De Katholieken en de politiek in Engeland Als spionne in Frankrijk Geheel andere verhoudingen door afzien van een eigen party Amerika herdenkt BUFFALO BILL Radlo- v prsgram No. 559 TWEEDE BLAD DONDERDAG 5 SEPTEMER 1946 He! HET rs ONTZETTEND moeilijk enig begrip te krijgen van de Engelse mentaliteit. Men moet dan in ander categorieën leren denken. Daarom kan men ook alleen van uit die gezichtshoek Engelse toe standen beoordeelen. Dit alles geldt dubbel van de politieke verhoudin gen in dit land. Jet eerste wat men moet onthou den bij de beoordeeling van de positie der Engelse Katholieken in het openbare leven is, dat hun percentage zó klein is, dat men over het algemeen meer heil verwacht van penetratie der bestaande groe peeringen, dan vjm eigen organisa tie. Daarom denkt men in de verste verte niet aan een eigen sociaal vereenigingsleven, of een eigen po litieke partij. Dit staat echter ook in verband met het feit, dat het publieke leven hier niet op de con fessies is gebaseerd, zoals bijv. in ons land. Ik heb niemand ontmoet die daar iets voor voelde, ofschoon ik verschillende leidende figuren hierover heb aangesproken. Men re deneert zo: de vakverenigingen wer ken voor loonsverhoging en lots verbetering: dit zijn algemeen men selfike problemen: wanneer deze een godsdienstigee zijde hebben, kunnen wy ze nog vry volgens ei gen geweten beoordelen. Over het algemeen bekommert de Engelsman zich niet heel veel over beginselen. Iemand zei tegen me onze beginselen zjjn 'common sense and fair play', een gezond ver stand en een sportieve houding tegenover de rest, met name tegen over je tegenstanders. Dit is wel de meest typische trek van den flegmatischen Engelsman. Hfj heeft éën sterk ontwikkeld in dividueel vrijheidsbesef, bepaalt In. stlnctmatig zijh persooniyke hou ding tegenover ieder probleem, laat zich daarbij leiden door een gezond verstand en traditie min of meer hetzelfde valt nooit in uitersten, d.w.z. loopt nooit erg warm voor iets en staat nooit iets geweldig af, en heeft een aangebo ren eerbied voor het menselüke standpunt vair een tegenstander, wien hy het liefst een compromis sluit. Ook de Katholieken hebben deze oer-Engelse mentaliteit. zy gaan Volgens dezelfde beginselen van .common sense' en .tab play' te werk, en zullen pas een andere, een eigen houding aannemen als de al- gemeene overtuiging bedorven blijkt te zyn door moderne begrip pen. en in botsing komt met de Katholieke levensovertuiging. Zij nemen dus over 't algemeen een defensieve houding aan. Strijdbaar wordt men pas dan, als katholiek erfgoed wordt be dreigd: feitelijk betekent dit, dat men in het parlement momenteel vooral een scherp afgebakende hou ding aanneemt In de kwesties, die het onderwijs of het gezond ge zinsleven raken. By dit alles moet men r.og be denken, dat de emancipatie der Katholieken nog lang zover niet is gevorderd als bij ons, en dat zy nog maar weinig esprit-de-corps heb ben. ,De groote fout van de katho lieken in dit iard'. zei me Christo pher Hollis, een katholiek parle mentslid. 'is, dat ze niet weten, hoe sterk ze zijn'. 