Onze grenzen EEN FRANSCHE KERKKLOK in hot Ooston zitten dicht ZEEUWSCHE HISTORIE OP EEN ZEEUWSCH EILAND Üaciio» Vprogram Nederlandsch deskundige klaagt er over in Engeland (Van onzen Londenschen correspondent) T^EN DERDE van zijn totalen im- en exporthandel dreef Nederland voor den oorlog met zijn westelijken en met zijn oostelijken buur In 1930 was Engeland met 22,28 pet wan onze totale exporten onze beste afnemer; Duitschland was in dat jaar met 31,74 pet van onze totale Importen de grootste leverancier. Nederland heeft nog altijd in bet westen Engeland tot buur. In het oosten is het nog Duitschland, roet dit verschil dat de Britten het aan Nederland grenzende deel bezet hebben en dicht gesloten hou den. Zou gezien is het vraagstuk van de economische betrekkingen tusschcn het Ver. Koningrijk en ons land nog belangrijker dan voor den oorlog. TV. Speekenbrink directeur van de afdeeling „Economische betrek kingen met het buitenland", van het ministerie van Economische ce Nederlandschj Kamer van Koop handel over gesproken. is gc - ana op 't oogen- blik Alvorens daaT een antwoord op te geven moge er aan herinnerd worden dat in oe jaren 1935 tot 1939 meer dan 33 pet van onzen export uit landbouwproducten be stond, waaTvan ongeveer de helft naar het Ver. Koninklijk werd uitgevoerd. Duitschland was daar van onze tweede grootste afnemer, Deze exporten blijven op het oogenblik ver bij de verwachtin gen ten achter, vooral die naar Engeland. Ten aanzien daarvan hebben onze landbouwers tal van klachten. Er zijn er van internen aard, welke van directen invloec zijn op onze eigen bevoorrading. Zoo dienen de productiekosten op het niveau van onze buitenland- sche concurrenten gebracht te worden, wil Nederland zijn positie op de internationale markt ver beteren. Een andere klacht is ge uit over het gebrek aan brand stoffen voor de kweekerij in kas sen. Voor het a,s, seizoen hoopt men daarin verbetering gebracht te hebben. Doch er zijn ook factoren van buiten, welke den export onzer landbouwproducten ten ongunste beïnvloeden. Gedeeltelijk worden die veroorzaakt door de structu- ï-eele veranderingen in de vreemde markten. Dr. Speekenbrink heeft er te Londen op gewezen, dat. indien de Nederlandschc exporteurs erover klagen, dat de prijzen, die voor producten als boter, kaas eieren, melk, zaaizaden, peulvruchten enz geboden worden te laag zijn, men de rechtvaardiging voor dit lage prjjsniveau niet kan vinden door te wijzen op de verminderde pro ductiekosten op de exportmarkt. Voorts wees hij er op, dat de beperkingen als die ten aanzien van de perioden in welke land bouwproducten mogen geleverd worden, in feite een drastische beknotting van onze exporten be teekenen. Voorts zijn ook de op merkingen onzer exporteurs over de bevoorrechte tarief behandeling voor da producenten uit het Brit- sche Gemeenebest bekend. Blijven nu ohae exporten naar het Ver. Koninkrijk ver bij de vooroorlogsche ten achter, oe En- gelsche Importen naar ons land die voor het grootste deel altijd1 uit industrleele producten beston den toonen een substantieele verhooging van de vooroorlogsche cijfers. Natuurlijk is de Engelsclie im porteur op het oogenblik niet vrij gebleven in zijn keuze der te im porteeren producten Ook voor Nederland is die keus er echter nier, tengevolge