DE TWEEDE KAMER
BESPREEKT LINGGADJATI
Professor Romme
In Brabant en Twente
vroor 't het hardst
Prof. Romme vroeg inlichtingen,
P. v. d. A. vóór overeenkomst
Afwijkende meening
van Jhr. Ruys de
Beerenbrouck
SeelUW«fn RykSdSel' dat RykS"
noemt de Regeringsverklaring gelukkig
„Miss Amerika 1947'
EEN GLIMLACH VAN EEN TON
Zonderling man beloonde een
meisje met zijn geheele bezit
Zuiveringsactie
bij Padang
Het Uselmeer liep dicht, Ameland geïsoleerd
TWEEDE KAMER WIL
AUÏOBUSVRAAGSTUK
REGELEN
100.000 WHOUT
uit het Schwarzwald
HERSTEL BOERDERIJEN
Financiering geschiedt
als voor woningen
d;;kde jaargang
No. UI
"aim v Toezicht: F. J AERNOUDTS: C. J.
V \N HOOTEGEM; A E. L.ANGENHORST: Mr Or
A J. J MES: Mr EI. D L,. DE RECHTER.
Verschijnt elkén werkdag - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) S.38 p kwartaal: per
nost 4.10; P week (bij niet-postbestell 0-2C;
Loss© nummfra 0 cent Postrekening 278.84:1
i>^NSDAG 17 DECEMBER 1944?
Voor Co Koningin en Vaderland
UITGAVE. STICHTING ..DE STEM"
D recteur J A H M VAN SCHIJNDEL;
Hoofdredacteur J J H A fsRUNA, Atgem.
Z uwsch-redacteur- VV GROFFEN Vlissmgen;
Z -uwseh-Vlaar.deren. Bureau Hulst. Dubbelo
Poort 7. tel [02: Red J v d BROEK Bijbureau
Oo-tburg Nleuwstr 23. tel 35. z -Eilanden Bur.
Goes westsinsei 75. tel 223G Red N J karhof
IN HET GROOTE KAMERDEBAT
«ver de overeenkomst van Ling-
gadjati heeft Prof. Romme
(K.YP.) betoogd, dat Rijkseenheid
op basis van wederkserige vrijwil
ligheid een ideaal is, waarin hij
gelooft. De roeping, welke het Ko
ninkrijk heeft vervuld, blijft, maar
zonder het primaat van Nederland
Het is een roeping om in deze we
reld een voorbeeld te stellen, dat
vruchtbaar is voor alle volkeren des
Rijks. De revolutie van de Repu
bliek heeft ontzaglijk remmend ge
werkt op de inlossing van de Ko
ninklijke belofte, maar voor ons
volk staat vaat, dat die belofte moet
worden ingelost. Wij zuchten niet
tegen datgene wat voor die inlos
sing reeds is gedaan, maar het ille
gale element daarin zit ons hoog.
Een passend gebruik moet wor
den gemaakt van het feit, dat we
uiet meer onder dwang staan. In
Indië beschikken we over zooveel
macht, dat we ons gezag zouden
kunnen herstellen. Juist in deze
omstandigheden, nu we ook anders
/ouden kunnen, wilde Prof, Rom
me tegen Indonesië zeggen: wij be
geeren niet anders dan u in uw na
tionalisme te zien groeien.
Maar hij voegt er bij: bedenk
ook dat IOJ pet Merdcka een uto
pie is, dat bestaat evenmin voor
cenig volk buiten Europa, als voor
eenlge volk in Europa.
Zeer ernstig bezwaar uitte de ka
tholieke woordvoerder tegen de
wijze van publicatie van Lingga-
djati, bezwaar tegen de publicatie
in twee tempt.
Er heelt zich o.a. een voorstel
ling gevormd van afscheiding, nu,
Van Java, Madoera en Sumatra.
Er is beroering gewekt, over wat
achteraf en fantoom blijkt te zijn.
Welke afmeting die heeft aange
nomen is hieruit gebleken, dat men
schen uit het lood zijn geslagen,
zooals een algemeen geacht oud
luitenant-generaal.
Een ander gevolg Is, dat Ned.-
Indische ondernemingen, gevangen
lil foute voorstellen, maatregelen
nemen ten schade van de economie
van het Koninkrijk als geheel.
