DE ZWARE WORSTELING
OM DEN VREDE
Sjarirs kracht ligt in de
Nederlandsche zwakheid
C
c
HANDEL IN VAISCHE
TEXTIELPUNTEN
Vloot en leger ven Italië
worden ingekrompen
Twee religieusen
verbrand
Groote en kleine gebeurtenissen
wekken onrust en argwaan
Wat is spel en
wat is ernst?
Griekenland
na het
plebisciet
Binnen 2 of 3 weken
verwacht men koning
George
Strijd om Triëst
voortgezet
Het voorschot
aan onderwijzers
Evacuatie uit het binnenland van Java
begint over 10 dagen
NEK-AAN-NEK-„RACE"
EUWE-BOTWINNIK
TWEEDE JAARGANG No. 558
Comm. V. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E- LANGENHORST; Mr Or
A. J J M. MES: Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; oer
post 4.10; p. week (bij nlet-postbestell.) 0.29;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaaerland
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1946
UITGAVE STICHTING ..DE ST!M~
Directeur J. a. H M VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. j H. A. BRUNA Ugem
Zeeuwsen-redacteur: w GROFFEN. 'Usslngen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort 7. tel 102; Red J v d BROEK Ijbureau
Oostburg. Nleuwstr 23, tel 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel 2235 Red N ,j KARHOF
XJET 18 NU ZEVEN JAAR GELEDEN, sinds Neville
Chamberlain aankondigde, dat Engeland in oorlog was met
Duitschland, waarmee Wereldoorlog II een feit was. Vreeseiyke
stormen hebben over de wereld geraasd, de menschheid waadde door
een zee van bloed en tranen, nooit vermoede gruwelen zijn open
baar geworden. Hebben we daarmee den vrede gewonnen? Helaas
schuiven er weer donkere wolken over het politieke tooneeL Op de
grenzen der invloedssferen van het Sovjet-Russische blok en de
Angelsaksische wereld spat vuur uit de wrijvingsvlakken: Onrust om
en in Mandsjoerije, China, Indonesië, Britsch-Indië, Iran; Palestina;
de Dardanellen, Griekenland, Triëst, Spanje. Op de internationale
samenkomsten overheerscht niet de wil tot samenwerking, maar een
diplomatie, waarvan men de achtergronden slechts kan raden. H^t
komt tot uiting in de lyn der groote debatten, 't komt ook uit in in-
cidenteele feiten. We willen er enkele van typeerende aard laten
velgen.
Veldslag met brochures. -
yiSHINSKY, een oer Sovjet-
Russische afgevaardigden ter
vredesconferentie, zou volgens
persberichten niet geheel van ge
voel voor „humor" gespeend te
zijn. Af en toe pleegt hij zijn toe
hoorders met een 1-eeiyk gezicht
er. een barsche stem aan het
schrikken te maken, maar ais de
heeren dan de vertaling var. zijn
speech onder hun oogen krijger.',
blijkt hy heel onschuldige dingen
gezegd te hebben. Hij houdt dus
wel van een spelletje, zooals hij
vorige week ook weer demonstreer
de, toen hü r.og vijf minuutjes
extra spreektijd vroeg en groot
moedig toegewezen kreeg. Toen
iedereen zich nog eens recht zette
om naar hem te luisteren, zei hij...
-van het woord af te zien.
Het was wel aardig, alhoewel een
beetje flauw. De vraag was en is
alleen maar; Wat is mu eigenlijk
spel en wat is ernst by de heeren.
waar Ugt het begin er.' waar het
einde? En deze vraag klemt te
meer, omdat bij allerlei gebeurtenis
sen gebleken is, diat de Russen zich
zoo zelden by de omstandigheaen
weten aan te passen op eer.' wijze,
diie de were'.d niet telkens het ge
voel geeft, dat er iets mis is of
mis dreigt te loopen.
De verongelijkte Molotof
'Joo vieme men vorige week ii
Parijs den tweeden- verjaardag
van de bevrijding van deze me
tropool. Op liet bordes \ian het
stadhuis hadden zich zoo ongeveer
alle grootwaardigheiusbekleeders
opgesteld die voor deze gelegen
heid waren uitgenoodigd, o.w. byv.
de Gaulle en c-.e Fransclie sta-:. ts-
chef B.diault. Viak voordat deze
het woord zou gaan voeren, stond
Moiotov op en verwijderde zich van
c.e plechtigheid. Waarom? Omdi t
hjj zich tekort gedaan- gevoelde in
zijn waardigheid als vertegenwoor
tijger van een grootmacht. Hem
was n.l. een plaats aangewezen op
de tweede ry c.er genoodigdien en
c- t was hem al te bar. Het geval
zag er r.og al pijnlijk uit. totdat
fcleek, dat de gen-oodigden in al-
phabetische volgorde een plaatsje
gekregen hadden.
