In den Spaanschen
doolhof
Grooie sensatie
op Kota Nica
Zielzorgproblemen in
I E L E N.
ïrmeulen
b<P
1SSLUIER
JILT
WONING
d. Roest
JR
NGEBODEN.
sltnakers
toffeerder
ihoudster
nke jongen
Democratie onvindbaar
DE GEVOLGEN van de massa
immigraties in Duitschland en
van de Poolsche en Tsjechische ge
bieden naar Duitschland, v u»r 't
geen de godsdienstige structuur
van de bevolking in sommige
deelen van het vroegere Rijk be
treft, blijken duidelijk uit de
voorloopige statistieken, die zoo
juist zijn verschenen.
program
BON, wij leve-
irima Engelsch 1
op Uw BAN-
N leveren wij
aliteit
lNDEL
ST JANSTEEN
oed als nieuw
LWAGENTJE
SCHEPPER,
;0 Koewacht
SERS
yroote voor-
>nderneming
TRAAL"
sstraat 24.
X E L
racht maho-
nnenkast,
dn d er ledikant en
ante k&mert/a fel
ULLER,
neuzen.
'isserstraat 38,
HTIGE WITTE
der no 34618o
Stem Hulst
«No. 552 TWEEDE BLAD
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1946
De rijken zijn er te rijk
en de armen te arm
PEN
wit ras hondje
tegen beloning
;z. f ij VERWIL-
mderpank Abs-
Hulst 624—0
VAG voor woning
of wie heeft e«en
h. huis te huur
;tezin dat irn* Huls1 j
werken? Adres:
►ergsestraat 38
HAAG of
v. d. HEYDEN,
acisweg 14
HULST
zonder kinderen
nde kamers en
mer met gebruik
lijke keuken,
der no. 34643-0
m. Hulst.
ond gevraagd
LOODGIETERS
IALFWAS
4MERS—BAERT
ng; sanitair;
lood en zinkwerk
Rijwielen
SAS VAN GENT
evra'agd.
,N, Vlooswijkstr. 5
125-Q
fE
ran 30 tot 50 jaar
a LAMMESTR- 2
)IJKE608—0
T GEVRAAGD
:t rij wiel vak te
geleid 641-0
,ndel Michielsen
it Terneuzen.
Vandersteen
HET Spaansche probleem toont
vele facetten. Het geschreeuw
van communisten en communis
ten-vrienden over de onderdruk
king van „vrijheid" en „demo
cratie" logen we gerust ate hui
chelachtig op de kaak steUen. De
overtuiging, dat Rusland -«ok h er
mee zijn machtspolitiek uedrijft en
zich een invloedssfeer aan de
Middellandsche Zee wil verzeke
ren. staat buiten twijfel. De aflos
sing van Franco door een regime
als dat van vóór den burgerooilog
zou weer zware rampen ontkete
nen. Los van dit alles echter kan
men de vraag beschouwen, of het
huidige bewind ,n Spanje voldoet
aan de eischen van een christelijk-
sociale politiek, van handhaving en
bescherming der menschelijke vrij
heidsrechten. Een medewerker
vertoefde een maand in Spanje en
zal in een tweetal artikelen hier
op een antwoord trachten te ge
ven. H ar volgt het eerste artikel.
TA it is Spanje, heetgeblakerd in de
Augustuszon, de rivierbeddin
gen droog en ijdel door de dorheid
van het plateau, scherpe sehadu
wen in de nauwe straten en dwars
over de vuile huizen. Onder die zon
leeft het Spanje van voorheen, voor
zeven jaren al weer zoogenaamd in
vrede. Doch een aanschijn van
vi ede heeft 't land niet. Achter de
schijnbare inactiviteit van het
Spaansche volk ligt een ontevre
denheid, waarin wij langen tijd
niet hebben willen gelooven, een on
tevredenheid, die even groot als
gerechtvaardigd is. De eerste in
druk, na het overschrijden van de
Fransch-Spaansche grens, is de af
wezigheid van de communistische
propagandaplaten die alle Zuid-
Fransche straten lawaaierig ma
ken. Een tweede indruk is de aan
wezigheid van Franco-propaganda-
platen in Iran en San Sebastian.
