c J )e zuivering weer in 'i geding ^LAATSTE PHASE IN NEURENBERG Tribunaal acht S.S., S D en Gestapo misdadige organisaties Aanval op MmmA daad van zuivere agressie N Glasnood in getroffen gebieden Scherm&rhorn en SjahrSr conforooron VANDAAG BEGINT PANGKALPINANG Haring belangrijker dan Goering 409 millioen voor wederopbouw ?WEEDE JAARGANGNó. 581 omm. v. Toezicht: a. r. J. aernoudts C. j. an hootegem; a. e. langenhorst; Mr dr j j m. mes; Mr. h. b. d. DE rechter erschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs jj vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per »st 4 10: p. week CblJ nlet-postbestell.) 0.28; •)sse nummers 6 cent. - Postrekening 278.84J Voor God, Koningin en Vauerland DINSDAG 1 OCTOBER 1946 UITGAVE: STICHTING ..DE STEM" Directeur J A H M VAN SCHIJNDEL Hoofdredacteur J .1 H A BRUNA Ugem. Zeeuwsen-rédacteur W GROFFEN. llsslngen Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele pooit 7 tel los Red J v d BROEK, Bijbureau Oostburg, Nieuwstr 23, tel 35; Z.-Eilanden Bur. Goes Westsingel 75. tel 2235 Red N J KARHOF Naar aanleiding van het Rapport omtrent de Nederlandsche Unie IET RAPPORT omtrent de Ne- 1 derlandsche Unie zet weer eens t nadenken over de grondslagen •r zuivering. Aan den eenen kant x>rde men hen, die voorgelicht >or de Londensche radio, er op enden, dat ailes wat in het :ht van de ontwikkeling der ge urtenissen fout is gebleken ook s fout zou worden gebrand- erkt en gestraft. Aan den anderen kant klonken stemmen dergenen, die ervoor larschuwden woorden en daden t het verband der tijdsomstan- gheden te rukken, en er den na- uk op legden, dat vóór alles de zindheid en de bedoeling, waar ede veel dingen, waren ge- 'hied, et uit het oog verloren mochten irden. Hiermede is slechts een simplis- che scheidslijn getrokken. Want werkelijkheid liggen talrijke ge ilen veel meer gecompliceerd. In eerste weken na den inval, toen Dultschers zich nog een mas- t van correctheid voorbonden, ts er bij talloozen opluchting, dat et dadelijk de concentratiekam- n werden ingericht, de Joden van straat werden geranseld en de urpeletons begonnen te knallen gen ieder, die het woord „Mof" den mond nam. Toen ging men iar zoo veel mogelijk den ouden ng verder, mede op instigatie van eerste voorlichting uit Londen. >ch met stukjes en beetjes scho- n allerlei maatregelen en bepalln- n de menschen in de Duitsche :hting. Dat ging In den beginne tast ongemerkt. Tot men zich otseling realiseerde: Ben ik ai o ver afgezakt? Er waren er ook, e zich dat niet wilden rea- ieeren, die zichzelf als het ware ider verdooving zetten en voort ulden op een weg, die ten ver- •rve moest leiden, ais men toch otseling niet ontwaakte door een zonder brutalen maatregel of bi nder harden, eisch. Hoe nu kan een zuiveringsinstan- al zulke gevallen zuiver beoor delen, als de „delinquenten" zelf in innerlijke roerselen, moeilijk urnen ontraadselen of recapitu- sren? a het geval van het drieman schap der Nederlandsche Unie is niet eens sprake van een bi nder gecompliceerd geval. Hier .ld het mannenr wier vaderlands- ■fde reeds bij vluchtige beoordee- ïg boven verdenking kwam te aan, doch aan wier beleid zeker Jl het een en ander gemankeerd ■eft. De Groote Advies Commissie der iegaliteit stond een jaar geleden ettemin op het eerstgenoemde andpunt en overwoog zelfs een inklacht in te dienen bij het Bi nder Gerechtshof te den Haag te rn het Driemanschap. De veront- aardiging, welke dit voornemen iriep, kon gelukkig luwen, toen eek, dat de G. A. C. zich neer- gde bij het onderzoek door een izocdere Commissie, waarom het riemanschap zelf gevraagd had. Dit rapport nu, na een jaar van iderzoek verschenen, laat goed cht wedervaren aan het tweede andptmt, signaleert de beleidsfou- n, doch stapt er dan overheen u in een algemeene conclusie alle cht te doen wedervaren aan de tstekende bedoelingen en de prac- iche resultaten, welke werden be- ikt. Het zondert hiervan ook niet jit ingene, die aanvankelijk ge- 2rkt heeft pp de basis