Peu,
nad«
De afwatering 'Herstel der zeeweringen noodzakelijk
van West-Zeeuwsch Vlaanderen
MOEILIJKHEDEN BIJ DE VLASTEELT
m de FOKKERSWERELD
eischt verbetering
Een jubileum
Rijkssteun een eisch
glibberige pad
Slechts ééi
WINTIG bruggen kapot, waar-
T
waarvoor zelfs nog geen noodbrug
aanwezig is, een wachtsluis (tweede
beveiliging tegen de zee) bit Cad-
zand totaal in puin, een zeesluis
die gebarsten en achterloops gewor
den is. Zeeweringen die door het ge
wroet van den bezetter in uitzon
derlijk slechten staat verkeeren;
paalhoofden, die eenvoudigweg om
getrokken of omgevaren werden,
waardoor 'ook de steenen fundee-
aing enorme, schade opliep; mijn-
versperringen, die zelfs het norma
le onderhoud onmogelijk maakten.
Wegen die niet bestemd waren voor
en evpnmin. bestand bleken tegen
het ongekend zware vervoer tij
dens de bezetting en bevrijding en
dus zwaar beschadigd zijn.
yóó was de toestand in ,,Het
Vrije van Sluis" na de bevrij
ding en zoo is hij goeddeels thans
nog. In allerijl en provisorisch
heeft men in den winter van 1944-
'45 een ernstig dreigende inundatie
van even grooten, zoo niet groote
ren omvang dan die, waaronder ge
lijktijdig Walcheren leed, weten te
keeren, maar een afdoend herstel
liet nog op zich wachten. En de
zee vreet nog steeds verder aan de
door den bezetter onbeschermd ach
tergelaten kust.
Ongegronde grief.
•^IET minder zorg baart de af
watering. Samengesteld uit niet
minder dan 81 grootere en kleine
polders, die in den loop der jaren
aan de zee zijn ontnomen en die
alle een eigen afwateringssysteem
hadden, laat de situatie, verouderd
als zy is. alles te wenschen over.
Daarbij komt, dat de watergangen
gedurende vijf jaren als tankver
sperringen zijn gebruikt, met hin
dernissen en mijnen als het ware
volgestopt, zoodat schoonhouden
onmogelijk was. Een geheel nieuw
afwateringssysteein is dan ook
hoogst noodzakelijk. Het herstel is
urgent en nu is de tijd gekomen
om deze gekeele aangelegenheid te
herzien. Nu sedert enkele jaren die
polders en poldertjes in één groot
waterschap zijn vereenigd kan pas
gedacht worden aan het maken
van groots opgezette hoofdleidin
gen, waardoor de waterstand in
het geheele gebied op het voor den
grond meest geschikte peil wordt
gebracht.
De groote grief tegen het „Vrije
van Sluis" is, dat het „een product
REGELINGEN T.A.V. DEN OOGST 1945 EN 1946
T\E AFDEELING Voorlichting garar/tie kon .wonden gegeven, dat
van het ministerie van het aldus geteelde vlas naar Bel-
Wachtsluis bii Caitzand
Landbouw, Visschcrij en Voedsel
voorziening schrijft o.m:.
„Het rumoer dat in vlaskringen
is ontstaan, heeft betrekking op
de deels onjuist geachte maat
regelen van het bedrijfschap
yoor vlas cn hennep ten aan
zien van de prijzen, de vordering
en de teelt van vlas en op de
moeilijkheden in verhand met
den uitvoer van vlas naar België
Zoolang er r.det voldoende vlas
wordt uitgezaaid om de behoefte
van de Nederlandsche vlasserij te
dekken' kan geen vrijheid van
aankoop worden gegeven. Ito stre-
icen immers, waar coor clandestie-
nen uitvoer van zaad (dikwijls
tegen fantastisch prijzen) voor
hel ongerepelde vlas veel meer
betaald kam worden, zou het vlas
zoodanig in prijs stijgen, dat de
oonafide vlassers daardoor sterk
benadeeld zouden worden.
Toen Belgische telers begin 1945
verlof kregen vlas op Neder! andsch
gebied uit te zaaien, is uitdrukke
lijk medegedeeld dat geen enkele
ingelegen polders. Ten onrechte,
want in de practijk is wel gebleken
dat b.v. de omgeving van IJzendijke
evenzeer groot belang heeft bij een
deugdelijke zeewering. Toen de be
zetter water in de Linie toeliet,
werd die streek eveneens bedreigd
en bij een dijkbreuk zal de situatie
niet anders zijn. Men moet boven
dien in het oog houden, dat pol
ders die geen geld voor het onder
houd der wegen uitgaven het dyk-
geschot laag konden houden. De
polders, die zich meer kosten ge
troosten en goede wegen „inbrach
ten", zouden nu ook nog extra
offers moeten brengen om de we
gen der minder zorgzamen te ver
beteren.
