DE DENKBEELDEN DER
Indonesische katholieken
Verdienstelijke mannen werden
onderscheiden
Wallace blijft
bij zijn standpunt
De strijd om de volksgezondheid
Nederland moet bijspringen om de
jonge Repoeblik uit de handen van
vreemde kapitaalsbelangen te houden
Hun is
overwinning
Drie iodon van hot
episcopaat ontvingen
oen ridderorde
Extra vleesch
7 Dec. divisie
komt in November
in Indië aan
TWEEDE JAARGANG No- 569
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J M. MES; Mr. EL B. L*. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) t 3.88 p. kwartaal; per
post 4 10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.36;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.843
Voor God, Koningin en Vaderland
D I N S D A G 17 SEPTEMBER 1946
UITGAVE STICHTING ..DE STEM"
Directeur J. A H M VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J H A BRUNA Algem.
Zeeuwsen-redacteur: W GROFFEN, 'llssingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst Dubbele
poort 7 wl 102 Red. J. v. d. BROEK. Bijbureau
Oostburg, Nieuwstr. 23, tel 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red N J karhop
(Van onzen Haagschen medewerker)
/AVER ENKELE WEKEN, zal te Pangkal Pinang een nieuwe con-
ierentie over het Indonesische vraagstuk plaats vinden en wel met
de minderheden zooals b.v. de Chineezen. de Arabieren, maar ook met
de Nederlanders. Onder deze laatsten zullen ook de Indo-Europeanen
vooral gehoord worden. Deze vormen toch altijd nog twee-derden van
alle aanwezige Nederlanders ten getale van pngeveer tweehonderddui
zend zielen. Juist bij deze groep van de Indonesische bevolking (en
ongetwijfeld zitten onder hen de meest ontwikkelden, die het grootste
deel van de lagere bestuursposten bekleeden) bestaat een groote be
langstelling voor het Indonesische vraagstuk. Vergeten wij niet dat
Indonesië ook voor deze Nederlanders het eigenlijke vaderland is. Tot
de Indo-Europenanen en de daar vertoevende Nederlanders behoorde
ook een aantal katholieken. Deze zullen als Katholieke Volkspartij ook
de minderheden-conferentie bijwonen en* met dat doel kwam de heer
J. H. Smit uit Batavia enkele dagen naar Nederland om contact te
maken met onze katholieke politieke leiders. De heer Smit stelde ons
gaarne In de gelegnheid om onzen lezers een indruk te geven van de
denkbeelden der Indonesische Katholieken.
Tn Nederland wordt in sommige
kringen op een heel eigenaardige
wijze over de Nederlanders in Indië
gedacht. Men wil den indruk wek
ken als zouden de Nederlanders In
donesië op dezelfde manier hebben
„bezet" als de Duitschers ons land.
Deze voorstelling van zaker. is ge
heel bezijden de waarheid. Wel
werd de leiding gegeven door Ne
derlanders. wel werd de uitvoering
voor een belangrijk deel aan Ne
derlanders toevertrouwd, maar met
de werkelijke belangen van de be
volking werd terdege rekenlr.g ge
houden.
Bestaat nu de mogelijkheid het
Regeeringsapparaat in zijn ge
heel aan de Indonesiërs over te
geven?
/Angetwijfeld neen. De ontwikke-
lieg van de Indonesiërs staat
nog zeer laag. Slechts enkele pro
centen hebben zich behoorlijk kun
nen ontwikkelen, gebruik makend
van het Nederlandsch middelbaar-
en Hooger onderwijs.
Moet er gestreefd worden naar
geleidelijke overname van het be-
stuursapparaat door Indonesiërs?
Ongetwijfeld ja. Doch: geleide
lijk. Dit steunt o m. op sociaal-eco
nomische gronden. Indonesië is even
als ons eigen vaderland leeggeplun
derd. Het kan economisch zich zelf
niet helpen en mist daarenboven
economische leiders voor zijn fa
brieken. grondstoffen, exploitaties,
enz. Hoe kan dit land economisch
weer op gang worden geholpen?
Wanneer Nederland de hand niet
zou uitsteken, zou de jonge Repoe-
blik ongetwijfeld in handen van ka
pitaalsbelangen vallen, die met de
welvaart en het belang van de be
volking geen rekening znllen hou
den!
Had Nederland niet eerder de
onafhankelijkheid van Indonesië
kunnen voorbereiden?