van de moeilijke na-oorlogsche omstancigheden. Moet el- nog eens op gewezen te worden dat ons land door den oorlog verarmd is en dat het eiken cent tweemaal moet omdraaien alvorens hem uit te geven? Wij kunnen ons geen importen ver oorloven, die niet absoluut vitaal zijn. Toch heeft Nederland een ze ker bedrag beschikbaar gesteld voor een beperkt aantal zooge naamde traditioneele importen. Verder kan het niet gaan tenzij onze exporten boven het tegen woordige lage peil uitkomen. Jnmiddels heeft Engeland een nieuwe kans gekregen. Een groot aantal producten, die wij het hareste noodig hebben ruwe materialen en halffabrikaten, zoo wei als industrieele uitrustingen pleegden voor den oorlog van Du sci te omen. Die leve ringen hebben thans tydrlijk een einde genomen, hetgeen thans aan de Engelschen nieuwe exportmoge Jijkheden biedt. Nederland geeft I Engeland gaarne die kans zoo heeft cr. Speekenbrink beklem toond. Er zijn op het oogenblik nog vele beperkingen, die men in Nederland gaarne zou opheffen, doch dan moet c.e economische positie van Nederland verbeterd worden. Enge .and kan daartoe het zijne bijdragen. In dat verband is het goed in herinnering te brengen, dat im de jaren aan een oorlog vooraf gaande ons belangrijk import- surplus voor 57 pet werd goed gemaakt door drie zaken; se' op vaart, havenverkeer en z,g. „an dere diensten" (w,o. transitorech ten, verzekeringen enz). Duitschland heeft langen tijd ge probeerd alle zeeverkeer langs zijn eigen havens te leiden Het slaag de daarin niet. Tegen de 67 mil- lioen ton, die in de Duitsche ha vens verwerkt werden kom Ne derland in 1938 een cijfer van 56 millioen ton bereiken Wat Is daar thans van over gebleven? Voor het transitovex- fceer blijven onze havens onge bruikt en het gansche Ingewikkelde apparaat onz;r hancelsorgansatie, dat in den loop der jaren tot een efficient instrument werd geper- fectionneerd, is lam gelegd. Engeland zou hier kunnen op merken wat dit al mét de Neder landsch-Engelsche handelsbetrek kingen te maken heeft en het zou er aan kunnen herinneren, cat de Engelsche belastingbetaler 80 millioen Pond per jaar moet op brengen, om Duitschland op de been te helpen. Dr. Speekenbrink heeft die mo gelijke opmerkingen al bij voor baat beantwoord door als zijn mee ning te geven, dat zoowel het Ver. Koninkrijk, Nederland als de handelsbetrekkingen tusschen beide landen in hooge mate voor deel zonden kunnen putten uit een opheffen van de economische „deadlock", die er thans aan de Nederlandschc oostgrens bestaat. „Open de handelskanalen welke thans aan die oostgrens gesloten zijn", is zijn advies. Tkpnieuw is hier gewezen op het groote belang voor Nederland in een hervatting van de econo mische betrekkingen met Duitsch land. En aangezien Engeland als be zettende mogendheid van een deel van Duitschland op het oogenblik ook onze oostelijke nabuur is, kan het toegejuicht worden, dat men in Engeland van deskundige Ne- cerlandsch» züde liet vraagstuk der Nederlandsch-Engelsche be trekkingen heeft hooren be lichten. yOOALS in zoovele andere Zeeuw sche gemeenten werd ook in Kortgene de zware kerkklok door de Duitschers tijdens de bezetting gestolen. Toen het 900 kilo zware gevaar te op den grond stond,, heeft de heer A, Heystek uit Kortgnee, van da gelegenheid gebruik