Pc Jileiii
TEKST DER OVEREENKOMST VAN CHERIBON
Meeningen in de K.V.P.
omtrent Indië
O
De Avonturen
van Suske
en Wiske
op het
eiland Amoras
No. 623
TWEEDE BLAD
DINSDAG 19 NOVEMBER 1946
HK Nederlandsehe Regeerlng, vertegenwoordigd door de Commissie-
Generaal, en de Regeering van de Republiek Indonesia, vertegen
woordigd door de Indonesische delegatie, beide geleid door een oprecht
verlangen om een goede verhouding te vertekenen tusschen de volken
van Nederland en Indonesia, en zulks in nieuwe vormen van vrij
willige samenwerking welke de beste garantie bieden voor een gezon
de en krachtige ontwikkeling van beide landen in de toekomst, en
welke het mogelijk maken dat een nieuwe grondslag wordt gegeven aan
de verhouding tusschen de twee volken, komen als volgt overeen en
zullen deze overeenkomst zoo spoedig mogelijk ter goedkeuring voor
leggen aan de respectieve parlementen:
langen zullen worden aangemerkt:
samenwerking inzake buitenland-
Erkenning der Republiek
Artikel 1: De Nederlandsehe
Begeering erkent de Regeering van
de Republiek Indonesië als de facto
uitoefenend het gezag over Java,
Madoera ep Sumatra. De door ge
allieerde of Nederlandsehe troepen
bezette gebieden zullen geleidelijk,
door wederzijdsche samenwerking,
in het republikeinsche gebied wor
den ingevoegd. Hiertoe zal aan
stonds een aanvang worden gemaakt
met de noodige maatregelen, zoodat
uiterlijk op het tijdstip in artikel 12
genoemd de Invoeging zal zijn vol
tooid.
Vereenigde staen van Indonesië
Artikel 2: De Nederlandsehe
Regecring en de Regeering van de
Republiek werken samen tot de
spoedige vestiging van een souverei.
nen, democratischen staat op fede
ratieven grondslag, genaamd: de
Vereenigde Staten van Indonesië.
Artikel 3: De Vereenigde
Staten van Indonesië zullen omvat
ten: het geheele grondgebied van
Nederlandsch-Indië met dien ver
stande dat indien de bevolking van
eenig gebiedsdeel ook, na overleg
langs democratischen weg, te ken
nen geeft niet of nog niet tot de
Vereenigde Staten van Indonesië te
willen toetreden, voor dat gebieds
deel een bijzondere verhouding tot
deze staten en het Koninkrijk der
Nederlanden in het leven kan wor
den geroepen.
Artikel 4: De samenstellen
de staten van de Vereenigde Staten
van Indonesië zullen zijn de Renu-
bliek, Borneo en de Groote Oost,
onverminderd het recht van de be
volking van eenig gebiedsdeel om
langs democratisch en weg te kennen
te geven, dat zij haar plaats in de
Vereenigde Staten van Indonesië
op anderen voet geregeld wenseht te
nen.
sche betrekkingen, defensie en voor
zoover noodig financiën, alsmede
onderwerpen van economischen en
cultureelen aard.
Artikel 8: Aan het hoofd van
de Nederlandsch-Indonesische Unie
staat de Koning (Koningin) der
Nederlanden. De decreten en de be
sluiten ter behartiging van de ge
meenschappelijke belangen zullen
door de organen der Unie worden
genomen in naam des Konings (der
Koningin).
Hooge Commissarissen
Artikel 9: Ter behartiging
van de belangen der Vereenigde
Staten van Indonesië in Nederland
en van het Koninkrijk der Neder
landen in Indonesië, zullen door de
onderscheidene regeeringen Hooge
Commissarissen worden benoemd.
Artikel 10: Het statuut van
de Nederlandsch-Indonesische Unie
zal voorts o.m. bepalingen bevatten
over:
a. verzekering van de rechten van
beide partijen jegens elkander
voor de nakoming hunner we
derzijdsche verplichtingen';
b. de wederzijdsche uitoefening
van het staatsburgerschap door
Nederlandsehe en Indonesische
staatsburgers;
c. een regeling houdende voorzie
ningen voor het geval door de
organen der Unie geen over
eenstemming kan worden ver
kregen;
d. een regeling van de wijze, waar
op en de voorwaarden waaron
der de organen van het Ko
ninkrijk der Nederlanden bij
stand zullen verleenen aan de
Vereenigde Staten van Indo
nesië, zoolang deze niet of on
voldoende over eigen organen
beschikken;
e. de verzekering in beide deelen
van de Unie van de fundamen-
teele en menschelijke rechten
en vrijheden waarnaar ook 't
Handvest der Vereenigde Na
ties verwijst.
