tijdens een hotelbrand
MILITAIREN WILDEN
4 AANSLAGEN PLEGEN
.Ij side tafereele
Nederland in Oorlogstijd"
Bijzondere Politierechter
Middelburg
Uit angst werden 2 bommen in het
water gegooid, terwijl 1 onderweg
ontplofte
Missie- Boeken - Actie
Langs den weg
Hel (jfansiuimmer
Hotelgasten kropen langs gévelrichels
om zich in veiligheid te stellen
IN ATLANTA brandde Zaterdag een hotel tot den grond toe af, meld
den wU Maandag. Het was een hotel, dat 15 verdiepingen hoog was
en 194 kamers telde, die allen bezet waren. Daar de brand in de be
nedenverdieping begon, verkeerden aanstonds alle gasten in groot le
vensgevaar. Wilde tafereclen speelden er zich dan ook af. In het „Vrfle
Volk" laren wij daarover het volgende:
pELUKKIG waren er sommi-
ge gasten, die het hoofd
koel hielden en anderen er van
konden weerhouden zonder
meer naar beneden te springen
anders wat het aantal slacht
offers nog grooter geweest.
Toen de brandweer na net
alarmsignaal arriveerde en lad
ders tegen de onderste verdie
pingen zette, maakt zij de
gasten op de hoogere verdie
pingen duidelijk, dat hulp in
aantocht was. Dit kalmeerde
de paniekstemming even, doch
toen de vlammen steeds hooger
opsloegen, sprongen de onge-
lukigen toch in massa naar be
neden, met de bedoeling tereent
te komen in het net dat ge
spannen was Velen sprongen
er echter naast. Een moeder
wierp haar twee kinderen van
de zevende verdieping naar be
neden en volsrde z°lf: alle drie
waren dooc,
Sommigen kwamen op 't idee
hun lakens en badhanddoeken
aan elkaar te knoopen en met
behulp daarvan te trachten he
fteden te komen De eerste, die
dit probeerde, was een veertien
jarig meisje; zij hing een oogen
blik aan dit geïmproviseerde
touw maar toen viel zij naar
beneden Een der andere gas
ten kwam er beter af; hij was
met zijn vrouw op de vijftiende
verdieping en door middel van
twee aan elkaar geknoopte la
kens bereikten zij de veertiende
verdieping. Daar werd het ech
ter zoo heet. dat zij terug moes
ten. Langzamerhand werd het
evenwel ook in hun kamer
steeds peeter. zoodat zij ook
hier weg moesten Zij kropen
op de vensterbank en kwamen
zoo in de kamer naast hen
waar zij nog een echtpaar aan
troffen, dat zich bij hen voeg
de. Zoo bewogen zij zich voort
van de eene kamer naar de
andere
Meegesleurd.
De vrouwvan hun metgezel
kostte deze klimpartij het le
ven; een meisje, dat van het
dak afsprong, nam haar in haar
vaart mee en belden vielen te
pletter. Ten slotte bereikten
de anderen een hoekkamer bui
ten het bereik der vlammen,
waar zij twee bange uren door
brachten, waarna de brandweer
hen wist te bereiken en in vei
ligheid te brengen. De man. die
zijn vrouw verloren had, kon
niets meer zeggen.
Een ander echtpaar wist zich
te redden door zich met lakens
van de vijftiende verdieping te
laten zakken naar de achtste.
Hier vatten hun lakens vlam,
doch het echtpaar kon wor
den weggehaald door de brand
weer. Een kind van twee Jaar
werd door de ouders op de vijf
de verdieping buiten het raam
gehouden, tot een brandweer-
De brandweer was van meening
dat velen gered hadden kun
nen worden, als zij ln hun ka
mer gebleven waren. Een be
jaarde vrouw, die natte hand
doeken om de deur van haar
kamer had bevestigd, werd vier
uur na de ontdekking van den
brand uit haar kamer gedra
gen en ln veiligheid gebracht.
