Motie vóór ontwerp-overeenkomst
Storingen
Duitschland moet
nog veel teruggeven
^Minister Jonkman licht Linggadjati nader toe^
Meerderheid der K.V.P. en de P. v. d. A. keuren
Regeeringsbeleid goed Ook motie over zekerheid
van vrijheid en veiligheid der geïnterneerden
Voetbal- en korthal»
wedstrijden afgelast
in gas- en electriciteitsvoorziening
Sc'sspbrug
bij Hedel eruit
Wij kregen nog maar voor ca. 120 millioen gld.
aan geroofde goederen terug
F.
Vaders van groote gezinnen
vrfj van militairen dienst
Parlementaire commissie
naar West Indië
DERDE JAARGANG No. 650
Comm v Toezicht: A F J AERNOUDTS; C «f.
VAN HOOTEGEM. A E LANGENHORST; Mr Of
A J J M MES: Mr H B L. DE RECHTER.
Verschijnt eiken wtrkdag Abonnementsprijs
(bti vooruitbetaling) 3.38 P kwartaal; per
pos» t 4 10, p week (bij nlet-postbestell l 0 28;
Losse nummPrs 6 cent Postrekening 278.841
Voor Go"t. Koningin en Vaierianl
VRIJDAG 20 DECEMBER 1946
UITGAVE. STICHTING .DB STEM"
Dieeuur J A H M VAN SCHIJNDEL:
Hoofdredacteur J J H a BRUNA, Algem.
Zeeuwsch-redacteur W GROFFFN VUsslngen;
Zeeuwsch-Vlaanderen Bureau Mulst Dubbele
Poort tel 102. Red J v d BROEK Bijbureau
Oostburg Nieuwstr 23 tel 35. -Eilanden Bur.
Goes Westsineei 75. tel 223e Red N J KARHOF
TVTINISTSIt JONKMAN heeft gister de besprekingen in de
i-'A Tlve«Lj Hamer over de ontwerp-overeenkomst van Linggadja
ti heropend met een rede van 2 uur. HU wilde de tegenstanders
overtuigen, Cat het beter is to-h vóór Linggadjati te stemmen.
Ais men naar de toekomst kijkt, is men ervoor, rei hij, waarbij
men Can nog kan denken: er is een groot offer gebracht om iets
goeds te bereiken!
deelnemen, maar wel is aan Neder
land in deze een taak toebedacht.
Vervolgens wees hij erop. dat
het ontwerp, geen voorstel is. Een
motie is er nog niet. Als er geen
komt, dan neemt de regeering aan
dat de Kamer toelaat, wat de re
geering voornemens is te doen.
Ingaande op het „plan-Welter"
noemde hij dit te „unitarlsch" en
van het plan-Schouten" zei hl],
dat het ingediend had moeten wor
den vóór de Japansche bezetting.
De reacties
■pen heele rU sprekers heeft ge-
reageerd op de toelichting van
den minister. Het belangrijkste was
htegeen de heer Romme (KVP)
naar voren bracht. HU kwam ook
met een motie, waarnaar met zoo
veel spanning is uitgezien.
Prof. Romme diende nl. een
mede door den heer v. d. Goes
van Naters namens de P. v. d. 'A.
onderteekende motie in, waarin
als oordeel werd uitgesproken, dat
bU iuiste uitvoering van de we-
derzüdsche verbintenis de moge-
■Ukhcld geopend wordt tot een
noodzakeiUk duurzaam samen
gaan tnsschen Nederland en In.
donesic op den grondslag der be
ginselen der Koninklijke rede. In
Ce motie werd daarna tot uit
drukking gebracht, dat de onder
teekenaars zich vereenigen met
het door de Regeering voorgeno
men beleid.
Van te voren had de heer Romme
opgemerkt, dat hU met het „wer
kelijke Linggadjati" accoord ging,
De verhouding van het politieke
accoord en de economische flnan-
tieele aangelegenheden is zoo. dat
bij onoverkomelUke moellUkheden
het accoord niet bindt.
