Minister Jonkman
Donderdag aan 't woord
De arbeid van de gehuwde vrouw
geïsoleerd
EXPORT
Fransche Zone
Blum's regeering
EEN-
i;
Amerikaansche verklaring
over Linggadjati
Onthei pover eenkomst
zou gcteekend zijn
Dr- VAN MOOK
arriveerde in
DEN PASAR
De 9.5 millioen
gepasseerd
A. C. de Bruyn vraagt ingrijpen
naar de
IN 'T KORT
Duitsche
„gTundlichkeit"
DE PLUIMVEESTAPEL
inuari
JR.
R Sv
sibus 47
99—00
DERDE JAARGANG No. 648
Cpmm v Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS; C. J,
VAN HOOT EG EM; A B. LANGENHORST; Mr Of
A J J M MES; Mr. H. B. U DE RECHTER.
Verschijnt ellcen werkdag Abonnementsprijs
(bu vooruitbetaling) 3.38 p kwartaal; per
post 4.10; p week (bU nlet-postbestell.) 0.20:
Losse nummers 0 cent Postrekening 278.611
WOENSDAG 18 DECEMBER 1946
UITGAVE: S T I C H
D recteur: J A H
Voor God, Koningin en Vaaerland
TING „DE STEM"
M. VAN SCHIJNDEL;
Hoofdredacteur: J J M A BRUNA, Algemu
Zeeuwsch-redacteur: W GR0FFEN Vlissingen;
Zeeuwsch-Viaanderen: Bureau Hulst. Dubbele
Poort 7. tel 102Red J v BROEK Bijbureau
Oostburg Nieuwstr 23. tel 35; Z -Eilanden Bur.
Goes. Westslneei 75. tel .2236 Red N J KARHOP
De 7weedo Kantor over Llnggadjati
OÖOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Krijgt Nederland een
koekje van zijn
eigen deeg
C>0000<XX>0<><><>C><><><>CK><><><>0
taINSDAGMIDDAG werden de
Kamerdebatten over de regee-
rlngsvei-Ularing inzake de ontwerp
overeenkomst van Ltnggadjati voort
gezet.
De heer Schouten A.R.J
verklaarde, dat de overeenkomst
voor hem niet acceptabel is. Z.i.
is de Commissie-Generaal er niet
in geslaagd aan te .tooneu, dat de
overeenkomst uitsluitend een poli
tiek document Is. Spv. wilde inlich
tingen hebben over de gemaakte
notulen te Llnggadjati, meende dat
de C. G. niet gebleven ls binnen de
grenzen, ges*cld door wet en in
ati-uctle en ook de regeering buiten
de wet is getreden. De laatste had
niet mogen wijken voor den op haar
uitgeoefenden druk. De heer Schou
ten verklaarde tenslotte, dat de lt.-
gouv. generaal niet ziin vertrouwen
heeft, noch ook 'iet beleid van de
C. G„ als het met dezelfde perso
nen wordt voortgezet.
Samenvattend vertelde spr., dat
zijn partij niet terug wil naar ko
loniale toestanden, ncch ook oor
log wenscht. doch slechts herstel
van rust en orde en uilvoering van
de regesrlngsverklaring van 7 Dec.
1942. Er moet spoedig een rijkscon
ferentie komen ter voorbereiding
van wat in de Grondwet en in de
Indische staatsregeling gewijzigd
moet worden. Ik ben bereid mede te
werken aan een waarachtig natio
nale oplossing dezer zaak, zei spr.
De heer G o e d h a r t (P. v. d.
A.) hield vervolgens een pleidooi
voor aanvaarding van het accoord.
Het is z l era gevolg van histori
sche onverbiddelijkheid.
De heer de Groot (CPN), die
daarna aan het woord kwam. vond
het noodzakelijk, dat er over de
overeenkomst een positieve uit
spraak van het parlement komt.
Zijn fractie maakt haar stem af
hankelijk van het ongewijzigd blij
ven van art. 1 der overeenkomst.
Spreker vond vermindering der
troepen van groot belang. De over
eenkomst moet naar zijn meening
worden aanvaard, zooals ze er ligt
Na den heer BlercmaiP. v
d. V.), die de overeenkomst onuit
voerbaar achtte en haar deshaive
verwierp, betoogde de comm. Hr.