De Lijken werden overge
bracht naar een klein lijken
huisje, dat slechts voor twin
tig lijken plaats bood Het
huisje kreeg het aanzien van
een slagveld, met dooden over
al verspreid; sommigen op plan
ken, anderen in manden, nog
anderen neergelegd op den
vloer, soms boven op elkaar,
waar er geen ruimte meer over
was Vele familieleden en vrlen
den van vermisten kwamen vol
angst kijken, en ongeveer Iede
re tien minuten werd een lijk
geïdentificeerd. Smartelijke too
neelen speelden zich hierbij af
Zooals wij reeds meldden von
den 130 menschen den dood en
man het overnam en met de werden 100 min of meer ern-
ouders veilig beneden bracht stlg gewond.
De bomaanslag te Den Haag
c
Een historische tentoonstelling
te 's Hertogenbosch
3
f)E TENTOONSTELLING „Ne-
derland ln Oorlogstijd", uit
gaande van het bekende Rijks
instituut voor Oorlogsdocumen
tatie. is een unieke verzameling
van de meest origlneele histori
sche documenten uit Neder
lands jongste verleden. Indruk
wekkender dan welke veraets-
film ook geven hier autentieke
documenten zooals origineele
brieven van Generale Staven,
van Hitier, Goebbels, Mussert
e-a-; foto's van oorlogshande
lingen, concentratiekampen;
origineele dagboeken, brochures
illegale bladen enz- enz. een
suggestief beeld van den strijd,
de onderdrukking, het Hjden, 't
verzet en de bevrijding van het
Nederlandsche volk in een van
do meest dramatische periodes
var. zijn geschiedenis. Na Over
ijssel en Limburg waar zij dui
zenden bezoekers trok, wordt
thans Noord-Brabant in de ge
legenheid gesteld deze groots
MERKWAARDIG MOTIEF
DER DADERS.
VOOALS WIJ REEDS meld
den zyn drie militairen uit
de Haagsche Frcderikskazcrne
gegrepen in verband met de bom
aanslag by de familie de Boer
te Den Haag. Uit de rerhooren
is komen vast te siaan, dat nog
drie families op Sinterklaas
avond door dergelijke surprises
bedreigd zijn geweest. Een hoofd
officier van het Ned. leger uit
Ams'erdam is aan den dood ont
snapt omdat de helsche machi
ne, die naar Amsterdam ver
voerd werd onderweg ontplofte.
De dader van de aanslag te den
Haag heeft angst gekregen en
heeft twee andere bommen
niet aan twee Haagsche adres
sen bezorgd doch bij Delft in
het wa'er geworpen.
Het complot bestond uit c-en 28
jarigen sergeant der technische
troepen A. de Boen, wachtoomman
dant van da Frederikskazeoie en
zijn twee ordonnansen den 18-
Jarisen soldaat J. van Haastrecht
en den 28-jarigen korporaal J. Pe
terse Het staat vrijwel vast, dat
meerdere militairen vaar de plan
nen moeten hebben afgeweten,
doch met arrestatie van de drie
genoemden zijn de daders en me
deplichtigen van den uitgevoerden
tomaanslag gegrepen.
Reeds in Juli van dit jaar
werd het plan opgevat om een
De 28 jarige mej. D. M. de H,
zonder beroep te Clinge, thans
gedetineerd, verkocht of liever
gezegd lokte den verkoop Jit
van een groot aantal tabafcs-
kaarten. Aan den verkoouer
deelde zij mede dat deze mee
kon deelen in de winst als deze
voor haar en duizendtal tabaks
kaarten verkocht
Eisch 2 maanden gev. straf
met aftrek voorarrest. Uitspraak
5 weken gev. straf met aftrek
preventief, wat voor deae ver
dachte onmiddellijke Invrijheid
stelling beteekende.
De 56-jarige M. de B., koop
man te Goes, kocht zonder bon
nen op 11 September 1946 bijna
4 KG. margarine, wat hem oe
halve die inbeslagname daar
van kwam te staan op een geld
boete van f 300,subs. 3 maan
den hechtenis met verb, verkl.