ge maakt om de opschriften te fo tografeeren. Deze opschriften waren gesteld in oe Fransche taal en luiden, overgezet in het Nederlandsch als volgtf „In naam van Jezus en Maria en van St. Philbert zijn wij her goten en verzwaard met 2300 du (gewichtsmaat) met toestemming van den heer Pierre Daniau, rec tor en dre heeren burgers en in woners "an Noirmontier, uit de gel den der kerkekas, ten tijde van Jan Bayzeau, heer van ia Pallue en Pierre Boute an kerkmeester. Jacques Portean, heer van la Rochelles, c.rost van Noirmontier en mevr. Suzanne Porteau, echt- genoote van Louis Guesdon du Desne, hebben mij Suzanne ge noemd. Leonard Herve, beeldhouwer en gister, heeft mij gemaakt in het jaar 1661. Heer J, Bayzeau domheer; N, C, Mosnier, heer van les Moriers en heer van la Nicolliere. Louis Sorain, secr." lIOEi vraagt men zich af, kon nu'"n klok uit een katholieke Fransche kerk terecht komen in dm toren van een protestantsch bedehuis op Noord Beveland. De heer Heystek heeft deze puzzle opgelost. Hij was natuurlijk op de hoogte van de overlevering, dat deze klok van de Franschen gestolen was, doch overige gegevens ontbraken. Hij is toen eens gaan neuzen in de groote Fransche encyclopaedic van Larousse, onder het trefwoord Noirmontier en vond verschillende gegevens. Noirmontier is een klein eiland 5800 H,A dus iets geringer van omvang dan N. Beveland, dait 700 H,A, groot is Het ligt voor de Fransche kust, iets ten Z, van de mondingen der Loire. Het was reeds vroegtijcig be woond en bevat verschillende over biijfselen uit den prae-historischen tijd (thermen). Op het eiland ligt het stadje Noirmontier; het is thans canton- nementshoofdstad in ce Vendée, met ongeveer 3500 inwoners, Er zijn zeebaden. Verder treft men er de resten aan van een abdij, o,a, de kerk met grooten klokketo- ren en vier kleine torentjes. In 680 grondvestte St. Philbert genoema klooster. In dien tijd verschillende toezeggingen bij het was de naam van het eiland1 Her. comité binnenkwamen. Het kloosteq heette dan ook aan vankelijk „Klooster van Her", in het Pransch „Hermonastère". Die naam is in den loop der tijden vervormd tot Noirmontier. Larousse slaat can 1000 jaar over en zegt: „Het eiland1 werd in 1674 door de Hollanders aange vallen". Meer niet doch de gang van zaken is na zoo'n zinnetje niet onduidelijk meer. In 1674 was ons land nog met Frankrijk in oorlog. Na het ramp jaar 1672 waren de Zeven Provin ciën weer eenigszins op adem ge komen en begonnen terug te slaan. Zoo zal een Zeeuwseh eskader, belust op wraak voor de in 1672 ondergane behandeling, een stroop tocht ondernomen hebben langs c-e Fransche kust en terecht zijn ge komen op het onverdedigde kleine eilandje. Veel zal er niet te plun deren zijn geweest, maar omdat men niet met leege handen wilde terugkeeren, zal een „bezoek" zijn gebracht aan de kerk en den klok- ketoren. Te Middelburg zal men den buit overgedragen hebben aan de Sta ten van Zeeland. c.ie er wel eenigs zins mee opgeschept hebben geze ten. We veronderstellen dat de klok jarenlang in den vergeten hoek van het pakhuis heeft gestaan, tot er eindelijk een sollicitant voor kwam opdagen. Noord Beveland bracht uitkomst. Na jarenlangen strijd was dit in 1530 verzonken gewest, langzaam op de golven heroverd. De Oud-Kortgehe-polder werd in 