der ertuiging, dat een vrede door impromis met, zooals het werd tgedrukt, een. 32 overwin- ng van Duitschland voor de toe komst van Europa zoo kwaad nog niet zou zijn. Ondanks „dit ernstig tekort schieten in het betrachten van de juiste houding" laat men. hem deelen in de eer, dat het op treden van het Driemanschap over het geheel genomen ln het belang van Nederland is geweest. Den rapport als dit, zonder voor- irgenomenheid of partijharts- tocht opgesteld, kan zeker als staal van zuivere zuivering worden ge waarmerkt. Doch zooals gezegd, geldt het hier nog niet eens een bizonder gecompliceerd geval. Wie moet doordringen in de labyrinthen waar niet alleen politieke, maar ook commercieele en andere fac toren elkaar doorkruisen, neemt een bijna bovenmenschelijke taak op zich En hoe meer de tijd ver strijkt. hoe moeilijker het wordt zich weer in te denken in de uit zonderlijke omstandigheden, de sfeer, het klimaat, waarin men tij dens de bezettingsjaren leefde en waarin ook nog zulk een evolutie plaats vond. En hoe zal het nageslacht er te gen aankijken? A 403 openbare zittingen is gister de laatste phase van het proces te gen de 21 Nazi-grooten te Neurenberg begonnen. En vandaag zullen de beschuldigden hooren, welke straf hen wacht. De dag van gister bracht namelUk alleen de juridische motiveering der vonnissen. Als bijzondere vei ligheidsmaatregel waren in de straten rond het gerechtsgebouw tankforma ties opgesteld. Angstige spanning bij de 2i verdachten TIE eersten die de rechtszaal be- traden waren de verdedigers, die na hun. controle gezamenlijk binnen traden. Dan kwamen te kwart voor tien de beschuldigden. Voor het eerst ging Goering niet voorop. Zij kwamen in groepen van drie en de rij werd geopend door Doenitz, die verbeten keek en de map, welke hü bij zich droeg, nijdig op de bank smeet; Raeder en Schirach volgden hem lachend Daarna volgden Streicher, Schacht en Funk. De eerste kauwde gummi, de beide anderen keken zeer ernstig. Van de vol genden had alleen Frank een ner. pROF. Schermerhom en Sjahrir hebben deelgenomen aan een lunch bij Lord Killearn Daarbij zijn aangelegenheden besproken, die In verband staan met het bijeenroepen van de eerste samen komst van de Commissie-Gene raal en een Indonesische delega tie, waarvan Lord Killearn het voorzitterschap is aangeboden. Het driemanschap van de Commis sie-Generaal gaat vandaag naar Pangkalpuiang (op het eiland Banka), waar de conferentie -al plaats hebben met de onderschei dene delegaties, bestaande uit zes Arabieren, 32 Chineezen en 39 ver tegenwoordigers der „associatieve groepen" (bv. de Indonesisch-Euro- peesche vereeniging en de „Vrouwen unie") Evenals op de conferentie te Malino, vormen besprekingen waar uitdrukking gegeven zal kunnen worden aan de weiischen, het hoofddoel en niet het nemen van besluiten. PRINS BERNHARD ONTVANGT FRANSCHE ONDERSCHEIDINGEN MET ^zonderen luister heeft de Fransehe minister van Oorlog, Michelet, Prins Bernhard met het Grootkruis van het Le gioen van Eer gedecoreerd. De Prins ontving ook het Fransehe oorlogskruis met de palmtakken. De plechtigheid vond plaats in den „Eerehof" te Parijs, waar geduren de de laatste 100 jaar zeer verdien stelijke militaire persoonlijkheden werden geëerd. Talrijke autoriteiten woonden de uitreiking der decoraties by. Na de plechtigheid bood de Fran sehe minister-president Prins Bern hard en zijn gezelschap een noen maal aan. Dr. van Mook zal naar Pangkal- pinang vergezeld worden van zes adviseurs. Het ligt in de bedoeling om eerst de politieke kwesties te regelen, een procedure, die op de conferentie te Malino als de meest effectieve is bevonden. Over het nieuwe republikeinsche kabinet loopen allerhande gissingen. Het schijnt wel vast te staan dat Sjahrir de portefeuille van Buiten- landsche Zaken zal houden, 3Jari- foedin zou Defensie krijgen en de Sultan van Djokja het vfce-minls- terschap van Defensie. veuze lach. Goering keek uiterst zuur en het leek of zijn gezicht in de afgeioopen maand