De cisch was f 400,boete subs
3 maanden hechtenis met verb,
verklaring.
De 32-jarige J. de C., land
arbeider, veerde in 400 'francs
aan' bankbiljetten. Dit geschied
de op 24 December 1945 en op
31 Maart 1946 voerde hij f 350,-
aan bank- en muntbiljetten i
alles in strijd met de deviezen-
bepalingen.
Eisch 2 weken gevangenis
straf. Uitspraak f 60boete,
subs. 20 dagen hechtenis met
verbeurd verklaring.
De 27-jarige A. A- D, manu-
facturier te Oud - Vossemeer
kocht op 9 December 1946 in
Bergen cp Zoom ongeveer 2 K g.
Belg. tabak, wat hem behalve
deze tabak f 125,boete subs
25 dagen hechtenis kostte.
Bij den 40-jarigen H. W. M.,
voorman te Goes vonden de con
troleurs CCD in October 1943 een
varken van meer dan 25 k g.
dat deze persoon in strijd met
de voorschrifent voorhanden
had. Het beestje woog 155 kg.
en werd inbeslaggenorr-en,
Eisch f 50,boete subs. 20
dagen hechtenis en verb- verkl.
Uiispraak f 40,boete subs. 20
dagen hechtenis met verb,
verklaring.
Hetzelfde was het geval bij
den veilingsdirecteur J- C. te
Goes- Hier woog het beestje 137
k.g. Ook dit werd inbeslaggeno-
men. Eisch f 150,boete sua,
25 dagen hechtenis.
Uitspraak f 100.boete suos-
25 dagen hechtenis.
aantal menschen uit den weg te
ruimen. Ontevredenheid met da
berechting van politieke delin
quenten was hiervan de oor
zaak.
Sergeant de Boer gaf op 5 De
cember vier paketten met ontplof
baren inhoud aan Peterse. De
adressen, waar deze paketten
moesten worden bezorgd waren
bekend. Peterse overhandigde een
c.er paketten aan van Haastrecht,
die opdracht kreeg dit aan het
adres van een hoofdofficier te
Amsterdam af te leveren.
Deze hoofdofficier stond bq
de leden ran het complot niet
als „politiek fout" aangeschre
ven, doch werd een minder pret
tige figuur geacht en moest
daarom verdwijnen.
Van Haastrecht deed zijn bom
in oe zijtasch van zijn motor en
vertrok naar Amsterdam.
Onderweg kreeg hy angst. De
torn was gemaakt van een Engel-
schei» handgranaat waarop een
fleschje benzine was gemonteerd.
„Trek maar aan liet touwtje als
je het zaakje aflevert" was zijn
instructie doch van Haastrecht
begreep wel, dat vier seconden na
dit trekken de granaat uit elkaar
zou vliegen.
Onderweg stono sergeant Vrijer
te liften. Van Haastrecht nam
hem op liet zadel mee, terwijl hy
zelf op de tank ging zitten. Op
24 K.M. van Amsterdam, omstreeks
kwart over vier in den middag,
ontplof re het Pakket in de ach-
tertascli.
Sergeant Vrijer werd door
zeefd van de scherven. Van
Haastrecht kreeg scherven in zyn
rechterarm. Onder het voorwend
sel. dat hy alles aan zijn com
mandant moest rapporteeren liet
hy zijn gewonden krygsmakkér in
oen steek en reed terug in de
richting Leiden. Zijn achterband
w.as echter door scherven lek ge
slagen. Van Haastrecht hield een
wagen aan, die zyn motorfiets mee
naar den Haag nam. Zelf liftte
hy met een p rticuliere auto naar
Leiden, waar hij zyn arm liet ver-
bnideri voorgevende dat hy met
zijn motor geslipt was en in het
grint terecht was gekomen.
