Ruiten zijn troef,
Es ist nicht wahr!
maar op de
verkeerde plaats
Van Engelandvaarder
tot Parachutist
27
TRIBUNAAL
ÈREDA
D
Een kwade borrel
kind".
r
Noodbioscoop te Rotterdam tast bet rechtsgevoel aan
TIET oorlogsgeweld is als een lawine over bepaalde deelen van Ne-
deriand gerold, niets ontziend en vaak schier onherstelbare ver
woestingen achterlatend. Het Zuiden was weliswaar eerder bevrijd,
dan het gebied boven de groote rivieren, maar het heeft de gevoelig
ste klappen gekregen. Toch bood het, ondanks eigen nood, hulp aan
het uitgehongerde Noorden. De bekende actie „Ruiten troef" is daar
om niet meer dan heilige plicht van volk en overheid en van dat
standpunt bezien, is het meer dan grievend, te ervaren dat, waar eeiier
zijds gezinnen opnieuw een winter zullen moeten trotseeren in zwaar
beschadigde huizen, elders van deugdelijk materiaal theaters worden
gebouwd.
TJotterdam is zeker een der Ne-
derlandsche steden, die hebben
ervaren wat oorlogsschade betee-
kent; niet voor niets is de stad of
ficieel tot „r.oodgebied" verklaard,
en het is begrijpelijk, dat men den
Rotterdammers, die dagelijks leven
in de resten- van hun eens zoo trot-
sche stad. gaarne wat ontspanning
wil bieden. Niemand zal hun dat
misgunnen, maar ofschoon in Je
Meidagen van 1940 12 bioscopen
den weg gingen van zooveel Rotter-
damsche gebouwen, bleef er nog 'n
aantal over Men behoeft slechts
ter plaatse op de desbetreffende af
fiches te letten om te weten, dat de
„Koningin van de Maas" nog lang
niet zonder vermaak is.
Toch heeft de overheid, die met
name in Zeeland, Brabant en Lim
burg met de handen in het haar
zit, toegelaten, dat men in Rotter
dam een tweetal bioscooptheaters
bouwt, die aan de Kruiskade wor
den opgetrokken uit deugdelijk,
for kelnieuw en dus schaarsch ma
teriaal, dat daardoor niet alleen
aan urgentieobjecten wordt ont
houden, doch bovendien in 1951
misschien als afbraak zal zijn te
beschouwen, aangezien de gemeen
te den benoodigden grond voor
slechts vijf Jaar an de exploitan
ten der theaters heeft verpacht Na
dien tijd zal men het terrein noo-
dig hebben voor het grootsche
bouwplan, dat de herrijzenis van
Rotterdam moet bewerkstelligen.
vye zijn een en ander gaan be-
zichtigen en troffen bij die ge
legenheid in een h< uten koffiehuis,
dat tusschen de theaters in staat,
een Limburger, die ons vertelde van
het groote gebrek in zijn provincie.
Het was een wrang verhaal over tu
berculose, scabies en rheumatiek,
over gezinnen van acht tot tien
personen, die zich met slechts één
tochtige, duistere kamer moeten
behelpen, omdat cement noch glas
in voldoende hoeveelheden zijn te
krijgen.
Een enkele blik naar buiten toon.
de ons echter een Ier beide nienw-
bouwen. waar hl den voorgevel twee
en zeventig flinke ruiten benevens
een nog grooter aantal kleinere
vensters zijn geplaatst.
Voor het gebouw prijkt een
enorm bord, waarop ae mededee-
ling: Hier krant Metropole. De ar-
gelooze voorbijganger zou eens kun
nen denken, dat het gebouw moest
dienen om een aantal van hun huls
beroofde Rotterdamsche families Jt
herbergen
Metropole en het naburige thea
ter zullen binnen afzienbaren tijd
films vertoonen; gezellig en
soms ook leerzaam, vooral wanneer
het reportages van de getroffen ge
bieden betreft, maar hoeveel men-
schen zouden er meer mee gebaat
zijn, als het bouwmateriaal voor
nuttiger en noodzakelijker doelein
den was gebruikt.