Hoogcarspel, dat wij nu
ln Indonesië een koekje krijgen van
ons eigen deeg, oftewel, dat Neder
land nu de gevolgen zag van de
eigen hebzuchtige koloniale politiek
De grondwettelijke bezwaren vond
hij formeel.
Een grondig antwoord op komst.
TN DE avondvergadering, die door
den heer S m e e n k werd voor
gezeten, kon de heer z a n d t (S.
G.) niet begrijpen, hoe in Neder
land collaborateurs worden gestraft
en in Indië iemand, die ons land
heeft verraden, erkend wordt als
hoofd der republiek.
Spreker meent, dat er een heel
andere koers moet worden ingesla
gen in Indië. Hij wenscht geen oor
log. maar een vreedzame oplossing
waardoor Nederland en Indië ta
één koninkrijk gezamenlijk hun ba-
langen kunnen behartigen. Door
aanvaarding en doorvoering der 17
artikelen is het met de eenheid van
het koninkrijk gedaan.
Een heel ander geluid liet uiter
aard de heer J o e k e s (P. v d
A.) hooren. Drie feiten moet men
volgens dezen spreker bij de beoor
deeling van de door de C. G. ge
volgde gedraglijn in het oog hou
den; liet ln geheel Azië optreden
de nationalistisch reveil, de groo
te Invloed, die Japan zonder twij
fel in Indonesië heeft gehad en de
zooals die in Indonesië na
oen oorlog werd aangetroffen.
wairrtnnr'o" omstandigheden zijn,
üftMni Regeering en Staten-Ge-
km vlr J 5 Bedwongen af te wij.
Grondwet. Met de ont-
rne°n?n-recc71i'^St 13 naar sPrekers
gln van uitvoering
cKnVn"Mde koninklijke re
de van 7 Dec. 1942 aankondigde. Er
blijven nog een aantal vraagstuk
ken, die een nadere regeling behoe
ven. Met name wilde de heer Joe-
kes wel graag weten, hoe de regee
ring zich voorstelt de waarborgen
voor dc veiligheid effectief te ma
ken. De overeenkomst moet volgens
spreker worden gezien als een en
ondeelbaar.
Minister J o n k m a n, die daar
na aan het woord komt, wil de ge
stelde vraag graag grondig beant
woorden en verzoekt daarom zijn
rede op een later tijdstip te mogen
vervolgen Hy krijgt daartoe gele
genheid a.s. Donderdag om 11 uur
in den voormiddag. De Kamer zal
dan tevens de begrooting van Over-
zeeschè Gebledsdeelen in behande
ling nemen.
Egypte hoeft oen nieuwe regeering.
De premier is Nakrashi, wiens por
tret men hierboven ziet.
UET Amerikaansche ministerie v,
Buitenlandsche Zaken heeft
Dinsdagmiddag de volgende verkla
ring uitgegeven: „De regeering van
de Ver. Stalen heeft met voldoe
ning het belicht ontvangen, dat de
Nederlandsche regeerlng do Com
missie-Generaal heeft gemachtigd
de ontwerpovereenkomst te onder
teekenen, welke door de Nederland
sche en Indonesische vertegenwoor
digers ls besproken en welke op 15
November te Cheribon is gepara
feerd.
Het is de hoop van deze regee
ring, dat de grondslagen van de
overeenkomst de volken van Ne
derland en Indonesië ln staat zullen
stellen waardig en met eerbied van
beide partijen voor het gemeen
schappelijk welzijn en voor de wel
vaart en de stabiliteit van Zuid-O.-
Azlë samen te werken.
Het groote staatsmanschap, door
beide Nederlandsch zoowel als
Indonesische delegaties betoond
bij de onderhandelingen over het
vergelijk, geven de belofte, dat de
overeenkomst zal worden nageko
men met voortdurende zorg voor 't
welzijn van de betrokken volken.
