Profs, in het strijdperk
Zeeuwscne tooneelamateurs
-naar Hulst
over ontwerpovereenkomst
DISTRIBUTIENIEUWTJE S
INDRUKKEN
van de Rome-Bedevaart
De Hoo^enbooms
Proces tegen Mgr. Tiso
begonnen
Commissie-Generaal bij de Koningin
Gerbrandy vindt, dat er al genoeg
knievallen zijn gedaan - Indone
siërs gebruiken dum-dum kogels
Denpassar
uitgesteld
Maansverduistering
op Zondag 8 Dec.
IN 'T KORT
Kol. van Tuyll
naar Neurenberg
Deken v. d. Bom
Vertelt
Ons land
en de bewapeningswedloop
DERDE JAARGANG No. 635
Comm. v Toezicht: A. F. J. AERNOTJDTS; C. J.
VAN HOOTEGEM; A E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L». DE RECHTER.
Verschijnt eiken werkdag - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Z.osse nummers 6 cent - Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 3 DECEMBER 1946
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
D recteur: J. A H. M VAN SCHUNDEL;
Hoofdredacteur: J. J H A BRUNA; Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W GROFFEN Vlissingen;
Zeeuwsch-Vlaanderen: Bureau Hulst. Dubbele
Poort 7, tel 102; Red.: J. v d BROEK. Bijbureau
Oostburg. Nleuwstr 23. tel 35; Z.-Eilanden Bur.
Goes. Wcstslngel 75. tel. 2236 Red N J KARHOF
YUSTERMIDDAG heeft de Ko-
ningin dc leden der Commis
sie-Generaal in audiëntie ont
vangen. Het onderhoud duurde
ruim een uur.
Het aantal reacties pro of con
tra) op de ontwerp-overeenkomst
van Cheribon blijft toenemen. Uit
verschillende lagen, van de bevol
king bereiken den minister-presi
dent. om een beslissing in een be
paalden geest te nemen. Dr. Beel
krijgt op die manier heel wat lec
tuur bij elkaar, lectuur die hem
het nemen van een beslissing niet
makkelijker maakt.
TTROF. GERBRANDY, de oud-
president, heeft zich in de rij
en der tegenstanders van de ont
werp-overeenkomst geschaard.
Via de radio heeft hij ccn sterk
pleidooi gehouden oor het afwij
zen van het in Cheribon overcen-
gekomene. Hij wees erop dat er
onder invloed der Britten al ge
noeg kuiervallen door dr. van
Mook en zijn dicipelen zün ge
daan voor de extreme nationa
listen in Indië.
Prof. Gerbrandy keerde zich fel
tegen het argument, dat het in
Cheribon ..niet anders kon". Z.i
berust het aecoord heelemaal niet
op een heilig-moeten. Daarom wil
de hij dan ook, dat het roer radi
caal zou omgegooid worden en dat
het probleem geen partij-politiek
geding mocht zijn.
In een rijksconferentie met loyale
I vertegenwoordigers..zag hü veel heil
CJHERIBON dreigt overigens~ïh" 'ïi
strijd tusschen profs te ont
aarden. Want de meening van prof.
Gerbrandy wordt heelemaal niet
gedeeld door andere profs terwijl
zooals reeds gebleken is weer
andere profs, het wel met hem eens
zijn.
Veertien bekende hooglceraren
van verschillende universiteiten,
hebben nl. in een uitvoerig schrij
ven aan den minister-president
als hun meening te kenne gege
ven, dat de ontwerp-overeenkomst
onmiddellijk door de Stalen-Ge-
neraal moet behandeld en goed
gekeurd worden.
Ook een groep andere personen,
w.o. oud-leden van den Volksraad
heeft zich in een - manifest uitge
sproken vóór het ontwerp.
De vereenigingen van ridders der
Militaire Willemsorde heeft daar-
entegen In een schrijven aan H. M.
haar bezorgdheid over den loop der
onderhandelingen uitgesproken, ter
1 wijl Üe Nederlandscvhe Voruwenbe-
I weging den minister-president heeft
F laten weten, dat zij het met het in
Cheribon bereikte roerend eens is.
TvE Australische pers heeft zich
*-* ook met een en ander be
moeid. Zoo schrijft de „Melbourne
Sun" weinig vriendelijk, dat „de
calvinisten, een deel dei- Katho
lieke partij en zgn. liberalen de ont
werp-overeenkomst hebben getorpe
deerd". In Australië zou men ech
ter verstandiger doen. de Neder-
lansche schepen, die nog altijd door
communistische agitatie ongeladen
in Australische havens liggen, de
kans te geven uit te kunnen varen.
Dat zou in ons land een heel wat
gunstiger indruk maken!
TTit berichten uit Batavia blijkt,
dat de extremistische Indone
siërs nu verdreven zijn uit de stel
lingen bij Medan, die zij ten on
rechte hadden ingenomen.