Artikel 11: I. Het statuut van
de Unie zal worden ontworpen door
een conferentie van vertegenwoor
digers van het Koninkrijk der Ne
gen vonden elkaar ook In de schil
dering van het gevaar, dat het In
ternationale kapitaal onze rol zou
overnemen en dan zonder het
roepingsbesef, zonder de zedelijke
mymen, waardoor wij worden ge
dreven indien we de Indonesiërs
van ons zouden afstooten.
„Onze taak is in Indië nog niet
voltooid", betoogde de heer Ker-
Ten aanzien van M.ss.e en geestelijke verzorging onzer militairen zal stens evenzeer als de heer Weiter.
men zich over die eenstemmigheid zeker niet verbazen. Wat den bran-
dend-actueelen politieken kant der zaak betreft, mag men uit deze
eenstemmigheid niet aflezen, dat erin de KVP nu maar één meening
over dit vraagstuk in al zijn facetten, bestaat.
Over de heele linie kwam ook tot
'M'A twee uitermate belangwekkende studiedagen heeft het kader der
KVP zich algemeen kunnen vereenigen op een drietal resoluties.
Inleidingen van de heeren Wei
ter en Kerstens en meer nog uiting, dat we aan Indië iets goed
de debatten getuigden onmisken- te maken hebben ondanks het vele
baar van spanningen, spanningen
vooral in het oordeel over het re-
geeringsbeleid, de
van de Republiek
en voortreffelijke werk, dat we er
hebben verricht. Oud-minister Wel-
waardesehatting ter drukte het zoo uit, dat er on-
en van de Soe- evenwichtigheid heeft bestaan tus-
karno-figuur, alsmede aangaande schen de voordeelen, welke het bui-
mische uitbating der Indische rijk-
de overeenkomst van Cheribon tenlandsch kapitaal en de lnheem- en'
Het Is te goedkoop en te gemak- sche bevolking trok uit de econo-
keiijk geredeneerd als men de in
twee categorieën in te deelen mee
ringen eenvoudigweg beplakt met
de etiketten „reactionair" en „voor
uitstrevend". Zooals Prof. Romme
in zijn slotwoord terecht zei. spelen
hierdoor verschillen in sentiment en
Tiet onderhandelen met Soekamo
was natuurlijk _ok een punt, dat
scherpe verklaringen uitlokte. Doch
hier mag het sentiment het ver
standelijk inzicht ook niet vertroe
belen. De KVP-fractie heeft des
wege de Regeering niet doen strui
kelen, al begreep zij, dat dit een
schok zou geven aan vele getrou
wen. Maar zij wilde op dit punt
een vreedzame oplossing niet ver-
Dat verhinderen kan slechts ge
boden zijn, als zulk een oplossing
Onverminderd het bepaalde in en^em be°°rdeeling Pater Sleyffera S.J. den vinger op
artikel 3 en in het eerste lid van dit
artikel, kurnen de Vereenigde Sta
ten van Indonesië een bijzondere
regeling treffen ten aanzien van 't
grondgebied van haar hoofdstad.
Artikel 5: I. De Grondwet
van de Vereenigde Staten van In
donesië zal worden vastgesteld door
een constitueerende vergadering, die
zal zijn samengesteld uit op demo
cratische wijze aangewezen verte
genwoordigers van de Republiek en
van de andere toekomstige deelge-
nooten der Vereenigde Staten met
Inachtneming van het bepaalde in
het volgende lid van dit artikel.
II. Partijen zullen in overleg tre
den omtrent de wijze van deelne
ming aan deze corstitueerende ver
gadering door de Republiek, door
de niet tot het gezagsgebied van
de Republiek behoorende gebieds-
deelen en door de niet of onvol
doende vertegenwoordigde bevol
kingsgroepen, een en ander met in
achtneming van de onderscheidene
verantwoordelijkheden van de Ne-
deilandsche Regeering en van de
Regemrg der Republiek.
Neder!andsch - Indonesische
Unie
thJJ k e 6: D® Nederland
sehe Regeering en de Regeering der
Republiek zullen ter behartiging van
van Semeenschappeiijke belSigen
van Nederlanders en Indonesiërs
Vot de vorming van
Nederlandsch-IndocesLsche Unit»
waardoor het Koninkrijk der Neder
landen omvattende Nederland Ne"
derlandsch-Tndië, Suriname en Cu-
ra<?ao, worden omgezet in
de Unie, bestaande uit eerfrriids^t
Koninkrijk der Neriprl™L„
vattende Nederland en
Curasao en anderziids v?