/Vnafhankelijkheid eischt een ba
sis: de basis namelijk van 'n ont.
wikkelde bevolking. Aan de ontwik
keling hebben de Nederlanders vol
doende zorg besteed ofschoon er
meer naar een planmatige ontwik
keling zou k.uv nen gestreefd zijn,
gericht op de uiteindelijke onafhan
kelijkheid. In dezen zijn de Neder
landers misschien iets te kort ge
schoten, maar de streving werd niet
verwaarloosd.
Integendeel.
Men moet thans vragen; is de
toestand in Indonesië rijp voor zelf
standigheid. Nog niet het minst
Als treffend voorbeeld ihoge het
volgende dienen. Van de gewesten,
die te Malino waren vertegenwoor
digd, weet 90 pet. van hun bevol
king nog niet, dat de conferentie
heeft plaats gehad, laat staan dat
zij iets zouden weten over de be
sprekingen zelve. Men moet zich
geen illusie maken over de toestan
den in Indonesië. De repoeblik be
staat wel, maar berust op gezagsdra
gers, die meerendeel nog lang niet
rijp zijh voor het vervullen van ver
antwoordelijke functies. Wat te zeg
gen van een kruideniersloopjongen,
die plotseling tot Commissaris van
Politie gebombardeerd wordt en fier
met sterren en een groote sabel
door de straten stapt?
Nederland mftg Indonesië niet los
laten. Nederland \heeft den plicht
zoo lang de bevoegdheden van lei
ding en bestuur in handen te hou
den. totdat Indonesië inderdaad
zichzelf kim besturen. Nederlanders
Een onderhoud met
den heer J. H. Smit
zullen de leiding moeten blijven ge
ven en niet alleen, zooals v. Mook
zegt: helpen en steunen.
De heer Goedhart heeft een be
zoek aan Indonesië gebracht en
zegt thans: „Iedere Indonesiër is
nationalist". Moge deze volzin in
zijn algemeenheid ook al waarheid
bevatten, het begrip „nationalisme"
is voor den doorsnee Inlander ge
heel iets anders dan voor ons. De
basis voor zelfstandigheid, namelijk
een volksontwikkeling en eenige po.
litieke belangstelling is nog lang
niet bereikt.
O prekend over de Commissarissen-
Generaal, die Zaterdag naar
Indonesië zijn vertrokken, juichte
onze zegsman deze commissie van
harte toe. ,Men moet namelijk goed
bedenken, dat de Luitenant-Gou
verneur-Generaal thans geheel al
leen staat. Hij heeft geen adviezen
meer van den Volksraad of den
Raad van Indië. Hij beslist prak
tisch geheel alléén over binnenland
sche aangelegenheden. De kwestie
met de Repoeblik is echter geen bin-
nenlandsche aangelegenheid in di-
recten zin. De Commissie-Generaal
zal nu competent zijn in deze kwes
tie handelend op te treden.
Moeten wjj in de toekomst nog
Jiet vertrek van Nederlanders
naar Indonesië stimuleeren?
De kwestie is zóó. Vele tiendui
zenden Nederlanders zullen nog
noodig zijn om Indonesië vooruit
te helpen. Maar naarmate de In
donesiërs meer zelfstandig kunnen
optreden, zal de taak van onze land
genooten daar afloopen. Wanneer
men in Indonesië heeft gewerkt, is
men ontwend aan de Westersche
Industrie en methoden. De Indone
siër heeft minder ,,skil", technische
vaardigheid dan de Westerling.
Vervolgens is de drang van den
mensch, die in Indië is geboren zoo
heftig, dat hl) voor iederen prijs
naar zijn geboorteland d.i. Indone
sië terug wil keeren. (The call of
the east). Men zal daarvan door
de loop der jaren af moeien zien.
De heer Smit wees tenslotte op het
schromelijk tekort aan goede voor
lichting. Men interesseert zich voor
Indonesië, maarde honger r.aar
voorlichting wordt niet gestild of.
door slechte kost bedorven.
"17"ANDAAG is het twee jaar ge-
leden, dat geallieerde lucht
landingstroepen bij Arnhem daal
den met de bedoeling de Rijnbrug
te bezetten en een bruggehoofd te
vormen, totdat Montgomery's ge
pantserde leger uit het Zuiden zou
zijn genaderd. Het is een strijd ge
worden op leven en dood, waarin
voor korten tijd de vijand te
sterk bleek om het gestelde doel te
kunnen verwezenlijken. In dien
strijd die dagen lang duurde en
tijdens welke de aanvallers nau
welijks eenige minuten rust ken
den per etmaal, sneuvelden duizen
den jongemannen en nochtans was
hun offer niet tevergeefs. Nauwe
lijks acht maanden later moest de
vijand over de geheele linie capi-
tuleeren.