Er is hier fel gevochten, waar
hij de Indonesiërs diun-duin-ko-
gels gebruikt hebben. Men heeft
70 gesneuvelden door dum-dum-
kogels geteld. Een gevangen ge
nomen „permoeda" had 50 stuks
van dat moois bij zich.
Bij Padan is het Nederlandsche
troepenschip „Plancius" beschoten,
waarbij 2 man sneuvelden. Zondag
hebben de Nederlandsche troepen
de kampongs omsingeld en daarbij
99 terroristen gevangen genomen.
Qfficieel wordt medegedeeld, dat
de opening van de conferentie
van Denpassar is uitgesteld tot een
nader vast te stellen datum.
De aanwezigheid van den Luit-
GoUv.-Gen. te Batavia is nl. nood
zakelijk met het jog op de debatten
in het parlement over de ontwerp
overeenkomst. Daarvoor is dr. van
Mook niet In staat op 7 December
te Denpassar aanwezig te zijn, om
besprekingen aldaar te openen.
TN DEN vooravond van
Zondag 8 Dec. a.s. is hier
een totale Maansverduiste
ring waar te nemen, als de
hemel niet betrokken is.
Ongeveer vier uur nam.
komt de maan op. De ver
duistering begint aan den lin
kerkant der maanschijf te
gen half zes; en ze eindigt
ruim half negen des avonds.
Het midden der eclips si
waar te nemen eenige minu
ten vóór zeven uur. Dan is
het juist volle maan en deze
bevindt «lch dan midden in
den schaduw-kegel der aai
de. Vóór en na een maan-
eclips is de maanschijf niet
helder zilverkleurig maar
rood koperkleurig.
DOOOOOO^OOOOOOOOOOOOOO
KLOMPEN ZONDEK BON.
Klompen kunnen thans zonder
bon afgeleverd en gekocht worden.
KOLEN IN PAPIEREN ZAKKEN.
Vaste brandstoffen mogen 70 cent
per 10 zakken duurder verkocht wor
den, als zij in papieren zakken wor
den afgeleverd.
TVE Nederlandsche Regeering heeft
als waarnemer bij de komende
processen in Neurenberg aange
wezen Kol. mr. A. baron van Tuyll.
JTEEP zal in de naaste toekomst
uit ruwe petroleum gemaakt
kunnen worden, heeft men in Ame
rika uitgevonden.
IIET Ned. Roocte Kruis is door
den minister van Sociale Zaken
aangewezen als de eenige instantie
om gegevens te verzamelen over
vermiste Nederlanders.
TAE FRANCISCAANSCHE bede-
vaart'die op 17 November naar
Rome vertrok, Is 1.1. Zondag weer
in ons land teruggekeerd. Zooals
bekend, werd deze bedevaart ge
houden ter bijwoning van de zalig
verklaring van de 29 martelaren van
China, w.o. ook Sr. Adolphine uit
Ossendrecht.
Het Nederlandsche gezelschap
dat uit 109 personen bestond, telde
14 deelnemers uit Ossendrecht,
waarbij twee nichten van Sr. Adol
phine, 15 deelnemers uit andere
parochies van het bisdom Breda en
9 priesters.
Wij vroegen Deken v. d. Bom
uit Etten naar zün ervaringen van
de reis. Deze waren van den meest
prettlgen aard. De organisatie was
in alle opzichten uitstekend ver
zorgd en alles is volgens het pro
gram verloopen.
Pauselijke Zegen voor
Ossendrecht.
heb nog nooit zoo"n enthousiasme
gezien, als waarmede bij deze ge
legenheid de H. Vader begroet werd
Indrukken van Italië.
vyoensdag 11. was wel 'n zeer bij
zondere dag. Toen werden de
5000 pelgrims uit alle landen, door
den H. Vader in een bijzondere
audiëntie ontvangen. In zijn toe
spraak legde de H. Vader den na
druk op de universaliteit van de
Kerk, die de geloovigen van alle
landen samen bindt.
Na deze toespraak begaf de II.
Vader zich ter begroeting tot ecni
ge hooggeplaatste geestelijken,
waarna hij zich zeer tot verras
sing van de betrokkenen ook
richtte tot de Ossendreehtsche
groep en persoonlijk pastoor Ver
munt begroette. Daarbij verzocht
hij pastoor Vermunt den Pause
lijken Zegen te geven voor Os
sendrecht.
Wat was voor TJ het meest in
drukwekkende oogenbllk van de ve
le plechtigheden?