2° kan de lezer misschien begry- j>en, dat we niet mogen ver wachten, dat de Engelsen een eigen katholieke politieke organistie hebben. Dit zou in de gegeven om standigheden onmogeiyk, ongewenst en on-Engels zijn. Men sluit dus aan by de bestaande groepeeringen. Nu wordt het politieke leven in Engeland bepaald door twee grote partyen: de Conservatieven en de Labour. Het is verkeerd en mis leidend dat Iaatsten zonder meer Socialisten te noemen. Ieder stelsel, dat vanuit het vaste land naar Engeland komt, krijgt daar zijn eigen vorm: wordt geab sorbeerd door de Engelse men tali teit. Men heeft dit ervaren met de Vrymetselary ln Engeland ont staan, maar in Frankrijk doctrinair geworden men heeft dit zeer sterk ondervonden met het Sodalis me, dat in Engeland rooit Marxis tisch is geweest, men ziet het thans zelfs enigszins in het Communisme. De tegenstelling tussen de twee grote partyen in Engeland ia deze. De Conservatieven leggen de hoofd u°p een sterk Empire en ril =tP„!?un aanhan8 in de bezitten, ui veel oer-echte groot- E H. h en de intellectu- ™Vlb0,urparty allereerst Beest n^m^i «Wlaltotlsche geest, noemt zich graag the nennle's government', en -is aVrrerst een n,l0nS CT' een ^PCrkt aantal doctrinairen als Prof. Laskl die vooral de laatste tyd een ver schuiving naar links hebben ver oorzaakt. Sommige vreezen hierdoor een zwenking naar het Maxisme. rpengevolge va# het Engelse kies- stelsel gaan alle minderheids stemmen verloren. Het land is ver deeld in districten met één verte genwoordiger, die gekozen won» met relatieve meerderheid van stemmen; de rest vervalt. Is de ge kozene nu eer katholiek, dan zal dit over het algemeen niet zyn, omdat hij katholiek is, maar omdat hij candidaat was van een van bei de partijen. Zodoende is de kans voor een grote groep Katholieken in het Lagerhuis gering, te meer omdat de Katholieken nog maar Weinig geschikte krachten hebben, tengevolge van onvoldoende eman cipatie. Feitelijk zyn er van de ruim 600 Parlementsleden maar 16 katholiek, en deze zijn ongeveer gelijk ver deeld over de twee grote partijen. Christopher Hollis is een leidende figuur van de Conservatieve vleu gel, Mr. Stokes van de Labour. Men vergete niet, dat zy niet met katholieke stemmen, maar als dls- trictscandidaat van een party zijn gekozen. De meeste katholieken stemmen volgers myn zegslieden Labour, want de meeste Katholie ken zyn arbeiders en bovendien Ieren; dit laatste ls van belang om dat de Conservatieven sinds de 19e eeuw het odium van alle Ieren op zich geladen hebben. De Labourpartü heeft in haar reglement opgenomen, dat in ge wetenszaken een Labour M, P. (Member of Parliament-) vrjj is te stemmen volgens zjjn geloofsover tuiging. Dit gebeurt dan ook. In de school kwestie de nieuwe onderwyswet van 1945 trokken de katholieke afgevaardigden allen één lyn. on afhankelijk van hun party en zij staan gereed om dit weer te doen, als in de komende zittings periode de Medical Act o.a, over echtscheiding en geboortecontrole zal behandeld worden. By derge lijke gelegenheden komen de katho liek afgevaardigden van beide par tyen tussen de zittingen samen om hun gezameniyk standpunt te be palen. yiedaar enig inzicht in de houding van de Engelse katholieken ln de politiek. Het is in zjjn geheel een Engelse oplossing, en moet als zodanig beoordeeld worden. Even verkeerd als het is, de toestanden daar met Nederlandse ogen te wil len beoordeelen, even verkeerd is het in Nederland Engelse toestan den te willen overbrengen. De op traditie gebaseerde werkelijkheid is in belde landen een grote factor. J. DELLEPOORT, pr Londen, Wlllesden Green, 28 Augustus 1946 Dots hold van do Wild- Wemt atiorf ala Katholiek rpE DENVER, de hoofdstad van den Staat Colorado, werd de honderdste verjaardag gevierd van de geboorte van Kolonel