Wat gaat er met Moerdijk
gebeuren
Aan den vooravond
der beslissing
.RS!
DT
IEL
1ESSEN
Fascisme
olhoek
SDEN!
TWEEDE BLAD
OR
K.jeugd
^man-Kaas
bilisten.
t.K. Meisjesschol
Hengstenkewriiifïen
steekt den kop op
DE SPRIETATqOM
jpen, schorten en
9
No. 636
WOENSDAG 4 DECEMBER 1946
205-O
partij TRIPLEX
alle maten.
i 214, 31^ en 5 cM
met" vrachtwagen
921-0
I^U DE BESLISSINGEN omtrent
het accoord van Cheribon vlak
voor de deur staan, verdubbelt zich
het aantal manifester en oproepen
tot het Nederlandsche volk. En ook 0nder punj j stuiten we al dade<
hetgeen dg clausule ajs deelgenoo
van het Koninkrijk". Deze wordt
wikkeld; het uitblijven van deze
invrijheidstelling zou een beletsel
vormen voor den verderen voort
gang der besprekingen.
burg Ta) pqpfi begint nu het raden naar nevgeeu m op"de clausule „als deelgenoot
BURG, Tel. 2526 er m de besloten kringen van Ml- n h koninkrijk". Deze wordt
nisterraarl en fracties is besproken _Qo0l oe cvereellkomst van cheribon
'Z Z. losgeiaven, a! betougf de Commissie
ja* kO
ader koopvergunnlng
eerzeefden 110 x 60
45 en 60 m.m.
TENMOLENS, ZAK-
HaI STALEN
902o
1 LAMSWAARDE
DENIS verteld
IS en P. BROOS
:henen ad f 1.90
EKLICHT
DDELBURG
957—0
bevoegde kringen." Duidelijk ach
ten we intusschen wel door hetgeen
e prijzen en steeds
Profiteert hiervan
in: 953
BREDA
.opt mosselen, merk:
Iv
mate voorradig bij:
943—0
heli tondel
R EEN KLEINE
BEDDEN TER
EMEN.
945-0
brum te Goes.
am;
a riem;
[elder.
rhutssingel 24 A rood
920—°
ESCHIKKiNG EEN
E R W A R M ERS
936-0
N—WAGE
TELEFOON 6'
vaarvan eene met I100....
an volgen. Brieven v
)OR P. PREIJERS
na oproeping.
Generaal dat de Unie een even
hechten band zal opleveren. De ar-
het ANP mededeelde dat het Ka- nten daarvoor zullen'in het
Hm Af. Ha nrvmmic;Rip~npnftrjiJil pn
binet de Commissie-Generaal en
haar werk niet zonder meer des
avoueert. Het zal immers in over
leg met de C.G. heden zijn stand-
parlementaire debat wel stevig aan
den tand worden gevoeld.
Punt 2 is niet actueel meer, doch
punt bepalen. Dat daarbij ook van punt 3 is het niet minder dan in
te voren reeds gepolst is naar de Mei jl: Er zijn symptomen, dat
meening der voornaamste fracties, men van bepaalde zijde deze Rijks-
ligt voor de hand.
We hopen nu maai-,
Regeeringsverklaring de
volledig op tafel worden gelegd.
Dit is een aan
gelegenheid, waar
mee 't Nederland
sche volk zoo in
tens meeleeft, dat
slechts de grootst
conferentie wil bagatelliseeren. wil
dat in de verlagen tot een soort van re-
kaarten grstreermachine, die niets verande
ren kan aan hetgeen vooraf werd
bekokeréld. Hiertegen nu dient te
worden gewaakt.
Roep om
openbaarheid
In de koninklijke
rede van 7 Decern
ber 1943 werd aan
deze Rijksconfe
rentie 'n gewich-
mogelijke openbaarheid althans in tige taak toebedeeld. Die konink-
één opzicht bevrediging kan schen- lijke rede blijft ons richtsnoer, zei
ken Prof. Romme.
We kunnen ons moeilijk voorstel
len dat de overeenkomst zonder
meer met een gunstig advies aan de
Staten-Generaal zal worden voor
gelegd.