Do regeering der Ver. Staten ziet
met de grootste belangstelling de
maatregelen tegemoet, welke zullen
worden genomen teneinde de over
eenkomst ten uitvoer te Ieggc..: tot
de ontwikkeling in de richting van
politieke stabilisatie en tot den eco-
nomischen wederopbouw van Indië,
welke het resultaat moge zijn van
de overeenkomst".
(Naar aanleiding van het boven
staande telegram merkt de redactie
van ANP op. dat de door het Ame
rikaansche ministerie van Buiten
landsche Zaken uitgegeven verkla
ring blijkbaar uitgaat van de mee
ning, dat een definitieve machtl-
TAE LLIT.-G.G. DK. v. MOOK is
gisteren, vergezeld van zijn staf,
ner vliegtuig te Den Passar aange
komen. De officieele opening van
de besprekingen zou hedenmorgen
plaats vinden.
Vandaag vertrekt een Neder-
landsch-Indonesisclie commissie
naar Madoera om den toestand al
daar te onderzoeken en na te gaan,
hoe de evacuatie van de geïnter
neerden georganiseerd zal kunnen
worden.
Twee vliegtuigen, beladen met
4000 kilo Kerstpost, aanvaarden he.
den de reis naar het moederland,
vanwaar ze met Nleuwjaarspost, be
stemd voor de troepen, weer zullen
terugkeeren. Tegelijkertijd zijn er
vanuit Nederland twee vliegtuigen
met Kerstpost vertrokken.
De militaire berichten gewagen
weer van verschillende zuiverings
acties. met name in de omgeving
van Batavia en Bandoeng, waar
TRI-elemeiiteu in de bezette zone
infiltreerden. Er moest van mor
tieren gebruik worden gemaakt. Een
groot aantal terroristen werd ge
vangen genomen. Ook uit de omge
ving van Makassar wordt militaire
activiteit gemeld. Er werden daar
in totaal 150 Indonesiërs gedood.
ging tot het onderteekenen van de
basis-overeenkomst is gegeven. Tot
op dit oogenblik is de Nederland
sche regeering nog niet verder ge
gaan dan in de Tweede Kamer haar
voornemen kenbaar te maken zulk
een machtiging aan de Commissie-
Generaal te verlecnen.
TN DEN LOOP van November
is het inwonertal van ons
land boven de 9.5 millioen ge
stegen.
Vergeleken met de 8.8 mil
lioen inwoners, die ons land tel
de in 1940 beteekent dit een
snelle, groote toename, vooral
veroorzaakt door de hooge ge
boortecijfers en lage sterfte
cijfers.
Op 1 Jan. van dit jaar telde
Nederland bijna 9 3 millioen in
woners, zoodat alleen dit jaar
al de toename 200.000 bedraagt.
Interessant ls een vergelijk
king met België. Op 1 Jan '40
bedroeg daar de bevolking
8 396 000, op 1 Januari 1946
8.345.000.
TAE NEDERLANDSCHE Katholte-
ke Arbeidersbeweging hield
Maandag en Dinsdag haar Verbonds
vergadering in het Jaarbeursge
bouw te Utrecht. De voorzitter, de
heer A. C. de Bruyn, wees er in zijn
openingswoord op, dat de nijpende
sociale problemen niet kunnen wor
den opgelost, las van het econo
misch kernvraagstuk: de productie,
stimuleering.
Hij herinnerde er daarbij aan, dat
er in ons land nog altijd een 200.000
zg. „vrijwillige werkloozen" rond-
loopen, onder welke schoone term
zwarte handelaren e.d. te rekenen
zijn.
Spreker vond het verheugend, dat
aan de Stichting van den Arbeid
door den minister advies was ge
vraagd over een doelmatige vorm
van publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie.
Ten aanzien van den opvallend
toenemende» arbeid van dc ge
huwde vrouw vroeg de Verbonds-
voorzittcr, of die arbeid niet moet
worden tegengegaan, desnoods met
wettelijke middelen. De gehuwde
vrouw hoort in het gezin, en «iet
in de fabriek.
