne, Je
h:bt keurig gegriezeld en ;k vind het
alleen maar jammer, dat ik nu geen
piys kon geven. Jij was er zo een,
waar ik lang over moest densten.
Volgende keer 'n prijs, hoor 1 Houd
er de moed in.
Rienus K., Breda. - Jij hebt 't met
gemakkelijk gehad, Rienus. Ik be;i
blij. dat je met zoveel moed jezelf
klaar maakt voor je beroep ater.
Leer maar flink, dat komt je later
altüd van pas.
J. V., Blundert. - Zeg, hoe ben
je aar dat verhaal gekomen Is het
een eigen bedenksel? Ik vond 'i erg
interessant en za] het nog -ens goed
overlezen of het iets is om hJ te
drukker.. Jammer, dat er geei, 20
p- ijswinnaars waren, want lan was
je er zeker bij gew:est. Maar bij de
volgende wedstrijd reken ik weer op
1e
OOOOOOO0OOOOOOOOO0OO0OOOOOOOO©GOOOOOOOOOOOOOOOO0OO0OOOe OO0OO0QOOO0OO
bewezen. Na den kapitein op een
bank te hebben reergelegd. vertel
de hij hoe hij van Dijk gewond bij
het traanstation had aangetroffen
en hem met veel moeit de lange
weg hierheen had gedragen
Na enige tijd herkreeg de kapi
tein het bewustzijn „Jongens", zei
hU, „we zitten lelijk tn de nesten
Er is aan het station tets niet in
orde. Toen Ik er kwam was er geen
mens te zien en nauwelijks op een
kilometer afstands van het station
werd ik vanuit een hinderlaag neer
geschoten. dat is al wat ik weet
De Eskimo vulde het verhaal aan
Hij was aan het station gekomen
om zijn diensten aan te bieden
toen hij de mannen bezig zag de
gewonnen traan te stelen en de va
ten te verbergen Later ontdekte hij
'n een kreek een oud schip bli'k-
baar eigendom van de dieven Hij
had den kanitein zien neerschieten
en had op het vallen van de duis
ternis moeten wachten om hem
naar de „David" te dragen
Het werd dien Kerstavond een
stille maaltijd. De kanitein gewond
en hun vangst gestolen
De walvis /an Johnny
pn wat zouden ze nu gaan doen?
Weer op vangst gaan beteken
de ongetwijfeld in de kaart spelen
van de muiters die hen natuurlijk
elke nieuwe vangst zouden afne
men en de mannen aan hun lot
zouden overlaten Maar dat zou ook
nu gebeuren. Hun vangst was ver
speeld.. Na wikken en wegen wo
gen de discipline en de orders het
zwaarst en zo toog op Kerstochtend
de „David" ten tweden mali ter
walvisvangst Toen de kreet van de
uitkük weerklonk, werden de twee
boten te water gelaten en stoven ze
af oo het gevaarte dat ineens on
der water verdwen Toen kwam 't
weer boven on nauwelijks een
-cheep-'en'rie van Johnnv den Fs-
kimo d'e met een forse zw-al zün
■mrnoen in het walvisl'.chaam
w'-rp
S-elie b-ve'en volgden o1!-"ar oo,
de walvis dook opnieuw en de har-
poenlijn ontrolde zich met bliksem
snelheid Op Johnny's teken hielden
de mannen het eind en schulmspat.
tend protesterend in al zijn voe
gen en bouten werd de boot door de.
golven gesleurd tot de walvis weer
boven kwam Ook de twede boot
kwam nu m de buurt. Johnny nam
nu een vlijmscherpe speer uit de
boot en dreef deze met al zijn
kracht diep in de walvis De boten
moesten nu voor eigen veiligheid zo
snel ze konden uit de b-nrt van de
walvis worden geroeid. maar
Johnny hield z'n speer vast, waar
door de boot onder hem uitschoof
en tot hun ontzetting zagen de
mannen Johnny aan z'n speer weg
zinken toen de walvis opnieuw
dook Maar al gauw kwam een
glimmend gezicht boven het water
en twee armen wenkten opgewekt
naar de boten. Johnny werd opge
pikt en schudde het water uit z'n
harige kledirg „Pas op. duik!" riep
hij ineens. En net cp tijd volgden
ze zijn wenk De hele bezetting van
een der boten verdween in 't water
precies toen de reusaentige staart
van de walvis er hoog boven op
rees Toen de mannen weer boven 't
ijskoude water kwamen zagen ze
de wrakstukken drijven En nu
moest de twede ooot in 't geweer.
Fluks werden de drenkelingen op
gepikt en allen waren veilig aan
boord toen de s'ervende walvis
weer verscheen Johnny was niet
tevreden eer de twede lans in het
lichaam zat en de walvis op z'n zij
draaide Dood En toen kwem het
feest. Met een lijn werd de buit
naar de walvisvaarder gesleept en
ieder kreeg daar z'n taak D^ze buit
betekende honderden barrels beste
traan!
Hoera! Nu eerst konden ze op
gewekt Kerstfeest vieren Het meest
een groot feest worden en Wil
lemse zou voor de verlichting zor
gen Het moest een vetpotjes-illu
minatie zijn en door de hele kajuit
liepen de metalen draden waaraan
de lichtnotjes zenden bengelen.
Op tafel lag de bundel metaal
draad en Willemse leek wel een spin
in haar web.
Juist was hij bezig de lijnen te be
vestigen, aan de sloten van de pa
trijspoorten bü gebrek aan kram
metjes in de muur, toen Johnny
alarm gaf „Slechte mannen ko
men!" riep hü
Inderdaad, uit de richting van 1
traanstation kwamen ze. de muiten
allen goed gewapend en de aan
voerder vroeg, spelend met z'n re
volver den kapitein te spreken.
De „onderhandelingen" gingen
vlot De boeven eisten niets meer
of minder dan de nieuwe vangst.
De „David" zelf hadden ze niet no
dig, want ze hadden zelf een best
schip, zoals ze pochten
„Maar laat ons dan eerst ons
Kerstmaal eten. 't staat nét klaar!"
zei Willemse
X>at zullen wij wel van Jullie op
eten I" grijnsde de rebellen-aan
voerder „Kom. mannen, we kun
nen meteen beginnen!" En de daad
bij het woord voegend vielen dl
bandieten aan op de spijzen die
rond de bundel metaaldraad lagen.
Flap! De deur van de kajuit
werd van buiten af in het siot ge
smeten en toen begon binnen het
lieve leven Want Willemse had
gauw zijn hele dradennet aangeslo
ten op de dieselmotor die de elec-
trische energie opwekte voor het
schip.
„Hoeveel volts is de stroom die je
op die kerels hebt losgelaten?
vroeg Kees van Dorst.
„Genoeg om ze allemaal het ge
voel te geven, dat ze in een orkaa
ziin geraakt, zo zullen ze do.
elkaar vliegen: de m-talen taf
kunnen ze zelfs niet aanraken!
lachte Willemse
Toen was h->t drama gauw ge
ëindigd De hele bende capituleer
de en leverde d? v/apens in.
Johnny wees de b-rgplaats van d'
gestolen traan en de ..David" vo'
vrolijk thuiswaarts
„Tenslotte toch nog een prach
ven een Kerstmis!" pchte kapitei
van Dijk toen ze weer door ope
water voeren. Met z'n schouder g'
het best!