De vroeger bestaande rechtsorde
in Indonesië is gebroken, maar in
de rechtsorde is geen wijziging ge
komen Voor herstel in de breuk
zijn drie middelen mogelijk: een
revolutionnaire methode, een anti-
revolutionnaire methode en een
niet-revolutionnaire methode, die
de normen van het algemeen be
lang aanzegt. Met de laatste me-
TVe minister legde er den nadruk
op, dat de Commissie-Generaal
„zich waardig gedroeg onder on
waardige omstandigheden".
HU wees erop, dat nog zeer veel
aan Ce verdere uitwerking van de
«ntwem-overee-liomst is overge
laten en Cat Ce regecriiig over
weegt, ris het tot stand is geko-
min of tian niet liet moment is
gekomen, toch r.rg allereerst b'j-
ren ie roepen een rondetafelcon
ferentie, zooals Cle alti'd de laat
ste jaren is gedacht. Daarna zal
men moeten konten tot een grond
wetswijziging en o-st'dling van
ecu statuut voor de Dnie.
Tegen de tegenstelling, welke de
heer Romme maakte tusschen Ling
gadjati als fantoom en als het we
zenlijke Linggadjati had de minister
bezwaar.
Men moet zich indenken, onder
welke omstandigheden het accoord
moest worden opgesteld, men be
denke, dat leder der belde delega
ties invloed wilde uitoefenen, zoodat
not een compromis moest worden.
De beste typeering is nog altijd,
dat het ls ren politie aceoord. een
afspraak, dis eigenlijk inhoudt, dat
we een definitieve afspraak zullen
nastreven op bar's ven deze over
eenkomst, betoogde minister Jonk
man.
TTU wees erop, dat het niet geheel
redelijk is, cm alleen de 17 ar
tikelen te bezien los van de toe
lichting en de verklaring. Vóór de
onderteekenlng moet vaststaan, dat
de wederpartU toelichting en ver
klaring aanvaardt. Duidelijk moet
blijken, dat men niet alleen de ar
tikelen onderteekent. Aan de on-
derteekening zon de regeering een
briefwisseling w ion doen vooraf
gaan, waarin dat wordt duldelUk
gemaakt.
De minister herinnerde er aan.
dat voor „ons Indische menschen"
de grondwet niet zoo gelukkig is
voor het gemeenschappelUk staats
verband, als men wel zou wenschen
Z l. worden de gebledsdeelen over
zee daarin toch miskend. Als men
de grondwet als Indischman op
slaat, dan vindt men er niets over
zichzelf. Dit ls eigenlijk een aan
wijzing, dat men in onze wetge
ving een achterstand had ten aan
zien van Indië.
ll/Ten heeft betoogd, dat de C. G.
haar instructie zou hebben
overschreden en de re,geering zou
daaraan hebben meegedaan.
Waar de bereidheid er was, om de
Kamer te kennen, is er. naar de
meening van den minister echter
weinig reden, om de C. G. te be
schuldigen.
Er ls gevraagd, is dit nog wel een
koninkrUk? Hierop antwoordde de
minister: De overeenkomst moet
genomen worden naar haar e'gen
tekst en dan ziet men in art. 6 een
federatie, die Unie wordt geheeten.
in art. 7 organen, die gemeenschap
pelMke belangen zullen benartlgen.
En men ziet aan het hoofd der Unie
den Koning. Besluiten worden ge
nomen in naam des Konlngs Er is
een confilctenregellng aangekon
digd. Hieruit blUkt de eigen sou-
vereiniteit der Unie.
In eik geval wordt een en ander
nog open gelaten voor nadere uit
werking. In de Unie wordt de laat
ste gedachte der overheersching
weggenomen als men inziet, dat
aan het hoofd der Unie staat een
Koning uit het Huis van Oranje en
niet het KoninkrUk der Nederlan
den.