nog meer vermagerd was. Seyss In- quart behoorde bij de laatste groep, die niet uit de lift kwam doch uit de deur, die toegang geeft tot de corridor. Rudolf Hf i. ^nooren tot de weinige uceunuidigden, die in een goed humeur waren. Hy schudde alle collega's op zijn bank de hand. Tijdens de zitting werd hij onwel, maar kwam latei weer terug. Op vrijwel alle gezichten lag angstige spanning te lezen. Aan de Fransehe tafel werd Ne derland vertegenwoordigd door ko lonel van Tuyll van Serooskerken. Op de tribune voor genoodigden zat o.a. de Nederlandsche minister van Justitie. Stipt tien uur klonk het bekende „Attention the tribunal". Met de woorden „The judgement of the international military tribunal will now be read", begon de president onmiddellijk met het voorlezen van de 250 bladzyden van het vonnis. rpen aanzien van, het program van de Nazi-partij zei het tribu naal in het vonnis o.m.: Het aan den kant zetten van het verdrag van Versailles moest een doorslaand motief worden voor het goedpraten van de politiek der Duitsche regeering. Het opeischen van Polen moest gerechtvaardigd worden door het motief „Levens- ruimte" en de eisch t.aji. een le ger moest lelden tot maatregelen voor bewapening op de grootst mo gelijke schaal en uiteindelijk tot oorlog. De officiëele voorlichting wekte scheeve indrukken. pATER A. v. d. Bronk van de So- ciëteit der Afrikaansche mis siën van Cadier en Keer is be noemd tot bisschop-coadjutor van de Nijl-delta. Breda ifaa? j el4 de K*ih- Arb. Beweging in het diocees Z.H.E mgr dsvergaoenng in het retraitehuis te Seppe. brlangstclïiiié BaI <loor zUn komst uiting aan zijn groote (foto Sturm, Roosendaal) t\E nijpende glasnood in de geteis. terde gebieden heeft voor den zooveelsten keer monden en pennen in beweging gebracht. Terecht, want terwijl de herfst en de winter voor de deur staan, hebben nog maar al te veel gezinnen te lijden onder een sombere behuizing, waar van de planken vensterafsluitingen niet voldoende zijn om wind en re gen en koude buiten te sluiten. Pater Henri de Greeve heeft er in eenlge Lichtbakens de aandacht op gevestigd. In „Commentaar", 't regeeringsvoorlichtingsorgaan is er over geschreven, maar merkwaardig genoeg bevatten de beide brorfnen tegenstrijdig nieuws. Terwijl pater de Greeve een oproep richtte tot alle hulpvaardigen in den lande om glas te leveren, vertelde Com mentaar in zijn nummer van 16 Sept. jl. dat de klachten uit Lim burg en Brabant „sinds de nieuwe regeling" veel minder zijn gewor den. Hoe zit dat? De Stichting Herstel Noordbra bant 1945 bracht de gewenschte op heldering. Wat Commentaar ver telde is volkomen nonsens, vertelt zy. De werkeiyke situatie is als volgt: „Er was in Nederland, hoofd- zakelyk in het getroffen gebied, noodig 12,500.000 m2 glas, waarvan thans in is voorzien 2.000.000 m2. De in de toekomst te leveren hoe veelheid glas, welke in handelsver dragen is vastgelegd, bestaat uit: 3.000.000 m2 glas uit België, 500.000 m2 glas uit Tsjechoslowakye, 500.000 m2 uit Italië, 120.000 m2 uit Portu gal. De distributieregeling ls nu zoo, dat 80 a 90 pet. van de Augustus- en September-contingenten recht streeks geleverd zal worden, aan de Importeurs ln het Zuiden,hetgeen voor Brabant neer zou komen op 24 pet., dat is 150.000 m2. Bovendien is van het Juli-contln- gent, hetgeen grootendeels aan het Westen geleverd wordt, 20 pet. (72,000 m2) geblokkeerd, ten be hoeve van de getroffen gebieden. Tot op heden is echter geen, m2 glas van bovengenoemde papieren- toewyzingen in het Zuiden ontvan gen (met de aflevering van de Juli- toewyztag is op het oogenblik een aanvang gemaakt)." Zoo ls de werkelijke toestand. Het is dus wel duideiyk, dat het offi- cieele voorlichtingsorgaan een vol komen scheeven, indruk heeft gewekt Hetgeen de door het onderwerp ge wekte ergernis maar vergroot. Want zoo bedoeld orgaan al arge loos een nieuwtje gebracht heeft dat het thuis gestuurd gekregen kan hebben, de verstrekkers van dit nieuwtje komen er door in een vreemd