9 I Twaalf milliard schade Geleide Economie in ?rf nieuwe Wat een Wonderlijke Wereld |f;ers 207 nre /<V ZÜN '/LOOPO IP ooRLOGS^ OULJT^ V 'JFOP j r OPAmo*} r wcp/^e* EC A/ WA/gca/ ^AL£tS Hoe de katholieken in Oostenrijk K N.V. SN zün. en het vraagstuk denken op te lossen KERKELIJKE KALENDER Woensdag 2. Wit. H.H. Engelbe waarders, Credo. Haarlem. 2e geb. ®y 'ING .LEN [9 71 e We CHT (brug ont- beids- op de L67-00 ■JVlfl steen die er hun eric uitvoeren geren zaaien» wwyv 2NS ens J8-o NGSFEEST SEfr- a,s. 0 uur; iet 2,30 uur; ij 4 uur. 216O No. 579 TWEEDE BLAD ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1946 jtyJET OE VRAAGSTUKKEN van economische vrijheid, geleide economie en nationalisatie wor stelt ieder land, vooral daar waar de behoeften van den wederop bouw zeer zwaar wegen en de schaarschte nog altijd als een wolk boven de volkshuishoudingen zweeft. n Oostenrijk, waar deze proble men bizonder nijpen, heeft de Christelijke Volkspartij onder ka- holieke leiding een merkwaardig ilan opgesteld, volgens hetwelk bij !e wet coöperaties worden opge- icht, waardoor de voornaamste in- ustrieën van het land zouden wor- en beheerd. In de ondernemingen, aldus het ilan, waarin de Staat finantiëel einteresseerd is, moet de helft van iet kapitaal overgenomen worden 'oor een „coöperatieve arbeiders- ereeniging", waarvan elk arbeider [ie minstens twee jaar In een on- lememing werkt, lid moet zijn. Een [ergeiyke coöperatieve vereeniging iou o.m. vertegenwoordigers heb- len in de uitvoerende bestuursra- len en aldus leeren, aandeel te lebben in de verantwoordelijkheid, iet inkomen, voortvloeiend uit hun landeel in kapitaal, zou uitbetaald ('orden, deels aan de arbeiders en leels aan de vereeniging, die zoo- loende langzamerhand in staat zou vorden gesteld te betalen voor het landeel in kapitaal, van den Staat mtvangen. Ve bedoeling is dus niet, het recht streeks aan den arbeider ten ge ichenke te geven, maar het afhan- ;elijk te maken van de arbeiders lelf, te bepalen wanneer zij volle- lige en onbelemmerde eigenaars uilen zijn van het voor hen bestem Ie kapitaal-aandeel". Volgens dit plan zou nooit meer lan de helft van het bedrjjfskapi- ;aal worden gereserveerd voor „so- ialisatie", daar de andere helft be- itemd blijft voor particuliere beleg ing. Zoo zou een „gesocialiseerd" ledrijf, volgens het plan, ten goede romen aan den Staat, aan de ar- leiders en aan het particuliere ka- ïitaal. Om dit plan te onderscheiden sin „nationalisatie" heeft de Oos- «nrijksche Volkspartij met opzet len term „socialisatie" gekozen, er nadruk op leggend, dat „het be- logt een sociale orde te bouwen op len socius, den medemensch, ter- vijl nationalisatie den mensch niets fan dien aard aanbiedt, doch alles venscht te concentreeren op den Staat." Als voornaamste factor in 't plan noet men het princiep der controle len. Ve Volkspartij erkent, dat „een ordelijke ontwikkeling van eco- ïomische activiteit van vitaal be- ang is „en dat" een groote verant woordelijkheid berust op het ipenbaar gezag om een krachtige iconomie te bevorderen, waarbij de leiging tot excessen of fouten of mevenredigheid zou verbeterd wor. den door tusschenkomst van door den Staat geleide economie. Niet temin onderstreept zij, dat de „noodzakelijkheid van een regelend gezag, in 't algemeen niet de na tionaliseering van de Staatsecono mie met zich meebrengt". Zij is van oordeel, dat de Staat andere middelen ter beschikking heeft, die even doeltreffend zijn; „zelfs in normale tijden kan de Staat een vergaanden invloed hebben op de nationale economie, door zijn legislatieve macht; zijn politiek be treffende koers, crediet en belas ting, zijn werk van onderzoek, van hulpverleening in bijzondere geval len, en het beperken van bemoei ingen van anderen". Door dergelijke maatregelen, meent de Volkspartij, kan de Staat een leidende macht uitoefenen, noo- dig om een tourzame economie voor Oor nrijlf Hr verzekeren, al geeft zij toe, dat in sommige gevallen, radicale nationalisatie noodig zou kunnen zijn. plannen van dezen aard verdienen zeker aandacht en belangstel ling, ai zullen de verschillende om standigheden in de onderscheiden landen moeten beslissen, welken vorm van geleide economie men uit eindelijk zal kiezen. 