CONGRES der a
DERTIGDUIZEND
Het arena-schouwspel te Tilburg
Noodlottige
vechtpartij
De Vlissingsclte Raad vergaderde
Een indrukwekkend geheel met
enkele zwakke gedeelten
Boeren vierden den
gouden N.C.B.
Politieke moorden
in Polen nemen toe
IN TKORT
Lord Killearn
Hoedekenskerke'
Terneuzen
Voor de „werkmenschen"
/GISTERMIDDAG werd te Til-
burg de eerste opvoering ge
geven van „Met kruis en ploeg'
het eerste arena-schouwspel, dat
tot nu toe in ons land werd ver
toond. Ongeveer 3000 jonge boe
ren en boerinnen uit verschillen
de kringen van den N.C.B. (Bre
da, Tilburg en Olrschot o,a.)
maakten het ruime grasveld van
het sportpark aan den Goirle
schen weg twee uur lang tot een
bont, levend schilderij, waarop
met forsche streken het boeren
leven werd uitgebeeld vanaf den
zondeval tot aan den huldigen
dag. De belangstelling was groot.
Kees van lersel, die het spel
regisseerde, heeft goed gedaan zijn
klacht te zoeken in monumentali
teit var.' uitbeelding. De rijke ver
seheidenheid der costuums, het
optreden der massale groepen
te voet en te paard een goede
ruimteverdeelirjg van het terrein
en de juiste muziek bij bepaalde
beelden ook buiten de kerk kan
het Gregoriaansch indrukwekkend
zijn gaven het geheel zijn aam
trekkelijkheid.
Het zou overdreven zijn te zeg
gen dat er geen fouten of zwala
heden te vinden waren. Bepaalde
gedeelten en we! juist die, waarin
het spel der medewerkenden, het
zij individueel of in groepsverband,
hoofdzaak was, waren onbevredi
gend. Speciaal denken we hier aan
cfe scène, waarin de ellende van
het landvolk tijdens den tachtig-
jarigen oorlog werd verbeeld. Wat
het spel op andere plaatsen be-
Kajotters vierden hun
eerste nationale congres
(Van onzen spccialen verslaggever).
■TIAI, VAN AUTORITEITEN ga-
ven blijk van hun belangstel
ling, terwijl ook hel buitenland
eenige deputaties naar het Ka-
jotters-congres in Amsterdam af
vaardigde. Met dit congres werd
aan geheel Nederland getoond
de beginselen en actie-programs,
welke leven in deze enthousiaste
arbeiders jongeren.
De ochtend werd gevuld met een
plechtige H. Mis, opgedragen do°r
den nationalen aalmoezenier H. v.
d. Bergh.
Op het sober versierde podium
werd op indrukwekkende wijze, het
offer opgedragen. Eerewachten met
vlaggen, tal van aalmoezeniers as
sisteerden hierbij.
Om twee begon het hoofdgedeel
te van den congresdag: het open
baar maken van idealen en begin
selen der K.A.J.
DR werd gedaan door „Het spel
der 30.000", een spel, geschreven
door Mr. Jan Derks en van muziek
voorzien door Marius Monnikendam,
terwijl Anton Sweers de uitvoering
leidde. Het spelersmateriaai be
stond uit 4200 directe medespelen
den en 2400 indirecte spelers.
Met enthousiast gejuich begroet
ten kajotters en toeschouwers Z.
Em. Kardinaal de Jong, mgr. J.
Huibers, bisschop van Haarlem,
mgr. P! Giobbe, Pauselijk Internun
tius, ministers dr. Beel, mr. Van
Maarseveen. dr. Jos. Gielen en lt.
kol. A. H. J. Fieve. toen deze even
voor twee uur in de eereloge plaats
namen.
Over het spel zelf is moeilijk iets
te zeggen. Beter zou kunnen gespro.
ken worden over een meeting-
speech, aangevuld en verduidelijkt
door levende beelden. Zeer sugges
tieve waren hieronder te noteeren,
het oprukken der abeidsdienst, tel
kenmale nog benadrukt door mu
ziek.
