jeugd
„Gedemoraliseerde".
Sigaretten of staking
Vrijheid en zelfbeschikking
Regeering bestudeert
Duitsoh probleem
SPOOKPROJECTIELEN
BOVEN ONS LAND
voor Ned. Indië
Brood
Clandestien
vleeschverbruik
verarmt ons land
TWEEDE JAARGANG No. 567
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.843
Voor God, Koningin en Vaderland
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1946
UITGAVE: STICHTING ..DE STEM"
Directeur J. A.' H M VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J H A BRUNA Algem.
Zeeuwsen-redacteur: W GROFFEN. 'Ussingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
pooit 7 tel 102 Red. J. v. d. BROEK, Bijbureau
Oostburg, Nieuws». 23. tel. 35; -Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red N J KARHOF
De schoolgemeenschap is een afzonderlijk
samenlevinkje, maar een afspjegefing van
de maatschappij der „groote menschen'
WIE denkt niet met gevoelens
van Heimwee terug aan zijn
schooltijd; aan de jaren toen h(j
zich overstelpt waande met zor
gen, omdat hij nog geen zorgen
kende, toen hij driemaal in een
maand zijn beroepskeuze placht
te herzien en ongeveer een ge
lijk aantal malen in dezelfde
spanne tijds met een gescheurde
broek of kapotgetrapte schoenen
de huiskamer binnenstapte.
De jaren op de schoolbanken vor
men zoo maar geen deel van het
leven zonder meer; zij vormer, een
scherp begrensd en geheel afgeslo
ten deel ervan, dat een aparte
plaats in onze herinneringen be
houdt en dat we, naarmate we
ouder worden, meer en meer gaan
zien in een weemoedswaas, omdat
het zoo mooi was en zoo onherroe
pelijk tot het verleden behoort.
De gemeenschap der schooljeugd
is een maatschappijtje in de maat
schappij, een samenlevinkje op
zich, dat veel eigen karaktertrek
ken bezit, maar dat ook sterk be
ïnvloed wordt door de gebeurtenis
sen en veranderingen in het leven
der volwassenen, omdat het er voor
een groot deel een imitatie, een af
spiegeling van is.
T\e afgeloopen oorlogsjaren heb-
ben dit laatste wel duidelijk
aangetoond. Evenzeer als de oude
ren had de schooljeugd te lijden
van de geestelijke en materieele
ontwrichting. Scholen werden ge
vorderd of vernield, leermiddelen
werden schaarscher en schaarscher
en de indrukken, die de jonge hoof
den te verwerken kregen, konden nu
eenmaal geen gurstigen invloed
uitoefenen op het licht te beïnvloe
den en uiterst kneedbare karakter
der allerjongsten.
Er wordt veel geklaagd over de
verruwing der schooljeugd; de
demoralisatie der schooljeugd zeg
gen sommigen maar dit woord is in
elk geval overdreven, want wie op
het oogenblik naar de meening
vraagt van personen uit onderwijs
kringen die dagelijks met het jonge
grut omspringen en in de gelegen
heid zijn, het doen en laten dei-
vlaskoppen te observeeren, die kan
er zich van overtuigen, dat er
reeds een merkbare verbetering te
bespeuren is in de mentaliteit der
schoolgaande jeugd.
E'en week of wat geleden zagen we
ze weer voor het eerst na een
maand de school binnenstappen.
Sommigen voor den allereersten
keer: kleine jongens en meisjes aan
de hand van vader of moeder, en
kelen pruilerig en verlegen, maar de
meesten met oogen, stralend van
nieuwsgierigheid en van verlangen
naar het geheimzinnige, daar ach
ter de hooge ramen, die hun tot nu
toe slechts een blik op mooie ge
kleurde wandkaarten hadden ge
gund en niets meer. De „grooten'
uit de hoogere klassen stormden
hen voorbij met en rumoerige dik
doenerigheid, die duidelijk bedoel
de te zeggen: „zie je het peuters,
wij zijn hier thuis, je zult nog veel
te leeren hebben, eer je zoover bent
als wij."