3.500 kg 100 kg 5 kg 1.500 kg 400 kg De hulpactie „Zuid helpt Noord" 135 ton goederen werden ingezameld Onlangs is een rapport versche nen van deze bekende actie, die zoo veel goed werk heeft verricht tij dens den hongerwinter 19441945. Door deze actie werd totaal ingeza meld 135000 kg goederen, bestaande uit; Erwten en boonen 55,000 kg Graan (rogge en tarwe) 40.000 kg, 3000 blikjes melk, wegende 1.500 kg 5000 bl. vleesch en vleesch waren Koffie Thee Melkpoeder Suiker 1000 bl. conserven, wegende 1.000 kg Aardappelen 19.300 kg Margarine en boter 100 kg Diversen, (o.a. 2 kisten eieren) 12.595 kg Aan gelden werden ingezameld 13,861. Na aftrek van onkosten en een gift aan het bestuur van de Rotterdamsche Kinderkolonie bleef er een batig saldo over van 9000, hetwelk op verzoek van den burge meester, die voorzitter is van de eenige maanden geleden opgerichte hulpactie voor behoeftige Breda- naars, genaamd „Bredasche Tijde lijke Hulpactie", overgedragen is aan deze instelling. Rest ons nog te vermelden, dat bovenstaande gelden en goederen werden ingezameld in de plaatsen Breda, Beek, Nieuw- Ginneken, Rucphen, Teteringen, Terheijden en Etten. Namens de actie Zuid helpt Noord willen wij allen, die tot het bereiken van dit succes hebben meegewerkt, nog maals hartelijk danken. Th. E. W. De wederopbouw vergt in 5 jaar bijna een milliard TvE totale oorlogsschade in Ne- derlandsch-Indië kan op 10 a 12 milliard gulden geschat wor den, vertelde ir. C. Warners, di recteur van liet departement van Verkeer en Waterstaat in Ned.- Indië. Er is een vijfjarenplan op gesteld voor den wederopbouw; de hiermede in verband staande uitgaven worden op acht a ne genhonderd milliard gulden ge schat. TVe spoorwegen zijn tijdens de Ja- pansche bezetting zwaar ge troffen. Honderden kilometers spoor zijn opgebroken; veel rollend materieel is door de Japanneezen aigevoerd naar Maiakka en Siam Van dit laatste is een gedeelte al daar terug gevonden en dit zal t z i naar Java worden overge bracht Het irrigatie vezen heelt doo.' den oorlog nier; veel geleden Daar echter de irrigatie-laak in de buitengewesten, in tegenstelling tot op Java. nog lang niet vol tooid is, dienen op deze eilanden groote werken te worden uitge voerd Wegen en bruggen zijn over het algemeen in zeer verwaarloos den staat aangetroffen. Met het hei-stel van de tinwmning heeft men reeds een begin gemaakt Een van de tinbaggermolens kan echter als geheel verloren worden beschouwd. Men begroot.dat de tin productie over dit jaar een bedrag van 34 millioen aan deviezen zzal opleveren. Wat de olie betreft de bedrijfsinrichtingen van de B.P.M te Tarakan en Balikpapan hebben aan oorlogshandelingen en Japan- sche vernielingen zwaar tol moeten betalen. Tarakan, waar de herstel werkzaamheden reeds in Mei 1945 zijn begonnen levert echter ai weer 180.000 m3 olie per maand. De havenwerken troffen wij over het algemeen zeer verwaarloosd aan Het baggermolterieel is groo- tendeels door den vijand wegge voerd. De burgerlijke luchtvaart was er in Augustus '45 treurig aan toe doch ook hier maakt de opbouw groote vorderingen. In Juli 1946 waren reeds 26 vliegvelden weer in gebruik gesteld. In deze maand was het maandgemiddelde van de afgelegden afstand drie maal zoo groot als in 1940 en twee maal zoo groot als het net in 1941 Het ont worpen lijnennet in den archipel is voorts twee maal zoo groot als het net van 1941 Belangrijk zijn ook de problemen