E
DOOR GEZINSHERSTEL
TOT VOLKSHERSTEL
1
BEAU
C
Breda bevrijd
MINISTERS DER GROOTE VIER
ZIJN HET NIET EENS
WAT
Wekroep tot het NeuÉerianttscho votk
J
Twee jaar geleden:
'ersiteit
'bel
ES
'rmis te
TE
e
Sensafiehonger en schandaalzucht
Rapport over Ned.
Unie is gereed
krijgen wij op den
B0N?_
KOFFIE EN GEDROOGDE
ZUIDVRUCHTEN
Max van Poll in
Commissie Generaal?
Krachtige
Vergadering der V.N.
op 23 September
vastgesteld
l nternational isatie
van Westelijk Istrië
aan de orde
PRINS BERN HARD
ongedeerd
bij auto-ongeval
CRV. KERK
BRAKMAN
S
-huisgenoo-
3 75 en voor
>er UL.O.-
van
vóór
Donderdag
i September
IRSTEL-
I?
194-00
tATIEVE
LA.
ef, 39389
1MBER 1946.
t plaatselijk
ein van den
■j* 190-0
IEDEN
S. Verkrijg-
VOOR KIN-
oen om 1 uur
W®
indersteen
ïoord). Ook «n
lie omstandig
1 hooghouden-
TWF.EDE JAARGANG No. 559
Comm. v. Toezicht: A. P. J. AERNQUDTS C. J.
VAN IIOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
*A. J. J M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. week (bij nlet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
e
jehandeling
206-oo
BREDA
te k houd kun
tdrijfsadmi-
DBRABANT
uitsluitend
etuigschrif- I
:e staat enz j
293—00 1
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1946
STICHTING ..DE STEM
Voor God, Koningin en Vaoerland
UITGAVE
Directeur J. A. H M. VAN SCHIJNDEL
Hoofdrt'lacteui J J H A. BRUNA Algem
Zeeuwsen-redacteur: w GROFFEN, 'Itsslngen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort 7, tel 102; Red J v et, BROEK nno.mqti
Oostburg. Nieuwstr 23. tel. 35; z.-Eilanden: Bur
Goes. Westsingel 75. tel..2236 Red. N .7 kariiof
Onthullingen van bedenkelijk gehalte"^
pLLIOTT ROOSEVELT, een zoon
van den grooten Anterikaan-
schen President, heeft een boek
geschreven, waarin hij onthullingen
doet over de particuliere gesprek
ken en nog onbekende gedachten
van zijn vader. Een Amerikaansch
tijdschrift heeft blijkbaar het recht
gekocht, om er vooraf uittreksels uit
te pubiiceeren. En Reuter seint nu
hot voornaamste uit die uittreksels.
We weten niet, of die uittreksels
van uittreksels een getrouw "beeld
geven van den geest van dit boek.
Wat er nu tot ons land doordrong
wekt echter den indruk, dat de har
telijke vriendschap en eendrachtige
samenwerking tusschen de grootel
Amerikaansclie en Engelsche oor-|
logsleiders maar een propaganda-
verzinsel was en dat we ons heb
ben laten beetnemen, toen we tij
dens den oorlog geloofden, dat er
gestreden werd om een «aarachti-,
gen vrede aan de wereld te gevenj
Kortom, men schijnt den indruk te
moeten krijgen, dat de Nazipropa-
ganda tijdens den oorlog er nog
niet zoo erg naast was, als ze de
Britscho „intriges" en ..het gekon
kel van Churchill" beschreef.
life moeten getuigen, dat dit soort
onthullingen ons als buitenge
woon smakeloos en onwaarachtig
tegen de borst stuit. Het is al begon
nen met een zekeren heer In-
gersoll, die er een genoegen (en
waarschijnlijk ook een aardig ho
norarium in vond. om de figuren
van Eisenhower en Montgomery om
laag te halen door allerlei anti-
chambre-geklets en klein-mensche.
lijke gebeurtenissen bij elkaar te
harken
Bij dezen heer zat kennelijk de
opzet voor, te stoken tegen dc
Britaeh-Anicrikaansche vriend
schap en solidariteit, reden waarom
Dc Waarheid het alleen-publicatie
recht voor -Vederland kocht.