1631. ingedijkt en de Stadspolder in 1681. Nadien werd Kortgene herbouwd en tegen den ouden to ren die 150 jaar lang zich tegen de zee hac. gehandhaafd, trok men een nieuw kerkje op. De kerkelijke gemeente ontstond in 1689 en zij zal de Fransche katholieke kerk klok van de Zeeuwsche Staten ge kregen of gekocht hebben. TN 1942 dan is de klok door de DuiSschers gestolen. Gelukkig zat ze' in het schip dat op het IJselmeer tot zinken werd ge bracht. Eind vorig jaar kwam ze op Kort gene terug en Suzanne luidt nu weer bij blijde en droeve gebeur- Zuiddorpe Kath. Thuisfront. Onze pastoor die nog steeds een hart heeft dat warm klopt voor de soldaten, waar hij twaalf jaren onder werkte, heeft Zondag voor onze soldaten een prachtig succes geboekt. Na beide H. Missen, waaronder hij de paro chianen aanspoorde tot steun aan het Katholieke thuisfront, werd on geveer f 300 opgehaald, terwijl nog Aardenbnrg DE HERBOUW. Onder de inwoners dezer gemeen, te is een circulaire verspreid, waar in wordt betoogd, dat er een orga nisatie noodig is, die, bouwende op intense samenwerking, een plan voor een daadwerkelijken en on middelijken opbouw van Aarden burg uitwerkt. Dit plan moet in fi nancieel en in bouwtechnisch op zicht, zoowel voor de getroffenen als voor het Rijk, aanvaardbaar zijn. Het is een gelukkige samen loop van omstandigheden, dat de N.V. .Nationaal Grondbezit", ge vestigd te 's Gravenhage, getroffen door den nood der gemeente, niet alleen zulk een organisatie wil op richten, doch ook bereid is de da- gelijksche leiding daarvan op zich te uemen. Daarop is het besluit genomen de Stichting ..Aardenburg Herbouwt" in het leven te roepen en van den beginne af gebruik te maken van de diensten van „Nationaal Grond bezit", dat uiteraard in de Stich ting mede zal vertegenwoordigd zijn. De werkwijze is nu zoo, dat geval voor geval zal worden onderzocht. Voorshands moet de Stichting, haar werkzaamheden beperken tot de schade-gevallen in de kom van Aardenburg zelf. Met het vooronderzoek hoopt ,,Na tionaal Grondbezit" in Januari 1947 gereed te zijn, weshalve het in het voornemen ligt van het Rijk in den loop van de maand Februari een definitief voorstel, waarin alle met de getroffenen geregelde plan nen zijn gecombineerd, te doen. Goes Burgerlijke stand. Getrouwd: A. Rottier 21 j. en J. T. Jobse, 17 j. H. van de Vliet, 24 j. en N. Cop- poolse 23 J. C. Tholenaar 35 j. te 's-Heer Arendskerke en M. de Doel- der 29 j. L. Meijers 39 j. te 's-H. Arendskerke en C. Lindenberg 34 j. W. Bonnewei 31 j. te Ellewoutsdijk en G. J. Gelok 23 j. P. de Dreu 27 j. en M. Huijsse 26 j Johan Groe- newegen 19 j. te Middelburg en G. F. Schijf, 17 j. K. Schijf 20 J. en J. Faasse 22 j. GeborenMaatje dv J. van Hekke en E. Commelin te Yerseke. Johan nes zv J. Hollmann en A. van der Graaff. Dina dv F. van Dalen en M. de Witte; Karei, zv A. Verhulst en M. van Loo; Frans, zv J. Brusket en D. Verburg; Petrus, J., zv J. Janssens en C. de Willigen; Johan- n<>, dv E. Fijnaut en J. van Koten; Adriana, dv J. Meijling en S. Schuil werve; Cornelis zv A. Janse en C. Schrieks te Henkenszand Jacob zv E. Boogaard en L. Meijer; Fran cois, zv J. Burger en P. van Kerk- voort; Paula, dv J. Paauwe en P. Ferdinandusse te Wemeldinge; Eg- bertus. zv F. Houdenhoven en T. Kamphuis; Harmen. zv H. Dries- sen en L. van Houdt. Overleden: G. Bijleveld, 67 jaar, echtgen. van P. J. Quaars; G. M. Sistermans, 52 j.. echtgen. van Th. van Went; T. Schrijver. 