Doch het waterschap is niet bij
machte, ondanks het te baat ne
men van ale beschikbare middelen,
om het herstel dei- enorme schade
alleen te financieeren. Rijksstcun
is onontbeerlijk.
In principe is het Rijk ook tot
het verleenen van steun bereid.
Moge zij in die mate gegeven wor
den, dat daardoor in vereeniging
met de inspanning der ingelanden
- West-Zeeuwsch-Vlaanderen een
hechte zeewering en een goed func
tionneerend afwateringsstelsel ver-
kiijge, tot heil van de economische
uil den moffentyd" zou zijn. Deze ontplooiing der streek.
A. Bax Gzn. 40 jaar voorzitter
van „Noord-Brabants Eersteling"
TR. JOH. F. B. TROMP, toege-
voegd rijksweeteeltconsulent,
schrijft ons o.m.;
Haast zouden we zeggen, we blij
ven aan.' het Jubileeren. Nog pas
vierden we feest 'daar de heer Ir.
Ariëns 25 jaar Rijksveeteeltconsu-
lent voor Noord-Brabant «Tas De
zer dagen her-dachten we het 50
Jarig bestaan van den R. K. Boe
renbond te Roosendaal en het 25
jarig bestaan van de Fokcentrale
aldaar o.m. met een schitterer.d
.eslaagden Rundvee- en Varkensfofc
dag. Na afloop werd nageboomd
door verschillend; veteranen op 't
gebied van de Fokkerij en het Or
ganisatiewezen. Err nu staan we
weer aan den vooravond van het
feest van den heer A. Bax Gzn.
te Zevenbergschen Hoek en werd
mij gevraagd hieromtrent eenige
ruchtbaarheid te willen geven in de
pers. Ik doe dit gaarne, omdat ik
den heer A. Bax Gzn. reeds lan
gen tijd ken en wij ons vaak op
hetzelfde terrein bewegen. Wat nu
is het geval? De heer A. Bax, Gzn.
her-denkt dit jaar- zijn 40-jarig
voorzitterschap van de Fok- en
Controleverecnigir.g „Noord - Bra
rants Eersteling", te Zevenbeerg-
schen Hoek. Voor waar een belang
rijk iets, maar wanneer aam al de
ze gebeurtenissen groote bekend-
reid moet worden gegeven, komt-
men vanzelf tot die goedbedoelde
verzuchting, waarmede ik dit ju-
bileumartikel ben begonnen.
Het plan- is dan om op 17 Sep
tember a.sr des namiddags om
half drie een feestvergadoring te
houden in hotel „Biestraten, te Ze
venbergschen Hoek, alwaar db heer
Bax, door verschillende instanties
en ger.oodigden, zal worden gehul
di'gd. Laat het 40-jarig tbstaan
van „Noord-Brabants Eersteling"
de aanleidende oorzaak zijn, er
dient in.dit geval bij meer te wor
den stilgestaan. De beer A. Bax
Gzn. toch is al dien tijd onafge
broken voorzitter geweest van deze
organisatie maar zijn invloed gaat
veel verder.
Hij stond niet stil bij N. B. E.
maar gaf destijds den stoot tot 't
oprichten van meerdere dgl. ver-
eenigingen door het houden van
lezingen enz.
Tot de laatste verkiezingen', dus
ongeveer 30 jaar, was hij lid van
de Prov. Staten, lid van het Da-
geüjksch Bestuur van het Neder-
landsche Rundvt-estamboek, voorzit
ter van de Provinciale Regeiings-
commissie van de Rundveefokke-
ry, Vice-voorzitter van dfe' Coop.