Alleen met het glas waren zeker
een honderdtal kamers in de ge
troffen gebieden van wat daglicht
te voorzien geweest, wat ook voor
de volksgezondheid een stap vooruit
zou hebben beteekend.
mis en ook de regeering ziet flat
eindelijk in. zooals blijkt uit de on
langs uitgevaardigde en gepubli
ceerde bepalingen van den Weder
opbouw, die gebruik van materiaal
als hier genoemd, thans onmogelijk
te maken. Intusschen bouwt men
te Rotterdam en elders rustig
verder, omdat, naar wij bij infor
matie ter bevoegder plaatse verna
men, de vergurningen daartoe da-
-en uit den tijd van vóór ae
Wederopbouwbepalingen.
In de praktijk beteek ent dit, dat
nog heel wat misbruik zal worden
gemaakt van het materiaal waar
naar men in de geteisterde gebie
den snakt en het is dan ook niet
verwonderlijk, dat menig oorlogsge
troffene bitter gestemd raakt en zjjn
geduld verliest.
Alleen rechtvaardig handelen en
ingrijpen kan hier materiaal en
wat nog belangrijker is vertrou
wen doen winnen.
vwuwyvuvwivww
Amerikaansche
Bisschoppen beschuldigen
de Sovjet-Unie
rte" Bisschoppen van de Ver. Sta-
ten hebben na hun jaarlijksche
bijeenkomst te Washington een ver.
klaring uitgegeven, waarin zij de
Sovjet-Unie beschuldigen van tota
litaire agressie tegen de menschen-
rechten, waarvoor de democratieën
ten oorlog zjjn gegaan. Zij nemen
voorts stelling tegen het „ontwor
telen van geheele bevolkingen in
Oost-Europa, waarbij in het bijzon
der gedoeld wordt op de uitdrijving
van Sudeten Duitschers door Tsje-
cho-Slowakije. „Wij bluffen op onze
democratie, doch bij deze overbren
ging van volkeren hebben wij ons,
misschien onbewust, laten beïnvloe
den door de kudde-theorie van ge-
nadelooze totalitaire politieke phi-
losophie", aldus de verklaring. „De
berichten over deportatie van dui
zenden menschen in Sovjet-Rus
sisch gebied naar ververwijderde en
ongastvrije gebieden, alleen omdat
die menschen niet tot het commu
nisme willen overgaan, wijzen op 'n
wreede schending van menschen-
rechten."
2e bedrijf: Peter's verblijf in Engeland
J^A DE SUCCESVOLLE ont
snapping uit Nederland en
later uit Spanje, volgen we den
Bredanaar Peter op zijn reis
naar de vrijheid.
De overtocht naar
Engeland.
^adat Peter op 18 December
1843 met een dertigtal lot-
genooten in Gibraltar was aan
gekomen, was het nu nog
slechts wachten op een reisge
legenheid naar Engeland.
De Kerstdagen werden in
Gibraltar doorgebracht en Pe
ter kenschetste ze als „saaie
dagen", hoe kan het ook an
ders, een specifiek huiselijk
feest als Kerstmis door te
moeten brengen In den vreem
de, met een zekere helmwee
naar het vaderland, doch ook,
met een spanning voor de
naaste toekomst In Engeland.
Oudejaars-avond op de
„Dempo".
December vertrok het Ne-
derlandsche schip de
„Dempo" in convooi vanuit Gi
braltar naar Engeland, met de
groep Nederlanders aan boord.
Gezagvoerder Jansen, die
voor het eerst sedert het uit
breken van den oorlog Neder-
landsche passagiers vervoerde,
zorgde uitstekend voor de En
gelandvaarders.
„Oud en Nieuw" werd in echt
Nederlandschen stijl midden op
zee, met oliebollen en voor
drachten gevierd, en zoowel
voor de bemanning als de pas
sagiers was het een welkome
en onvergetelijke afwisseling.
4 Januari 1944, werd voet
aan wal gezet in Engeland en
Peter dacht vrij te zijn, men
had toen ook zoo'n eldorado-
idee van Engeland.