46 jaar, echtgen. van I. Willebroer; A. de Witte, 62 j. echtgen. van C. J. den Boer. Philippine Buist DE „GHESELLEN" SPELEN WEER. Men schrijft ons; Het eerste gemengde optrec.cn van onze R K. Tooneelclub: „St, Joseph's Ghesellen". Met Beloken Pasehtn dit jaar zal ieder nog vc-rsch in het geheugen lig3en. Laat ons eerlijk zijn; „De Ghesellen" hebben ons toen met „Heeronkel" een buitengewoon aangename ver rassing bezorgd en een indruk ge maakt die niet meer uit te wis schen is. Zij hebben daarmede meteen hun naam gemaakt, En dat de „Ghesellen" zeer goed inzien, dat zij aan dien naam ver plicht zijn ook in het vervolg met i-ots goeds voor den dag te komen bewijst wel het stuk dat zij thans in studie hebben en waarmede zij binnenkort voor het voetlicht tre eën; „Carnaval van Venetië" van Kees Spierings. In dit zeer fijn charmant come- die—spel bestaat de rol-bezebting uit niet minder dan 7 dames en 9 heeren, terwijl de beide meisjes- hoofdrollen worden gespeeld door debutantes. Dat desondanks Drs. Lockefeer de regisseur, het heeft aangedurfd verwekt hooggespannen veTwachtin gen. Als wü daarin niet beschaamd1 worden gaat het tooneelminnend publiek' van Hulst en omgeving met „Carnaval van Venetië" avon den tegemoet van hoogstaande ontspanning en zal de St. Jozef kring zonder twijfel op bomvolle zalen mogen rekenen! (Nader vernenien wij nog, dat voor „Carnaval van Venetië" een speciaal décor wordt vervaardigd door de heeren L. Verstraeten en H, Metsers die him sporen op dit gebied reeds verdiend hebben). GEMEENTERAAD. Maandag werd raadsvergadering gehouden waarbij 2 leden afwezig leden, behalve de heer Boddaert (met kennisgeving). Na de notulen werden verschil lende ingekomen stukken behan deld, waarvan wij kunnen noemen een schrijven van den min. van Openbare Werken en Wederop bouw dat er plannen in studie zijn voor Inpoldering voor den Braak man en dat er ernstig rekening zal gehouden worden met de belangen van Philippine, dat de jaarwedde van de wethouders is vastgesteld op 1 125, dat de pensioengrondslag van den secertaris is vastgesteld op ,f 1723 Een subsidie van f 350 wordt voor 1947 verleend aan het jeugd werk. Een voorstel van B. en W. tot een bijdrage "an 1 cent per in woner aan de Ver. van Burgemees ters eri Secretarissen. In de loop van de vergadering wordt er nog al eenigen tijd be steed aan de bouwplannen 1947. Volgens deze plannen zou onze ge meente een toewijzing krijgen van 25 woningen berekend naar een op pervlakte van 250 M2. Naar meening zou er een 10-tal woningen voor de gemeente zelf overblijven. Na eenigen tijd van ge dachten gewisseld te hebben over de vraag welke woningen de ge meente zal bouwen, middenstands- woningen of arbeiderswoningen, be sloot de raad tot de laatste. Ook werd nog al lang stil gestaan bij een verzoek om ontheffing van hondenbelasting. Enkele leden wa ren van meening dat de honden belasting wel wat hoog was. De voorzitter deed de opmerking, dat deze hondenbelasting toch alge meen aangenomen is en dat het niet aangaat om deze een volgende ver gadering te wijzigen. Het besluit was om de ontheffing niet te ver- leenen en naderhand het punt