Zuivelfabriek Zevenb. Hoek, Jury
lid voor de Hengstenkeuringen van
de Ver. Het Nederlamdsche Trek
paard, Voorzitter van den Raad
van Toezicht van dó Coop. Boeren
leenbank te Zevenbergen, Lid van
ie Pachtkamer bij het Kantonge
recht te ZevenbergenDijkgraaf
van het Waterschap „de Koekoek
en de gecombineerde buitenpol-
ders" van 19151941, Secretaris
penningmeester van de Afd. Noord
Brabant van „het Nederl. Trek-
paardenstamboek" (welke functie
thans in goede handen is bij zijn
zoon: Mr. G. A. Bax Azn. Burge
meester van Andel, Giessen en
Rijswijk) en waar wij hem het
beste in kennen, sinds de oprich
ting in 1911 Voorzitter van den
Bond van Fokvereenigingen in
Noord-Brabant (zwartbont H. vee
slag). Hoezeer dit alles ook dooi
de Overheid werd gewaardeerd, rho
gó blijken uit het feit, dat hij werd'
vereerd met de Kon. onderschei
ding: Ridder in de Orde van Oran
gië zou mogen worden uitgevoerd.
Enkele maanden gelecj^n kon
echter met België een overeen
komst women gesloten waarbij
werd bepaald, dat 15000 ton onge-
repeld vlas kon worden uitgevoerd.
De Belgische en de Nederlandsche
regeerir.g stelden zich daarbij
beide op het standpunt, dat geer
rekening kon worden gehouden met
de gedane zwarte betalingen v&w
de pachten. Daarom is in de'over
eenkomst bepaald, dat deze 15000
ton. vlas uitgevoerd mocht worden
tegen officieele betaling van de
destijds overeengekomen pachten.
Nederland zal daartegenover 8 pet.
van het ongerepeld ten uitvoer ge.
bra-chte vlas aan lijnzaad, dat
Nederland noodig heeft voor de
vetvcorzióning, op de Belgische
markt mogen aankooper.' en naar
Nederland uitvoeren.
Daar inmiddels is gebleken dat
aan het nogmaals betalen der
pachten technische bezwaren zijn
verbonden, zal deze betaling ver-
vangen worden door een heffing
per uitgevoerde hoeveelheid.
/"tok ten aanzien var.' den export
van vlas van oogst 1946 doen
zich moeilijkheden voor, did hun
oorzaak voornameiyk vinden in
het verschil in den prijs van lijn
zaad in België en NederlandIn
Maart jX bedroeg deze in Neder
land f 0.25 en in; België frs. 12,
thans respectievelijk f 0.30 en
ongeveer frs. 11.
Met betrekking tot oogst 1946 is
-overeengekomen, dat de opbrengst
van d'e door Belgische telers uit
gezaaide oppervlakte, groot onge
veer 1650 HA. zal mogen worden
uitgevoerd. In het protocol van-
1 Maart 1946, waarin deze uitzaai
officieel is gbregeld staat o.m. als
voorwaarde vermelc, -dat het stroo-
vlas in Nederland moet worden
afgerepeld. Tegen «sport van on
gerepeld vlas echter bestaan geen
bezwaTen mits teruglevering van
het lijnzaad tegen Nederlanc.schen
prijs, ofwel dat toestemming wordt
verkregen tot het aankoopen
van lijnzaad of andere oliehouden
de zaden in België, waarbij de
Belgen een heffing zullen moeten
betalen -ter dekkng van den in
België te hoog te betaler/ prijs.
l'it het protocol blijk duidelijk,
dat men van Belgische zijde geen
rechten kan laten gelden ten aan
zien van lijnzaad en het zou wel
zeer onjuist zijn, dat Ncderand,
nu het tegemoet gekomen is aan
het Belgische verlangen ongerepeld
vlas te mogen uitvoeren den be
langrijk hoogeren prijs voor tcug-
koop van lijnzaad zo» moeten be
talen.
van het Tribunaal te Zevenbergen
moge getuigen voor zijn onkreuk
bare Vaderlandsliefde thdens de
Duitsche bezóttir.g.
Op het gebied van de fokkerij
heeft db heer Bax ook veel ge
presteerd en heel wat successen
werden door hem behaald.
Moge de 10 October a.s. te Breda
te houden Tiendh Bondsfokveedbg
op een zoodanig peil staar.-, dat
deze het mooiste cadeaiu wordt,
wat de aangesloten Fokvercenigin-
gin hun voorzitter kunnen aan-
je-Nassau. Zijn benoeming tot lid1bicden.