Regen en onweer konden geen af
breuk doen aan de blijmoedigheid
en het enthousiasme der duizenden,
zoowel spelers als toeschouwers.
Aan het einde van het spel ze
gende Z.Em. Kard. de Jong de ves
diocesane vaandels, werd het begin
selprogramma afgekondigd door
Geert Simons, nat. voorzitter der
K.A.J., Toon v. d. Horst, nat-secr.
der K A.J, Jos Veldman, nat be
stuurder en H. v. d. Bergh, natio
naal aalmoezenier. Aan alle aan
wezigen gaf de Kardinaal zijn bis-
scchoppelijken zegen.
Heden zon onder 19,40 uur en
maan onder 20.2G uur. Woens
dag zon op 5.43 uur en maan
op 7.15 uur.
Weersverwachting: Half of
zwaar bewolkt met een enkele
regenbui. Matige wind. meest
tusschen Zuid-West en Noord
West. Normale temperatuur
voor de tijd van het jaar.
doelde te zeggen, kwam hier ong'j
wild tot uitdrukking; dat de boe
ren nooit erg vertrouwd zijn ge
weesit met zwaard en lans!
Voor een aantal andbre tafe
reelen konden we niets dan be
wondering hebben. De boerenbrui
loft was een schitterend staaltje
van massa-regie en vormde het
hoogtepunt oer uitvoering. Prach
tig waren- diverse ruitertafereelen
en indrukwekkend mooi de slot
scène. Het geheel overziende, kan
gezegd worden dat de samenstel
lers van het stuk en de spelleiding
erin geslaagd zijn iets unieks te
brengen, dat weliswaar geer.- aan
spraak kon maken op het praedi-
caat „volmaakt", maar dat toch
op bevredigende wijze beantwoord
de aan zijn doel: op forsche wij zo
een uitbeelding- te geven van het
boerenleven.
(Vervolg van pag. 1).
De minister benadrukte de nood
zakelijkheid van een ruime aan
dacht voor het kleine boerenbe
drijf en van een nog grootere
technische ontwikkeling der boe
ren, die mede bepalend is voor de
rentabiliteit der bedrijven.
Hij eindigde met te zeggen dat
de hulp van den N.C.B. noodzakelijk
zal zijn bij het groote en vele werk
dat nog te doen staat.
AS gr. Baeten wenschte den jubi
leerenden bond geluk namens
Mgr. Hopmans en sprak over de
rijkdommen van het Katholieke ge.
loof, dat de kracht is van het Bra
baivtsche volk.
Na hem voerden de Commissaris
der Koningin en de burgemeester
van Tilburg. Jhr. van Voorst tot
Voorst nog het woord.
Het arenaschouwspel. waarover
wij in ons blad van gisteren reeds
schreven vormde een waardig slot
van den feestelijken dag, waarop
het ,.inet kruis en ploeg" even toe
passelijk was als het spel zelf.
-pOUTIEKE moordaanslagen op
leiders van de oppositie-partijen
in Polen zijn nog steeds aan de
orde van den dag. Onder degenen-,
die in Juli werden vermoord be-
hooren: de secretarissen der Boe
renpartij voor het District Nied-
zyrzecze, der Christelijke Arbei
derspartij in Stettin en van de
Boerenpartij van Pinczow.
Verder tlarijke moorden op lage
partijleiders. Men beschouwt vele
van de laatst bedreven moorden
als „straf" voor de bekendmaking
van de fraude in het referendum.
Meer ontbijtkoek
AN BEGIN SEPTEMEER af zal
meei- ontbijtkoek verstrekt woo
den. De positie van roggebloem en
zetmeel maakt het mogelijk met
ingang van 1 Sept. grootere toe
wijzingen' te verstrekken voor de
fabricage van ontbijtkoek, zoodat
binnenkort de winkeliers aan de
grootere vraag naar dit artikel
beter tegemoet zullen komen.