William Cody, alom bekend ais „Buffalo Bill". De Geschiedkundige Vereeniging van den Staat organiseerde bij die gelegenheid een tentoonstelling van talrijke documenten, dagboeken, fo to's en andere herinneringen aan den beroemden held van het Wilde Westen, die in Augustus 1846 ge boren werd en in 1917 te Denver stierf. Het katholiek weekblad van Den ver, „The Catholic Register", pu bliceerde een artikel waarin er aan herinnerd wordt, hoe ..Buffalo Bill" zich op zyn sterfbed tot het ka tholicisme bekeerde en gedoopt werd door P. Christopher Walsh, kapelaan aan de Denver Kathe draal, op 9 Januari 1917. De vrouw van kolonel Cody was katholiek en hij telde veel vrienden onder de katholieken. Duffalo Bill begor. reeds beroemd te worden in zyn jeugd, toen hy dienst deed als bode-ruiter in Kansas, en pakken vervoerde over de vlakten, die zwermden van vij- andiggezinde Indianen. Dikwyis contsnapte hy slechts op 't nipper tje, maar zyn onwankelbare moed, behendigheid, opmerkingsgave en snel begrijpen, brachten hem tel kens weer in veiligheid. Toen hy volwassen was, werd hy erkend als een der meest onverschrokken en betrouwbare figuren vair het Wes ten. In 1868-'69 werd hij tot „Chief of Scouts" benoemd in de campag ne van Generaal Sheridan tegen de Indiaarsche zwervende en plun derende indiaansche stammen zyn naam „Buffalo Bill" verwierf hij door zyn behendigheid by de buf- feljacht; in een enkel seizoen wist hji 4.862 buffers te dooden; op een enkelen dag 9. Kort na 1880 ver zamelde hy zyn Wild West-groep, omvattende Indianen en cowboys en reisde daarmee gedurende meer dan twintig jaar door de Ver. Sta ten en Europa. Hy organiseerde eveneens het „Cody Militair Colle ge". een Internationale Leerschool voor Rough Riders (geharde ruiters! waar jonge mannen onderwezen werden in het paardrijden en koe ne daden. Kolonel Cody werd be graven op den top van Lookout Mountain, twintig myien buiten Denver. RUITERSPORT RUITERDAG VAN ST. JORIS Ter gelegenheid van het la'/.-jarlg bestaan der R.K. Landelijke Rijver. St. Joria te St. Jansteen. onder lei ding van den heer G. Vael, had op het oude voetbalterrein een buitengewoon geslaagden rutterdag plaats. Het plaat selijk muziekgezelschap bracht bij 't bijzonder groote aantal bezoekers er met hare vroolijke marschen, de ware feeststemming in. Kleine broer lust het niet en daarom moet groote bioet helpen Odeiie Sansom zweeg, ondanks de kwellingen die de Gestapo op haar toepaste Een oneer lijke Duitscher was haar redding DE 34-JARIGE ODETTE SANSOM uit het plaatsje Liss in Engeland, moeder van 3 kinderen, kreeg dezer dagen het George-cross, de hoogste Engelsche onderscheiding voor haar dapperheid tijdens den oorlog. Zij werkte als geheime agente in Frankrijk, werd door de Gestapo ge vangen genomen en weigerde, onda nks de kwellingen die op haar werden toegepast, ook maar één woord los te laten omtrent hetgeen men van haar wilde weten. Aan een reporter van de Daily Express, die haar inter viewde vertelde zij het een en ander van haar „leertijd" en van haar eigenlijke sensatloneele werk ln een gebied dat wemelde van Duitschers De voornaamste en Interessantste fragmenten van het verhaal geven wij hier weer boot naar Marseille. Als visscher vermomd kwam ik in Frankrijk aan. Te Cannes op het hoofdkwar tier van den Engelschen geheimen dienst, had ik het eerste onder houd met mjjn chef, die me de laatste instructies en raadgevingen verschafte. Ik