*g°8taten van Indonesië.
kerf A'oSS* &at Tr-
regeling van de veSouii'l™
schen Nederland, Suri^fn cT-
A r t I k e i 7; I. Ter behartiging
Het is trouwens zoo, dat men
woordvoerders van verschillende DeV,en„ter.,en Wageningen) heeft
partijen tal van uitlatingen uit een
recent verleden voor de voeten kan
gooien, welke niet kloppen met hun
tegenwoordige houding. Prof. Lo-
dommen. En op ander gebied legde het algemeen welzijn der betrokken
volken te niet zon doen.
Maar is Soekamo door zijn colla
boratie dan niet erger dan Mussert?
Neen, zei Prof. Romme, hij is voor
mij geen Mussert en geen Hitier.
Hij staat meer op één lijn met som
migen van hen, die wij activisten
pleegden te noemen. En voor „dat
soort" voelde hij wel niet veel sym
pathie, doch zij vormen een wezen-
Wij geloo-
ven ook. dat aan deze pijnlijke con
cessie, gezien het samenspel der
een erg pijnlijke wond; Leiden (en
den toekomstigen bestuursambtena-
ren de „neutrale" wetenschappelijke Jieï v^T»TvoJt
voorlichting gegeven, volgens welke
Christendom, Mohamedanisme en rrr,rUCI
gemann noemde onderhandelen met Sodsdiensten op één lijn rijn omstandigheden, niet meer te*ont-
Soekarno onwaardig en onvrucht- l; ,ressan ,e ^no komen viel. Alleen rijst de vraag, of
baar; Van Poll riep de regeering gLfhe verschijnselen met het ge- - -
volg, dat men bijvoorbeeld voor
Java het Mohamedanisme het
meest geëigend achtte en dit don
ook bevoorrechtte. Hierdoor heeft
men aan de bevolking zeer zeker
ernstig tekort gedaan.
toe: Wankel niet in uw houding, er
gaat een meesleepende kracht uit
van onwankelbaarheid in 't rechts
herstel!
Wat zijn er sindsdien geen oude
stellingen omver gevalfcn!
het dan maar niet veel verstandiger
was geweest, eerder tot dezen zwo
ren stap te besluiten.
'J'och is er wel iets vast blijven
staan, althans voor de verte-
gü de waardeschatting van den
vorm, waarin het nationalisme
genwoordigers der KVP en, naar zlch thans aandient, en de figuren,
waardoor het wordt gedragen, kwa-
Tyat tenslotte de overeenkomst van
Cheribon aangaat, die staat n"
geheel ter discussie. Daar bestaat
geen twijfel over. Ook voor de Re
geering is het nog een open vraag,
of ze die kan aanvaarden. In leder
geval krijgt ze geen goedkeuring,
voordat het Parlement zich duide-
we willen hopen, ook voor de Re-
geering, nL deze doelstelling (de men de verschillen echter duidelijk jyt heeft "uitgesproken. Dat is een
formuleering is wederom van Prof. voor den da£' Het nationalisme trad geruststelling voor velen, Met dat
Romme): Volledige ontplooiing van 1
het Indonesisch nationalisme in 't
vrijwillig aanvaarde duurzame ver- Kerstens, en een goede vader wordt rusten. De studiedagen konden haar
van zijn volwassen zoon een kame
raad. Hij is door Japanners opge
stookt en van communisme ver
vuld, betoogden anderen. Doch geen
stem werd gehoord, om de realiteit
band van het Koninkrijk. Hieruit
spruit dan voort:
Genoegdoening aan het nationa
lisme en behoud der staatkundige
eenheid terwille van Indië zelf, ter-
wille van onze verantwoordelijkheid, van de Republiek thaijs voorbij te
terwille van de democratische vrij
heden en sociale gerechtigheid, ter
wille van het algemeen welzijn der
volken overzee en hier.
natuurlijk geen bindende gedragslijn
voorschrijven. Er viel te dier zake
ook geen vast oordeel te distilleeren
uit de discussie. Doch voor de ken
nis van hetgeen er in het katho
lieke volksdeel leeft, zijn de dagen
loopen, ai kan een erkenning pas toch zeer leerzaam geweest, ook
overwogen worden in het geheel
van een nieuwe rechtsorde.