IN EEN BRIEF aan Trygve Lie,
heeft Truman officieel de ver
plichte jurisdictie van het Inter
nationale Gerechtshof aanvaard.
piRANKRIJK besloot de ond'-rhan
delingen af te breken, die be
gonnen zijn met het doel het
Fransch-Siameesche dispuut voor
het Int. Gerechtshof te Den Haag
te brengen.
IAE VER. STATEN hebben een
record oogst. Nederland zal in
Sept. 17.000 ton tarwe en 20.000
ton tarwe mber ontvangen.
TAONDERDAG zal de Koningin
te Assen een aantal onder
scheidingen uitreiken voor uitste
kende daden, verricht tijdens den,
oorlog terwijl ook enkele ridders
den Militaire Willemsorde zullen,
worden beeedigd.
Tn het eerste congres van den R.
K. Tabaksbewerkersbond „Sint
Willibrordus" is er bij het hoofd
bestuur op aangedrongen de noodl-
ge stappen te doen om op korten-
termijn te komen tot een landelijke
loonregeling voor de sigaretten
industrie.
TN PARIJS is een Nederlandsch
amendement aangenomen, om
de prestaties der Itaiiaansche ver
zetsbewegin-g te erkennen bij het
vaststellen der vredesvoorwaarde».
Twee dooden
op de kermis te Goes
jyjAANDAGAVOND was een groep
soldaten van de Bomb Dis-
posel naar Goes gekomen om ker
mis te vieren. De mannen waren
beneveld door sterken drank en
zochten op de Markt ruzie met
jan en alleman. Vervolgens trokken
zij naar het Slot Ostende. waar
eveneens oneentgheid ontstond.
Hier kregen zij het aan den stok
met soldaten van de gezagstroe-
pen. Een dochtertje van den kas
telein waarschuwde de wacht van
de gezagstroepen. Spoedig daarop
verschenen twee gewapende man
schappen, die de herrieschoppers
probeerden te \erwijderen. Enkele
leden van de Bomb Dispose!, die
buiten gezet waren, trachtten weer
binnen te komen en sloegen een
rui-t in. Een hunner, die zwaar
dronken was. wilde het geweer van
een der soldaten van de gezagstroe
pen afnemen. Deze laatste voelde
daar uiteraard niets voor en waar
schuwde eenige keeren, dat de
dronkeman het wapen moest los
laten. Toen hieraan geen gevolg
werd gegeyen schoot de man van
de wacht. De kogel ging dwars door
den militair en trof daarop nog
een burger, den heer M. Schrijver
uit Goes. Beiden waren op slag
dood. Dat deze droevige afloop van
den op een na laatsten kermisdag
in de stad veel beroering verwek
te, behoeft geen betoog.
Een dagschool voor nijverheidsonderwijs
voert besprekingen
Oud-minister Steenberghe
niet In Commissie-Generaal?
T ORD KILLEARN, die gister in
Batavia is aangekomen heeft
al eenige informatieve besprekin
gen gevoerd en wel met dr. van
Mook en gen. Mansergh. algemeen
opperbevelhebber.
Over de kwestie der Commissie-
Generaal weet As. Press volgens de
Maasbode mee te deelen, dat de
minister-president den oud-premier
ir. W. Schermerhorn ontvangen
heeft en met hem de problemen
rond de uitzending van de commis
sie-generaal naar Indonesië bespro
ken heeft.
De benoeming van pof. Scher
merhorn en den heer F. de Boer
zou vrijwel zeker zijn te achten.
Oud-minister Steenberghe zou om
politieke en andere redenen voor
een benoeming bedankt hebben,
-yolgens geruchten in- republikein-
sche klingen zou Sjahiir bin
nen eenige dagen gereed zjjn met
de vorming van een nieuw kabinet
en in het midden van deze week
aar Batavia terugkeeren voor een
ontmoeting met Lord Killeam.
