Pc Jileiii TEKST DER OVEREENKOMST VAN CHERIBON Meeningen in de K.V.P. omtrent Indië O De Avonturen van Suske en Wiske op het eiland Amoras No. 623 TWEEDE BLAD DINSDAG 19 NOVEMBER 1946 HK Nederlandsehe Regeerlng, vertegenwoordigd door de Commissie- Generaal, en de Regeering van de Republiek Indonesia, vertegen woordigd door de Indonesische delegatie, beide geleid door een oprecht verlangen om een goede verhouding te vertekenen tusschen de volken van Nederland en Indonesia, en zulks in nieuwe vormen van vrij willige samenwerking welke de beste garantie bieden voor een gezon de en krachtige ontwikkeling van beide landen in de toekomst, en welke het mogelijk maken dat een nieuwe grondslag wordt gegeven aan de verhouding tusschen de twee volken, komen als volgt overeen en zullen deze overeenkomst zoo spoedig mogelijk ter goedkeuring voor leggen aan de respectieve parlementen: langen zullen worden aangemerkt: samenwerking inzake buitenland- Erkenning der Republiek Artikel 1: De Nederlandsehe Begeering erkent de Regeering van de Republiek Indonesië als de facto uitoefenend het gezag over Java, Madoera ep Sumatra. De door ge allieerde of Nederlandsehe troepen bezette gebieden zullen geleidelijk, door wederzijdsche samenwerking, in het republikeinsche gebied wor den ingevoegd. Hiertoe zal aan stonds een aanvang worden gemaakt met de noodige maatregelen, zoodat uiterlijk op het tijdstip in artikel 12 genoemd de Invoeging zal zijn vol tooid. Vereenigde staen van Indonesië Artikel 2: De Nederlandsehe Regecring en de Regeering van de Republiek werken samen tot de spoedige vestiging van een souverei. nen, democratischen staat op fede ratieven grondslag, genaamd: de Vereenigde Staten van Indonesië. Artikel 3: De Vereenigde Staten van Indonesië zullen omvat ten: het geheele grondgebied van Nederlandsch-Indië met dien ver stande dat indien de bevolking van eenig gebiedsdeel ook, na overleg langs democratischen weg, te ken nen geeft niet of nog niet tot de Vereenigde Staten van Indonesië te willen toetreden, voor dat gebieds deel een bijzondere verhouding tot deze staten en het Koninkrijk der Nederlanden in het leven kan wor den geroepen. Artikel 4: De samenstellen de staten van de Vereenigde Staten van Indonesië zullen zijn de Renu- bliek, Borneo en de Groote Oost, onverminderd het recht van de be volking van eenig gebiedsdeel om langs democratisch en weg te kennen te geven, dat zij haar plaats in de Vereenigde Staten van Indonesië op anderen voet geregeld wenseht te nen. sche betrekkingen, defensie en voor zoover noodig financiën, alsmede onderwerpen van economischen en cultureelen aard. Artikel 8: Aan het hoofd van de Nederlandsch-Indonesische Unie staat de Koning (Koningin) der Nederlanden. De decreten en de be sluiten ter behartiging van de ge meenschappelijke belangen zullen door de organen der Unie worden genomen in naam des Konings (der Koningin). Hooge Commissarissen Artikel 9: Ter behartiging van de belangen der Vereenigde Staten van Indonesië in Nederland en van het Koninkrijk der Neder landen in Indonesië, zullen door de onderscheidene regeeringen Hooge Commissarissen worden benoemd. Artikel 10: Het statuut van de Nederlandsch-Indonesische Unie zal voorts o.m. bepalingen bevatten over: a. verzekering van de rechten van beide partijen jegens elkander voor de nakoming hunner we derzijdsche verplichtingen'; b. de wederzijdsche uitoefening van het staatsburgerschap door Nederlandsehe en Indonesische staatsburgers; c. een regeling houdende voorzie ningen voor het geval door de organen der Unie geen over eenstemming kan worden ver kregen; d. een regeling van de wijze, waar op en de voorwaarden waaron der de organen van het Ko ninkrijk der Nederlanden bij stand zullen verleenen aan de Vereenigde Staten van Indo nesië, zoolang deze niet