De kinderbijslagregeling achtte de
heer de Bryn een verbetering, al
A AN ALLE vervelende dingen zit-
ten nog goede kanten. Dat blijkt
nu weer uit Ameland. Drie dagen
lang ligt het nu al van de buiten
wereld geïsoleerd, er dreigt al aan
diverse artikelen gebrek te komen
Maar één lichtpuntje zien de Ame
landers bil al deze narigheid. Zoo
lang de Oostenwind waait, is er
geen angst voor een verder afkal
ven van de duinenrij, die in het
Westen van het eiland nog slechts
enkele meters breed is. Een iets ver
der doordringen van de Noordzee
zou de gehcele Westzijde mogelij
kerwijze verloren kunnen doen gaan
Intusschen blijft de thermometer
nog steeds aanmerkelijk onder het
nulpunt. De laagste temperaturen
ln ons land werden gisteren in
Maastricht en de Bilt genoteerd,
waar het gisterenmorgen 8 graden
vrpor. Eindhoven en Vlissingen no
teerden 7 gr. onder nul.
Bi) Moskou vergeleken, was dat
nog een heel schappelijk tempera
tuurt je: hi de Kremlinstad daalde
het kwik tot 24 graden onder het
nulpunt.
TAE OP 4 DECEMBER jl. tot stand
gekomen regeling voor het han
dcis- en betalingsverkeer tusscheu
Nederland en dc Fransche zone in
Duitschland kan worden beschouwd
als een begin van het na-oorlog-
sche herstel - van enze economische
betrekkingen met Duitschland.
Ook voor onzen land- en tuin
bouw Is dit van groote beteekenis.
Tot nu toe hadden uitslui
tend incidenteelc leveranties plaats
zooals de groenteleveranties aan de
Britsche zone. Volgens de nu af
gesloten overeenkomst zal tot 30
Juni 1947 een geregeld handelsver-
TAE TWEEDE KAMER nam giste-
ren zonder beraadslaging en
hoofdelijke stemming hst wetsont
werp om tot verlenging van den
duur van eenige heffingen van op
centen en het wetsontwerp tot we
ring en bestrijding van besmette
lijke bijenziekten.
PP. WORDT van overheidswege
nog eens met nadruk herinnerd
aan de strikte noodzakelijkheid om
de uiterste zuinigheid met gas- en
electriciteit te betrachten. De ver
mindering der rantsoeneering met
20 procent zal ten strengste wor-
len gehandhaafd.
56
pROF. DR. FUNKE. Nederlandsch
hoogleeraar aan de facul*eit dei-
wis- en natuurkunde van de Uni
versiteit te Gent is on 70-jarigen
leeftijd te Gent «verleden.
TAE GEBRS. HOOGENBOOM. ver-
lioord over den moord on de
Amsterdamsch» iy>"siouhoudster ont
kennen elke schuld.
keer met de Fuansche zone moge
lijk zijn.
De omvang van de geprojecteerde
goederenuitwisseling is in verhou
ding tot onzen vroegereu handel op
Duitschland weliswaar nog gering
tusschen 2 ft 3 millioen gulden.
maar als resultaat van de in uit
stekende verstandhouding gevoerde
besprekingen zijn niettemin enkele
voor onzen landbouw belangrijke
oosten in het accoord opgenomen.
Zoo zal de Nederlandsche export
naar de Fransche zone om. bestaan
uit landbouw en visscherijproduc-
ten, terwijl uit de Fransche zone o.
a. landbouwmach'nës tegemogt kun
nen worden gezien.
had hij haar speciaal voor do groo
te gezinnen nog beter willen heb
ben. Tegen het wetsontwerp over
de uitkeering aan ouden van dagen
had hij het bezwaar, dat onverze-
kerden op een lijn worden gesteld
met verzekerden.
Aan hel slot van zijn betoog uitte
de heer dc Bruyn zijn tevredenheid
over de stijging van het ledental.
Bij de opheffing in 1941 bedroeg
het 175.493, cP 1 Nov. 1946 was het
gestegen tot 221.370. d.w.z. een stij
ging van 26.1 pet.
rpijdens het verdere verloop van dc
vergadering werden de vijf ge
salarieerde ver'oondsbestuurders bij
enkele candldaatstelling herkozen.
Voor de vakbonden werden geko
zen de heeren W. Andriessen, H.