van den wederopbouw van verschil lende steden in de groote oost. Zoo a's men weet, zijn de plaatsen Abon. Koepang, Menado Makassar Onze nieuwe opgave wordt een „lettergreep-kruiswoordraadsel" ge roemd. Het schema plaatsen wij hieronder: De opgave is nu in elk vakje een lettergreep te plaatsen, zoodat woor. den van de volgende beteekenis ontstaan Horizontaal: 1 letterkun dige, 4 aanzienlijken, 7 sarren, 8 op schudding, 10 gewoonte, 11 dal, 12 bezoldiging, 13 dief, 14 rijschool, 16 jaargetijde, 18 titel, 19 kameraad, 21 lak, 22 vrucht, 24 verhoogd ter rein, 26 spreken met God, 28 dik van zure .melk, 30 soepkom, 32 kell- ner, 33 vrucht, 34 graansoort, 35 deugniet, 36 18e eeuwsche decoratie- stijl, 38 schrüfkosten. 40 mansarde, 41 moreele in-zinking. Verticaal; 1 inhoudsmaat, 2 teleurstelling, 3 met moeite iets dragen, 4 begrip, 5 plechtig be krachtigen, 6 deel van het lichaam, 9 grasvlakte, 13 hecht, 14 tijding, 15 zonder inspanning, 17 chronische ziekte, 18 rampspoedig, 20 geïmpro viseerde slaapplaats, 23 helling van een wateroppervlakte, 25 spitse lat of staaf van een hekwerk, 26 aanw. voorn., 27 neerslachtig, 29 deel van een voormalig hertogdom, 31 waagstuk, 32 gestorven, 35 uit steen, koolteer bereide koolwaterstof, 36 wijnglas, 37 wetboek, 39 beheer, lei ding van zaken. door geallieerde bombardemen ten praörisch geheel verwoest. Voor het herstel van deze steden is hei- nieuw opgerichte planologiuch bu reau van he; departement van verkeer en waterstaat Ingeschat keld. Men hoopt op deze wijze te kunnen konven tot een harmo- nischen opbouw van deze getrof fen plaatsen. De P.T.T. heeft in het afge- taopen jaar wonderen verricht. Reeds nu overtreft het postver keer met Europa verre dat van voor den oorlog Men heeft voorts uitgebreide plannen voor het ves tigen van radiötelefonisch en ra- diorielegrafisch verkeer met de geheele wereld. OPLOSSING WOORDRANGSCHIKKING De oplossingen van onze „woord rangschikking" van vorige week stroomden ons deze week weer uit alle deelen van ons verschijnings- gebied toe, zoodat onze puzzle- redacteur er de handen aan vol had. Opmerkelijk was, dat die op lossingen ons in steeds mindere mate toestroomen in den vorm van briefkaarten. Een deelnemer aan den wedstrijd onthulde ons in een briefje de verklaring daarvoor. Stel je voor, zoo schreef hij, als ik u een briefkaart stuur, dan kan ieder een de vrucht van mijn zwoegen zoo maar overschrijven en dat wil ik toch liever voorkomen. De mogelijkheid daartoe bestaat op die wijze inderdaad, al geloo- ven wij niet, dat het in de praktijk voorkomt. Als onze lezers er echter de voorkeur aan geven hun oplos singen per brief te zenden, dan heb ben wij daartegen geen bezwaar. En nu de prijswinnaars. Het zijn; M. Matthee, Bergen op Zoom 5; Jac. de Gardeyn, Oosterhout 5; P. Schraven, Iepstraat, Breda 2.50; P. van Waes, Terneuzen f 2.50. De prijzen worden den gelukki gen per postwissel toegezonden. Met vele anderen, wie Vrouwe Portuna dit keer niet wenschte toe te wui ven, vonden zij het spreekwoord „De paarden achter den wagen spannen." Ziehier de rangschikking der woorden; schaDEPost gAARkeuken verDENki'n g kamerwACHt dri nkwaTER goDENdrank spoorWAGon mENSchhei d chi mPANsee bi nNENstad aantal bankbedienden in New-York protesteerde op wel zeer •"'«Ineele wijze tegen de te lage salarissen, Met vogelkooitjes in de hand ^fileerden" zij langs de bankgebouwen aan de Fifth Avenue, terwijl op borden die meegedragen werden slagzinnen te lezen stonden als: „Wij °pen kieereiu kanaries hoeven dit niet" en „De bankiers-trust betaalt nen, precies genoeg voor een zakje vogelzaad." Verrassing Een mijnwerker uit Jo hannesburg (Z.Afr.