Hier heeft men echter te doen
met typische sensatie-journalistiek
van iemand, die daarvan zijn stiel
gemankt heeft.
rvti nu echter een zoon van
Roosevelt zich zou hebben ver
laagd tot dergelijke publicaties, ver
baast en bedroeft zeer. Wat zal
men in Japan gnuiven, als men
nu hoort beweren, dat de groote
Atnerikaansche president eens de
volgende uitspraak heeft gedaan:
„Er zouden geen Amerikanen in
den Stillen Oceaan zijn gesneu
veld. Wanneer de Franschen, En
gelschen en Nederlanders niet zoo
kortzinnig en hebzuchtig' waren ge
weest.... Waarom willen de En-
gelschen Birma terug hebben? Voor
hun koloniaal rijk. Birma staat
weer in verband met India, Franseh
Indo-China en Indonesië. Als het
eene gebied zijn vrijheid krijgt,
gaan de anderen nadenken. De
Gaulle heeft er evenmin belang bij
een koloniaal rijk te zien verdwij
nen ais Churchill. Het koloniale
systeem beteekent oorlog. Als men
alle bronnen van India, Birma en
Java exploiteert, zonder ooit iets
terug te geven, is men onderweg
naar en nieuwen oorlog"
Kortom Wie heeft de schuld
aan den oorlog in den Pacific?
Niet de Japansche imperialist,
maar de hebzucht van Fransehen.
Engelschen en Nederlanders. Zij
wilden hun „koloniën" slechts ex-
ploiteeren zonder ooit iets tevug
te geven
We behoeven niet te gaan uit
eenzetten, hoe schromelijk onrecht
vaardig zulk een oordeel is Doch
wel dient, erop gewezen, hoe de
Amerikaan, die dit neerschrijft, niet
alleen de nagedachtenis van den
grooten president (zijn vader
omlaag haalt, doch tevens zijn land
aanklaagt, omdat het een absurden
oorlog voerde op onhoudbare mo
tieven.
Het is ook weer koren op den
molen van de onruststokers van
professie, die de solidariteit der
groote Westerschc mogendheden
duchten als den eenigen dam tegen
het Sovjet-imperialisme.
We nemen natuurlijk aan, dat
tijdens de oorlogvoering tal van
meeningsverschillen en mentali
teitsbotsingen de eendracht in den
strijd tegen het Nazidom wel eens
hebben gehinderd. Voor de historie
kan het ook van belang zijn, dit
te éeniger tijd in alle objectiviteit
te beschrijven. Doch wie dit thans
ongeschift en ongeordend, zonder
toepassing van hoor en weder
hoor, toewerpt aan sensatiehonger
en schandaalzucht, begaat een ver
grijp aan de eer van zijn land en
de waardigheid der journalistiek.
Het is een teeken te meer, dat de
eenvoudigste begrippen van fatsoen
en moraal hevig te lijden hebben
gehad in de oorlogscrisis.
°p verzoek van het drteman-
fbhap der Ned. Unie, door mof
W- Schermerhorn benoemde
commissie is gereed gekomen met
haat rapport over de Ned. Unie en
hatu- driemanschap, de heeren mr.
L. Einthoven, mr. J. Linthorst Ho-
man en prof. dr. J. de Quav Het
rapport is ter perse.
(Periode 114 September)
BONKAARTEN KA. KB KC 610:
554 100 gr. bloem
555 100 gr. gedroogde
Zuidvruchten
556 100 gr. koffie
BONKAARTEN LA. LB. LC 610:
A 02 Melk 1 1. melk
B 02 Melk
3'i 1. melk
C 02 Melk
510 aardappelen 3 kg aardapp.
BONKAARTEN KD, KE 610:
054 100 gr. bloem
055 100 gr. gedroogde
Zuidvruchten
E 14 Res 200 gr. bloem
BONKAARTEN LD. LE 610:
D02 E 02 Melk 6 1. melk
010 Aardappelen 1 kg aardapp.
TABAKSKAARTEN, enz.;
T 46 .2 rants, tabaksart.
V 46 100 fr. choc, of sui
kerwerken.
X 46 100 gr. choc, of sui
kerwerken.