En de uiteenloopende waardcerin.
voor onze vertegenwoordigers.
Op andere aspecten hopen we nog
nader terug te komen.
derlanden en van de toekomstige
Vereenigde Staten van Indonesië.
II. Het statuut zal in werking
treden na goedkeuring door de on
derscheidene volksvertegenwoordi
gingen.
Termijn van twee jaar
Artikel 12: De Nederlandsehe
Regeering en de Regeering der Re
publiek zullen er naar streven dat
de vestiging van de Vereenigde Sta
ten van Indonesië en van de Ne
derlandsch-Indonesische Unie haar
beslag krijgt vóór 1 Jan. 1949.
Artikel 13: De Nederlandsehe
Regeering zal inmiddels de noodige
stappen ondernemen teneinde on
middellijk na de totstandkoming der
Nederlandsch-Indoresisch- Unie de
toelating van de Vereenigde Staten
van Indonesië als lid van de orga
nisatie der Vereenigde Naties te
verkrijgen.
Rechtsherstel en teruggave
van goederen.
Artikel 14: De regeering van
de Republiek erkent de aanspraken
van alle niet-Indonesiërs op herstel
van hun rechten en teruggave van
hun goederen voorzoover deze wor
den uitgeoefend of zich bevinden in
het gebied waarover zij de facto ge
zag uitoefent.
Een gemengde commissie zal wor
den ingesteld om dit herstel of deze
teruggave te bewerkstelligen.
Wettelijke aanpassing
in Nederland
Artikel 15: Teneinde de Re
geering van Indië te hervormen op
zoodanige wijze dat haar samenstel
ling en werkwijze zoo nauw moge
lijk zullen aansluiten op de erken
ning van de Republiek en op de
ontworpen staatsrechtelijke struc
tuur, zal de Nederlandsehe Regee
ring inmiddels bevorderen, dat wet
telijke maatregelen worden getrof
fen om in afwachting van de tot
standkoming der Vereenigde Staten
van Indonesië en der Nederlandsch-
Indonesische Unie de staats- en
volkenrechtelijke ositie van het
Koninkrijk der Nederlanden aan den
nieuwen toestand aan te passen.
Vermindering van strijd
krachten
Artikel 16: Aanstonds na het
tot stand komen van deze overeen
komst zullen beide partijen over
gaan tot vermindering der Strijd
krachten. Zjj zullen in overleg tre
den omtrent mate en tempo van
deze vermindering en omtrent hun
samenwerking op militair gebied.
Orgaan van samenwerking.
Artikel 17: I. Voor de in deze
overeenkomst beoogde samenwer
king tusschen de Nederlandsehe
Regeering en de Regeering der Re
publiek, zal een organisatie in het
leven worden geroepen, bestaande
uit delegaties door elk van beide re
geeringen aan te wijzen met een
gemeenschappelijk secretariaat.
II. De Nederlandsehe Regeering
en de Regeering ier Republiek zul
len alle geschillen, welke naar aan
leiding dezer overeenkomst mochten
rijzen en die niet door partijen
onderling overleg in een conferen
tie tusschen deze delegaties tot een
oplossing kunnen worden gebracht,
door arbitrage doen beslechten. Ia
dat geval zal door de delegaties bij
overeenkomst of Irdien zulk een
overeenkomst niet kan worden be
reikt, door den President van het
Internationale Hof van Justitie
een voorzitter van andere nationa
liteit met beslissende stem worden
benoemd.
Slotbepaling: Deze over
eenkomst wordt opgesteld in het
Nederlandsch en in het Indonesisch.
Beide teksten zullen gelijk gezag
van de belanven van
nf,erie%^erter,andon in d® Veree
nigde Staten van Indonesië I,i 1
Wandsch-ïndonesische urll
tt n over eisen organen
samen^M™ df^^gen
den e^van d?k vk der N"d°rlan"
van Inëon»,tó Vereenigcle Staten
de ev®ntue»l mede door
lan-'en rtegenwoOTdtetagen dier
111 Als Gemeenschappelijke be-
door W. Vandersteen
iHDfPPAAD, EHK6-
l£ V/LOME.T£RS
YAVAM0JP4S*/r
Sc/Sf*
OP ££H/i>Lêf*
212) Hier hebben we dan eindelijk de
vermiste held van ons verhaal, Suske,
weergevonden dank zij de oplettend
heid van Professor Barabas. Snel
wordt een reddingsexpeditie uitgezon
den en nauwelijks is het vliegtuig Gl-
ronef in het gezicht of Suske ls niet
meer te houden.