Eisclie en vragen.
Enkele artikel en van de overeen
komst nagaand, formuleerde Prof.
Romme een aantal eischen resp.
vragen, ten aanzien waarvan hij
het gevoelen der regeering weuscht
te vernemen:
De taak van onze troepenzorg
voor veiligheid en recht moet
effectief worden aangevat en voort
gezet tot aan haar goed einde.
Wordt inzake vrijheid ook be-
tlueMdoeldc vrijheid aan missie en
zending?
Staat het vast dit is een vitaal
punt dat de Unie souvereine be
hartiging van algemeene belangen
zal hebben, die op hooger plan staan
dan de belangen van de afzonder
lijke deelen? Laat Llnggadjati al
thans die mogelijkheid open?
Beteekent de erkenning van de
ïegeering der Republiek niet meer
dan dat zij de facto het gezag uit-
Elke twijfel ter zake zoo zei
Prof. Romme ten aanzien van dit
Saatste punt moet worden weg
genomen, hetgeen kan, door bij de
onderteekening vast te leggen, dat
deze geschiedt met volledige hand
having van het bepaalde in de gel
dende Grondwet van het Konink
rijk.
A, It. zwaar tegen.
[Y anti-revolutionaire oppositie
stuurde twee sprekers in het
vuur. De heer Bruins Slot
geloofde er niets van, dat de toe
lichting bindend was, aangezien ze
slechts van een der partijen kwam.
De juridische formatie, die meh
heeft gemaakt, vindt h(j zelfmoord,
er is geen sprake van de vorming
van één staat, maar van twee sta
ten Onderteekening van de over
eenkomst brengt ons op een dood
loopenden wegDe heer M e y-
e r i H k zag in Indië een econo-
mischen chaos, het ontbreken van
een "porganiseerd partijwezen. Hij
vullenZoo was voor den oud
minister en zijn Iractie alles zoo
mooi en klaar als maar kon.
De avondzitting.
T\e heer Ruys de Beeren-
b r o u c k (KVP), die als eer
ste co de avondvergadering het
woord voerde, verwierp de ontwerp
overeenkomst zeer beslist.
Het was naar zijn inzicht diep te
betreuren, dat do C. G. dt' bereid
verklaring van een erkenning bin
nen het koninkrijk heeft laten
schieten, waarna de statenbond als
oplcssing werd gevonden, waarbij
men de zaak weer probeerde te red
den door de Kroon boven de Unie
te plaatsen. De zeggenskracht van
de rijkeconferentie is naar sprekers
oerdeel reeds uitgehold.
De 'commissie, die in haar hui-
bezweren der bandeloosheid, dedlge samenstelling sprekers ver-
Unie wordt een reëele Unie, niets trouwen niet heeft, had niet uit-
in het accoord belet Nederland zijn I sluitend met één groep mogen pra-
taak in Indonesië te blijven ver-
wil niet meewerken aan den sprong
in het duister.
De heer Vonk (P. v. d. A.) was
niet minder mordleus tegen. Hij
zag hier op het voetspoor van Prol
Aalbsrse strafbare groudwfetsschen-
nis.
Natuurlijk liet Prof. Log e-
mann namens de Partij van den
Arbeid een heel ander geluid hoo-
ren Een acte van pacificatie, die
snoedig onderteekend moet worden,
dat was zijn oordeel. We geven ons
niet over aan een machtelcoze re-
gesrüig, gezamenlijk zullen we ver
antwoordelijkheid dragen voor het
X\T KDEROM oen Kamerzitting in groot en stijl. Alle ministers met
uitzondering van Mr. van Ktetfens achter de gjoene tafel, prop
volle tribunes. In de loge boven het voorzittersbureau zat de Com
missie-Generaal weer aandachtig te luisteren. Oud-Gouverneur-Ge
neraal Tjarda kwam ook even luisteren.
Aanstonds trad de woordvoerder der K.V.P.-fraetie, Professor
Romrne voor het front. Hij wees L'r.ggadjati afin de gangbare
opvatting van een deel der publieke opinie of ia den enkelen zin
der zeventien punten.