De Prov. Stoomboot-
dienst heeft pech.
TT ET GAAT den Provincialen
Stoombootdienst in Zetland
niet voor den wind.
Maandag werd de dienst Hoe-
dekenskerkeTerneuzen weer dooi
de provincie overgenomen en was
er aan het particulier vervoer een
einde gekomen.
De eerste boot uit Terneuzen
kon echter niet op tijd vertrekken
doordat in den beginne oe motor
weigerde. Ten langbn laatste werd'
dit euvel echter verholpen en kon
men afvaren.
Doch wat wachtte den reizigers
ir.- Hoedekenskerke? Hier ont
breekt n.l. nog elke accomodatie
om de boot op of af te komen.
De particuliere i er voerder van
voorheen op dit traject heeft Zon
dag heel eenvoudig den proviso
risch aangebraehten steiger weg
genomen.
Wjj weten niet wat. hier het
juiste is geweest, doch een van
beide, de provincie can wel de par
ticuliere vorvloerder. is schrome
lijk tekort geschoten bij het ver
voer van de reizigers o-p deze lijn.
Alvorens echter verder commen
taar te levbren willen wij deze
kwestie eerst nader onderzoeken.
CIRCUS HOLLANDIA.
Circus Hollandia. dat met veel
succes in West-Brabant te gast
geweest is, zal een tournee maken
door Zuid-Beveland. Walcheren en
Zevuwsch-Vlaanderen.
In de eerste vergadering van den
■nieuwen gemeenteraad riep de
voorzitter de leden het gebruikelijke
welkom toe, in het bijzonder de
eenige dame, mevr. Hartjes; de le
den wrden beeedigd en vervolgens
kwam de vaststelling van het aan
tal wethouders aan de orde. Het
communistische lid Schillemans
wierp de knuppel in het hoender
hok; hij legde een verklaring af,
waarin werd vastgesteld, dat de
meerderheid der Vlissingsche kie
zers zich voor een vooruitstrevend
socialistisch beleid had uitgesproken
i9 leden PvdA en 1 CPN), waar
door bij benoeming van een vier
tal wethouders der PvdA een socia
listische meerderheid in het college
kon verkrijgen. Dit was voor dhr.
van Poelje (PvdA) aanleiding om
zijnerzijds eveneens een verklaring
af te leggen en dhr. van Rooijen
(CH) voegde daar op z'n beurt nog
wat aan toe. Uit een en ander bleek
dat de rechtsche fracties (40 pet
twee van de vier zetels opeisch-
ten, waarmee de PvdA (43 pet.) niet
accoord ging. Ook een tweede voor
stel van rechts om twee leden der
PvdA-fractie, 1 van rechts en 1 van
de P. van de Vrijh. (weth. Knoop)
te kiezen vond geen steun; de P.
v.d.A achtte dhr. Knoop onaan
vaardbaar. In verband daarmede
werd bij monde van dhr. v. Poelje
voorgesteld het aa tal wethouders
van 4 op 3 te brengen.
De voorzitter verklaarde even
als dhr. Knoop vóór hem dat de
werkzaamheden van het college veel
te veel tijd vergen om door drie
personen te worden verricht; hij
ontried dan ook aanneming va. 't
voorstel. Dit werd niettemin rt
17 tegen 2 stemmen aangenomen.
De uitslag van de verkiezing nv'.d-
den we reeds in ons blad van jl. Za
terdag.
De volgende punten konden op
een na zonder verdere discussie de
instemming van der. raad verwer
ven. Het laatste, de stichting van
een dagnijverheidsschool, noopte de
heeren van Schijndel (PvdA). Ma
rijs (AR) en van Poelje (PvdA) tot
eenige opmerkingen, Met enkele
kleine wijzigingen ging ook dit
voorstel er zonder hoofdelijke stem
ming door.