Doch het liep anders. Peter
werd 14 dagen vastgehouden in
een doorgangskamp en hier op
alle mogelijke manleren op
zijn politieke betrouwbaarheid
getest. Op deze wijze zouden
Wat thans geschiedt, is volkomen«Immers ook spionnen Engeland
kunnen bereiken.
Vanzelfsprekend werd Peter
aldus gewogen en niet te licht
bevonden.
Peter wordt opgenomen in
de Intelligence Service.
|n Februari meldde Peter zich
vrijwillig bij de Intelligence
Service, we zouden kunnen
zeggen den splonnagedlenst
doch we zullen zien, dat het
wel meer omvat.
Hij kwam nu in opleiding in
een speciaal trainingskamp,
evenwel niet In militair ver
band. In dit kamp werden de
geheime agenten opgeleid, die
in de bezette gebieden door
de R.A.F. werden neergelaten,
teneinde dienst te doen als
spion, al of niet voorzien van
geheime zenders, of om als ver
bindingsman op te treden tus
schen de ondergrondsche en
Engeland.
Ieder lid der Intelligence Ser
vice kreeg zijn opracht en werd
hiervoor afzonderlijk opgeleid.
Zoo werden sabotage-grorpen
speciaal getraind in het aan
brengen van springladingen
aan bruggen, spoorlijnen enz.
Peter wordt parachutist.
^angezien allen in de meeste
gevallen per vliegtuig moes
ten worden vervoerd en daarna
per parachute worden neerge
laten, werden zij getraind ln
het parachute-springen.
Peter maakte bij deze trai
ning zes oefensprongen hij ver
telde ons met enthousiasme
over de prima uitrusting waar
over hij beschikte.
Het aantal ongelukken, dat
bij het springen gebeurde was
fabelachtig laag, waarmede
eens te meer werd bewezen hoe
geperfectionneerd het parachu
tespringen tegenwoordig is ge
worden. Om één enkel voor
beeld te noemen, één enkele
hand greep aan het eind van
den sprong maakte den para
chute los van den springer,
zoodat er voor verward raken
geen kans bestaat.
Van bagage had men geen
last. want deze hing aan een
aparte lijn.
De schok bij de landing is
nog altijd zeer aanzienlijk,
een rubberkussen onder 't zit
vlak der parachutisten aange
bracht. dient eventueel als
stootb'ok.
Het springtenue is voorzien
van een groot aantal zakken,
waarin levensmiddelen, in ge-
concentreerden vorm, kunnen
worden opgeborgen.
Behalve vele Nederlanders be
reidden zich In dit kamp ook
Tsjechen. Belgen Serven. No
ren. Denen. Ja zeg maar afge
vaardigden uit alle bezette lan
den. voor op hun taak in het
groote werk der bevrijding. Als
typische bijzonderheid vertelde
Peter nog, dat er in dit kamp
ook Duitschers in opleiding wa
ren, wel te verstaan dan na
tuurlijk Duitschers „van den
goeden kant".
TIET was een vreemde zaak, welke 't Bredasche Tribunaal Woens-
J-1 dagmiddag te berechten kreeg. De tenlastelegging bevatte 'n drie
tal punten, welke onbetwist aan het goede Nederlanderschap van den
59-jarigen schoenmaker H. T. uit Breda deden twijfelen.
yerdachte had zich als sympathi-
seerend lid bij de NSB laten
ir.schrijven, deed vervolgens her
haaldelijk tijdens de bezetting blij
ken van ingenomenheid met den
vijand hooren en had in zijn wo
ning een portret an Hitler hangen
en buiten deze geestelijke geneug
ten had hij den materieelen kant
van zijn gezindheid ook niet ver
geten en klopte ijverig zooien on
der Duitsche laarzen en hakken
onder Blitzmaedelschoenen.