Op bovengenoemde bonnen kan
reeds Vrijdag worden gekocht, met
uitzondering van dc bonnen voor
melk en aardappelen, die eerst
Maandag kunnen worden gebruikt.
Bij deelneming aan maaltijden van
centrale keukens moet de bon 510
Aardappelen worden ingeleverd.
Geen bonnen meer
voor babypakketten
"VT A 8 September zullen geen bon-
nen voor babypakketten meer
worden uitgereikt.
Zij, die nog in het bezit zun van
een bon voor een babypakket, kun
nen deze nog tot en met 14 Sept. bij
een winkelier inleveren. Binnenkort
zullen nadere mededeelingen vol
gen betreffende een nieuwe regeling
krachtens welke men de artikelen,
die in het babypakket worden ver
strekt, kan verkrijgen.
Amerikaansche schoenen
zonder bon
JJET restant van de uit Amerika
geimpor teerde schoenen mag
met ingang van 5 Sept. 1946 zon
der bon worden verkocht.
DRUK BEZOCHTE GEZINSDAG TE DEN BOSCH
T UISTERRIJK en grootscli was
de manifestatie van Brabant
en Limburg gisteren in het Casino
te Den Bosch. .Luisterrijk en
grootsch, omdat de massale op
komst getuigde van den energie-
ken wil van beide provincies om
mee te bouwen aan het herstel
van het gezinsleven en daarmede
het herstel van het maatschap
pelijke leven. Zeer lofwaardig is
dan ook het initiatief van Bra
bants en Limburgs Volksherstel
om dezen gezinsdag te organisee-
ren, omdat een periode als ach
ter ons ligt. dringt en vraagt om
bezinning.
/"tnder de vele vertegenwoordigers
van overheidswege en vanwege
maatschappelijke organisaties wa
ren aanwezig: de ministers dr. L.
J. M. Beel en dr. Jos. J. Gielen. mr.
A van Doorne namens den minis
ter van Sociale Zaken, ir. H. M.
Buskens namens den minister van
Openbare Werken en Wederopbouw
jhr. mr. J. Th. M. Smits van Oyen,
commissaris der Koningin in de
provincie Noordbrabant, mr. H. J.
M. Loeff, mej. J. Geldens, secreta
resse der Koningin, rector Jos. v.
Campen. directeur der K.A. bis
dom Breda, dr. H. J. F. Wesseldijk,
vice-president der Gen. synode der
Ned. Herv. Kerk, een aantal Bra-
bantsche en Limburgsche Kamer-
en Statenleden en burgemeesters,
alsmede nog vele andere vooraan
staande persoonlijkheden.
Mr. T. J. van Thiel, die in den
voormiddag het congres leidde,
schetste in groote trekken htt
enorme' complex van problemen,,
samenhangend met hèt doel, waar
toe dit congres gehouden wen.,
waarna het woord werd verleend
aan mr. J. N. Metz. directeur van
het Gewestelijk Arbeidsbureau.
Rede van mr, Metz
Qpreker was vol vreugde over het
feit, dat men thans na een
congres van den arbeid en den
landbouw gekomen is tot een con
gres voor het gezin.
Waar biyft de erkenning' van het
gezin? Zou een ministerie van het
Gezin niet evenzeer noodzakelijk
zijn als een ministerie van lands
verdediging?
Spr. wees op het Urgentiepro
gramma der Limburgsche Commis
sie voor Gezinshulp, waarin het
eigenbelang van het meisje primair
wordt gesteld. Spr. bepleitte ver
volgens den eisch voor een redelijk
"yOLGENS „Parool" zou de heer
Max van Poll de plaats gaan
innemen van mr. Steenberghe in
dc Commissie-Generaal voor In-
dië, zoodat deze dan zou bestaan
uit de heeren Schermerhorn, Max
van Poll en de Boer.
O0OOO0OOOQGO0OOOOOOOOOGOOOOOOO0OOOO0O0 OOOOOO
■yANDAAG is het twee
jaar geleden, dat de
ti agi-comedie van .Dol
len Dinsdag" ontstond.