De raad wenschte zich daarnaast
uitdrukkelijk uit te spreken voor
handhaving van de bestaande avond
nijverheidsschool.
Van de rondvraag werd druk ge
bruik gemaakt.
Een lastig har wei.
- De zandzuiger hij den West.
kapelschen zeedtjk.
Reeds tijdens de herstelwerkzaam
heden aan den Westkapelschen zee.
dijk vormde het voor de leidende
ingenieurs een probleem, hoe de
bijna 700 ton groote, drijvende zand
zuiger, die binnen den dijk lag,
weer naar zee geloodst zou kunnen
worden als de dijk hersteld zou zijn.
Tot voor kort lag het gevaarte
dat een jaar lang in dienst van
Walcherens herstel ongeveer 1.5
millioen m3 zar.d verwerkt heeft,
in een kreek achter den dijk. We
kenlang is men bezig geweest met
het aanvoeren van het materiaal,
dat noodig was om den zuiger over
den dijk te brengen en intusschen
hadden bulldozers een gat in den
nieuwen dijk gegraven, waar de ko
los doorheen moest worden gewerkt
Tot in het water van de kreek wer
den lorrierails gelegd mem liet
mer water in de kreek loopen en
langzaam rees de zandzuiger hoog
genoeg om op lorries geladen te
kunnen worden. Op de lorries steu
nend ging hij iederen dag 30 meter
dijk opwaarts. Nu, na twee wekeni
werken is men boven op den dijk.
Naar beneden zal het waaschijnlijk
beter gaan, maar men schat den
tijd nog vier weken voor hij weer
in zee ligt. Dan zal men er mee
naar Vlissingera varen, waar de zui
ger in reparatie zal worden geno
men.
TRIBUNAAL TERNEUZEN
Op de Zaterdagzitting stond als
eerste terecht mej. Ja. O. te Ter
neuzen. Zij had een indrukwekkend
waschlijstje zonden. Zij was lid van
de NSB. NVD en NSVD, waschte
voor twee moffen en ontving de
stoere beschermers aan huis, be
zocht NSB-vergaderingen en land
dagen, bracht de partijgroeten,
droeg het insigne, stak op Musserts
en Hitiers verjaardagen de NSB-
vlag uit en voedde haar zes kinde
ren op in nat. soc. geest.
Zij antwoordde rustig op de vele
vragen en bekende met uitzonde
ring van het vlaggen op de Hitier-
verjaardagen, aangezien zij dezen
grooten geest niet erg sympathiek
vond. Sinds 1935 was ze bij de NSB,
dit voor de „werkmenschen" en de
ouden van dagen en derzelver zor
gen. Ze had inkwartiering, zoodat
ze daarin verklaring vond voor het
moffenbezoek.
Door haar optreden en dat van
haar gezin was, blijkens getuigen
verklaringen, zeer ergerniswekkend
opgetreden, hetgeen, door haar werd
bestreden. Tenslotte verzocht ze
vrijspraak uit de 17 maanden in-
terneering ter verpleging van een
drietal zieke gezinsleden.
Na reeds voor het Goesche tribu
naal te zijn verschenen, kwam voor
nader onderzoek voor F. de S., ta
baks. en sigarenhandelaar, gewoond
hebbende te Oostburg. Hij was be
schuldigd, speciaal ir. de eerste ja
ren der bezettin; zeel tabakswaren
en andere artikelen aan leden der
Duitsche weermacht te hebben ver
kocht en geleverd, en geregeld
moffen te zijnen huize te hebben
ontvangen, met hen feestjes en
danspartijtjes te hebben gehouden.
Vroeger afgelegde getuigenverkla
ringen a décharge en a charge wer
den voorgelezen, waarbij in de laat
ste verklaringen zeer plastische
schandaaltjes en gedeelten uit de
Oostburgsche chronique scandaleuse
ten beste werden gegeven.