Deze reeks van beschuldigingen
scheen echter niet den mirsten in
druk op verdachte te maken. Hij
ontkende dan ook alles en beweer
de steeds pertinent onschuldig te
zijn geweest. Toen de president van
het tribunaal hem zijn lidmaat
schapskaart onder den neus duw
de, volgde weer het stereotype ant
woord: Het is niet waar. Daar edel.
achtbare niet kon gelooven, dat de
NSB heel den burgerlijken stand in
haar analen had ondergebracht,
ging de ontkening niet op.
Wat de foto van Hitier betreft,
dit scheen een trouwfoto van een
gelokt familielid te zijn geweest,
daar de schoenmaker dit ook als
een grove leugen bestempelde. Ten
slotte werd hem *iog eens het laat
ste punt van de tenlastelegging
voorgelegd. Verdachte deed de
simpele oplossing aan de hand, dat
hij aan de Duitschers, die bij hem
zooien kwamen koopen, slechts leer
van slechte kwaliteit had geleverd,
en dat hij dus in zekeren zin sabo
tage gepleegd had. „De moffen
kwamen toch steeds terug", merkte
de president op, „en die leken me
toch uitgeslapener dan U. U bent
dus braaf Nederlander geweest, die
het slachtoffer is geworden van
snoode aantijgingen van intrigee-
rende personen?" Het was zoo vol
gens verdachte. Er volgde echter "n
ware stortvloed van getuigenverkla.
ringen, zoodat men gevoegelijk van
verdachte's standpunt uit gezien, de
gevolgtrekking kon maken, dat er
in ons vaderland meer Nederlan
ders van een bedenkelijke mentali
teit waren dan goede en oprechte
vaderlanders. De sfeer der familie
bleek overigens ook niet onbesmet
te zijn, daar zoonlief SS-er was ge
weest.
ie pleiter bracht naar voren, dat
men hier met een wonderlijk
man te doen had. In zijn buurt
staat hij algemeen bekend als een
kluizenaar. Tijder.s den vorigen we
reldoorlog had verd. z'n spaarcen
ten gestoken in Duitsche marken,
waarvan hij er een paar millioen
bezat. Toen hij na den oorlog be
drogen uitkwam, had hij dit niet
kur.nen gelooven en had zijn 73r-
der leven steeds gesproken over die
Duitsche papieren, die hij nog bezat
Tijdens de bezetting kregen deze
gesprekken echter een onneder-
landsche sfeer. Verder handelde
deze schoenmaker in schilderijen,
naaimachines, kaas, thee en Roe-
meensche effecten. Alles wat hij nu
nog bezat waren de paar millioen
Duitsche marken. Wat de getuigen
verklaringen betrof, deze dekten el
kaar niet, volgens pleitster. Zij vroeg
dan ook uiterste clementie. Uit
spraak over 14 dagen.
ALS tweede beklaagde stond te-
recht de 39-jarlge losarbeider,
J.' v. D. uit Breda, die buiten zijn
lidmaatschap van de NSB en latei-
van de NSNAP ock nog in zijn
functie als lar.dwachter met een
jachtgeweer had rondgeloopen en
persoonsbewijzen had gecontroleerd
Verd. bleek vader te zijn van tien
kinderen.
„U gaf hen wel een mooi voor
beeld door ln dien tijd met een
geweer te gaan loopen, merkte de
president op. Bekl. was het er roe
rend mee eens en betoog zelfs dat
hij achteraf liever zijn beenen ge
broken had.
Mr. Struycken schilderde in zijn
pleidooi het ontvlambare gemoed
van bekl., die wanneer hij een bor
rel op heeft of gevaarlijk wordt of
zach alles laat wijs maken. Dit
laatste was bij Driessen thuis ge
beurd, waar onder de benevelende
uitwerking van jenever het lidmaat,
schap van de NSNAP was opge
steld. En toen hij eenmaal in het
schuitje zat moest hij varenEen
gevaarlijk man was v. D. nooit ge
weest. Dat bewezen wel de vele ver
klaringen van den Achterom-bewo
ners, die hem allemaal graag terug
zagen. Tenslotte bleek bekl. niet
geheel toerekeningsvatbaar te zijn.