De strijd om Arnhem wordt van
daag herdacht. Twee honderd vijf
tig oud-strijders van de eerste
luchtlandingsdivisie zijn thans met
de nabestaanden van hun geval
len kameraden de gasten van het
Ned. volk. Zij zullen weer op 't
oude strijdtooneel vertoeven en
hun dooden herdenken, in het bij
zijn van de Koningin en van dui
zenden landgenooten. Brengen wij
hen, die voor de bevrijding van
ons land streden, van deze plaats
een eeresaluut.
WW^WVVVWWVV
Kabinetscrisis kan er
het gevolg van zijn
"I^OG steeds blijft Wallace's rede
en al wat zich daar rond heeft
afgespeeld, de gemoederen In Ame
rika en daarbuiten bezig houden.
Wallace zelf verklaarde gisteren
het interessant te vinden, dat zoo
wel uiterst rechts als uiterst
links, het niet met hem eens zijn.
Hij blijft bij wat hij heeft gezegd
en kondigde aan in de naaste toe
komst meer over dit onderwerp te
zullen zeggen. Hij deelde mede
voor het publiceeren van zijn ver
klaring met Truman getelefoneerd
te hebben.
Intusschen dringt de geheele repu-
blikeinsche pers aan op het heen
gaan van Wallace, Wil hij niet eige
ner beweging gaan, dan eischt men,
dat Truman hem ertoe beweegt.
Te Washington verwacht men, nu
Wallace heeft gezegd te blijven
strijden voor een toegevender poli
tiek ten aanzien van de Sovjet-Unie
een kabinetscrisis. Ook acht men 't,
nadat Truman en Wallace hun
standpunten beker.d gemaakt heb
ben, waarschijnlijk, dat Byrnes nog
maals een verklaring geeft over de
Amerikaansche buitenlandsche po
litiek.
TVTET een korte toespraak heeft H.
K. H. Prinses Juliana gisteren
te Amsterdam het Natior.aal Con
gres Volksgezondheid 1946, waar
aan meer dan 1200 doctoren, artsen
en sociale werkers deelnemen, ge
opend.
Min. Drees wees op wat reeds in
"VTA ZOOVEEL JAREN is er weer een ouderwetsche lintjesregen
neergedruppeid over Nederland. In zeventig bladzijden vertelt een
buitengewone Staatscourant, wie door Hare Majesteit zqn onder
scheiden voor verdienstelijken en vaak langdurigen arbeid in grooter of
kleiner, in belangrijken of minder belangrijken levenskring.
TArie leden van het Nederlandsch
Episcopaat worden genoemd in
de lange lijst.
Kardinaal de Jong is bevorderd
tot het grootkruis in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw, Mgr.
Mutsaerts, de Bisschop van Den
Bosch en Mgr. Baeten, de Bisschop-
coadjutor van Breda werden be
noemd tot ridder in de orde van
den Nederlandsehen Leeuw.
Een grootkruis in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw kreeg
ook luitenant-admiraal Helfrich.
rpot commandeur in de
Orde van den Neder
landschen Leeuw zijn be
vorderd onze ambassadeurs in Was
hington eiv Londen, resp. Jhr. Lou
don en Jhr. Michiels van Verduy-
Z. H. Kx«. Mgr. J. Ba«t«a
nen en luit.-gen. J. J. G. Baron v.
Voorst tot Voorst.
Groot-officier in de Orde van
Oranje-Nassau werden Jhr. Snouck
Hurgronje, secr.-generaal van Bui-
tenl. Zaken, Ds. Gravemeyer, Jhr.
Quarles van Ufford, commissaris der
Koningin in de Provincie Zeeland,
luitenant-generaal Kruis (met de
zwaarden), Mr. Dr. Froweine, oud-
pres.-dir. Staatsmijnen, Ir. Louwes,
dir. gen. Voedselvoorziening.
/Commandeur in de O r-
de van Oranje Nas
sau werden o.m. A. Lovink, onze
ambassadeur in Nanking, Mr Graaf
van Bylar.dt, buitengewoon gezant,
Mr. Donner, Raadsheer in den Hoo.
gen Raad, Baron van Voorst tot
Voorst, oud-commissaris der Konin
gin in Overijsel, Prof. Bruins, Ir.
de Block van Kuffeler, oud-direc
teur der Zuiderzeewerken, Mr.
Scholtens. oud-secr.-gen. Sociale
Zaken, Mr. Willekes, apostolisch-
vicaris te Batavia.
yan de nieuw-benoemde r i ri
ders in deOrdevan
den Ned. Leeuw noemen we
Mr. Baron van Hövell tot Wester-
fller, kantonrechter te Den Bosch,
Joh. Asselbergs, lid Ged. Staten te
Bergen op Zoom, Jhr. Mr. J. Smits
van Oyen, wnd. Commissaris der
Koningin in Noordbrabant, Dr. B.