We hebben zoo het vermoeden,
dat ze voorzien zal zijn van nadere
uitleggingen, dat er strikte voor
waarden zullen worden gesteld,
welke by een verdere uitwerking
van het accoord in acht dienen te
worden genomen.
Wellicht dat van de Staten-Ge
neraal uit dusdanige voorwaarden
ook in een motie óf iets dergelijks
zullen worden vastgelegd, gelijk in
dertijd op 3 Mei de motie-van Poll
de machtiging tot verder-onder-
handelen vergezeld deed gaan van 'n
aantal richtlijnen.
Belangwekkend is het, deze richt-
lijnen aan de hand van hetgeen
er thans geschiedt, nog eens naar
voren te halen:
1. Aan het Nederlandsch-Indi-
sche gebiedsdeel behoort als deel
genoot van het Koninkrijk een
autonome, bestuursvorm te worden
toegekend.
2. De reeds lang In gang zijnde
besprekingen moeten ook met
vertegenwoordigers van de buiten
gewesten worden gevoerd.
3. Het is gewenscht de reeds ge-
ruimen tijd in voorbereiding zijn
de Rijksconferentie zoo snel mo
gelijk bijeen te roepen.
4. By de vormbepaling der
autonomie behoeft eenigerlei re-
publikelnsche vorm voor het in
wendig bestel 'an het autonome
gebiedsdeel of van een zijner on-
derdeelen, mits gezuiverd van Ja-
pansche mvloeden, niet bij voor
baat uitgesloten te worden
geacht.
5. Bij de voortzetting der be
sprekingen dient vast te staan,
dat de thans in gang zijnde in
vrijheidstelling van de nog in in-
terneeringskampen vastgehouden
Nederlandsche onderdanen snel
en regelmatig zal worden afge-
Punt 4 is al gerealiseerd. Alleen
is er nog een vraagteeken te zet
ten bij de zinsnede „mits gezuiverd
van Japansche invloeden"....
Punt 5 echter dunkt ons nu ook
van groot belang. We hooren mo-
merteel niet veel meer over dien
afvoer van geïnterneerden. Er is
sinds Mei wel allerlei stagnatie ge
weest. Den laatsten tijd zijn de
klachten daarover verstomd. Doch
onze correspondent in Batavia
maakte melding van een steeds
slechter behandeling dier geinter-
neerden ondanks het toezicht van
het Internationale Roode Kruis.
Een openlijke, onverbloemde ver
klaring omtrent den stand van het
geïnterneerden-vraagstuk mag de
Kamer toch zeker verlangen.
Onverminderd moet gelden, ge-
looven we, de strikte voorwaarde,
dat er niet verder onderhandeld
kan worden, als de invrijheidstel
ling nu niet heel spoedig volkomen
wordt afgewikkeld.
MUe schreven dit alles in de ver
onderstelling die voor ons
ook een vermoeden is dat de de
batten in de Staten-Generaal zul
len worden gevoerd op basis van
aanvaarding-onder-voorwaarden.
Wordt deze veronderstelling, dit
vermoeden niet bewaarheid, gaat
Cheribon mitsgaders de C.G. van
de politieke kaart, dan ontstaat een
toestand, die volstrekt onoverzich
telijk is. De weerslag hier en in
Indië en op het internationale vlak
zou enorm zijn.
Dat risico is dan slechts te wa
gen, als men in eer en geweten
overtuigd is, dat het algemeen wel-
zyri van de volken hier en overzee
er by gebaat is, althans minder door
geschaad wordt dan door aanvaar
ding van het Cheribonsche accoord.
We moeten bidden, dat geen
slimme politieke berekening, geen
verhuld eigenbelang, geen door po
litieke emotie beneveld oordeels
vermogen, doch slechts eer en ge
weten den doorslag zullen geven
bij de te treffen beslissing.