Ten aanzien van het werkelijke Linggadjati stelde hij echter vast,
dat de toelichting van de Commissie-Generaal en de verklaring niet
louter" interpretaties zijnhet daarin vervatte is getrokken uit de
bindende notulen en is het over eengekomene zelf.
2>e fwrmuleeriüff van datgene, waartoe de RegeerIng zich wiï
binden, acht liU gelukkig. Deze verklaring heeft prioriteit. Dan
komt de memorie der c. G. En'.enslotte komen do zeventien pun
ten. De Republiek moet. deze drie stukken kennen en In deze ver
houding aanvaarden. Het, meest simpele zou .wezen, als aan het
stuk bij de onderteekening wordt gehecht de acte van toelich
ting der C. G. en do verklaring der Regeering.
Intusscher. vroeg Prof. Romme nog opheldering over verschillende
punten in de overeenkomst en met spanning wachtte hij het ant
woord der Regeering af.
V\?e gelooven na deze rede van Prof. Romme niet, dat men kan
rekenen op een afwijzende houding der K.V.P.-fractle, waarmee
vast zou staan, dat een verder werken op de basis der overeen
komst aan de Commissie-Generaal mogelijk gemaakt zal wo:den.
We hebben trouwens de vorige week al eenlge malen als onze over
tuiging uitgesproken, dat er geen sprake zou zijn van formeele
afwijzing van Lnggadjati. Zwaarderïigt de vraag, of in Indonesië
het accoord plus de onafsclielde lijke toellichtinrs n uiteindelijk
aanvaard zullen worden, SJahrJr en de zijnen hebben de neiging,
om slechts te spieken over de naakte overeenkomst en dan de
beteekerjs daarvan nog te minimal seeren. Doch dat is lang niet
t zelfde wat onze regeerirg heeft aanvaaid er, waaraan thans oolc de
Kamermeerderheid haar zegen gaat geven.
ten. De heer Ruys heeft bezwaar
tegen de voorgestelde positie van
de Kroon, zag co geestelijke belan
gen niet voldoende veilig gesteld
en meende, dat van een eensgezin
de uitvoering van het accoord wei
nig sprake zou zijn. Gezien het feit,
dat tal van volken in Indië niet
in staat zijn hun eigen lotsbeslis-
slng in eigen hand te nemen, vond
htj een vast rijksverband voor de
hand liggend en vraagt hij dan ook
behoud van het aan de omstandig
heden van het huidige tijdsgewricht
aangepaste koninkrijk.
Onaanvaardbaar zegt de C.H.
Wat moet de Kamer met dit stuk
doen?, vroeg de heer T 1 1 a n u s
(C H.) zich daarna af. Hel kan niet
in s'cmming gebracht worden, ten
zij de regeering het verlangt; het
zal ock de Koningin niet ter tse-
kening worden geboden en hij be
twijfelde, of de Raad van State er-
over was gehoord. Hij vend liet al
met al maar een rammelend geval,
en was van mesnlng, dat de C. G.
den verkeerden weg was opgegaan,
doordat ze z'ch teveel op een theo
retisch denknlan en te weinig on
i'e realiteit h'd gebaseerd. Naar
zijn opvatting kon het ontwerp niet
worden, aanvaard.
Communlsteif willen meer.
De communistische heer Stok-
v i s betreurde het met den heer
Tilanus, dat de bindende notulen
niet aan de Kamer zijn voorgelegd
en vond, dat men tot een erkenning
de facto en de jure niet alleen van
de regeering, maar ook van de re
publiek moest komen. v
Nadat de heer van Walsutn
(P. v d. A.) tenslotte nog op en
kele vai» Christelijke zijde geuite
bezwaren was ingegaan, en zijn
partijgenoot, de heer P a 1 a r ver
zekerd had door dik en dun ach
ter het accoord ie staan werd de
prefereerde haar gezin
r\E INCARNATIE van de ware
Amerikaansche vrouw, de
deugdzame echtgenoote, da toege-
wijde moeder en dappere huls
vrouwdat is de eenige en ware
„Miss Amirika" schreef een New-
Yorksch dagblad over Jane Pol-
lach die ts Jack~on, Califomië,
tot „Miss Amerika" 1947" uitgeroe
pen werd.