reisde heel Frankryk door, per trein en per auto, ik sliep in hotels, op boerderyen en in schuil plaatsen van de Maquis. Op zekeren r.acht, toen ik met myn auto een paar rapporten vervoerde, die zoo gauw mogelijk naar Londen, moes ten, werd ik aangehouden door 'n Franschen gendarme. Hy vroeg me wat ik op den openbaren weg deed na spertijd. Ik perste, met alle kraclit die in me was, tranen raar buiten en vertelde hem snikkend, dat ik op weg was naar myn zoon, die in Cannes op sterven lag. „U zult ongetwyfeld begrip tooner. voor moederiyke gevoelens" zei ik. Hij liet me doorrijden. Op een anderen keer vervoerde ik een radiozendertje van Marseil le naar Toulouse. Toen ik in eerst genoemde plaats ln den trein stap te, ontdekte ik dat myn reisge zelschap voor de helft bestond uit Dultsche officieren. Een van hen zag, dat het me moeite kostte het kleine koffertje, waarin het lood zware zendapparaat zat, ln het ba gagerek te heffen. Galant bood hij zyn diensten aan. Nog steeds kam ik niet begrjjpen, dat hy geen arg waan gekoesterd heeft, toen hij met groote krachtinspanning het ding naar boven heesch. Oefeningen npoen ik met enkele andere meisjes A naar de school voor oorlogs agenten gezonden werd, zoo vertel de mevrouw Sansom. kreeg ik den beroepsnaam van Llse. De lessen die we ontvingen waren getoetst aan de practijk. Zoo gebeulde het b.v. dat wy midden ln den nacht gewekt werden en naar een klas lokaal gebracht, waar leden van den geheimen dienst, gekleed als Dultsche officieren ons een kruis verhoor afnamen. We moesten ver tellen wat we den vorigen dag zoo al hadden gedaan Het moeiiyke was, dat de antwoorden onjuist moesten zyn, maar niet zoo, dat ze met elkaar in tegenspraak waren. Men leerde or.s, hoe we geheime boodschappen moestén overbren gen, hoe we de Duitschers konden overbluffen en hoe we gevaariyke pakjes moesten vervoeren onder de fö ver de leerschool derV. geheime agenten f argwanende neuzen der Germanen. Soms werd ons zelfs opgedragen, menschen van den eigen geheimen dienst te schaduwen en een rap port uit te brengen over hun doen en laten. Een andere „oefening" was het bespionneeren van de eigen oorlogsindustrie. In Bristol of Swin don moesten we ons zoo onopval lend mogeiyk ophouden in de na- byheid van groote fabrieken en trachten, allerlei byzonderheden te weten te komen over het werk, dat er werd vericht. Veel menschen die zich destUds erover verwonderden, dat wegens splonnage gearresteerde personen nooit werden veroordeeld, zullen nu wellicht begrypen, waar om deze zaken in den doofpot wer den gestopt. Het was slechts trai ning der eigen menschen, anders niet Elk van ors had een envelop- pe in zyn bezit met een identiteits kaart, die slechts in geval aller grootsten nood getoond mocht wor den. T meestrijd. P»r waren dagen dat de neiging by me opkwam me terug te trek ken. Ik stond in tweestryd, wat ik het zwaarst moest laten wegen myn plichten als moeder of myn ge vnarlijke functie in dienst van het vaderland. Wanneer ik echter de verhalen hoorden over de duizen den kinderen, wier ouders door de Duitschers waren gedood of opge sloten in, een martelkamp, werd Ik me altijd weer opnieuw bewust van de noodzaak en de belangrijkheid van mijn werk. Tenslotte stond het by me vast, dat ik zou biyven tot de oorlog gewonnen was. In functie. Tioen myn schooltyd om was, werd ik raar Gibraltar gezon den en van daaruit per visschers- N VRIJDAG 6 SEPTEMBER. HILVERSUM I. 7.00 Nieuws 7.30 Morgengebed 7.45 Gram. 0 00 Nieuws 8.15 Gram. 10.00 Brahms 10.45 Poëzie 11.00 Tsjaikowsky 11.30 Als de ziele luistert 11.45 Fam. ber. Indlë 12.03 Zigcunorork. 