Jn antwoord op een desbetreffen-
de vraag deelde de minister mee
dat de ^grondwet van de Vereenig-
de Staten van Indonesië zal wor
den vastgesteld door de Indonesiërs
Nederland zal niet als lid der con-
stltueerende vergadering daaraan
thode kon de heer Romme zich ver
eenlgen.
Sprekende namens de grootst
mogelUke meerderheid van zUn
fractie zei hU, dat zij de regee
ring toelaat tot het aangaan van
wat de regcering als het werke-
lijke Linggadjati aangeeft.
Jjct leek prof. Romme bovendien
nuttig een uitspraak der Ka
mer uit te lokken over de noodza-
kelijkheid, dat alle slachtoffers ven
de gebeurtenissen van Indonesië
uit hun toestand van ellende wor
den verlost.
HU diende in verband daarme
de een motie in, waarin naar vo
ren werd gebracht, dat de vrU-
heid en veiligheid der slachtof
fers van de gebeurtenissen in In
donesië en der geïnterneerden
thans in ieder geval behooren te
worden verzekerd".
Deze motie was medeondertee-
kend door de heeren v. d. Goes v
Naters. Schouten. Tilanus, Blere
ma, Zandt en Ruys de Beeren
brouc.
■yóór Prof. Romme had om. de
heer R o o 1 v i n k (KVP) het
woord gevoerd. Zijn inzicht was.
dat de scheidingslUn tusschen voor-
en tegenstanders van Linggadjati
een kunstmatige was.
De heer Bruinslot (AR)
vond het antwoord van den minis
ter weinig bevredigend, omdat elke
Juridische beschouwing der zaak
door den minister wordt afgewezen
met een beroep op de politieke
strekking van het accoord.
Overigens was hU van oordeel,
dat de ontwerp-overeenkomst een
eenzUdlg Indonesisch karakter
draagt.
De heer L o g e m a n n (P. v.
d. A.) stipuleerde nog eens, dat de
ontwerp-overeenkomst de beide par-
tUen in goeden trouw bindt, terwUl
de heer Vonk nog eens naging
waarom zUn partU zich achter het
.plan-Welter" had geschaard. HU
was van oordeel, dat Indtë aan Soe-
karno wordt uitgeleverd en dat de
wapenstilstand een faree is gewor
den.
Verheugd was de heer de
Groot (OPN), dat de republiek
in de overeenkomst als volwaardi
ge wederpartU wordt erkend. Dhr.
M e y e r 1 n k (AR) wilde graag
weten, wat de regeering zal doen
ten aanzien van het bedrijfsleven
en t a.v. het teruggeven van ge
roofde goederen door de republiek.
(Vervolg op pag 2).
Officieel wordt medegedeeld,
dat alle voor Zaterdag en Zon
dag vastgestelde wedstrijden
van den Voetbal- en Korfbal-
bond zijn afgelast. Men kan
overigens rustig aannemen, dat
ook de hockey-wedstrijden niet
zullen doorgaan.
r*E AUSTRILISCHE minister-
president heeft medegedeeld,
dat het kabinet ,en Australischen
gezant te Den Haag heeft ge h-
tigd een overeenkomst te teektnen
met de Nederlandsche stichting voor
emigratie, om Nederlandsche imi-
granten in staat te stellen naar
Australië te komen.
IIET LIGT in de bedoeling, de be-
moeiing van het ministerie van
Blnnenlandsche Zaken met betrek
king tot de boschbrandweer met in
gang van 1 Januari 1947 te doen
vervallen.
ijTENGEVOLGE van het gebrek
aan steenkool zUn op sommige
plaatsen storingen opgetreden in
de gas- en electriciteltsvoorzie-
ning.
In het Zuiden van het land be
staan weer „speruren" voor die be-
drUven en particulieren, die gas
HET TOTAAL is voor ca.
f 119.828.000 aan in ons land
geroofde goederen uit Duitsch
land teruggekeerd. Daaronder zUn
voor ruim 22 millioen gulden aan
effecten, voor ruim 21 millioen
aan Industrieele goederen, voor 42
millioen aan spoorwegmateriaal
en voor ruim 3 millioen aan paar
den en vee.