of on voldoende over eigen organen beschikken; e. de verzekering in beide deelen van de Unie van de fundamen- teele en menschelijke rechten en vrijheden waarnaar ook 't Handvest der Vereenigde Na ties verwijst. Artikel 11: I. Het statuut van de Unie zal worden ontworpen door een conferentie van vertegenwoor digers van het Koninkrijk der Ne gen vonden elkaar ook In de schil dering van het gevaar, dat het In ternationale kapitaal onze rol zou overnemen en dan zonder het roepingsbesef, zonder de zedelijke mymen, waardoor wij worden ge dreven indien we de Indonesiërs van ons zouden afstooten. „Onze taak is in Indië nog niet voltooid", betoogde de heer Ker- Ten aanzien van M.ss.e en geestelijke verzorging onzer militairen zal stens evenzeer als de heer Weiter. men zich over die eenstemmigheid zeker niet verbazen. Wat den bran- dend-actueelen politieken kant der zaak betreft, mag men uit deze eenstemmigheid niet aflezen, dat erin de KVP nu maar één meening over dit vraagstuk in al zijn facetten, bestaat. Over de heele linie kwam ook tot 'M'A twee uitermate belangwekkende studiedagen heeft het kader der KVP zich algemeen kunnen vereenigen op een drietal resoluties. Inleidingen van de heeren Wei ter en Kerstens en meer nog uiting, dat we aan Indië iets goed de debatten getuigden onmisken- te maken hebben ondanks het vele baar van spanningen, spanningen vooral in het oordeel over het re- geeringsbeleid, de van de Republiek en voortreffelijke werk, dat we er hebben verricht. Oud-minister Wel- waardesehatting ter drukte het zoo uit, dat er on- en van de Soe- evenwichtigheid heeft bestaan tus- karno-figuur, alsmede aangaande schen de voordeelen, welke het bui- mische uitbating der Indische rijk- de overeenkomst van Cheribon tenlandsch kapitaal en de lnheem- en' Het Is te goedkoop en te gemak- sche bevolking trok uit de econo- keiijk geredeneerd als men de in twee categorieën in te deelen mee ringen eenvoudigweg beplakt met de etiketten „reactionair" en „voor uitstrevend". Zooals Prof. Romme in zijn slotwoord terecht zei. spelen hierdoor verschillen in sentiment en Tiet onderhandelen met Soekamo was natuurlijk _ok een punt, dat scherpe verklaringen uitlokte. Doch hier mag het sentiment het ver standelijk inzicht ook niet vertroe belen. De KVP-fractie heeft des wege de Regeering niet doen strui kelen, al begreep zij, dat dit een schok zou geven aan vele getrou wen. Maar zij wilde op dit punt een vreedzame oplossing niet ver- Dat verhinderen kan slechts ge boden zijn, als zulk een oplossing Onverminderd het bepaalde in en^em be°°rdeeling Pater Sleyffera S.J. den vinger op artikel 3 en in het eerste lid van dit artikel, kurnen de Vereenigde Sta ten van Indonesië een bijzondere regeling treffen ten aanzien van 't grondgebied van haar hoofdstad. Artikel 5: I. De Grondwet van de Vereenigde Staten van In donesië zal worden vastgesteld door een constitueerende vergadering, die zal zijn samengesteld uit op demo cratische wijze aangewezen verte genwoordigers van de Republiek en van de andere toekomstige deelge- nooten der Vereenigde Staten met Inachtneming van het bepaalde in het volgende lid van dit artikel. II. Partijen zullen in overleg tre den omtrent de wijze van deelne ming aan deze corstitueerende ver gadering door de Republiek, door de niet tot het gezagsgebied van de Republiek behoorende gebieds- deelen en door de niet of onvol doende vertegenwoordigde bevol kingsgroepen, een en ander met in achtneming van de onderscheidene verantwoordelijkheden van de Ne- deilandsche Regeering en van de Regemrg der Republiek. Neder!andsch - Indonesische Unie thJJ k e 6: D® Nederland sehe Regeering en de Regeering der Republiek zullen ter behartiging van van Semeenschappeiijke belSigen van Nederlanders en Indonesiërs Vot de vorming van Nederlandsch-IndocesLsche