Eén derde indruk is dat deze pro
paganda niet de wil van het volk
tot uiting brengt. De Basken en de
Catalanen zijn bijna en bloc anti-
Franco, behalve dan de grondbe
zitters en de beambten. De rest
van Spanje is zéér "erdeeld.
TToe kan het ook anders? Naast
de grootste weelde van enke
lingen staat de grootste armoede
en ellende der arbeidende bevol
king. Scherp als het contrast van
zon en schaduw in een Spaansche
zomerstraat is het contrast tus-
schen rijken en armen. Er is hoe
genaamd geen middenklasse; de rij
ken zijn er te rijk en de armen te
arm. De winkels liggen vol met
schoenen en textiel; chocolade en
gebak, fruit en groenten liggen rij
kelijk uitgestald, maar de arbeider
met een gezin heeft nauwelijks ge
noeg om droog brood en wat visch
te koopen
Op de propagandabiljetten staat
wel vermeld: „De rooden hebben
onze schatkist geplunderd!" doch
wat er ook van waar zij, het is
moeilijk aanneembaar voor diege
nen die in het Noorden van Spanje
de Spaansche adei en rijken voor
maanden aan een stuk in de duur
ste badplaatsen zien zonder ook
maar één hand uit te steken.
Het is tijd, dat wij ons reken
schap geven van de armoede van
het Spaansche volk, van den nood
van den Spaanschen boer, en van
de weelde eener bepaalde klasse.
Het is tijd om in te zien, dat een
goede sociale wetgeving op papier
eerst geprezen mag worden wanneer
er resultaten te zien zijn.
Ie de atmosfeer van het huidige
Spanje groeit het communisme der
ontevredenheid (méér dan het com
munisme van beginsel), omdat het
volk onder de huidige omstandighe
den tot ontevredenheid en commu
nisme gedreven wordt. Mijn eigen,
ervaring in geprekken met Span
jaarden is, dat er in Spanje meer
communisme is dan in Frankrijk,
maar een communisme dat niet zel
den gecombineerd gaat met kerk
bezoek en vroomheid.
Me kan spreken over godsdien
stige verklaringen van Spaansche l
leiders,en wellicht is de opzet wel
goed doch in de praktijk blijft de
onderdrukkende heerschappij van 'n
kleine overrijke minderheid, ge
paard met een corruptie die ver
moedelijk nooit grooter is geweest.
In de dagbladen vindt men bij
elke godsdienstige gelegenheid wel
hoogdravende godsdienstige artike
len, doch het gezicht der noodlij
dende bevolking spreekt een taal,
waartegenover alle christelijke slag.
zinnen machteloos staan.
Overal leest men ook op aanplak
biljetten „Espana, una, grande, li-
bre!" (Spanje, éér., groot en vrij!)
doch het land is verre van eens
gezind, het is niet groot in zijn so
ciale prestaties, en men is er verre
van vrij. De Guardia Civil is er ge
haat als voorheen, en democratie is
onvindbaar.
VTerdedigers van het stelsel wijzen
op het onrecht, dat werd aan
gedaan door de republikeir.sche re
geering. Dat onrecht is zeker ver
schrikkelijk geweest, doch men
dient te zeggen, dat er verschil is
tusschen om-echt, dat ons wordt of
werd aangedaan, en onrecht, dat
wij aandoen. En er wordt onrecht
aangedaan, aan het recht van het
individu op een niet al te droge bo
terham en aan het recht van vrije
meeningsuiting.
Met gerechtigheid vernietigt men
.meer onchristelijke wereldbeschou
wingen dan met geweld.
LOUIS O LAV LEROI
Het aantal katholieken Duitschland
door de uitdrijvingen uit
Polen en Tsjechië geweldig gestegen
nPhüringen, dat vroeger slechts
50.000 katholieken telde, heeft
er thans 730.000. In het „land" van
Saksen (Dresden. Leipzig, enz),
groeide het aantal katholieken aan
van 250.000 tot over 500.000, in de
Pruisische provincie Saksen (Halle
Maagdenburg, enz.) var. 130.000 tot
500.000. Het bisdom Hildesheim, dat
ongeveer 300.000 katholieken .rad,
heeft er thans ruim één millioen.