Het was ulles /oo simpel als het
maai- zijn kon. maar intusschen
had Moiotov weer eens laten zien,
dat hy ervan houdt den veronge
lijkte te spelen. Wat denkt hij er
echter mee te bereiken?
Tn datzelfde Parijs was door de
Grieken een persconferentie
belegd teneinde hun inzichten te
spuien. Nauwelijks was ce confe
rentie begonnen, of er bleek zich
een „vyfde colonne" van Alhanee
zen te hebben binnengedrongen,
die toen de Grieksche woordvoer
der het zyne had gezegd over de
rechtmatigheid van Griekenlands
standpunt, doodkalm brochuurtj-es
begon uit te deelen met het Aïba-
neesche ster.dpunt. Dat was na-
tuurijk de bedoeling niet en zoo
ontstond een heftige discussie, cie
eindigde met een Grieksche pero
ratie waar zelfs de voor geen ge
ruchtje vervaarde Albaneesche co
lonne het zwijgen toe need. Toen
een Bulgaar n.l. vroeg of Grieken
land genegen was een volksstem
ming te doen houden in het Al
baneesche gebied dat Griekenland
voor zich opeischte, antwoordde c.e
Grivksche spreker met de opmer
king ..Jawel, als daaraan mee mo
gen doen de vluchtelingen, de uit
gewekenen ende dooc-en,
slachtoffers v-an Albaneesche ter
reur
(Zie vervolg op pag. 2).
12 Personen gearresteerd
TAE economische dienst van de
Utrechtsche politie heeft een
twaalftal arrestaties verricht,
waarmee klaarheid gekomen is in
een zwendelcomplot met valsohe
textielpunten.
Einde Juli werd op aanwyzing van
een Hagenaar op het Stationsplein
te Utrecht gearresteerd een zekere
G S. uit Den Bosch, die 4800 val-
sche textielpunten in zijn bezit had,
welke eigendom bleken te zyn van
zijn broer, die reeds voor handel in
valsche tabaksbonnen te Amsterdam
gevangen zit. Men kwam hierdoor 'n
uitgebreid complot op het spoor;
arrestaties werden verricht te Den
Bosch, Vught, Amsterdam en Til
burg. 30.000 punten waren reeds
verhandeld toen de politie ingreep.
Ingekocht tegen 150 gulden per 1000
punten werden ze met by na hon
derd procent winst van de hand
gedaan 9000 punten konden door
de politie achterhaald worden. In
totaal zitten 12 personen achter slot
en grendel die in Den Bosch en
Breda zullen berecht worden.
TN officieele kringen te Athene
is men van meening dat Ko
ning George van Griekenland,
die zich op het oogenblik. in En
geland bevindt ..met verlof" is,
daar hjj nooit zijn koningschap
heeft neergelegd.
Dientengevolge is er geen sprake
van het zenden van een parlemen
taire missie naar Londen om den
koning uit te noodigen naar Grie
kenland terug te keeren. De datum
voor den terugkeer staat nog niet
vast, maar waarschynlijk zal de
koning binnen twee of drie weken
naar zyn land terugkeeren.
Aartsbisschop Damaskinos zal
voor het neerleggen van zyn ambt
als regent een radiorede tot het
Grieksche volk houden.
Het was te verwachten, dat Mos
kou wel iets zou verzinnen om den
uitslag van het plebisciet te becri-
tiseeren. Radio Moskou heeft nu
verzonnen, dat het Grieksche volk
by het plebisciet „onder den zwaar-
sten druk is geplaatst en dat de re
geering van Tsaldaris, die onder
controle van Britsche troepen staat
de meest elementaire rechten en
vrijheden van den mensch heeft ver
nietigd en het land naar een burger
oorlog sleept."
TIET hoofdbestuur van de links
gerichte EAM in Griekenland
eischt. dat het hoogste hof voor ge
schillen tusschen burgers en den
staat, het referendum ongeldig zal
verklaren.
De EAM verklaart documenten te
bezitten, dat falsificaties en on
regelmatigheden by het referendum
duidelyk aantoonen.
TN Parijs is de militaire commis
sie het eens geworden over de
inkrimping van de vloot en het
leger van Italië.
Aan Italië werden 2 slagschepen
gegund, die echter niet vervangen
kunnen worden. Het vlootpersoneel
werd beperkt tot 22.500 man, tericyl
het leger ingekrompen moet wor
den tot 250.000 man (185.000 man
leger en 65.000 carabinieri).