Op het
FEUILLETON
Bomschade aan een strandhoofd.
grief is ongegrond. Weliswaar da- ^0000<>00'>0><>0<J'>0<x>0<>00000<><><J<>00<X><><><>00<>0<X><^C><>00<>0<><><><><> OCC->C-<>00000000<>0<><>C>0<X><^<>CK>0<><><><X><><>
teert dit waterschap van 1941,
maar de totstandkoming was
slechts de uitvoering van een plan,
dat reeds lang voordien was over
wogen en waartoe de Staten van
Zeeland nog voor de bezetting had
den besloten. Juist met het oog op
de afwatering mag West-Zeeuwsch
Vlaanderen zich gelukkig pryzen,
dat één lichaam belast is met het
toezicht op den waterstaatkundi
gen toestand in het grootste deel
dier streek.
Een ideaal afwateringssysteem is
uiteraard onbereikbaar, maar toch
moet clat zooveel mogelijk worden
benaderd. Het ligt daarom in het
voornemen om een maquette van de
streek te maken en die simpel on
der een douche te zetten, zoodat
de laagste en dus voor afvoerkana
len meest geschikte banen als het
ware zichzelf aanwijzen.
De financieele zijde
met herstel en verbetering
zyn echter vele millioenen
guldens gemoeid. Op de eerste
plaats zullen de samenstellende pol
ders daarin dienen by te dragen,
waartoe de heffing van 'n genorma
liseerd dukgeschot 'n belangrijke
factor is. r>e verschillen waren wél
erg groot tusschen de aan zee
grenzende en de verder het land
26
DOOR HENRI T' SAS.
„Zie je, ..riep Boekhoven" 't zou me
verwoncerd hebben, als zooiets niet ge
was. Dat wordt vannacht eer. tweede Nova
Zembla'!"
De chauffeur was buiten den wagen ge
sprongen, stond r.u voorover gebogen aan de
lantaarn te morrelen. Haverman, met de
gloeiende sigaarpunt tlusschdto de lippen,
draaide zich om, schreeuwde tegen de glas-
ruif. ,Eén oogenblikje, 't is zóó gebeurd!'
De chauffeur hamerde, pompte, schroefde,
peuterde, streel: lucifers af, 't eene oogcr/-
blikje groeide uit tot tien minuten, 'n kwar
tier, 'n half uur, toen werkte een lan
taarnlicht, maar doofde, onmiddellijk weer
uit, toen de wagen in gang werd gezet.
Weer sprong de chauffeur naar buiten, en
Haverman, doelend op de besneeuwde vel
den, riep: „Mooi zicht, hè"'t Kan niet
mooier!" schreeuwde Boekhoven terug,
„schiet maar liever opDe mar/ bij de !a»r
taarn morrelde.met schroevendraaiers en En
gelsche sleutels;er kwam geen licht. En
Boekhoven, hevig-geprikkeld stootte het por
tier open, sprong in de sneeuw, 9tra.uwde
r.aar den chauffeur: „Dan maar zonder
licht, als we maar vooruit komen. Wat dui
vel, er staan hier toch geen verkeersagenten.
We zitten hier midden in de Steppen.'Haal
er 'n wolf bij; en je hebt je reinste Siberië!
Vooruit, rij op. ar.ders chauffeur ik zelf. Ik
heb ook wel es achter zoo'n kwatta-rad ge
zeten
„Doe dat portier dacht, „ge'.rs'te Leyca
„m'n voeten vallen af'.
„Heeft ze weer niet iets bizonaers",
sprak Boekhoven, „nou zit we weer met afval
lige voeten. De müne gloeien, is 't nou goed?"
Maar gehoorzaamde niettemin. Haverman
was ook naar buiten gesprongen, er. nu liep
de directeur rechts cn de regisseur links van
de auto door de sneeuw te trappelen om zich
de voeten te warmen: .Ik snap i.iet, lal U
zich door zoo'n kleinigheid vut het humeur
laat brengen, „zei de groote man. toen hy
een oogenblik voor de motorkasr, stil stond.
De kleir.e kruiste de armen op z'n pas aan-
geschaften grijzen jekker met den bruinen
bontkraag:" Kleinigheid, kleinigheid? Moet
U dan per sé tot if-- Uw nek in 't ijs zitten,
om zoo'n situatie or.aagenaam te vinden? Ik
heb m'rj humeur niet in m'n hand. Laten
bederven? t Is een portie slagroom. Ik
wensch hier iets te constateeren, hier 's
nachts om één uur, midden in de sneeuw,
en ik wensch dat U daar, als directeur goede
nota van r.eemt. De 2 portierramen vielen
open, de dames dror.gen zich er voor, om te
luisteren naar de hoog loopende kwestie tus
schen directie en regie, die. terwijl de chauf
feur voor de opgeslagen klep van zn motor
kasf stond, elkaar voor de gedoofde lan
taarns een oogenblik dreigend aanzagen. „Ik
wensch hier te constateeren," schreeuwde
de regie, dat Het Betere Toonee op z'n
nachtrust beg-pt worat. Ik ben vannacht om
drie uur nóg r.iet op m'nhet hatelijke
tandemwoord zit-slaapkamer wilde niet over
z'n lippen, en dat hitste hem nog meer op.