In de drie dekenaten van de Goer-
litz-streek het eenige deel van
het Aartsbisdom Breslau, dat niet
door Polen geannexeerd werd
klom het aantal van 50.000 op
140.000.
Daar de inwijkelingen van 't Oos.
ten niet evenredig over deze lan
den verdeeld worden, maar gecon
centreerd zijn in landbouwstreken
en in die steden, welke niet door
bommen getroffen werden, is de
aanwas ontzettend.
Beeldhouwer Douwes filosofeert verder.
De Papoea's
en hun
zonderlinge
gewoonten
JK werk hier veel, omdat overal prachtig hout is te vinden, dat, vierkant
gezaagd links en rechts neergegooid, of overgebleven van in elkaar ge
zakte huizen, zoo onmiddellijk te bewerken is, zoo wordt in de beschouwing
van beeldhouwer Douwes verder gefilosofeerd. Allerlei soorten ijzerhout
van allerlei kleur. Mijn voorgalerij heb ik als atelier ingericht. Ook tracht
ik te schilderen met krijt, dat ik hier ook gevonden heb in een mooien
veldzak, dien ik steeds gebruik, als ik ergens heenga. Ach, ik weet, dat
ik steeds wanhopig ben, als ik wat geteekend of geschilderd heb, maar 't
is zoo mooi hier, dat ik toch weer telkens met nieuwen moed begin. Ik
weet het: vroeger, als onze onvergetelijke Paultje Windhausen en Gerrit
de Morrée mijn producten zagen, die jfc hen, vol innerlijke voldoening,
voorlegde, begonnen ze te lachen en zeiden: ,,Mag ik je een goeden raad
geven? Blijf dan beeldhouwer en wordt geen schilder." En toch kan
ik het niet laten.
GGOGGGOGGGOGG0OGGGGGG0OGOGGG0OOGGG0OGGGGOOGO©
te hebben gevon-
aak de lucht in te
^c^bliikbaariHoedimetddp,rfPaiUiers ',Zoon Hemels" noemen, meent
den afwasch. Het huishoudelijk WMk et voor de priDsesjes niet langer
taboe.
De natuur is hier wonderschoon.
Zoo gisterenavond, een pracht
van een sterren-hemel, het zuider
kruis, de groote beer en Venus wa
ren zoo helder, dat alle sterren in
den omtrek verbleekten. Vannacht
omstreeks vier uur stond ik op en
zag Orion, een pracht sterrenbeeld,
zijn drie sterren, een flauw beeld,
om den mensch te herinneren aan
den Maker van dat ailes. En, tegen
het intens-donkere van de heuvels
siond daar een boom vol vuur
vliegje®, die alle tegelijk licht ga
ven en weer uitgingen. Wie regelt
dat regelmatig uit-en-aangaan? Het
leek een echte kerstboom.
TA an nog even een groote sensatie
hier op Kota Nica. Een week
geleden woonden hier nog een 40
Sumatranen, vroeger arbeiders, sol
daten (zg. Hijhoërs) van Nippon,
toen wachtende op 'n boot, om hen
naar Sumatra terug te brengen. Ik
kon het goed met hen vinden. Ze
hielpen mij, vooral in de eerste da
gen met suiker, koffie, enz. en ik
kwam dikwijls bij hen oploopen. En
zoo werd ik een 14 dager, geleden
zelfs uitgenoodigd, met enkelen
mede te gaan, om een tochtje te
maken over het meer naar verschil
lende Papoea-dorpen op eilandjes in
dat meer We zouden een heelen
dag wegblijven. Mijn engelbewaar
der oordeelde anders. Ik kon geluk
kig niet mede, omdat ik een af
spraak had in Kota Baroe. hier 15
km vandaan liggend, tusschen Hol-
landia en Kota Nica. Goed, de ge-
heele tocht ging toen niet door. Wat
een geluk! Want. nu ongeveer een
week geleden, werd Kota Nica, door
een 70 man politie afgesloten en het
soepie, de Sumatranen-, werden ge
vangen genomen en in Kota Baroe
in het gevang gezet. Dén volgenden
dag kwam een Amborees, die hier
ook woont een 10 minuten loopen)
naar me toe en zei: „Toean, dan
saja oentoeng betoel amper kapala
Hang". Minheer (ikke) en ik heb
ben werkelijk groot geluk gehad,
want bijna korden we naar onze
hoofden gaan zoeken."