De onderwijzer, die met ons het
NEDERLANDSCHE regeering
heeft in het bijzonder naar aan
leiding van de rede van minister
Byrnes met groote aandacht het
probleem Duitschland bestudeerd
en dientengevolge kan verwacht
worden dat binnen afzienbaren tijd
het Nederlandsch standpunt ter
zake aan de groote mogendheden zal
kenbaar worden gemaakt.
De Parijsche correspondent van
de N.R.C. deelde gister aan zijn
blad mee, dat de Nederlandsche
minister van Buitenlandsche Za
ken, in Parijs een bespreking heeft
gehad met Spaak, om van gedach
ten te wisselen over verschillende
vraagstukken van bultenlandsch
beleid, waarbij ook het Duitsche
vtaagstuk is bestudeerd.
drukke schouwspel gadesloeg, bleek
niet pessimistisch gestemd te zijn
over het lot en de toekomt van
zijn pupillen.
„Ze beginnen weer aan het gere
gelde schoolleven te wennen", zei
hij. „De toestanden in de laatste
oorlogsjaren en gedurende den eer
sten tijd na de bevrijding waren
funest. De schooltijden waren on
geregeld en er werd over het alge
meen van het eene noodgebouw
naar het andere gesjouwd. De
jeugd, die onbewust den indruk in
zich opnam, dat het met de orga
nisatie zoomaar een rare boel was,
werd zelf ook nonchalanter en ver
loor het gevoel voor orde en tucht.
Op het oogenblik, nu alle scholen
haast weer in gebruik zijn en het
ongeregelde leven achter den rug
is, keert automatisch de rust In 't
gemoed der scholieren ook weer te
rug. Ze beginnen weer te wennen
aan de normale tijden en hebben
niet meer het gevoel dat ze ver
ongelijkt worden, nu ze inplaats
van drie dagen per week, weer el-
ken dag in de klas moeten zitten.
Zooals het met hun gevoel voor
orde is. zoo is het met al hun
eigenschappen. Kinderen ondervin
den spoedig den invloed van het
slechte, maar hun jonge karakter
"VTADAT eerst berichten door-
gesijpeld zijn over geheim
zinnige projectielen boven
Zweedsch en Grieksch gebied,
komen thans uit ons eigen land
mededeelingen over die spook
achtige projectielen.
Die vreèmde dingen worden door
Trouw" als volgt gesignaleerd:
In Zwolle bewoog zich een vlam
mende bal, ter grootte van 'een
voetbal langs den hemel in Zuid
oostelijke richting en spatte in
kleinere deeltjes uiteen.
Een lichtend voorwerp, torpedo
model, bewoog zich in Vriezen-
veen door de lucht. Komend uit
het Zuidwesten, verdween het in
Noordoostelijke richting.
In Enschede en Oldenzaal wer
den lichtende projectielen, ver
moedelijk vliegende bommen ge
zien, die met groote snelheid van
Oostelijke in Westelijke richting
door de lucht vlogen.
staat zeker zoo ver open voor het
goede."
TJet kwam op hetzelfde neer als
wij hiervoor reeds schreven
de veranderingen in het samen
levinkje der schooljeugd bewegen
zich langs eenzelfde lijn als de ver
anderingen in het leven der volwas
senen.
Het antwoord op de vraag, of op
timisme ten aanzien van de jeugd
gerechtvaardigd is, zal dus gegeven
moeten worden door deze laatsten
en we gelooven, dat h§t antwoord
r.let zoo somber behoeft te klinken
als het kortgeleden nog luidde.
Wat zal de maand October brengen?
yOOR 15 OCTOBER moet er
verbetering in de tabaksdis
tributie komen, zoo niet, dan zul
len de tabakswinkeliers in Am
sterdam en Leiden en naar het
zich laat aanzien ook elders in
den lande, gaan staken.
Na vrfj rumoerige vergaderingen
in Leiden en Amsterdam, in welke
laatste het bestuur van de vak
groep, de grossiers, het CD.K.. de
fabrikanten en de pers heel wat
critische opmerkingen te incassee-
ren kregen., is men tot dit besluit
gekomen
Als antwoord op dat ultimatum,
deelde de heer Polak directeur
van het Rijksbureau mede, dat
de minister reeds bij een vroegere
dreiging tot staking had gezegd;
Laat ze maar staken. De overheid
zal zorgen dat de menschen toch
hun bonnetjes kunnen inwisselen.