Dat was. toen de Paus de za
ligen kwam vereeren. Deze gebeur
tenis heeft op alle aanwezigen een
zeer diepen indruk gemaakt. Ik
TTALIE is verschrikkelijk door den
oorlog getroffen, aldus Deken
v. d. Bom. Relatief zelfs erger dan
ons land. In Rome merkt men daar
weinig van. Maar waaneer men
door het land reist, ziet men over
al nog de droeve gevolgen van den
oorlog. Maar er wordt veel gewerkt
voor het herstel. Thans wordt alle
heil verwacht van een uitgeschre
ven staatsleening. Mochtdie ech
ter niet slagen, dan ziet het Ita-
liaansche volk de toekomst somber
Hoe denkt men daar over ons
land?
Ik heb tal van menschen ge
sproken-en allen betuigden hun lof
over de wijze, waarop in Neder
land alles geordend is. Men heeft er
veel respect voor de Nederlanders
gekregen.
Deken v. d. Bom vertelde ons
ook van de communistische stroo-
mlngen. die Italië dreigen mee te
sleepen. De communisten voeren
er een groote agitatie en bemoeilij
ken het economische herstel.
Voor de vette beurzen is Italië nog
het land van belofte. De prijzen voor
alle artikelen zijn schrikbarend hoog
maar als men betalen wil, kan men
alles krijgen wat men wenscht. De
rijk gevulde winkels en étalages
zijn een ware verzoeking.
Had U nog minder prettige
ervaringen?
Neen, die waren er niet. Alles
is uitstekend verloopen. Wel werd
er op de terugreis nabij Spesla met
steenen naar den trein gegooid,
waarbij een dame gewond werd.
Dat was de eenige dissonant.
Een wedstrijd tussehen vereenigingen v
Walcheren en Zuid-Beveland
Z. Vl„
TN DE politieke commissie der
Ver Naties heeft de Nederland
sche afgevaardigde, dr. v. Roijen,
het Nederlandsche standpunt t.a.v.
ontwapeningsvoorstellen uiteengezet.
De Nederlandsche delegatie, aldus
dr. van Roijen, is ervan overtuigd,
dat de behandeling van deze kwes
tie door de organisatie der V.N.
een eind zal maken aan den bewa
peningswedloop. die begonnen is en
niet veel goeds voorspelt.
Ofschoon in principe met de
strekking van de desbetreffeende
Sovjet-Russische -esolutie eens, was
hij toch van meening, dat zij niet
ver genoeg gaat. De Canadeesche
en Australische amendementen, die
de vorming van een permanente
controle-commissie bcoogen, onaf
hankelijk van den Veiligheidsraad
en dus niet aan het recht van veto
gebonden, maken het Sovjet-Rus
sische voorstel practischer betoogde
dr. van Roijen. Hij stelde de benoe
ming van een ontwerp-commissie
voor, ter opstelling van een ontwerp
dat voor allen aanvaardbaar is.
Ook Amerika vond het Sovjet-
voorstel „te beperkt".
„Jantje van Sluis" I
loste het startschot!
QOK IN ZEELAND is op het
oogenbllk een streven merk
baar naar verheffing van het
amateurstooneel boven het peil
waarop de drakenproductie van
voor den oorlog en het tekort
aan werkelijk goede -leidingge
vende figuren op het gèbied van
stukkenkeuze en spel het alge
meen gebracht hadden.
Een der uitingen van dit strc
- openden Zaterdagavond voor
een stampvolle zaal, den wed
strijd met de opvoering van 't
dramatische spel in 5 bedrijven
van Pater H. de Greeve, „Het
Vierde Beest", dat een aan
klacht inhoudt tegen het Na
tionaal Socialisme en tevens
aantoont, dat het verderfelijke
systeem noodzakelijk gedoemd
was, aan zijn eigen onnatuur
ten gronde te gaan.
Pater de Greeve laat In de
Duitschers die hij schetst de
diametraal tegenover elkaar
ven is de door den St. Joseph- staande levensbeschouwingen
kring te Hulst georganiseerde van christendom en Nazisme
tooneelwedstrijd, waarvoor Za- botsen. De mensch die verblind
terdag door Kap. Jos. Asselberg.s ls door den schponen schijn
het startschot - als we het zoo maar zjtjn waren aard niet ver
mogen uitdrukken - gegevenioochenen Jean (Kurt Lody)
werd en waaraan zes vereeni- k0mt In conflict met den man,
gingen, niet alleen uit Z. Vlaan w;ens betere neigingen reeds
deren, maar ook van Wal
cheren en Znid-Beveland deel
nemen.
De 'clubs die ingeschreven
hebben zijn; de R.K. Tooneel-
vereeniging „Jantje van Sluis",
te „Ghesellen van den Schrey-
boom" te Westdorpe, de R. K
Propagandaclub ,.St. Paulus" uit
Middelburg, de R.K. Tooneelver.
„St. Jan" uit St. Jansteen'
„De Reederyckers" uit Goes en
tenslotte de ..St. Joseph Ghesel
len" uit Hulst.