Vulink, J. Grasso, P. Serrarens en
J. Goedels. De voorzitter, de heel
de Bruyn werd met algemeene stem
men herkozen.
Tenslotte protesteerde de vergade
ring middels een resolutie tegen de
veroordeeling van mgr. Stepinac.
T^A HUN NEDERLAAG moeten
de Dultschers zich „umstel-
len". Van nationaal socialist moe
ten zij democraat worden. Dat is
natuurlijk niet erg gemakkelijk,
want democratie verplicht tot zelf
standig denken en dat leert men
niet in twee jaar als men 12 jaar
op Fuehrerprincipes heeft moeten
leven.
Gelukkig hebben onze Ooste
lijke naburen er thans iets op ge
vonden. Aan de Keulsche Univer
siteit hebben zij een leerstoel ge
sticht voor Duitsche democratie,
welke zich voornamelijk zal bezig
houden met de Duitsche democra
tie :ii het Rijnland en Westphalen.
De Duitsche „grundlichkeit" ver
loochent zich dus niet.
aanvaard
TAE FRANSCHE nationale assem-
blee heeft met 580 tegen 16 st.
haar vertrouwen uitgesproken in de
regeering. Blum. Alleen de onafhan
kelijk rechtsche parlij stemde tegen,
In 'n rede tot de assemblee heeft
Blum verklaard, dat hij met de sa
menstelling van zijn parlijre-
geering geen ander dosl had be
oogd, dan hulp te bieden op een
oogenblik, dat een moeilijke situatie
gevaarlijk dreigde te worden.
Het program der regeerlng be
helst: een einde te maken aan de
algemeene ongerustheid, een slui
tende begrooting' voor het jaar '47
te krijgen, een aantal noodzakelij
ke wetten vóór het einde van het
jaar in stemming te brengen en het
vertrouwen te herstellen. Blum be
toogde. dat er offers gebracht moe
ten worden. De regeerlng zou trach
ten, die voorraden te verkrijgen,
waar het land recht op heeft, in t
bijzonder kolen. De Duitsche oor
logsindustrie, speciaal die van Ruhr
en Rijnland, mag niet hei-rijzen. De
onderhandelingen inzake economi
sche eenheid van het Saar-gebied
en Frankrijk worden voortgezet.
groesdo MET 8 MILLIOEN
TAOK ONZE veestapel herstelt zich
Dat blijkt uit de cijfers, die het
Centraal Bureau voor de statistiek
samenstelde aan de hand van in
Mei jl. gehouden .ellingen van paai
den. schapen en pluimvee. Het to
taal aantal paarden nam in 1916
met 9 561 toe en bedraagt 355.184.
Van dit aantal werden in hoofd
zaak in den landbouw gebruikt
304 977 dieren en buiten den land
bouw 50 207. Voor 1945 bedroegen
deze cijfers resp. 301.612 en 44 011.
Tengevo'ge van den grooteren a?n-
fok in 1943 en den import ua den
oorlog steeg het aantal pa u-den
van 3 t.m. 12 jaar aanmerkelijk
Het aantal schapen maakte een
snrong van 572 tot 558.318 tegen
488 745 ill 1945.
De nlulmveestauel begint zich te
herstellen, doch de moeil'ike vee-
dersituatie ls oorzaak, dat het tem
po niet zoo hoog is, ais aanvanke
lijk verwacht werd. Niettemin nam
het totaal aantal toe met bijna 8
millioen en steeg van 3.118.196 in
December 1945 tot 11.046.144 ui Mei
i946. Dit laatste aantal dient ge
splitst te wofden in 10 915 449 hoen
ders en 130 695 eenden. Het nantal
hennen bedroeg in 1846 3 283 327,
waartegenover 1.713.934 hennen en
hanen in December 1945.
Heden zen onder 16 29 unr.
Maan onder 14,10 uur. Don
derdag zen o») -.14 uur. Maan
op 4.25 uur. Weersverwachting
geldig tot hedenavond: Matige
vest me*, een flikken wind tus-
stehen Cast en Noord-Oost.
Slechts enkele overdrijvende
wolkenvelden.
1