Unit» waardoor het Koninkrijk der Neder landen omvattende Nederland Ne" derlandsch-Tndië, Suriname en Cu- ra<?ao, worden omgezet in de Unie, bestaande uit eerfrriids^t Koninkrijk der Neriprl™L„ vattende Nederland en Curasao en anderziids v? *g°8taten van Indonesië. kerf A'oSS* &at Tr- regeling van de veSouii'l™ schen Nederland, Suri^fn cT- A r t I k e i 7; I. Ter behartiging Het is trouwens zoo, dat men woordvoerders van verschillende DeV,en„ter.,en Wageningen) heeft partijen tal van uitlatingen uit een recent verleden voor de voeten kan gooien, welke niet kloppen met hun tegenwoordige houding. Prof. Lo- dommen. En op ander gebied legde het algemeen welzijn der betrokken volken te niet zon doen. Maar is Soekamo door zijn colla boratie dan niet erger dan Mussert? Neen, zei Prof. Romme, hij is voor mij geen Mussert en geen Hitier. Hij staat meer op één lijn met som migen van hen, die wij activisten pleegden te noemen. En voor „dat soort" voelde hij wel niet veel sym pathie, doch zij vormen een wezen- Wij geloo- ven ook. dat aan deze pijnlijke con cessie, gezien het samenspel der een erg pijnlijke wond; Leiden (en den toekomstigen bestuursambtena- ren de „neutrale" wetenschappelijke Jieï v^T»TvoJt voorlichting gegeven, volgens welke Christendom, Mohamedanisme en rrr,rUCI gemann noemde onderhandelen met Sodsdiensten op één lijn rijn omstandigheden, niet meer te*ont- Soekarno onwaardig en onvrucht- l; ,ressan ,e ^no komen viel. Alleen rijst de vraag, of baar; Van Poll riep de regeering gLfhe verschijnselen met het ge- - - volg, dat men bijvoorbeeld voor Java het Mohamedanisme het meest geëigend achtte en dit don ook bevoorrechtte. Hierdoor heeft men aan de bevolking zeer zeker ernstig tekort gedaan. toe: Wankel niet in uw houding, er gaat een meesleepende kracht uit van onwankelbaarheid in 't rechts herstel! Wat zijn er sindsdien geen oude stellingen omver gevalfcn! het dan maar niet veel verstandiger was geweest, eerder tot dezen zwo ren stap te besluiten. 'J'och is er wel iets vast blijven staan, althans voor de verte- gü de waardeschatting van den vorm, waarin het nationalisme genwoordigers der KVP en, naar zlch thans aandient, en de figuren, waardoor het wordt gedragen, kwa- Tyat tenslotte de overeenkomst van Cheribon aangaat, die staat n" geheel ter discussie. Daar bestaat geen twijfel over. Ook voor de Re geering is het nog een open vraag, of ze die kan aanvaarden. In leder geval krijgt ze geen goedkeuring, voordat het Parlement zich duide- we willen hopen, ook voor de Re- geering, nL deze doelstelling (de men de verschillen echter duidelijk jyt heeft "uitgesproken. Dat is een formuleering is wederom van Prof. voor den da£' Het nationalisme trad geruststelling voor velen, Met dat Romme): Volledige ontplooiing van 1 het Indonesisch nationalisme in 't vrijwillig aanvaarde duurzame ver- Kerstens, en een goede vader wordt rusten. De studiedagen konden haar van zijn volwassen zoon een kame raad. Hij is door Japanners opge stookt en van communisme ver vuld, betoogden anderen. Doch geen stem werd gehoord, om de realiteit band van het Koninkrijk. Hieruit spruit dan voort: Genoegdoening aan het nationa lisme en behoud der staatkundige eenheid terwille van Indië zelf, ter- wille van onze verantwoordelijkheid, van de Republiek thaijs voorbij te terwille van de democratische vrij heden en sociale gerechtigheid, ter wille van het algemeen welzijn der volken overzee en hier. natuurlijk geen bindende gedragslijn voorschrijven. Er viel te dier zake ook geen vast oordeel te distilleeren uit de discussie. Doch voor de ken nis van hetgeen er in het katho lieke volksdeel leeft, zijn de dagen loopen, ai kan een erkenning pas toch zeer leerzaam geweest, ook overwogen worden in het geheel van een nieuwe rechtsorde. En de uiteenloopende