Het Vierde Beest.
f)e vertegenwoordigers van W.-
Zeeuwsch Vlaanderen. - de
vereenlging „Jantje van Sluis"
verdrongen werden door den
machtswellust. (Heinrich Stin-
geder).
Voor de eerste beteekent dit
conflict een confrontatie van 't
echte met het valsche, een con
frontatie die hem terugvoert
op den weg naar de juiste le
vensopvatting; Voor de laatste
evenwel is het eerder een re
den om zijn gemoed nog meer
te verharden, want een aanlian
ger van Hitier mag geen ge-
volens hebben, voor hem geldt
slechts het parool: „Befelil ist
Befehl".
Doch zelfs Heinrich Stinge-
der kan zijn ,.gewoon"-mensehe
lijke natuur tenslotte niet blij
ven verloochenen. Wanneer een
als het ware tastbaar gewor
den herinnering aan een vroe
ger bedreven niet-übermensch-
liche daad zijn geweten te voor
schijn rukt, wordt zijn hoog
moed in puin geslagen en geeft
hij toe dat Duitschland op het
"verkeerde pad is.
£)e spelers van de Sluissche ver
eeniging haden zich voor
een zware opgave gesteld, te
meer, daar de dialoog van het
stuk en de sterke contrasteering
der figuren, zooals de schrijver
die gaf, reeds het gevaar voor
een te pathetische uitbeelding
in zich draagt. Het aanvaard-
baarst werd wel de Jodenfiguur
gespeeld. De Nazi-man Hein
rich Stingeder was goed, wan
neer hij zich in het brute kon
uitleven, doch veel zwakker
wanneer hij andere, meer be-
heerschter spel vereischende
gemoedsbewegingen tot uitdruk
king moest brengen.
Niet onverdienstelijk was de
uitbeelding van de veel fijnere
persoonlijkheid van Kurt Lody
maar zij bleef juist in de voor
naamste scènes (o.a. in het der
de bedrijf) te vlak, wat - de
zwaarte van den rol ln aan
merking genomen - niet te ver
wonderen was.
De bijrollen, die meer bijdroe
gen tot de verluchting dan tot
de dramatische ontwikkeling
van het spel, werden behoorlijk
vertolkt, ook al leden de twee
Nederlandsche S.S.-ers aan een
soort afstofmanie, die min of
meer irriteerde.
De uitvoering als geheel
mocht ondanks haar - overi
gens aan elk amateurspel kle
vende - onvolkomenheden een
geslaagde inzet genoemd wor
den van den tooneelwedstrijd
waarvan Hulst en de andere
mededingende plaatsen het ver
loop ongetwijfeld met belang
stelling zullen volgen.
n Duitschland gearresteerd
Zij leefden van den
zwarten hendel
nii GEBROEDERS HOOGEN-
BOOM, die verdacht worden
van den afschuwelijken moord op
dc 6I-jarigc alleenwonende
vrouw Anna Marsman te Amster
dam zijn in Frankfort a.d. Main
gearresteerd door de Duitsche
politie, wegens onbevoegde grens
overschrijding.
Toen de gebroeders Hoogenboom
hiervoor voor een Duitsch gerecht
stonden, .wilde het toeval dat de
aan dit gerecht als tolk werkzame
Nederlander in Nederlandsche
kranten over den moord en het
verzoek tot opsporing en aanhou
ding van de Hoogenbooms gelezen
had. De broers zijn ter beschikking
gesteld van de Nederlandsche mili
taire missie te Frankfort:
Zij hadden tot nu toe van den
zwarten handel voornamelijk
verkoop van koffie welke zij uit
Nederland hadden meegebracht
geleefd. Het was hun na hun aan
komst in Frankfort gelukt direct
contact te verkrijgen met kringen
van de Frankfortsche onderwereld
die hun onderdak verschaften en
aan valsche papleren zouden helper!
IIET PROCES tegen Mgr. Josef
Tiso, president van de „Slo-
waaksche republiek" tijdens de
Duitsche bezetting van Tsjecho-
Slowakije is voor een volksgerechts
hof te Bratislawa begonnen. De
acte van beschudiging omvat niet
minder dan 213 pagina's.
Tiso wordt er o.a. van beschul
digd contact te hebben gezocht
met de leidende nazis, zooals Goe-
ring en von Ribbentrop, teneinde
hun steun te verkrijgen bij de af
scheiding van Slowakije van den
Tsjechoslowaakschen staat.
Het) verzoek van Tiso's verde
diger om een proces voor een in
ternationaal gerechtshof werd ver
worpen.
Vandaag zouden schriftelijke be
lastende getuigenissen tegen mgr.
Tiso naar voren gebracht worden,
afkomstig van Goerlng en von Rib
bentrop.
Tegelijk met mgr. Tiso staan te
recht zijn vroegere ministers van
propaganda en binnenlandsche za
ken.