„De stryd om Triest" is voort
gezet met een betoog van den Joego
Slavischen afgevaardigde, die be
weerde, dat Italië geen goede be
doelingen heeft' „Het oefent zwaren
OLIJKENS een bericht in de
Staatscourant heeft de minister
van Onderwys, Kunsten en Weten
schappen een regeling getroffen,
opdat de besturen van de gemeen
ten, waar openbare scholen voor
buitengewoon lager onderwijs in
stand worden gehouden, alsmede de
besturen der bijzondere scholen
voor buitengewoon lager onderwys
over de noodige kasmiddelen be
schikken, teneinde de aan hun scho.
len verbonden onderwijzers de
extra-belooningen te kunnen uit
betalen.
Zoolang het definitieve voorschot
over 1947 niet is vastgesteld, zal
maandelyks een voorloopig voor
schot worden uitbetaald.
druk uit op Joego-Slavië door ge
heel Jülisch-Venetië te bezetten en
het beheer over de spoorwegen en 't
economisch leven van dat gebied in
handen te nemen." In het geheele
gebied van Istrië is niet één stad
met een Italiaansche bevolking, be
weerde de Joego-Slaaf, en door de
gansche geschiedenis heen is Triest
een centrum van Sloveensche be
volking geweest. „Op zekere voor
waarden" zal Joego-Slavië de in-
temationaliseering van Triest aan.
vaarden, was zijn conclusie.
Tragisch ongeval te Vught
(AM de in een groot vat nog aan-
wezige verharde boenwas vloei
baar te maken, gooiden drie vrou-
weiyke religieusen in het gesticht
Voorburg te Vught benzine er by.
Om nu te zien hoeveel vocht in het
vat aanwezig was, staken zy een
stok met aan het eind een Stuk
brandend katoen in het vat.
De gevolgen waren ontzettend.
Een reusachtige steekvlam sloeg
omhoog en twee der Zusters ston
den direct in vlammen. Later
leeft men haar lükcn verkoold
teruggevonden.
De derde Zuster wist nog te ontko
men door uit een raam te springen.
De twee slachtoffers zyn afkomstig
uit Eindhoven en St. Oedenrode.
TJEDURENDE de maand Juli 1946
- hebben in Nederland 2335 ver
keersongevallen plaats gehad.
SULJAN VAN PONJIANAK ZEGT:
QJAHRIRS kracht ligt o.m. in de Nederlandsche zwakheid en het zal
niet aan hem liggen, wanneer deze niet volledig wordt uitgebuit!
Dat was een der conclusies van den Sultan van Pontianak, die
thans met den heer Soekawati afgevaardigde van Bali ter Malino-con-
ferentie in ons land vertoeft, tijdens een gister in Den Haag gehou
den persconferentie.
w-.rd"nn"h"!>C.id van de" SSsten «Guanla, van H. M. de Koningin
door .-en HMlii00#»*3!! ,M' ,de Koninein een aubade gebracht, gevolgd
aubade n. l' 0|\de Ioto rte koninklijke familie tijdens de
si. "r nM"J" Be*trlx Irene (geheel rechts» bekijken heel
naarstig het programma.
yerder verklaarde de sultan, dat
de verwachting van sommigen
voor een toenemende populariteit
voor Sjahrir na zijn ontvoering te
leurgesteld schijnt te zyn. De toe
gezegde zuivering is onvoldoende
diep geweest, zoodat Sjahrir belem.
merd blyft door een openlijke en
stille tegenwerking.
Ee.n eventueel lot stand gekomen
nationaal kabinet zou naar de mee-
ning van den sultan weinig anders
zyn dan camouflage van de bin-
nenlandsche politieke verdeeldheid.
De Engeischen maken volgens
hem den indruk, dat /ij het Ne-
derlandsch-Indonesische conflict
beu worden, o.m. omdat een In
donesische haard van onrust vlak
naast Singapore en Malaka een
onaangename buur voor hen zou
zijn.
Zoo bestaat er voor Sjahrir alle
aanleiding om lord Killearn voor
zich te winnen en met een glimlach
van broederschap en verzoening te
begroeten.
Een andere krachtlactor voor de
republiek ligt in het gemeenschap-
pelyke wantrouwen tegen de wer
kelijke Nederlandsche bedoelingen,
die volgens haar achter schoone
leuzen schuilgaan, en door den na
druk. die op het ryksverband gelegd
wordt. Dit laatste wordt nl. aan
gevoeld als een enge verbintenis,
waarbinnen een nieuw soort kolo
niale geest weer de leiding zou kun
nen nemen. Bovendien acht men
een gelykschakeling met Suriname
en Curasao onaanvaardbaar.