U bent directeur. U moet ons dirigeeren.
maar, niet de sneeuw in!"
Ingehouden kalm bleef Ha-verman aan z'n
sigaar staan trekken: „Heb ik 't laten
sneeuwen? Zit ik in die waterleiding?"
,,'t Is zóó gebeurd", herhaalde voor de
derde maal de man met die schroeven
draaiers en de lucifers, maar op hetzelfde
oogenbik gaf hij het op: We zullen zoo
maar kalmpjes verder rijen" Directie en
regie hernamen hun plaatsen, en, terwijl de
auto, wieltje voor wieltje, voorzichtig ver
der reed, trr litte Lily van Dalen, zeer on
handig, de goede stemming er in te krijgen:
„Vir.dt U dat nou zoo erg, meneer Bockho-
ve-'s Nachts in de sneeuw? Idyllisch! Om
'mee te dwepen. U moet daar de gedichten
van Hélène Swarth over lezen. „Leyda trap
te de vermetelde op de teenen. en Boekhoven
had juist 'n verpletterend! prozaïsch ant
woord klaar, toen de auto met een schok
stil stond en de ehaufeui- weer naar buiten
sprong. „Da's nou 't meest moderne vervoer
middel, treiterde Boekhoven„geef mij
de trekschuit."
De droevige en bel
rijde geschiedl
meende te kunnen
proces te Neurenb
niet volgeschreven,
beklaagden ontbïee
tin Bormann, de
meest cynische ond
langers, tevens
meeste geheimen b|
Brusselsche Standaf
als volgt:
Daar zit 'hij, b^
zend, opgewonden,
en uitgelaten. Thai
verdiept in zijn werl
Op de schrijftafel
vellen papier vooij
Rijksadelaar, troon
rijke map met vele
Er dienen nog verz
tie bij den Fuehre^
gewikkeld
Met één trek v|
wordt iets toegesta4
Het voorschrift,
alle mededeelingenl
nen te gaan, maalf
gelijk.
Alles gaat door
Hitier, de F|
heerscher over het!
zal de rapporten kif
Martin Bormann
doorlaten
Achter de dubbel!
boorde deur weerklj
lefoongerinkel. Ged
den sterven weg.
sproken worden.
Onverstoorbaar
voort met krabbeled
Hü -strekt den aq
schelknop, aarzelt
ten slotte toch op
De deur gaat od
krakend als nieuwe)
Een man met
schedel drukt zich
aan.
't Is Heinrich La
De Rijksminister,!
Rijkskanselarij is dl
in ontvangst te nerf
Wat nieuws,
De Gauleiters
België wenschen
met den Fuehrer,
Bormann heeft
het tafelblad gesmd
kruiste armen blikt!
weeglijke oogen vai|
schikte.
Met zalvende gebd
die vochtig worden!
zetting spreken, ver!
evenals dil
schalk Goering.
Bormann bladert I
Ik zal die audil
En Himmler, wtf
Morgen.
De blaadjes tri|
Niet vrij. uit
Nazi No. 2 haakt I
Binnenlandschl
den minister waarsl
Fuehrer hem morge|
nen ontvangen.
Lammers heeft ge
Lammers, slap
ooo<x
„Waar zitten I
Mpe Verhagen, kj
pen naar oss?"
,,'n Uur te vcj
is er r.oy zoo
maar zorgen, dot|
Juüe.
,,'n Oogenbh
de chauffeur.
„Als-ie dat ncj
naar de keel!"
omwendend naar
'n gedicht!"
Plots flikkerden
oogen.
„Wat eng, str
omver, vreesde Bet,
een vlugge opmerk
schreeuwde als de v
de eigen troepen zi
zijr.- de onzen!"
LUUK ENG)
KLAS-
De met groen flu
dekte artisten hac
dat directie en regi
van 't gezelschap n
..Doorrijden!" had
thuis ook 'n vrouw
Jamaar,zei
groot verschiï: de
mijne in de sneeu-
derde "maal, z'r. h<