waardcerin. voor onze vertegenwoordigers. Op andere aspecten hopen we nog nader terug te komen. derlanden en van de toekomstige Vereenigde Staten van Indonesië. II. Het statuut zal in werking treden na goedkeuring door de on derscheidene volksvertegenwoordi gingen. Termijn van twee jaar Artikel 12: De Nederlandsehe Regeering en de Regeering der Re publiek zullen er naar streven dat de vestiging van de Vereenigde Sta ten van Indonesië en van de Ne derlandsch-Indonesische Unie haar beslag krijgt vóór 1 Jan. 1949. Artikel 13: De Nederlandsehe Regeering zal inmiddels de noodige stappen ondernemen teneinde on middellijk na de totstandkoming der Nederlandsch-Indoresisch- Unie de toelating van de Vereenigde Staten van Indonesië als lid van de orga nisatie der Vereenigde Naties te verkrijgen. Rechtsherstel en teruggave van goederen. Artikel 14: De regeering van de Republiek erkent de aanspraken van alle niet-Indonesiërs op herstel van hun rechten en teruggave van hun goederen voorzoover deze wor den uitgeoefend of zich bevinden in het gebied waarover zij de facto ge zag uitoefent. Een gemengde commissie zal wor den ingesteld om dit herstel of deze teruggave te bewerkstelligen. Wettelijke aanpassing in Nederland Artikel 15: Teneinde de Re geering van Indië te hervormen op zoodanige wijze dat haar samenstel ling en werkwijze zoo nauw moge lijk zullen aansluiten op de erken ning van de Republiek en op de ontworpen staatsrechtelijke struc tuur, zal de Nederlandsehe Regee ring inmiddels bevorderen, dat wet telijke maatregelen worden getrof fen om in afwachting van de tot standkoming der Vereenigde Staten van Indonesië en der Nederlandsch- Indonesische Unie de staats- en volkenrechtelijke ositie van het Koninkrijk der Nederlanden aan den nieuwen toestand aan te passen. Vermindering van strijd krachten Artikel 16: Aanstonds na het tot stand komen van deze overeen komst zullen beide partijen over gaan tot vermindering der Strijd krachten. Zjj zullen in overleg tre den omtrent mate en tempo van deze vermindering en omtrent hun samenwerking op militair gebied. Orgaan van samenwerking. Artikel 17: I. Voor de in deze overeenkomst beoogde samenwer king tusschen de Nederlandsehe Regeering en de Regeering der Re publiek, zal een organisatie in het leven worden geroepen, bestaande uit delegaties door elk van beide re geeringen aan te wijzen met een gemeenschappelijk secretariaat. II. De Nederlandsehe Regeering en de Regeering ier Republiek zul len alle geschillen, welke naar aan leiding dezer overeenkomst mochten rijzen en die niet door partijen onderling overleg in een conferen tie tusschen deze delegaties tot een oplossing kunnen worden gebracht, door arbitrage doen beslechten. Ia dat geval zal door de delegaties bij overeenkomst of Irdien zulk een overeenkomst niet kan worden be reikt, door den President van het Internationale Hof van Justitie een voorzitter van andere nationa liteit met beslissende stem worden benoemd. Slotbepaling: Deze over eenkomst wordt opgesteld in het Nederlandsch en in het Indonesisch. Beide teksten zullen gelijk gezag van de belanven van nf,erie%^erter,andon in d® Veree nigde Staten van Indonesië I,i 1 Wandsch-ïndonesische urll tt n over eisen organen samen^M™ df^^gen den e^van d?k vk der N"d°rlan" van Inëon»,tó Vereenigcle Staten de ev®ntue»l mede door lan-'en rtegenwoOTdtetagen dier 111 Als Gemeenschappelijke be- door W. Vandersteen iHDfPPAAD, EHK6- l£ V/LOME.T£RS YAVAM0JP4S*/r Sc/Sf* OP ££H/i>Lêf* 212) Hier hebben we dan eindelijk de vermiste held van ons verhaal, Suske, weergevonden dank zij de oplettend heid van Professor Barabas. Snel wordt een reddingsexpeditie uitgezon den en nauwelijks is het vliegtuig Gl- ronef in het gezicht of Suske ls niet meer te houden.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 5