D. H. Tellegen Azn., griffier der Sta.
t»n in Zeeland. C. A. van Woelde-
ren, oud-burgemeester van Vlissin-
gen, J. J. Verbeeten, oud-hoofdin
specteur van het L. O. te Breda,
Prof. Mr Gimbrère te Tilburg, c.
A. Takken, directeur van belastin
gen en domeinen te Breda, de gep.
generaal-majoor Baron van Lawick
en H. Baron van Voorst tot Voorst,
Prof. Cobbenhagen te Tilburg. Ir.
P. Philips te Eindhoven. E. Kupers
voorzitter van het N.V.V., Luit.-
Gen. Spoor.
Officier in de Orde
van Oranje Nassau wer
den o.a.: Moeder Maria Cherubina
Gongree te Amsterdam geopend
het belang der volksgezondheid was
verricht na de bevrijding, terwijl
als laatste spreker op den ope
ningsdag, dr. L. Kersberger., voor
zitter van den Gezondheidsraad,
het woord voerde. Hij gaf een his
torisch overzicht van den strijd te
gen de belagers van de volksgezond
heid, waarbij hij uit de honger--
periode Interessante cijfers aar-
haalde. De calorische waarde van
het distributiepakket bedroeg in de
laatste week van Febv. bv, slechts
340 calorieën. In totaal ziin 10 030
personen aan den honger bzweken.
Er stierven twee tot driemaal zoo
veel mannen als vrouwen. Onge
veer 150.000 personen leden aan
hongeroedeem.
Er staan bij de consultatiebu-
reaux ong. 50.000 gevallen van t b.
c. ingeschreven, waarbij het merk
waardige is, dat er een duidelijke
verschuiving is naar hoogere leef
tijden.
B(j 500.000 schijnbaar gezonde
personen vond het centraal bureau
voor keuringen er 2.5 per duizend
lijdend aan actieve long t b c., 3
per 1000 aan dubieuze. 110 per
duizend aan inactieve. Het aantal
diphteriegevallen steeg van 1273
in 1939 tot 60.226 in 1944.
Wat de sterfgevallen betreft:
tegenover een sterftecijfer van 4.1
in 1930 staat te Rotterdam in de
eerste 8 maanden van 1945 het ge
tal 11.
Dr. Kersbergen wijdde tenslotte
zijn aandacht aan de mogelijkheden
ter bestrijding van al, wat de volks,
gezondheid bedreigt.
TAE bon 523 Vleesch geeft tn de
periode van 15 t.m. 21 Sept.
recht op een extra-rantsoen van 100
gram vleesch.
Z. Em. Joh. Kardinaal de Jong
(ln de wereld Mej. J. Kooyman),
algemeen overste van de Congre
gatie der Zusters Franciscanessen
Poenitenten Recolletinen te Bre
da, Deken Teulings te Nijmegen,
Mevr. v. d. Mortel-Houben te Til
burg, Jo Vincent, Albert van Dal-
sum, J. H. Hermans, directeur
Maastritsch Sted. Ork., H. Mid
delhof, directeur van de R. K.
Kweekschool te Breda, de letterkun
dige A. Roland Holst, Charlotte
Kohier, C. Spoelstra, (A. den Doo
laard) Beinum, de hoofdaalmoeze
nier II. J. J. M. van Straelen, de
eervol ontslagen aalmoezenier W.
A. J. van der Maden (thars ple
baan te Breda), Dr. H. L. Bredée,
chemisch ingenier bij de H.K.I. te
Breda.
(Vervolg op png.
rpEGEN half November zal de ge-
heele „7 December divisie'' in
Indië zijn aangekomen, aldus luid
de de mededesling, die luit. gen.
Spoor op een persconferertie in Ba
tavia deed.
.Uit de verdere verklaringen van
gen. Spoor noteeren we nog, dat
over geheel Indië drie Nederland-
sche divisies worden verspreid met
een luchtvloot van 4 squadrons,
waarvan er drie zullen bestaan uit
ieder 12 gevechtsvliegtuigen, terwijl
het vierde een transportafdeeling
is, die 24 toestellen zal omvatten.
Op het oogenblik bevinden zich
op Java zeven brigades en een di
visie.
In plaats van Lord Klllearn, die
tengevolge van dringende voedsel
problemen zijn reis naar Batavia
moest uitstellen, is zün plaatsver
vanger, Michael Wright, naar Ba
tavia vertrokken.