Dus je ziet, zoo bijzonder veilig
is het ook niet. En dan te weten,
dat die kerels zoo bizonder aardig
en behulpzaam voor me waren! On
begrijpelijk! Ik was juist bezig een
prachtkerel te boetseeren. Nu is al
les weer oké, maar sedert dien dag
heb ik mijn geweer, Amerikaanech
jungle-geweer maar in gereedheid
gebracht.
Je kunt nooit weten, en, me laten
interneeren doe ik niet....
Oprekend over zijn ingezonden,
helaas niet te clicheeren kleur-
teekening zegt de Filosoof verder;
De Papoea's wonen boven het wa
ter, wat, gezien hun weergalooze
luiheid, zeer praktisch is, want al
het vuil laten ze maar vallen en
het is verdwenen. De tocht er heen
gaat over een grooten weg, daarna
een klein voetpad, dat door een
moeras loopt. Wegen kunnen hun
weinig schelen, alles gaat bij hen
per prauw. Wij, Europeanen, zou
den er onmogelijk in kunnen zitten,
of je lag zóó met prauw en al on
derstboven. Maar zij doen dat tien
maal liever dan loopen.
Ze zitten bijna allen onder de
schurft, en als ik daar zit te teeke
nen, schuif ik telkens wat verder van
hen af, want ze komen hoe langer
hoe dichter bij je, omdat ze zoo
nieuwsgierig zijn.
In zoo'n hutje boven het water
wonen verscheidene families bij
elkaar, o.a. elf personen. Dat be
gint zoo langzamerhand op onze in.
terneering te lijken, waar we soms
ieder een halven meter breedte ter
beschikking hadden. Het zijn eerste
klas pijl- en boogschutters, maar
vooral sluipers, zich geheêl oplos
send in het struikgewas, onhoor
baar tot ze vlak bij je zijn. Menig
staaltje heb ik daarvan gehoord
o.a. hoe ze dood op hun eentje een
Jap besluipen en dan een pijl door
den buik schoten. Volgens hun zeg
gen kregen ze voor eiken Jappe-
kop een f 2.50-dollar. Later veran
derde dit en mochten ze alleen een
stel ooren meenemen
JTier eindigt de Filosoof in de wil
dernis. En wij zijn uitermate
benieuwd naar de Papoea-conter-
feitsels, waarmee hij ons eens
hoopt te verrassen!
The katholieke parochie in Alteu-
berg-Schmolen in Thüringen,
die de zorg had voor 2.200 katho
lieken, inbegrepen die van buiten
wijken, ziet zich nu belast met die
voor 40.000 zielen. Gera, dat ook
ongeveer 2.000 parochianen had,
heeft er nu 30.000. In het district
Weimar was de aanwas van 3.500
tot 25.000. Al deze gewesten liggen
in de Russische bezettingszone. In
sommige deelen van de Amerikaan-
sche en Britsche zone, worden der
gelijke gevolgen van de immigratie
waargenomen, in sommige streken,
zooals b.v. in Britsch-bezct Slees-
wijk-Holstein, is de aanwas van de
katholieke bevolking waarschij-.lijk
zelfs nog grooter.
Daar er nog millioenen andere
Duitschers en „ras-Duitschers"
(Voiksdeutsche) waarvan de meer
derheid katholiek is, uit Polen en
Tsjecho-Slowakije moeten gezet wor
den, zal er steeds een verdere aan
was zijn en de bovengenoemde stre
ken, waar tot nog toe de bevolking
bijna geheel protestant was, zullen
nu groote katholieke minderheden
tellen.