We kunnen het ons alle
maal nog zeer goed her
inneren, welk een groo
te misleiding er ont
staan is bij vriend en
vijand over den onweer-
staanbaren opmarsch
der geallieerde legers,
toen 5 September het
bericht dooi de radio
kwam, dat Breda be
vrijd was.
De Bredanaars vooral,
die toen nog steeds de
nukken der Duitschers
te verdragen hadden,
hoorden dit bericht nfet
groote bevreemding.
Maar de Duitschers en
hun NSB-.salellielen in
andere deelen van ons
land geraakten er door
in een waren al arm toe
stand.
.Mussèrt en consorten
99
pakten na een .paleis
revolutie" in allerijl
hun koffers en ..ver
plaatsten hun hoofd
kwartier" naar Almelo,
terwijl Blokzijl en an
dere departementale N.
S B.-heeren een schuil
plaats in Groningen
zochten. De NSB-ers lie
ten zich aan hel volk
zien in al hun belache
lijke lafheid!
Voor de bevolking
was het een grooten te
genslag dat het bericht
over den geallieerden
opmarsch in ons land
naderhand onjuist bleek
Immers alleen een Brit-
sche vei kenningseenheid
was Breda genaderd en
deze was ook weer snel
teruggekeerd. De Neder-
landsche regeerings-
voorlichtingsdienst ont
ving het foutieve be
richt, gaf het door aan
den Engelschen censor
denkend dal deze het
wel zou controleeren.
Dat gebeurde echter
niet, omdat de censor
meende, dat de Regee-
ringsvoorl ichtings-
dienst bet nieuws uit
eigen betrouwbare bron
had.
En zoo werd door de
BBC in twee dozijn ta
len het bericht de we
reld ingestuurd: ..Breda
4 Sept. bevrijd!"
En ..Dolle Dinsdag"
met al zijn gevolgen
brak uit
gezinsinkomen, omdat hiervan
enorm veel voor het gezinsgeluk af
hangt. Groote psychische problemen
hangen hiermede samen. Het vraag
stuk der woonruimten, de hygiëne,
de beroepskeuze, de voorlichting,
de deskundigheid der sociale werk
sters, om welke laatsten onze tijd
roept welke vaak worden weg
gezogen door de groote bedrijven
en ook door de overheid al of niet
in uniform werden breedvoerig
onder de aandacht gebracht.
t>
Een arts aan het woord
Wa dit betoog kreeg het woord de
heer A. Hijmans. arts, en leider
van het gemeentelijk geneeskundig
schooltoezicht te Rotterdam. Spr.
behandelde de indirecte zorg van
de gemeenschap voor liet gezin.
De regeering zelf zal de kapitale
problemen niet aan kunnen. Het
voik moet mede aanpakken. Uitvoe
rig ging spr. dan üi op het pro
bleem der geboortebeperking.
Hij bepleitte in den lireede het
gezinshoofden kiesrecht. Steun aan
het groote gezin moet hebben af
gedaan en tot het verleden behoo-
ren. Wij wenschen radicale maat
regelen, geen lapmiddelen.
Spr. bracht ter sprake de veran
dering van'het erfrecht, het geven
van kosteloos lager onderwijs, het
vraagstuk der vruchtafdrijving,
hulp aan. en barmhartigheid met
de ongehuwde moeder.
Recht op gezinsgeluk
"Mh de pauze sprak Anton van
Duinkerken over ..Gezinsherstel
brengt Volksherstel."
Wij moeten het gezinsgeluk her
vinden. Wij hebben recht op ge
zinsgeluk. Helaas ging hiervan veel
verloren door de komst van het na-
tionaal-socialisme.
Mocht de trouw in het huwelijk
weer opbloeien als de trouw jegens
het vaderland in den verdrukkings-
tijd. Wij zijn uit een verkeerd be
grepen preutschheid beschaamd ge
worden voor c edelste dingen in
een menschenleven. Spr. behandel
de dan uitvoerig de rijkheid en het
geluk, de adeldom der liefde met
zijn rijkdom van aspecten,
Aau het slot der vergadering werd
nog het woord gevoerd door minis
ter dr. L. J. M. Beel.
Het is voor de regeering onmoge
lijk zonder het gezonde gezin eon
gezond volk te maken. De huidige
regeering stelt het gezin op een
verheven plaats, omdat langs dien
weg sleehts te komen is tot een
volledig volksherstel.