Jar.e Poilach, een knappe, jonge
vrouw van 24 jaar, Is moeder van
vier. -kinderen. Alle dagbladen der
Ver. Staten onderlijden de sym
pathieke verklaring, waarmee zij
de premie van 2500 dollars afwees,
omdat zij ni-t wilde deelnemen
aan de gebruikelijke rondreis van
zes maanden: ,,lk ben veel te geluk
kig met mijn man en kinderen, om
zo ook maar één dag te verlaten,
al zou men mij een millioen dol
lars aanb'eden".
TTIT DE BERICHTEN omtrent
de militaire situatie in Indo
nesië blijkt, dat in de cmgevmg van
Medan de activiteit van .sluipschut
ters weer aan het toenemen is. Een
zuiveringsactie bp Padang leverde
een buit van 44 personen op, allen
verdacht van moord en het werpen
van handgranaten.
Een overval op een Nederland-
sche patrouille ten N.O. van Ban
doeng kostte onze troepen 1 slacht
offer. Ook bij de zuiveringsopera
ties ten Oosten van Semarang,
waarbij aan beide zijden van ar-
vergadering een kwartier voor het tillerie werd gebruik gemaakt, viel
middernachtelijk uur tot vanmid- aan onze zijde een doode en een
dag 1 uur verdaagd. zwaargewonde te betreuren.
TN Gilze-R-ijen, Eindhoven, den
Helder en in Twente vroor het
Maandag het hardst, namelijk 10
graden, zoo werd gisterenavond ge
meld. maar Londen moest er ai
evenzeer van lusten. Hier, zoo goed
als in Parijs, Berlijn en zelfs in
Bclogna (Italië) sneeuwde het.
Toch bleken de temperaturen
gisteren sterk uiteen te loopen. In
de twee noordelijke provincies
vroor het bijv. maar 4 graden. Dat
was heel wat anders dan in Koly
ma Taiga in Noord-Siberië. Daar
daalde de thermometer tot 70,2 gr.
onder nul. Men noemde het de
koudste plaats ter wereld. Indien
iemand er aan mocht twijfelen,
laat hij eens een reisje onderne
men. Mocht men er echter troost
uit willen putten, dan herinnere
men zich, dat strenge heereu nooit
lang regeeren, volgens den volks
mond.
■ptEN ONAANZIENLIJK plaats-
je in Drente is plotseling op
aller lippen gekomen door een
historie, zeo romantisch als men
zcu gelooven alleen in boeken te
zullen vinden. Een boer, zonder
ling, leelijk en rijk, heeft een jon
ge vrouw al zijn bezitingen, ter
waarde van f 100.000 nagelaten,
cmdat zij een keer tegen hein ge
lachen heeft.
yoo begint een verhaal in ,,Pa-
rooi" en dit blad vertelt dan
dat de gelukkige, Tinl Wleringa uit
Idc. een vlek nabij Vries, op 17-
jarigen leeftijd eens met haai' va
der op de boerderij van Asse Pol
ling was gekomen om hem met
dorschen te helpen. Hij was een
zwaar gebouwd, een schonkig, een
leelijk man, wiens gezicht door
pokken en puisten zoo geschonden
was, dat het niet plclzierig was er
naar te kijken. Arm was hij niet.
Hy bezat huizen en landerijen,
waarvan hij regelmatig de pacht
inde en teen men, nadat hij veer
tien dagen geleden overleden was,
zijn testament opende, hl eek hij
niets nagelaten te hebben aan zijn
familie een nicht en een neef
maar alles aan Tini Wicringa. die
thans de vrouw is van een onder
wijzer in Bedum.
JLJevrouw Hardenberg-Wieringa
weet zich van haar glimlach
niets meer te herinneren. Het moet
dan gebeurd zijn toen ik met mijn
vader ging helpen om te dorschen,
vertelde zij Zij praat er verder niet
over en even terughoudend is de
familie van wijlen boer Polling.
„Hy hebt ons niet gout edoan" zegt
de nicht.
Op een regenachtigen dag is de
man begraven. De lykkoets werd
slechts gevolgd door een sjees en
daarin zaten de ouders van het
meisje en haar schoonouders. Fa
milie Van den overledene was er
niet, nocht het meisje, dat gela
chen had.