Cultureels goederen zijn* in 't to
taal-bedrag niet opgenomen, ook
TN HET BELANG van de groote
gezinnen is de minister van
Oorlog er toe overgegaan, maat
regelen te nemen, opdat reserve-
officieren, dienstplichtige onder
officieren, en ook andere dienst
plichtigen. die een gezin hebben
met meer dan 5 kindereu, voor
taan bulten oproeping blUven,
In 1947 zullen dienstplichtige on
derofficieren onder de wapenen wor
den geroepen ter aflossing van
oudere onderofficieren, die zich
thans In de tropen bevinden en ter
voorziening ln de kaderbehoeften
der 3e divisie. Dit is mogelUk, daar
niet onbelangrijke aantallen dienst
plichtige onderofficieren van jon
geren leeftUd niet aan den aanmel
dingsplicht hebben voldaan en na
vergelijking van de gegevens uit de
verplichte aanmelding met de stam
boeken van het ministerie te voor-
scnUn zUn gekomen.
Eveneens zullen ln 1947 nog on
derscheidene restrve-officieren ln
werkelUken dienst moeten komen
ter voorziening ln tal van functies
bij de 3e divisie.
Tenslotte is het niet uitgesloten,
dat nog eenlge behoefte aan kader
zal bestaan, wanneer onderdeelen
aangewezen zouden worden om deel
te nemen aan
Duitschland.
de bezetting van
TAe demobilisatie der lichting 1945
welke voor het grootste deel met
de eerste (7 December) divisie naar
Indië ls vertrokken, kan tegen het
einde van 1948 en die van de lich
ting 1946, hoofdzakelUk ingedeeld
bU de tweede divisie kan in de eer
ste helft van 1949 worden verwacht
T|E parlementaire Commissie,
welke naar Westlndië zal wor
den afgevaardigd, zal bestaan nil
de Tweede Kamerleden: Dr. Bie-
rema (P. v. d. AJ, II. Meyerink
(AR). G Wagenaar (CPN), Prof.
J Logemann (P. v. d. A.) en uit
de Eerste Kamerleden mr. Krop
man KVPJ en prof. de Zwaan
(CA).
De commissie heeft tot haar voor.
zitter benoemd mr. Kropman, en
tot. haar secretaris mr. de Neree tot
Babberlch, commisies-grlffier van
de Tweede Kamer.
De commissie heeft het plan in
de tweede week van Januari te ver
trekken.
voor zeeschepen is geen bedrag op
genomen.
Men weet, dat de Nederlandsche
Regeering op de ParUsche Confe
rentie een eisch van 364 milliard
voor herstelbetalingen heeft Inge
diend, zoodat 'er nog voldoende te
vergoeden valt.
Binnenkort zal een 440-tal naai
machines naar ons land worden
teruggevoerd.
De haveninrichtingen, die uit Ne
derland geroofd 4jn, moeten voor
een deel eerst ln Duitschland ge
demonteerd worden, voordat terug
voer kan plaats vinden. Vele instal
laties zUn vernield of niet gevon
den.
Groote aantallen spoorwegwa
gens kunnen spoedig worden te
rugverwacht.
Van de 1395 schepen, die nog niet
zijn teruggevoerd naar ons land, is
van 1000 de verblUfplaats bekend.
Van de 300 opgespoorde jachten,
zijn er totnutoe 70 vrU gegeven.
Over den terugvoer van paarden
en vee is men over het algemeen
niet erg optimistisch. Zoo denkt
men er ook over t.a.v. de automo
bleien. De opsporing van waards-
artikelen van goud, zilver en dia
manten is zeer moellUk.