Inmiddels was korporral Peter
se met drie paketten naar huis in
Delft gereden. Zyn vrouw zag dr
paketten. Later is hy terug naar
oen Har.g gereden, waar hy op de
Prinsegracht aan twee personen
verzocht een der geadresseerde pa
ketten by de fam. Boer af te ge
ven. Daarna reed hij met vol gas
weg. Zeven minuten later vond de
ontploffing ty Boer plaats, waar
bij drie dooden en twee gewonden
zijn gevallen n.l. de heer en mevr
de Boer en bun 17-jarige dienst
bode.
Na dezen aanslag heeft korpo
raal Peterse niet meer den moed
gehad de andere paketten af te
geven. Hij reed naar Delft en
wierp ze daar in het water.
In de radio-nieuwsberichten van
acht uur werd de bomaanslag op
da Prinsegracht gemeld. De vrouw
van Peterse begreep onmiódeliyk,
cait haar man tij den aanslag be
trokken moest zijn. Zr had im
mers de paketten gezien.
rje Haagsche politie bgigon dade-
deiyk met het onderzoek. In
den beg-nne dacht men aan een
vriend van de dochter van het eer
s.e slachtoffer, de zoowel cle heer
Boer als zijn oochter telefonisch
minder vriendelijk bejegende naar
aanleiding van een geënsceneerde
ontvoering van de laatste. HU werd
gearresteerd en deugdelijk ver
hoord. Het bleek, aa't hij n.ets met
de zaak te maken had. Tijdens het
verhoor werden hem namen van
hem bekende militaire motorry»
uers gevraagd en hy noemde o.m.
den naam var. Haastrecht. Deze
was echter op het tydstip van den
aansla,g te Leiden, waar hy ver
bonden werd na een motor-ongeluk
Dat «liti stond stond vast
Ket alibi van van Haastrecht
stono echter niet langer vast. toen
de gewonde sergeant de Vrijer, die
door een particulieren chauffeur
naar 'n Ams.erdamsch ziekenhuis
was vervoerd vol granaatscherven
bleek te zitten.
Deze vertelde, dat de roo.or-
ryder, dia hem gelift had, van
Haastrecht heette. Maandag
middag onu/Jreeks twee uur
werd van Haastrecht goarres
seerd en viel na een ïerhcor van
enkele uren door de mand. Hij
noemde ooi; de namen van de
andere leden van het complot.
De recherche arresteerde met
medewerking van de militaire auto
rlteiten sergeant de Boer en kor
poraal Peterse. Na een langdurig
verhoor bekenden ook deze. Nauw
keurig onderzoek in de w-chtpost
van oe Frederikskazerne leverde
ojn. een fleschje groene inkt op.
Met deze inkt waren de adressen
op die bompaketten geschreven.
Den korporaal Peterse werd ty
zyn verhoor gewezen op het nsioo
dat by den aanslcg op den heer
Boer ook andere slachtoffers vie
len. „Mevrouw Boer wws ook heele
maal fout" was zyn commentaar.
„Maar het dienstmeisje dan?"
vroeg men hem. „Dat is het risico
van het vak" antwoordde Peter-
te. „Ik heb in oorlogstyd honder
den menschen gedood". „Hy was
lid van een illegale groepeering).
By het onderzoek, dat pog wordt
voortgezet kwam aan 'het licht,
dat by de bevrijding tegen den
heer Boer een aanklacht by de
PRA werd ingediend omdat deze
o.m. betrokken zou zyn geweest
by het opruimen van duiven in de
Residentie. Men wist eigenlijk ver
der niets van den heer Boer, doch
nam aan, dat hy '.fout' was.
In dienst van de geloofsver
kondiging zijn boeken even noo
dig als nuttig. Voor de missiona
rissen, de inlandsche semina
ries en scholen: studieboeken,
apologetische lectuur, boeken
voor geestelijk leven. Voor volks
bibliotheken, ziekenhuizen en
andere instellingen: onnpan-
ningslectuur. Er moet een ach
terstand worden overw onaen.