IN 'T -KORT
Weer zegels „voor het
QOK DIT JAAR zullen in den
laatsten maand van het Jaar
weer kincerzegels verkrijgbaar zijn.
De netto-opbrengst komt, ten bate
van het bescherming- en hulpbe
hoevende kind. De voorstelling is
een kind te paard in een draaimo
len. De zegels verschijnen in de
waarden 2, 4, 714, 10 en 20 cent.
PEN AMERIKAANSCH vliegtuig
is bij Iwojima in xee gestort. 23
militairen, die zich aan boord be
vonden zijn verdronken.
Lieden uit het hooge Noorden,
die het niet eens waren met de
samenstelling van het Neder-
landsch elftal voor den strijd
tegen Engeland, hebben den K.
N.V.B. een boozen brief geschre
ven, waarin zij dreigden met een
speciale knokploeg naar Den
Haag te zuilen komen om de
Keuzecommissie van den bond
af te drogen indien Abe Len
stra niet opgesteld zon worden
in het Ned. elftal. Zij kunnen
beginnen, want Lenstra's naam
is niet In het elftal te bekennen.
T\E KONINGIN is naar Den Haag
gereisd, waar Zij gedurende de
wintermaanden verblijf zal houden.
rpE NAPELS zijn in een klooster,
1 waar brand was uitgebroken,
tijdens een paniek 4 kloosterzusters
1 priester en 4 andere menschen
doodgedrukt.
Peter ontvangt het Kruis
van Verdienste.
Tijdens zijn opleiding in de
Intelligence Service ontving
Peter in Maart 1944 persoon
lijk uit handen van H.M. de
Koningin het Kruis van Ver
dienste. voor hen. die onder
de geldende zeer moeilijke om
standigheden het Vad°rland
verlieten, om zich bij de ge
allieerde legers te voegen.
Over eenige dagen zullen we
Pater vergezel'en op zijn to-ht
naar bezet Nederl.nd. B.
TLfïR. v. d. GRINTEN zal voorloo-
pig optreden als waarn. voor
zitter van het centrum voor staat
kundige vorming van de K.V.P., dit
als gevolg van het aftreden van
prof. Romme en prof. de Quay als
voorzitter en vice-voorzitter. Een
reorganisatie is in voorbereiding.
AANVRAGEN voor het'consumen
tencrediet kan men tot 1 Dec.
doen. i
npUSSCHEN KEULEN en Hoek v.
Holland zullen twee express-
treinen driemaal per week den
dienst onderhouden, via Amster
dam en Bentheim.
lyriNIöTER VOS heeft te Eind
hoven verklaard, dat bin
nenkort een serie prijsverlagin
gen te wachten is van betee-
kenis.
■yAN DE 1200 ZAKEN tie lil
Rotte: dam door ambtenaren
van de prijsbeheerschlng werden
gecontroleerd kregen er 125 een
proces-verïaa'1 In Haarlem vlogen
er 113 van dé 710 zaken op den
bon.
JNGESTELD is de centrale ad
viescommissie voor de prijspo
litiek, welke aangekondigd Is in
de Regeeringsverklaring over ico
nen en prijzen. Voorzitter is prof.
G, Brouwers, directeur-generaal
van de prijzen. De- heer Mut-
sacrts Tilburg, vertegenwoordigt
de vakgroep wc.'industrie.
TTIT DE BRITSCHE zone van
Duitschland wordt het eerste
anti-Joodsche incident gesignaleerd.
Met teer werd nl. in Rnhden Wrzt
falen) een winkel van een Jood met
hakenkruisen „versierd".
yANWEGE den ..Bond van
kroostrijke gezinnen" ui
België zal 50 pet. korting wor
de,toegestaan op reizen per
spoor tram of autobus. Deze
belangrijke priizenverminderlng
geldt voor de Belgische vaders
en moeders met 4 kinderen van
Belg. nationaliteit beneden de
21 laar en voor alle weezen..
TN DE Perzische provinci-- «en
de Kaspische Zeo 7"~
tr lusten uitgebroken.