12.30 V. man. tot man 12.45 Ork. 13.00 Nlouws 13.20 Qrk. 14.30 Lezing 15.0(1 V de vrouw 10.00 Gren. Guards lfi.30 Kwintet 17.00 V. de jeugd 17.35 Ork. 18.00 Hawatlanmuz. 18.15 Causerie 18.30 Ned. Strijdkr. 19.00 Nieuws 19.15 Gram. 20.08 Kamermuz. 21.00 Tryespv. Min. Drees 21.15 Brahms 21.20 Klankbeeld 22.00 Nieuws 22 20 Avondgebed 22.35 Splendora 23.00 Gr. 23.18 Dr. M. Euwe 23.30 Gram HILVERSUM II. 7.00 Nieuws 7.30 Gram. 8.00 Nieuws 8.15 Gram. 8.50 V. de huisvrouw 9.00 Gram. 915 Philh. ork. 10.00 Morgenwijding 10 20 Regen boog 10.45 V ooi en piano 11.15 V. de vrouw 11.30 F.ddy Walis 12.00 Chopin 12.35 P. Palla 13.00 Nieuws 13.15 Braz. progr. 13.30 Bandi Balogh 14.00 Kook kunat 14.20 Kamerork. 15.20 C. Gib- hors 15.35 Hoorspel 10.00 Operaprogr. 10.30 Vac. progr. 17.00 Piano 17 30 Metr ork. 18.00 Nieuws 18.15 Pop. progr 18.35 Muz. causerie 19.00 Hoor spel 19.15 Dop. ultz. 10.30 Causërie 20.05 Cantate 20.30 Lezing 31.15 Act. 21.30 Verzoekpl. 22.00 L. de Jong 22.15 Jazr. 22.40 Avondwijding 23.00 Nieuws >23.11 Gram. Verraden. Tn April 1943 werd lk „verkocht" door een, Franschnian, die voor beide partijen spionnagediensLn verrichtte. Onverwacht drongen vier Gestapomannen myn hotel kamer binnen. Een van hen duwde een revolver in myn rug. terwijl een ander vroeg, waar mlln chef was. Ik zei. dat ik het niet wist, maar ik was ervan overtuigd, dat het nutteloos was. want hy ver toefde in een aangroi eende kamer en de Duitschers zouden niet rus ten, voordat zy het geheele gebouw hadden onderzocht. Ik bracht hen na eenige' overdenking zelf naar zyn vertrek en wel om twee rede nen: ten eerste wilde ik trachten met een handige manoeuvre zijn portefeuille, waarvan ik wist dat ze op zyn tafel lag ,te laten ver dwijnen wegens de bezwarende pa pieren, die de dienaren van Himrn- lcr erin zouden vinden. Er. ten twee de wilde ik met hem tezamen de gevangenschap ingaan om gelegen heid to hebben het verhaal samen te stellen, dat we beiden zouden kunnen opdisschen wanneer men ons ging ondervragen. De opzet lukte. Ik slaagde erin de portefeuille te bemachtigen en liaar ongemerkt in den mouw van myn mantel tc laten giyder.. In de auto deed ik alsof mijn jas tus- schen de zitting zat. Ik trok hem er zoogenaamd tussohenuit en liet te gelijk de portefeuille in de smnlle gleuf verdwijnen. Het zou allicht enkele uren duren, alvorens men 't ditg ontdekte en in dien tussehen- tyd konden allen, die in de paple ren werden genoemd en die onge twyfeld van onze arrestaties zou den hooreti, gelegenheid vinden den aftocht te blazer.. Onverwachte redding. ür gebeurde echter iets dat ik heelemaal niet had verwacht. Degene nameiyk, die de portefeuil le vond, voelde er blijkbaar meer voor de groote som geld die zij be vatte in de wacht te sleepen en de vondst geheim t.e houden, dan zyn vaderland een dienst te bewijzen en de centen te moeten derven. We boorden in elk geval niets meer van de portefeuille of haar inhoud. Het gelukte ons een aannemlyk ver haal te verzinnen, waaraan we on danks de dwangmiddelen waarmee men ons tot waardevolle uitlatin gen wilde bewegen aar vast hielden. Na enkele maarden lang van ge vangenis na gevangenis te zijn ge sleept, werden we in vryheld ge steld.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 5