Een foto van de verwoestingen te Moerdijk, genomen even na
de capitulatie.
zal hei een onbecïtsèi/eisd
plaatsje blijven?
tl
■vrEDERLAND herstelt zich. Het
economisch leven wordt op
gang gebracht. Het snelverkeer
neemt naast het drukke militaire
verkeer weer toe. Maar de voor
naamste schakel tusschen Noord
en Zuid is verbroken De Rijks
waterstaat grijpt to- In afwach
ting van de -herstelling van de
vernielde aanlegsteigers van de
vroegere veerponten die eveneens
onbruikbaar zijn, wordt een nood-
veer ingesteld Meer dijk begint
weer te leven. Ook de spoorwegen
vinden er weer hun eindpunt De
reizigers worden van hier naar en
V2n Zwyndrecht vervoerd. Als de
vroegere veerbooten weer in de
vaart zijn Hjkt de oude toestand
teruggekeerd Alleen is het dorp
overzichtelijker geworden. Wéér
rij-en zich de auto's wéér is er
drukte.
In de verte spelen onze brug
genbouwers met spanningen en
stukken van kapot geslagen brug-
sp nten als een jongen met zijn
meccano. 1 Januari 1946 rUdt
het snelverkeer weer over de pro
visorisch herstelde brug Het is
een wonderlijke verbinding van
spanningen dar spoor- verkeers- en
Engelsche hulpbruggen.
Noord cn Zuid verbonden.
TVTAAR Noord en Zuid zijn weer
verbonden De spoorwegen
vervoeren nu hun reizigers per
vrachtauto en in Au?us, us rijdt
ook de trein weer over de brug.
Het is wéér stil op Moerdijk.. Het
zijn weer alleen de schokkers, die
wat vertier in de haven brengen.
De geschiedenis herhaalt zich Hoe
lang zal de toestand op Moerdijk
zóó blijven? Voor 1940 waren er
reeds plannen om den Biesbosch
en de buitenpolders langs den
Amer vloed'vrü te maken Daar
voor was een dijkverhooging en
-verzwaring noodig. waarvan
reeds gedeelten klaar zijn. Onge
veer tot Willemstad moet de dijk
doorgetrokken worden. Wat daar
Keuringen van tot dekking
bestemde hengsten van het type
trekpaard, welke niet zijn inge
schreven in een stamboek van
een stamboekver-eeniging, zul
len met goedkeuring van den
Minister van Landbouw, Vts-
scherij en Voedselvoorziening ge
houden worden te Den Bosch
op 23 Januari en te Goes op 31
Januari
allemaal precies aan vast zit is
niet bekend maar voor Moerdijk is
de uitwerking van deze plannen
van groote beteekenis.
Een zeehaven?
TIET WEDEROPBOUWPLAN is
nu ook afhankelijk van de
plannen van den Rijkswaterstaat.
Wat zal er nu gaan gebeuren? Zal
de haven van Moerdijk blijven be
staan of komt er een nieuwe?
Wordt deze dan alleen maar een
vluchthaven of zal het een zee-
haven(tje) worden? Is Moerdijk
voor dit laatste geschikt? Kan er
zware industrie gevestigd worden?
Is het met het deficit van
Dordrecht voor oogen verantwoord
do hooge kosten voor een dergelijk
werk te maken? Deze en andere
viagen maken punten van studie
uit waarvan he* resultaat beslis
send is voor de toekomst van
Vioerdv'k
Als er alleen' 'n vluchthaven
komt. zal Moerdijk '11 onbeduidend
plaatsje blijven, bekend door de
beroemde bruggen.
Komt er een zeehaven, en er is
zelfs a! eens sprake geweest van
een kanaal MoerdykAntwerpen
(waardoor de bestaande waterweg
niet alleen korter maar ook minder
gevaarlijk zou worden) dan kan
Moerdyk een belangryke plaats
worden.
Intusschen stagneert de weder
opbouw van het dorp omdat niet
met zekerheid is vast te stellen
waar wel en waar niet gebouwd
kan worden. Als de eene instantie
toestemming geeft om op een be
paald gedeelte te bouwen wordt
dit door een andere belet. Blijk
baar bestaat er niet voldoende
samenwerking tusschen de verschil
lende bureaux die een stem in
het kapittel hebben. Dat het dorp
niet meer in zijn vroegere ge
daante herbouwd wordt betreurt
niemand, maar wel dat men in het
onzekere gelaten wordt Het on
langs gepubliceerde bericht dat
het uitbreidingsplan ter inzage lag
is voorbarig geweest.
Onzekerheid.
VsViVljW/W.'