The geestelijkheid en de plaatse-
lijke katholieken staan niet al
leen tegenover een probleem van
zielzorg, maar de inwijkelingen moe
ten ook opgenomen worden in de
bevolking. Daar zij van alles be
roofd zijn, uitgeput en vaak ver
bitterd jegens idereen en alles, is
dit geen gemakkelijke taak.
Dat deze massa-verplaatsingen
van volken ook scherpe problemen
stellen in de politiek werd uiteen
gezet op een onlangs gehouden bij
eenkomst van de Christen-Sociale
Unie van Beieren te Miinchen.
Dr. Koenig, Voorzitter van het
Vluchtelingen-Comité van deze po
litieke partij verklaarde, dat bij de
verkiezingen van 30 Juli, waarin de
CSU 109 van de 208 zetels in de
Constitueerende Vergadering ver
kreeg, 80 pet. der inwijkelingen voor
de Sociaal Democratische Prtij ge
stemd had.
Hij weet dit aan de onsympathie
ke houding van vele Beiersche boe
ren jegens de nieuwelingen zoowel
als de bepaald vijandige gezindheid
van kleinhandelaren, enz., die in
hen potentieele concurrenten zien.
Dr. Koenig pleitte krachtig voor
opr. ame van deze inwijkelingen in
de lokale bevolking. Bij deze gele
genheid werden vergelijkingen ge
maakt tusschen de huidige toestan.
den in Duitschland en die in Grie
kenland na de komst van de Grie
ken, uit Klein-Azië verjaagd na den
eersten Wereldoorlog. Deze Grie
ken, zoo werd er opgemerkt, vorm
den een woelig element in de be
volking, omdat er te weinig pogin
gen gedaan* werden ze geheel te assi-
mileeren. (C.I.P.).
Hieronder de nieuwe Nederland-
sche postzegels met de beeltenis
sen van onze drie Prinsesjes. De
zegels worden uitgegeven in waar
den van 1 1/2 tot 121/2 cent. De
grootte is 24 x 31Ve ra.m. De ont
werper is S. L. Ifartz. De «etto-
cpbrengst van den toeslag komt
ten bate van het hulpbehoevende
kind en van de TBC-bestrüdlng.
DONDERDAG 29 AUG.
HILVERSUM I: 7 nieuws, 7.30 mor
gengebed, 7.45 gram., 8 nieuws, 8.15
gram.. 8.20 gram., 9.45 kleuters, 19
sopraan, en orgel, 10.15 morgendienst,
10,45 Grieg, 11 Zonnebloem, 11.45 fam.
ber. Lndië, 12.02 gram., 12.30 dansork.,
13 nieuws, 13.15 Metr. orkest, 13.45 v.
d. vrouw, 14 Cont. kwintet, 14.40 cau
serie, 18 kamermuziek, 15.45 bariton en
piano, 16 bijbel, 16.45 piano, 17 ma-
rinekapele 18 orgel. 18.15 zang, 18.30
Ned. strijdki., 19 nieuws, 19.25 lezing,
19.45 RVD, 20.08 Vrij en blij, 21 lezing,
21.20 Philh. ork., 22 nieuws, 22.15 act.,
22.30 Chopin, 22.45 meditatie, 23 Beet
hoven, 23,20 Schubert.
HILVERSUM II: 7 nieuws, 7,30 gr.,
8 nieuws, 8.15 gram., 9.15 morgenwij
ding. 9.50 arb. vitaminen, 10.35 Bizet,
11 lezing, 11,10 orgel, 12 viool, 12,35
gram., 13 nieuws, 13.15 Bohemians, 14
reisindrukken, 14.20 sextet, 15 zieken
en gezonden, 15.20 operaconcert, 16.15
filmpr.. 17 kaleidoscoop, 17.30 gram.
17,50 lijk overzee, 18 nieuw6, 18.15 Mu
sette, 18.45 sport. 19 viool en piano,
19,15 toespraak, 19.30 cabaret, 20.05 act.
20.15 philh. ork., 21.15 hoorspel, 21.45
pop. progr., 22.15 lezing, 22.30 dansork„
23,15 dr. M. Euwe, 23.30 gram.