J \K TWEEDE KAMER nam Maan
dag een motie Serrarens aan,
waarin geconstateerd wordt dat de
vei'leenlng en intrekking van ver
gunningen volgens de wet autover
voer personen dient te geschieden
en de regeering wordt uitgenoo-
digd zoo spoedig mogelijk het
vierde uitvoeringsbesluit te laten
vervallen, de loopende vergunnin
gen te laten doorloopen en een
herzieningsprocedure te scheppen,
voor hen. wien sedert de bevrijding
een concessie is ontnomen.
TTit de gegevens, welke liet KNMI
te de Bilt uit verscheidene
plaatsen ontving, heeft het Maan
dag om 9 uur resp. 12 uur het vol
gende beeld in graden Celsius van
TN DORDRECHT zal een dezer
dagen uit Duitschland per schip
aankomen ongeveer 1009 M3 rond
hout. Deze pending is de eerste van
een reeks, welke in totaal voorloo-
pig ongeveer 103.000 M3 hout zal
omvatten. De Nederlandsche regee
ring heeft met de autoriteiten van
de Fransche bezettingszone in
Duitschland een contract gesloten
waarbij Nederland 100.000 M3 hout
op stam in het Schwarzwald heeft
gekocht. Deze boomen worden door
Nederlandsche arbeidskrachten ge
veld en als stammen naar Neder
land vervoerd, om hier te worden
gezaagd.
Op het oogenblik werken in Rel-
chental omstreeks 100 Ned. arbei
ders, Een groot aantal vrachtwa
gens en enkele tra ctoren zijn inge
schakeld voor transportwerkzaam
heden
Het is de bedoeling, t.z.t. tot een
wekelljksche productie van omslr.
4000 M3 rondhout te komen. Tpt
nu toe is rond 20.000 M3 hout ge
kapt.
de heerschende vorst samengevat
Twente 10 gr. resp. 7 gr. Den Kei
der S gr. resp. 10 gr. Vlissingen 7
gr. resp. 5 gr De Bilt 9 gr. resp.
6 gr Schiphol 6 gr. resp. 5 gr. E nd
hoven 10 gr resp. 7 gr. Leeuwarden
9 gr. resp. 4 gr. Groningen 7 gr.
resp 4 gr. Beek (L.) 9 gr. resp, 7
gr. Gilze-Rijeu 10 gr. resp. 8 gr
Tiet IJssehneer blykt Zondagnacht
al met grondijs te zijn dic'at-
geloopen, terwijl Ameland geïso
leerd is Te beginnen met Woensdag
zal er om den anderen dag een
luchtverbinding door de Ned. Lucht
strydkrachten worden onderhou
den De scheepvaart ondervindt
trouwens in menige vaart hinder
van het os, zij het, dat vele vaar
wegen nog onbelemmerde vaart toe.
laten.
TAE FINANCIERING van het her-
stel van door oorlogsgeweld be
schadigde boerderyen zal voortaan
op dezelfde wijze geschieden ais voor
het herstel van woningen.
Dit beteekent 1. dat schade be
neden f 3000 (huidige prijzen en
geldend v. de boerderij als geheel)
voor 100 procent of 75 procent door
het rijk wordt vergoed. De herstel-
rekeningen moeten, betaald of on
betaald. door den betrokkene bij
het bevoegde wederopbouwbureau
worden ingediend. 2. Schade boven
f 3.000 in ieder geval, al naar ge
lang van de flnancleele draagkracht
van den betrokkene, tot dit bedrag
of tot f 2250.— door het rijk wordt
betaald.
Herstelkosten boven f 3000 kun
nen worden gefinancierd door mid
del van overbruggingscredieteu. In
lichtingen hierover verstrekt het
bevoegde wederoubouwbureau. Wel
licht ten overvloede zij nog ver
meld, dat men zich voor den her
bouw van vernielde boerderijen
moet wenden, tot de onderschei
dene ravonbureaux van den dienst
wederopbouw boerderyen.
TTORLOGES zullen voorfoopig niet
distributievrll worden, wordt
van bevoegde zijde gemeld.