Telegrammen
Oinnengekomen was een telegram
van Prinses Juliana, die haa'
beste wenschen te kennen gaf vooi
het welslagen van het congres.
Telegrammen van aanhankelijk
heid en trouw werden verzonden
aan H.M. de Koningin en H.K.H
Prinses Juliana.
Ten slotte nam de vergadering 'n
resolutie aan. waarin zij als nood
zakelijke voorwaarde uitspreekt, dat
alle georganiseerde vrije maat
schappelijke organisaties in de pro
vincies Noordbrabant en Limburg
zich elk op eigen terrein en op
eigen wijze onverwijld bezinnen op
die maatregelen, wélke kunnen lei
den fot gezinsherstel en streven
naar de verwezeniyking daarvan.
Tevens geeft zij als haar meening
dat de regeering dient te bevorde
ren de totstandkoming en instand
houding van -een Gezinsraad, geba
seerd op de verschillende, levensbe
schouwingen in den lande, waarvan
de leden krachtens hun plaats in
en hun contact met het vrije maat
schappelijke leven deskundig zijn op
het gebied van gezinspolitiek, aan
welken raad de regeering advies
vraagt in alle vraagstukken, de ge
zinspolitiek betreffende en welke
raad ook eigener beweging over
deze materie aan de regeering ad
vies kan uitbrengen.
TLfOLOTOF heeft de gister te
Parjjs gehouden bijeenkomst
der ministers van Buitenland-
sche Zaken der Groote Vier niet
bijgewoond. Hij zat in Berlijn,
waar hij een onderhoud had met
den Sovjet-hevelhebber in
Duitschland.
Wisjinsky heeft zijn confrater
te Parijs vervangen. Resultaat
hebben de besprekingen niet ge
had.
Ze waren gewijd aan het uitstellen
van de algemeene vergadering der
Ver. Naties.
De Sovjet-Unie wilde deze verga
dering tot midden of einde Novem
ber uitstellen en de bijeenkomst dan
in Genève of Brussel laten houden.
Byrnes en Bevin waren niet voor
een uitstel en voeldgn niets voor
Genéve.
Intusschen deelde Trygve Lie, de
secretaris-generaal der V. N.
gisterenavond te New York
mede, dat de vergadering der V.
N. op 23 Sept. zal worden gehou
den, zooals was vastgesteld.
Lie verklaarde, dat er geen en
kel officieel voorstel tot uitstel
was ontvangen.
tfet- meest omstreden deel van 't
ontwerp-verdrag met Italië is
weer aan de orde geweest: Triest
en Julisch-Venetië.
Zuid-Afrika diende nl. in de po
litieke en territoriale commissie '11
amendement in tot wijziging van 't
plan der Groote Vier. volgens
welk plan het door Itfllianen be
volkte Westelijke gebied van Istrie
aan Joego-Slavië zou worden over
gedragen.
Het amendement beoogde een
internationalisatie van Westelijk
Istrie. Dit voorstel is door Ge-
neraal Smuts met Bevin bespro
ken.
Het schijnt niet alleen den steun te
hebben van Groot-Brittarmië, maar
ook van Frankrijk. De Tsjecho-
Slowaaksche afgevaardigde Masa-
ryk, voelde niets voor het scheppen
van een corridor door het gebied
van Triest en over Joego-Siavisch
gebied. „Ik heb een hekel aan cor
ridors en ben er bang voor", zei hij.
Kisselef (Wit-Rusland) verwierp
het Zuid-Afrikaansche voorstel en
diende een amendement, in om Go-
rizia aan Joego-Slavië toe te wij
zen.
pRINS Bernhard is geheel onge
deerd gebleven bij een auto-
ongeval, dal hem gistermorgen te
Londen is overkomen.
Toen de Prins, in gezelschap van
zijn adjudant en twee Nederland-
sche officieren, per auto van het
vliegveld Hendon kwam. geraakte
de auto in botsing met een Neder -
landsche leger-auto, die slipte. De
auto van den Prins tverd zeer zwaar
beschadigd, doch zoowel Prins
Bomhard als de officieren, die hem
vergezelden, bleven geheel on
gedeerd.