van de belasting eens te herzien. In de rondvraag werd nog gein- formeerd of de gemeente zich kon bemoeien met de traagheid in de behandeling van de politieke delin quenten. De voorzitter zei dat zulks niet tot de taak van den raad be hoort. Ook werd nog gewezen op den zeer slechten toestand van den weg in den Dijckmeasterpolder. Er werd medegedeeld dat in 1947 deze weg verbeterd wordt. AFD. ZEELAND. VOETBAL. Zaterdag. Kattendijke 1-Ki*abben- dijke 1. Kloetinge l-N:euWdorp I. Ril land Bath 1-Arnemuiden 1. 2e klasse: Arnemuiden 2-Rilland Bath 2. Krab- bendijke 2-Wissenkerke 1. Nieuwdovp 2-Wemeldinge 2. Ierseke 3-'s- Heer- Arendskerke 2. Wolphaartsdijk 1- Kruiningen 4. Kapelle 1-Colijnsplaat Boys l. Juniores A. Middelburg-Patrijzen A. Vlissingen-Patrijzen B. Robur-Goes Juniores B. Groep 1: RCS-De Zeeuwen A. Goes-De Zeeuwen B. Bier vliet-Zeelandia. Middelburg-Vlissin- gen. Groep 2: Rapenburg-Hulst., Hon- tenisse-Vogelwaarde. Voor de juniores-wedstrijden zorgen de thuisspelende vereenigingen zelf voor een scheidsrechter. Zondag. le kl. A: Cortgene 1- Kwaderdamme 1. Zonnemaire -Luc- tor 1. Volharding 1932 1-Dreischor 1. s-H. Arendskerke 1-Schouwen l. ie kl. Kruiningen 1-Rapcnburg 1. Koe wacht 1-Zuidzande 1. Hansw. Boys 1- Sluis 1. Vogelwaarde l-DSW l. Res. le kl. A: Ierseke 2-EMM 2. Burgh 2- Robur 2. Res. le kl. B: Corn. Boys 2- Oostburg 2. Hoofdplaat 2-CIinge 2. Honten.sse 2-IJzendijke 2. Schoondijke 2-Aardenburg 2. Sluiskil 2-Hulst 2. Steen 2-Axel 2. 2e kl. A: De Zeeuwen 3-Scheldeboys 1. Goes 3-Biervliet 2. L,ewed Boys 1-Terneuzen 3. Kats 1- Sluis 2. 2e kl. B: Kwadendamme 2- Vogelwaarde 2. Luctor 2-Hansw. Boys 2. Kruiningen 2-Rapenburg 2. Patiij zen 2-Volharding 1932 2. 3e kl. A: Vlis singen 4-Kru:ningen 3. Patrijzen 3-Kwa dendamme 3. Middelburg 4-EMM 3. De Noormannen -I-De Zeeuwen 4. RCS 3-Domburg 1. 3e kl. B: Steen 3-Ter- neuzen 4. Axel 3-Koewacht 3. Bier vliet 3-Hontenisse 3. Sluiskil 3-Hulst 3. Rapenburg 3-Vogelwaarde 3. Sluia 3-Hontenisse 4. VRIJDAG 18 OCTOBER. HILVERSUM I. 7.00 Nieuws 7.30 Gram. 8 00 Nieuws 8.15 Gram. 8.50 V. d. huisvr. 9.00 Kamermuz. 9.30 Ork. 10 00 Morgenwijding 10.20 Regenboog. 10.45 Piano 11.15 V. d. vrouw 11.30 Ed dy Walis, 12.00 Suites 12.35 P. Palla 13.00 Nieuws 13.15 Romancers 14 00 Kookkunst 14.20 Kamerork. 15.20 Hoor spel 16.00 Joh. Jong 16.30 Na school. 17.00 Muz. causerie 17.30 Ramblers 18.00 Nieuws 18.15 Gram. 18.30 Ned. Strijdkr. 19.00 Hoorspel 19.15 Gram. 19.30 Ij zing 19.50 Prot. nieuws. 20.08 Piano en bariton 20.30 Lezing 21.00 Metr- ork. 21.30 Verzoekpl. 22.00 L. de Jong 22.15 Jazz 22.40 Avondwijding. 23 00 Nieuws. 23.15 Strijkork. HILVERSUM II. 7.00 Nieuws 7.3® Morgengebed 7.45 Koor, 8.00 Nieuw* 8.15 Gram. 9.50 Beethoven 10.00 Klan^ beeld 10.30 Haydn 10.45 Voordr. li-OJ Jo Vincent 11.15 Fluit en piano H30 Als de ziel luistert 11.45 Fluit en piano 12.03 Z.-Afr. progr. 12.30 Russ. ensem ble 13.00 Nieuws 13.15 Starmuz. 13 V. man tot man 14.00 Kwintet l4-50 Bijbel 15.00 V. d. vrouw 16.00 P>anJ- 16.30 Vuurduivel 16.45 Kwartet. 17.30 V. d. jeugd 18 00 Vand.-ork. 18.15 Cau serie 18.30 Vaud-ork. 19.00 Nieuws 19 1» Reportage 1930 P. Robeson 19.45 Le zing 20.05 Act. 20.15 Ork. 2145 Pucc nj 22.00 Nieuws 22.20 Lezing 22.35 Avana gebed 22.50 Gram.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 6