QOK het herstel van beschadigde
woningen stagneert omdat men
aan die panden die straks nog
verdwijnen moeten in verband
met het wederopbouwplan na
tuurlijk geen groote kosten gaat
maken Maar welke zijn dat nu?
Er bestaan slechts vermoedens. En
zoo leeft Moerdijk in onzekerheid.
Hoe lang nog?
Merkwaardig is het da,t het
De partij van
„den gewonen man
in Italië heelt groot succes
DIJ den 24en verjaardag van
Mussolini's opmarsch naar
Rome, wapperden fascistische ba
nieren aan de openbare gebouwen
te Rome. waren de straten van Mi
laan en Napels bezaaid met pam
fletten, die den Duce verheerlijk
ten, zong de Siciliaansche menigte
vol heimwee het „Giovinezza", de
fascistische hymne, aldus vertelt
„Time". En bij de algemeent ge
meenteverkiezingen boekte Gugliel-
mo Giannini's „Uomo Qualunque"-
partij (party van „den gewonen
man") den spectaculairen vooruit
gang van 70 pet. op iet totaal aan
tal stemmen, dat ze in Juni 11. be
haalde. Te Rome kwam ze op de 2e
plaats te staan, (..a de communis-
tisch-socialistische coalitie), te Na
pels op de 3e, te Palermo op de le.
Tn hoever was Giannini een fas-
eist? Dit is thans de politieke
waag no. 1 in het land, waar de
„Uomo" plots van een zwakke 5e
tot op zijn minst een sterke 3e
party werd. De pafferige, gewezen
tooneelregisseur (die er uitziet als
een joviale Erich von Stroheim),
heeft Mussolini natuurlijk openlijk
veroordeeld, maar hy heeft even
eens verklaard: „Het is onmogelijk
te regeeren zonder dictatoriaal ge
zag". Zijn programma was vaag. Op
gebied van blnnenlandsch beleid
was het een mengsel van de ideeën
van Thomas Jefferson. Henry Wal
lace en Franklin D. Roosevelt, maar
het herinnerde tevens aan Huey
Long. Alhoewet hij nog nooit zijn
voorkeur hao kennen gegeven,
begroette hij overwinning der
Republikeinen in de V.S. als een
zege van „den Uomo Qualunque in
Amerika". Soms sprak hy nog veel
omvattender: „Wij bouwen onze
hoop op de ontzagiyke kracht der
liefde, welke de eenige werkelijke
macht ter wereld, is."
Waarnemers wachtten tot Gian
nini de kracht der liefde zou ver
sterkt hebben met verklaringen der
zwarthemden of stormtroepen. Na
de verkiezingen van verleden week
beval hy de vorming van politieke
„actietroepen", om te beletten dat
gelijksoortige communistische groe.
pen zijn meetingen zouden onder
breken.
Intusschen is Giannini's bru
taal, sarcastisch weekblad „Uomo
Qualunque". liet meest verspreide
blad in Italië geworden, daar het
een beroep doet op de ontevreden
politieke weezen van het fascisme.
Hy heeft geamncsteerde fascisten
openiyk uitgenoodigd tot de partij
toe te treden en heeft posten gege
ven aan de meer gegoeden. De
Qualunquisten denken dat het suc
ces bij de verkiezingen behaald hun
meer steun van de rijke industriee-
len zal bezorgen.
dorp geen zelfstandige gemeente is
Het behoort dieels tot de gemeente
Klundert ceels tot c<e gemeente
Hooge en Lage Zwaluwe. De grens
dezer gemeente die Moerdyk in
de lengterichting doorsnijdt,
schept soms eigenaardige situaties.
Het is niet onmogelijk dat door de
in studie genomen plannen een
feitelijke verplaats'ne v8.n het dorp
naar een der genoemde gemeenten
het gevolg is Maar het laatst
hierop wacht Moerdyk me begry-
peiyke spanning op de beslissingen
die de toekomst van het dorp be
palen.
VWAWWAWWAVVW1AVW",
'^ASW.V)i^5AiV^W.%
door W. van der Steen
K a/usrufsriiD
ove» ner b£
zoen staat oe
boet? roe dat
susne enu/sht
in den stal.
slapen se
4;