Verd. bleef ontkennen, zoodat na
raadkamer besloten werd de getui
gen a charge onder eede te hooien
14 Sept. as.
DE CULTUREELE VERZORGING
DER WEDEROPBOUW-
ARBEIDERS.
Vrijdagmiddag vond te Middel
burg de installatie plaats van de
„Provinciale Commssie voor de cul-
tureeie verzorging van de arbeiders
in den wederopbouw in Zeeland'in
tegenwoordigheid vani de heeren Mr
A. M. Joekes, voorzitter, en J.
Lieftinck, secretaris van het cen
traal bestuur.
Als dagelijksch bestuur der pro
vinciale commissie zullen fungeeren
de heeren L. Onderdak ivoor?..,
aangewezen door Ged. Staten), M.
H. Braat te Nieuw, en St. Joost-
land (secretaris) en De. F. Breu-
kelmans te Ritthem (vice-voorz.,
vertegenwoordiger der Protest. Ker
ken). Voorts makeni van de com
missie deel uit de heeren Pastoor
Froger te Schoondijke (namens het
Nederl. Episcopaat), Mr. Dr. R. W.
Graaf van Lynden te Middelburg
inamens den wederopbouw), J. J.
Kaan te Terneuzen (voor het N.V..
V.), Hub. Broeders te Sluiskil
(K.A.B.i, A. Vingerling te Goes
iChr. N.V.) en H. van Eesteren te
's Gravenhage (werkgevers).
ZIEKENHUIS VERPLEGING
OP WALCHEREN.
Onoer voorzitterschap var. Jhr.
Mr. A. F. C. de Casembroot. bur
gemeester van Westkapelle, werd
dvs eerste jaarvergadering sinds de
bevrijding van de Vereeniging
voor ziekenhuisverpleging op Wal
cheren" gbhouden. In zijn ope
ningswoord herinnerde de voorzit
ter aan de moeilijke oorlogsjaitn
en sprak er zijn blijdschap ver
uit, dat niettemin de vereeniging
haar taak ten opzichte oer leden
hoeft kunnen vervullen. Zonder op
merkingen werden de jaarversla
gen over 1943 en 1944 van den
secretaris-penningmeester dhr. L.
Or.derdijk, goedgekeurd. De verga
dering ging eveneens accoord met
het advies van de financieele com
missie om in overeenstemming met
het accountantsrapport den pen
ningmeester te oechargeeren. Bij
enkele ca-ndidaatsteilir.g werden de
aftredende bestuursleden herko
zen. terwijl in de vacature C. v.
c. Harst, arts te Oostkspelle. bb-
noemd werd J. S. Bloos, arts te
Souburg.
Het bestuur is thans als volgt
samengesteld; Jhr. Mr. A. F. C,
de Casembroot (Westkapelle),
voorziter; L. Onderdijk (Middel
burg isecretaris-penningmeester
H. J. van Geuns (Middelburg),
wiskundig adviseur; H. Oldeman,
Middelburg; W. Feik'i-nva, arts te
Middelburg: A. Koets, Grijpskerke
en J. S. Bloos aTts te Souburg.
AANVRAGEN VOOR OLIE-
KLEEDING.
De Kringsecretards van de Stich
ting voor den Landbouw in West-
Zuid-Beveland verzoekt or.6 het
volgende bekend te maken;
De schriftelijke aanvragen voor
oiiekleeding voor land- en tuin
bouw moeten worder.- ingediend bij
dt- plaatselijke commssie.
Hier volgen de adressen der
plaatselijke commissies:
C. J. de Moi A. 38 Baarland; J-
Grim, Jorjaneweg 20, Borssele;
M. Steketee, 26 Driewegen; P. J-
Maat, B 47 Ellewoutsdijk; J. van
Paassen, Soheldfe straat 26 Goes;
J, C. Verhage, A 85, 's Gravenpol
der; M. H. van Liere B 4, 's H.
Abtskorke; H. Grim. F 151 c H.