Tot nu toe werden ook gerestitu
eerd 275.0"" M. katoenen stof en
ruim 25 f riuks textielgoedcren;
daarnaast .angrUke hoeveelheden
materialen voor rubberbandenfabrl-
cage, waaronder genoeg staaldraad
om meer dan een millioen fietsban
den te produceeren. Juist dit staal
draad ontbrak in ons land.
Tot nu toe werden ruim 3400 kunst
voorwtrpen en ruim 4000 kisten met
boeken teruggevoerd. Een taxatie
van de waarde dezer goederen is
nauwelUks mogelijk. Doch deze is
met eenlge tientallen mlllioenen
guldens niet te hoog aangeslagen.
Onder de ruim 1500 schilderijen
zUn te vermelden:' 14 van Rem-
brant, 16 van Rubens, 20 van van
Ruysdael. 21 van Jan Steen, 4 van
Frans Hals, 32 van Jan van Goyen
17 van Nicolaas Maes, 6 van Gerard
Terborgh.
betrekken uit de staatsmijnen, zulks
tengevolge van het feit, dat de mU-
nen eenige dagen krap zitten met
mijngas. De Geldersche electr.ci-
teitseentrale ls er toe overgegaan om
die kabels, waarop meer strcom
wordt gebruikt dan is toegestaan,
„droog te leggen". In Zeeland ls
dit eveneens het geval. Deze situa
tie blUft zoolang bestaan, tot nieu
we stroomlevertag via de kabels rao.
gelUk ls In het Westen is thans
over stroomlooze uren niets be
kend.
Schipbrug bij Hedel er uit.
TAe schipbrug t>U Hedel, een van
de belangrijkste verbindingen
ln de Noord-Zuldroute, is weggeno
men, in verband met den Usgang
op de Maas. Weggebruikers wordt
aangeraden hun route te kiezen
oyer de Moerdljkbrug, dan wel via
Arnhem Nijmegen.
De autobusverbinding van de
spoorwegen tusschen Zalt-Bommel
en 's-Hertogenbosch ls dus ook ge
staakt. De reizigers, voorzien van
plaatsbewUzen, kunnen reizen over
NUmegen.
Tyegens Usgang in den IJssel is
ook de schipbrug bij Wester
voor bulten gebruik gesteld.
Het weerbericht van het K.N.
M.I. meldt helder weer met lich
te vorst In het uiterste Westen
en matige vorst in het overige
gedeelte. Wind, matig uit Ooste
lijke richtingen.
Bouwvakarbeiders en de vorst.
TAe vorst heeft het werk in de
bouwnijverheid en bij de D U W.
practlsoh stil gelegd. Voor de be
trokken arbeiders beteekent dit. dat
zU onder de vorstverletregeling val
len. Er was echter een toezegging
pedaan, dat de arbeiders, die in an
dere deelen van het land bU den
wederopbouw of bij de DUW werk
zaam zijn en daardoor slechts eens
per week of eens per veertien da
gen naar huis gaan, van 21 Dec.
af tot en met 1 Jan. verlof zouden
krijgen, met behoud van vieren
veertig en een half uur loon over
deze periode. Over de drie feest
dagen kunnen vacantiebons worden
ingewisseld.
Om stagnatie ln de uitbetaling
te voorkomen zUn de gem. dien
sten voor sociale zaken ingeschakeld
De werkgevers dienen vóór 23 Dec.
per postwissel 4414 uur loon volgens
het tarief van de woongemeente
van den arbeider aan dezen over
tc maken. De postwissels zullen ge
adresseerd moeten worden aan den
betrokken arbeider per adres dienst
voor sociale zaken van de woon
gemeente van den arbeider. De ar
beiders kunnen bij den gem. dienst
vcw sociale zaken de voor hen be
stemde postwissels ln ontvangst
nemen» op den dag, dat zU anders
hun vorstverletultkeering zouden
ontvangen.
Heden zon onder 16.30 uur,
maan onder 14 44 nur. Zater
dag zon ou 8.45 uur en maan
op 6.46 uur.