Wie daaraan mee wil wc; ken
kan boeken zenden of zich als
vast medewerker opgeven voor
de Missle-Boeken-Actle. welke
gevestigd Is ln het Groot Semi
narie te Hoeven.
opgezette tentoonstelling te be
zichtigen. Deze tentoonstelling
is niet bedoeld om onze nieuws
gierigheid te bevredigen, maar
om ons te confronteeren met
hetgeen we in die bewogen ja
ren hebben gezien, gehoord en
gelezen en doorleefd; te con
fronteeren ook met de heilige
voornemens, welke we toen heb
ben gemaakt; te confronteeren
tenslotte met het besef van sa-
menhoorigheld, dat we allen
toen in ons voelden leven. Deze
tentoonstelling zal den bezoeker
een oogenblik stil maken en ln
zichzelf doen keeren. Zij zal zijn
moreele kracht en zijn besef
van nationale verbondenheid
versterken. Aldus zal de bezoe
ker, innerlijk gesterkt, er van
doordrongen worden, dat hij
met de vervulling van zijn plicht
op welke maatschappelijke
plaats hij ook moge staan, me
dewerkt aan een gemeenschap
pelijk ideaal: de herrijzenis van
ons dierbaar vaderland
De opening.
TAe officieele opening zal plaats
hebben Vrijdag 13 Dec. 's-
middags in het Museum van het
Provinciaal Genootschap voor
Kunsten en Wetenschappen. Be-
thaniëstraat 4. te 's-Hertogen-
bosch. alwaar zij van 14 tot 29
December voor het publiek blijft
opengesteld Naar wij vernemen
heeft de Inspecteur van het
MiddelbaarOnderwijs er zijn
instemming mee betuigd, dat in
hft bijzonder de leerlingen van
de Middelbare Scholen in Noord-
Brabant worden aangespoord
deze tentoonstelling te bezoeken-
TN STRIKTEN zin heeft zich
wat hieronder volgt niet
„langs den weg" afgespeeld,
maar omdat men niet voor iede
re belevenis een apart „kopje"
kan ontwerpen, zullen de lezers
met de gewone rubriceering ge
noegen dienen te nemen.
Het gebeurde op een muziek
uitvoering. Het was een van die
evenementen waarvan eer der
tien in een dozijn gaan. Een
menigte goed willende, maar
nog niet voldoende geschoolde
amateurs en een vakkundig di
rigent, die echter, om zijn eigen
na3m op peil te houden, te
hoog had gegrepen en met stuk
ken kwam. die ver boven de
krachten van zijn medewerkers
(sters) lagen en dus vermoord
werden.
Daarnaast een zaal met toe
hoorders. die er eigenlijk niets
aan vonden en zich stierlijk ver
veelden. maar dit niet durfden
bekennen aan elkaar, eensdeels
om gevoeligheden te ontzien, an
derdeels om niet het gevaar te
loopen door „kenners" voor on
deskundig te worden gehouden.
Waar de ooren niet genoten,
zochten de oogen afleiding en
zoo concentreerde de aandacht
zich op de open en toe gaande
monden in de hevig-ernstige ge
zichten van zangers en zange
ressen en vooral ook op den di
rigent zelf, die aller ter eere zich
wederom ln zijn smoking bad
gestoken en zulke woeste bewe
gingen met beide armen maak
te, dat men ln de meening ver
keerde dat hij pogingen deed om
vliegen zonder motor te leeren.
Ook aan dezet. gezelligen
avond kwam een einde en schui
felead door het middenpad naar
den uitgang, hoorden wij een
merkwaardig tweegesprek.
„Dat eerste stukje was toch
wel lief hé", opperde een dame,
wier mondhoeken nog de sporen
droegen V3n haar tusschen de
bedrijven door versnoepte cho
colade-rantsoen.
■Daar hadden ze het bij moe
ten laten." antwoordde de heer
sarcastisch.
„Neen. zonder gekheid, wat
vond jij nou 't glansnummer?"
„De broek van den dirigent".
was het onverwachte, nuchtere
bescheid.
Stil stil. maande de dame aan-
1 Het was te laat!