- begroef een jampotje met 1500 gulden aan bankbiljetten in een bosch, vlak bij 'n duide lijk te herkennen boom. Toen hij enkele weken later terugkwam om 't geld op te graven, con stateerde hij, dat men Intusschen alle boomen had omgekapt. Op het oogenblik is hij nog steeds bezig, den grond om te woelen. Slachtoffer der wet "I^enneth Mc Isaac uit Halifax (Canada) fietste op een goeden dag in 1943 naar Detroit in de yer. Staten. Daar werd hij door de autori teiten in zijn, kraag ge pakt, omdat zijn vader U.S.-burger was en hij „dus in het Amerikaan- sche leger thuishoorde". Een maand of wat gele den hij zat toen in Duitschland kreeg hij tot zijn verwonde ring bericht, dat men hem niet langer kon, ge bruiken, omdat hij geen Amerikaansch staats burger was. Kenneth keerde terug naar Ca nada, maar nu zit hij heelemaal met zijn han den in het haar, want de Canadeesche over heid heeft hem doen weten, dat hij zijn na tionaliteit heeft ver speeld, door in vreem den krijgsdienst te tre den. Geen gek idéé Tn Pitchmanvillage, 'n klein dorpje in de „binnenlanden" van Amerika hebben de be woners, meest boeren, een verzoekschrift op gesteld waarin zij voor stellen het Amerikaan- sche meteorologisch in stituut op te heffen. Zij motiveeren dit verzoek met een lange lijst van voorspellingen die nooit zijn uitgekomen. Aan 't slot van hun petitie stel len zij een nieuwe naar hun bescheiden meening betere en meer betrouw bare methode om het weer te voorspellen voor. Deze methode zou erop neer komen dat 'n paar boeren op leeftijd in het vervolg zouden vertellen wat voor weer verwacht kon worden. Verdient dit idéé geen navolging? Zelfverzorger. Jimmy Fletcher, sol daat bij het 62ste an ti Tank Regiment van het Brltsche leger maak te bij de gevechten in 't Zuiden van ons land een Duitscher krijgsgevan gen, die een aardig mondje Engelsch sprak. De mof vertelde dit van zijn vader geleerd te hebben, die in 1914-1918 in Engeland gevangen had gezeten. In het ge sprek dat volgde, omdat het transport voor den Duitscher wat lang op zich liet wachten, vroeg Jimmy, zelf een boeren zoon, wat het beroep van den Duitscher was. Deze bleek ook van het vak te zijn en dit feit gaf stof te over, zoodat het gesprek geanimeerd werd. Drie weken geleden is Jummy gedemobiliseerd en bij zijn thuiskomst kwam hij tot de ver rassende ontdekking dat de Duitsche krijgsge vangene die door het ministerie van Oorlog op het bedrijf van zijn vader was tewerkgesteld de Duitscher was die hij zelf in Nederland gevan gen had genomen, Week van 29 September-5 Oct. Zondag 29. Wit. Kerkwijdingsfeest van den H. Aartsengel Michaël. Feest eigen. Mis Benedicite, 2e geb. en l. Ev. v. d. 16en Zondag na Pinksteren. Credo, Pref. v.d. H. Drievuldigheid. Maandag 30. Wit. H. Hieronymus, Credo. Dinsdag 1. Groen. Mis van den 16en Zondag na Pinksteren. Tijdeigen. Mis Miserere zonder Gloria of Credo. 2e geb. H. Remigius, 3e A. cunctis. Ge wone prefatie. Of: Wit. H. Remigius, 2e geb. v. d. 16en Zondag na Pink steren, 3e A cunctis. Haarlem en alle Paterskerken in dat Bisdom: Wit. H. Bavo (Nederl.). Credo. Gewone prefatie. H. Bavo. Donderdag 3. Wit. H. Theresia van Lisieux. Haarlem. 2e geb. H. Bavo, Credo. Vrijdag 4. Wit. H. Franciscus van Assisië. Haarlem. 2e geb. H. Bavo. Credo. Als votiefmis ter eere van het H. Hart: bovenstaande Mis met 2e geb. en 1. Ev. uit de Mis Cogitationes. Of overal (behalve Fr.). Wit. Votief mis ter eere van het H. Hart van wege de eerste Vrijdag. Mis Cogita tiones, GloTia, Creda, Prefatie van 't H. Hart. Zaterdag 5. Wit. Mis van O. L. Vr. op Zaterdag: Salve (bij Votefmissen), Gloria, 2e geb. H.H. Placidus en Gez., 3e van den H. Geest. Prefatie van de H. Maagd. Haarlem. Groen. Mis van den 16en Zondag na Pinksteren. Tijdeigen. Mis Miserere zonder Gloria of Credo. 2e geb. Oct. H. Bavo, 3e H.H. Placidus en Gez., Gewone prefatie. Of: Wit, Mis v.d. H. Bavo 2e geb. v. d. I6en Zondag na Pinksteren, 8de H.H. Placidus en Gez., Credo.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 5