Het rijksverband, aldus de sultan,
wordt meer acceptabel naarmate
de vrijwilligheid van de deelname
van Indonesië daarin op den voor
grond en de desbetreffende eisch
van Nederlandsche zijde op den
achtergrond staat.
TTuiverig Meek de heer Soekawati
te zyn voor een uittreden uit
het rijksverband. Indonesië immers
heeft op technisch en economisch
gebied en op nog vele andere ter
reinen hulp van buiten noodig en
deze hulp willen wy bepaaldelijk
van Nederland, hebben, verklaarde
hy ter conferentie.
Geef ons, zei hü, vooral een
snelle regeering en reorganiseer
het koninkrijk op basis van ge
lijkheid. Als dit verwerkelijkt
wordt, en alles loopt bevredigend,
dan zal het nog wel losloopen met
die haast om uit het rijksverband
ios te komen.
Hervatting der evacuatie.
TAe byeenkomst te Cheribon over
de hervatting der exacuatie uit
het binnenland van Java, werd by-
gewoond door 5 Britten en 5 officie
ren van de TRI, van wie Abdoel
Kadir de leider was.
Op deze bijeenkomst werd beslo
ten om de evacuatie binnen 10
dagen te hervatten. Men zal daar
bij geen gebruik maken van
vliegtuigen of schepen. De 3000
Europeanen en Indo-Europeanen,
die destijds door de Jappen wer
den opgesloten, zullen in groepen
van 500 man per trein worden ge
ëvacueerd. Daar het in de bedoe
ling ligt om iederen dag een
trein te doen vertrekken, zal de
evacuatie aan het einde van Sep
tember voltooid zijn.
By de 3000 zyn inbegrepen alle fa
milieleden van vroeger door de
Jappen geïnterneerden. Alle ande
ren, die thans door de republikei
nen geïnterneerd zyn. kunnen, in
dien zy daartoe den wensch te ken
nen geven, eveneens met hun fa
milieleden worden geëvacueerd. Het
vermoedelyke aantal van deze
menschen wordt geschat op 13.000.
DE RUS LIEP EEN HALF PUNT IN.
IN de 16e ronde van het Staunton-
tournooi wist Botwinnik zijn ach
terstand op Euwe tot l/i punt te ver-
klertien. Zelf won hü van Kottnauer,
terwijl Euwe het tegen Stolt/ niet
verder dan remise kon brengen. De
spanning neemt dus nog steeds toe!
Overigens was de 16e ronde 'n ware
remise-ronde. Behalve EuweStoltz,
werden ook de partijen Smyslov-
Guimard, Steiner-Christoffel, Denker-
Yanowsky, O'Kelly-Tartakower en
Szabo-Vidmar remise. Najdorf kon
het tegen Lundin niet bolwerken: n»a
28 zetten reeds moest hij capitulee-
ren Boleslavsky staat in zijn partij
tegen Szabo die werd afgebroken, ge
wonnen, terwijl Bernstein-Flohr vrij
wel zeker op remise zal uitloopen.
De stand is thans: Euwe 13, Bot
winnik 12.5, Smyslov 11, Szabo 10,
Stoltz 9.5, Flohr 9 en 1 afgebr. Naj
dorf 9, Denker en Lundin 8.5. Tar-
takower 8 en 1 afgebr., Kotov 7.5 en
1 afgebr., Boleslavsky 7 en 2 afgebr.,
Kottnauer 7 en 1 afgebc^ Yanowsky 7,
Guimard 6, Steiner 5 en 1 afgebr.,
Bernstein 4.5 en l afgebr. Chrlstoffel
en Vidmar 4.5, O'Kelly 4.
In de 17e ronde speelt Euwe met
zwart tegen Flohr, een zware dobber
voor onzen landskampioen. Botwinnik
heeft het m nder moeilijk tegen Chrls
toffel. Een belangrijke partij voor de
bezetting van de 3e plaats is Najdorf-
Smyslov: als de Rus wint, ls hij vrij
wel zeker van den derden prijs. Gui-
mard-Steiner zal wel op remise uit
loopen, terwijl Stoltz in staat moet
zijn van Vidmar te winnen.
Verder speelt Kottnauer tegen Den
ker, waarbij de Amerikaan de beste
kansen heeft, wat eveneens gezegd
kan worden van Kotov, die tegen
O'Kelly speelt. Een fraaie partij kan
Yanowsky-Boleslavsky worden. De
Canadees is in prima vorm, dus wie
weet! Een hevigen strijd kunnen ten
slotte de partijen Tartakower-Bern-
stein en Szabo-Lundin te zien geven,
waarbij de wit-spelers o.t. wel de beste
kansen hebben.