Overigens kwam niet vast te
staap waar de diepere oorzaken
van de moeilijkheden precies lig
gen en evenmin hoe de vork precies
in den steel zit.
Een voorname oorzaak van het
te kort aan shag en sigaretten zou
liggen in de vaeanties van de fa
brieken en in de liefhebberij dei-
dames om zich ook met rooken be
zig te houden.
Volgens den heer Polak is echter
over het geheel genomen de tabaks
posit'e ir, ons land gunstig, verge
leken met de meeste landen. Ex-
zouden sigaretten moeten zijn, om
dat de productie thans 48 pet. van
de vooroorlogsche is en er geen si
garetten worden uitgevoerd. Hij
kon ook niet aannemen dat de in
dustrie de sigaretten op de zwarte
markt brengt.
Een optimistisch geluid was de
toezegging dat in October de win
keliers zullen worden bevoorraad
met een extra hoeveelheid sigaret
ten, vervaardigd uit Zuid-Ameri-
kaansche tabak, die in het buiten
land veel gerookt wordt en waar
mee een deel van het Nederland
sche publiek wel ingenomen zal zijn
Al bij al genomen zullen we dus
in October of stakende winkeliers
of meer .sigaretten hebben. Voor
loopig zullen we het maar op het
laatste houden. Hoop doet immers
leven.
„Het Rijksbureau wil thans de
menschen dwingen kennis met de
sigaar te maken". (Uit een ver
slag over de tabakstoestand hier
te lande).
bodI
.Hier, neem 'n sigaar, ze moeten op
Nu de openbare zittingen van het Neurenbergsche tribunaal voorloo-
pig ten einde zijn, hebben de beklaagden rust. Men ziet hier een aan
tal „achter de schermen", van 1. naar r. Schacht eet zijn eenvoudig
maal, Goering, keurig gekleed, treedt aan voor zijn potje; Streicher
ontvangt eveneens zijn portie; Kaltenbrunner kijkt z'n notities na van
de rechtszittingen en Keitel bepeinst het verleden.
Schriftelijke verklaring van alle ondergrond-
sche organisaties in den bezettingstijd.
pROF. ROMME bracht in een
interview met een vertegen
woordiger van het Engclsche
weekblad „Catholic Herald" de
verklaring van Koningin Wilhel-
mina van 7 December 1948 in her
iiuiering, waarin wordt voorge
steld een vereenigd rijk met ge
lijke rechten en zelfbestuur voor
alle deeleu binnen het konink
rijk.
Of dit verwezenlijkt zal kunnen
worden is zeer moeilijk te voorspel
len. De oorlog met Japan heeft de
normale ontwikkeling verstoord en
het langzame ongedaan maken van
de Japansche invasie heeft aanlei
ding gegeven tot een dictatuur van
extremisten, die door de Japannee-
zen zijn getraind, zoodat het zeer
moeilijk is om de vrij geuite instem
ming van het Indonesische volk te
verkrijgen, hetzij met volledige on
afhankelijkheid buiten het konink
rijk, hetzij met zelfbestuur er bin
nen, zoo zei Prof. Romme.
Deze instemming moet werke
lijk vrij zijn, zooals door een ge
zamenlijke verklaring van alle
ondergrondsche organisaties in
Nederland gedurende de Duitsche
bezetting is vastgelegd. In deze
verklaring, die ook door de com
munisten is onderteekend, werd
gezegd, dat vrijheid en zelfbe
schikking, zooals voorgesteld in de
verklaring van 7 December 1942,
noch hier, nooh overzee van wil
lekeur afhankelijk mocht zijn.
Naar aanleiding van de vraag,
of het nieuwe kabinet de verkla
ring van het vorige kabinet (een
tijdelijke vorm van zelfbestuur
met een referendum na ongeveer
een generatie) zou ondersteunen,
zeide prof. Romme: de huidige re
geering zal dit aanbod niet in
trekken. maar wil de kwestie van
het referendum naar voren bren
gen op de rijksconferentie, die dr.