licht te staan. Wij zijn er overigens benieuwd naar hoe de actie van Pater de Greeve zich zal ontwikkelen. Zal de hulpvaardigheid van den Neder lander het in organisatievermogen gaan winnen van meneer Bureau- cratius? wy hopen het van harte. \j"ELE HONDERDEN Dultschers stonden Maandagmorgen in de straten van Neurenberg in de rij, toen de Nazi-leiders voor het aan- hooren van de motiveering van hun te verwachten vonnissen ln de rechtszaal werden binnengele-d. Een journalist vroeg aan een der queuende Duitschers, of hij stond te wachten om getuige te kunnen zijn van de laatste phase van het proces. De Duitscher antwoordde: „Er zijn veel belangrijker dingen dan dat. Wij staan in de rij voor visch. We krijgen namelijk alle maal 'n extra rantsoen van een haring.... De rijksregeering heeft na 1937 in feite nimmer als een organisatie gefunctioneerd en de groep van beschuldigde personen is zoo klein dat die personen gevoegelijk in dividueel berecht konden worden, zonder dat men zijn toevlucht moest nemen tot een verklaring van misdadigheid tegen de orga nisatie. Om dezelfde redenen heeft het tribunaal afgezien van een dergelijke verklaring, t.a.v. den generalen staf.en het opper commando. Er werd evenwei aan toegevoegd, dat de bewijsstukken die wijzen op misdadigheid van vele leden dezer lichamen over tuigend en duidelijk zijn. In tegenstelling tot de bewering, dat staatshoofden uit hoofde van hun officieeie positie en verant- woordeiykheid vrij uit moeten gaan en dat het internationale recht niet van toepassing zou zyn op indivi dueels personen, is de leerstelling inzake immuniteit van staatshoof den niet van toepassing, indien een staat het internationale recht heeft gesehonden. Het oordeel van het tribunaal over den brand in het Rijksdag gebouw luidde: „Deze brand werd door Hitier en zijn regeering als uitvlucht gebruikt om grondwet telijke waarborgen voor vrijheid op de lange baan te schuiven." Het tribunaal achtte de SS, de SD en de Gestapo misdadige organisa ties in den zin van het handvest. Aanval op Nederland: daad van agressie liet gerecht heeft den aanval op Nederland, België en Luxem burg tezamen met andere aan vallen van Duitschland gebrand merkt als volkomen zonder recht vaardiging. Het achtte bewezen, dat de Duit sche leiders de bezetting van de lage landen reeds overwogen to Augustus 1938, toen de aanval op Tsjechoslowakije was voorbereid en met de mogelykheid van oorlog met Frankrijk en Engeland moest worden rekening gehouden. De tekst van het vonnis wijst er op, dat de Duitschers zich voor het geval van zulk een oorlog voordeel wil den verzekeren van, luchtbases ln deze landen. (Vervolg op pag. 2) Volgend jaar 20.000 nieuwe woningen TIET bouwplan 1947 omvat het herstel van 81,009 licht bescha digde panden, 26.000 zwaar bescha digde panden, alsmede bedrijfs panden, kerken, monumenten, sche. pen, enz., terwijl bovendien gere kend is met de vervanging van 7500 woningen. Daarvoor is op de rijks- begrooting 1947 van „Openbare Werken en Wederopbouw" f 409.500.000 uitgetrokken. In verband met de in voorberei ding zijnde „Financieringsrege- ling Nieuwbouw 1946", welke ten doel heeft de particuliere bouw nijverheid aan den gang te hel pen en zooveel mogelijk te stimu- leeren, is er van uitgegaan, dat met behulp van deze regeling in 1947 20.000 woningen zullen wor den gebouwd. Het ligt in de bedoeling, ter tege- moetkomirg in eventueele exploi tatietekorten, gedurende een aantal jaren jaarlyksche bydragen toe te kennen van gemiddeld f 300 per jaar. Voor 1947 wordt gerekend op den bouw van 500 landarbeiderswonin gen, tegen een gemiddelden prijs van f 7000. Heden zon onder 18.19 u., maan onder 21.03 u. Woensdag zon op 6.41 u„ maan op 14.22 u. Weersverwachting: aanvanke lijk ln vrijwel het geheele land zwaar bewolkt of mistig weer later op vele plaatsen tijdelijk doorbrekende zon. Geen neer slag van beteekenis. Zwakke wind. Weinig verandering in temperatuur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 1