Beel met zoo min mogelijk uitstel
wil doen beginnen.
Een snelle bijeenroeping van de
ze conferentie zal ook een van de
voornaamste taken zijn van de on
langs benoemde commissie-gene
raal voor de interimaire regeering
in Indonesië.
Deze conferentie, waarop alle dee-
len van het rijk zullen worden uit-
genoodigd (hetgeen voor Indonesië
beteekent vertegenwoordigers van
alle betrokken partijen) moet beslis,
sen of dit referendum al dan niet
moet plaats vinden. De regeering
hoopt, dat gezonde en reëele poli
tieke denkbeelden de overhand zul
len hebben en alle vertegenwoordi
gers kunnen overtuigen van de ge
meenschappelijke voordeelen, wan
neer zij zich bij het vereenigd Ko
ninkrijk aansluiten.
„De Waarheid" vertelt leugens.
pERBEN WAGEN AAR heeft op 26
Augustus in „De Waarheid" ge
schreven
,,In de uitgestrekte rijstvelden
rondom Bandoeng en Batavia re
den de Nederlandsche soldaten en
zij vernielden de groeiende gewas
sen; boven de Indonesische havens,
die de rijst zouden uitvoeren, ronk
ten de Nederlandsche bommenwer
pers en zij bestookten de schepen,
die de kostbare lading zouden uit
voeren. Op zee viel de Nederland
sche Marine, Indonesische visschers
vaartuigen aan in een krankzinnige
poging om de Indonesische toevoer
wegen, af te snijden".
Namens de soldaten van de U-
brigade te Batavia zendt men ons
een scherp protest tegen deze woor.
den, die één grooten leugen inhou
den. Zij stellen vast, dat de Neder
landsche soldaten overal waar ze
komen worden toegejuicht, terwijl
in andere gebieden roof en moord,
knechting en onderdrukking nog
schering en inslag zijn. „Wij strij
den met U, rood-witten", zegt de
heer Wagenaar, maar op een vei-
ligen afstand van 15.000 mijlen
van mindere kwaliteit
TAE STAKING van de havenar-
arbeiders in de Ver. Staten
heeft de graanverschepirg uit dit
land geheel stil gelegd. Het gevolg
daarvan voor ons land zal een on
vermijdelijke teruggang' in de hoe
danigheid van het brood zijn. De
voedingswaarde zal daardoor ech
ter niet aanmerkelijk veranderen.
pLDERS in dit nummer plaats-
ten wij een bericht over de on
tevredenheid. welke in arbeiders
kringen heerscht wat betreft de
nieuwe regeling, welke getroffen is
t.a.v. het houden en slachten van
varkens. De strakke regeling blijkt,
naar gisteravond gemeld werd, ten
deele te wijten te zijn aan het feit,
dat honderdduizenden varkens en
biggen clandestien verdwenen zijn,,
zoodat geen regelmatige verdeeling
van. het werkelijk i beschikbare
vleesch kan plaats hebben en ons
land verplicht is deviezen uit te
geven om in het buitenland vleesch
te koopen. Het clandestiene vleesch
verbruik leidt dus tot verarming van.
ons volk, zoo luidt het bericht.
QEDERT enkele dagen heerscht er
in de Italiaansche stad Fer-
rara een paniekstemming, naar aan
leiding van de uitzendingen van 'in
clandestienen radiozender, welke
heeft aangekondgd, dat er „voort
aan eiken avond een doode" zou
zijn. Inderdaad zijn er al 3 dooden
gevallen.
Heden zon onder 19 uur en
maan onder 9.43 uur. Zondag
zon op 6.13 uur en onder 18.57
uur. Maan op 20.53 uur en on
der 11.7 uur. Maandag zon op
6 uur en maan op 21.20 uur.
Weersverwachting: Meest zwaar
bewolkt met hier en daar ver
spreide regenbuien, koeler dan
gisteren, matige tot krachtige
wind tussehen Zuid-West en
West.
