Monument van vernuft
en durf
TRUMAN WACHT
TITO
ZWIJGT
Er zijn nog 51. OOOpolitieke geïnterneerden
10 maal Breda-Dordt
9 maal Roosendaal-Dordt
8 maal Vlissingen-Roosendaal
Bij de heropening der Moerdijkspoorbrug
Soldij verhoogd
Een bijeenkomst onder voorzitter
schap van Lord Killearn zou tot
beslissende resultaten kunnen lei
den, verklaarde hij
DE l«fc »i v.V\l \G VAN HET EERSTE
AMERIKAANSCHE VLIEGTUIG
VRIJGELATEN?
TURKIJE TEGEN
SOVJET-PLAN
Minister van Maarseveen
over zijn plan
TWEEDE JAARGANG No. 548
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E, LANGENHORST; Mr Dr
A. J J M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) t 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. week (bij nlet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaaerland
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 194G
UITGAVE STICHTING ..DE STEM*»
Directeur j. A. H. M. VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur j. j. h. A. BRUNA Aigem.
Zeeuwsen-redacteur: W GROFFEN, 'lissingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort 7. tel 102; Red J. v d. BROEK, -ijbureau
Oostburg. Nieuwst?. 23, tel. 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel. 2236 Red N J karhof
yoOALS reeds is gebleken uit de
gegevens die wij gepubliceerd
hebben over de nieuwe dienstrege
ling der Spoorwegen, die a.s. Maan
dag in verband met de heropening
1491 DE WATERWOLF vreet het land tusschen Holland en Bra-
HöA) bant weg en de breede scheiding ontstaat.
Nieuwjaarsdag 1812. Een spoorbrug van bijna 1J4 K.M. lengte ver
bindt de beide landsdeelen.
Najaar 1944. De Duitsche wolf vernielt zes van de veertien over
spanningen weer ligt er de breede waterscheiding.
24 Augustus 1946. De spoorbrug is voorloopig hersteld. De eerste
trein rolt er weer overheen
Tn enkele zinnen wordt dit zoo
maar even vastgelegd. Doch wat
steekt daar al niet achter! De St.
Elisabethsvloed van 1421 was een
tragedie zonder weerga, die niet
alleen aan duizenden het leven
kostte, maar ook een verkeershin-
dernis bracht, welke op het samen
groeien der landsdeelen zeer belem
merend werkte. Biesbosch en Hol
lar dsch diep werden als het ware
een symbool van interregionale
moeilijkheden. Boven en beneden
den Moerdijk duidde'een scheiding
aan. die vaak pijnlijk werd gevoeld.
Een stukje
geschiedenis
vw/ww
De openir.g van de spoorbrug op
den eersten dag van het jaar 1812
had een lange voorgeschiedenis. Ir.
ons overbedachtzame landje was
de aanleg van den eersten spoor
weg in 1839 reeds vertraagd met
opmerkingen als zou de melkgift
der koeien bij het gezicht van het
vervaarlijke ijzeren monster plotse
ling opdrogen.
liet aanleggen van spoorbruggen
ging vergezeld van de somberste
profetiën omtrent de dijkbreuken,
welke daarvan het gevolg zouden
zijn. Het kruiende ijs zou in den
winter de bruggen meesleuren. Als
levenslustige roofdieren, als vam-
pyrs zouden ze zich aan de schat
kist vasthechten en deze leegzuigen.
Toch kwamen er bruggen; 1856
bij Maastricht en Westervoort, 1861
Hattemerbroek. 1865 Zutfen, 1866
Venlo. 1868 Culemborg, 1869 Zalt-
bommel.
TVt aar dat woelige en breede wa
ter bij den Moerdijk zou toch
onmogelijk te bedwingen zijn?.
Dan kent men de Nederlandsche
ingenieurs niet. waarin zestig jaren
geleden evenveel vernuft en durf
zat als thans. In Maart 1866 be
gonnen de grondboringen, waarna
er vijf jaren larg door honderden
arbeiders van verschillende spoor
wegmaatschappijen aan de brug is
gewerkt. Op acht millioen raamde
men de kosten. Met 5Vz millioen
kwam men klaar en de pijlers wa
ren zoo solide gemaakt, dat ze
thans zelfs gereed gemaakt kunnen
worder. voor dubbel spoor. Veertien
overspanningen van elk 103 Meter
droegen de treinen van Holland
naar Brabant en van Brabant naar
Holland.
Groot feest is er niet geweest by
de plechtige opening op 1 Jan. 1812.
Maar een groot feit was het wel
waarover alle waterbouwkundigen
in Europa spraken: Geen enkele
andere brug in ons werelddeel be
reikte toen die lengte.
jaar 1944.We weten het nog
heel goed, hoe toen de Moer
dijk in de vuurlinie lag. Er wis
geen kans, om de brug bij verras
sing te nemen. Het dynamiet der
Duitschers deel maar al tegoed zijn
werk. Zes van de veertien over
spanningen werden zoodanig be
schadigd. dat zij niet meer hersteld
water terecht. Twee pijlers werden
water terechta Twee pijlers werden
volkomen vernield, evenals het Noor
r»e Hue ]5ndh°oM. Het Zuidelijke
landhoofd -verd eveneens beschn-
digd, doch minder ernstig. In Juli
J)E soldij van den dientplichti»
soldaat is verhoogd, zoodat hii
gedurende de eerste 3 maanden
van zijn verblijf onder de wapenen
in plaats van f 3.50 thans f 5.25 per
-week ontvangt.
Sinds kort is bovendien de soldij
van den soldaat, die 3 mnd. in op-
leidirg is geweest en die voldoet
aan de eischen van geoefendheid,
Verhoogd tot f 7 per week.
van het vorig jaar begon men het
herstelkarwei. Men maakte een plan
op, waardoor vier bogen konden
vervallen en de heele brug dubbel
spoor zou krijgen. Nu de treinen
weer over het breed water ratelen,
is het nog niet de definitieve brug,
welke ze gebruiken. Voorloopig blijft
ze enkelspoor.
Maar dit is toch een groote da
tum in de geschiedenis van den
herstelarbeid. De spoorwegverbin
ding tusschen Brabant en het Wes
ten wint enorm aan snelheid en
comfort en frequentie. Het is weer
een dier tastbare blijken van het
feit, dat we ondanks alles vooruit
gaan, dat het normale vredesleven
dichterbij komt. Het moge ook een
symbool zijn van het beter onder
ling begrip der landsdeelen. Neder
land komt er weer bovenop! Ook
dit geslacht kent nog vernuft en
durf!
TAAT het komende bezoek van
Lord Killearn aan Batavia 't
begin van een laatste fase in de
onderhandelingen tusschen de
Nederlanders en de Indonesiërs
zou kunnen beteekenen, blijkt uit
Sjahrirs verklaring, dat naar zijn
gevoelen een bijeenkomst onder
voorzitterschap van den Engel-
TRUMAN-ATTLEE-STALIN
BIJEEN
yOLGENS den correspondent te
New York van de Evening
Standard zouden Truman, Attlee
en Stalin „ergens in Europa"
waarschijnlijk in October een
bijeenkomst houden, tenzij de in
ternationale toestand verbetert.
r\F het Amerikaansche ultimatum
dat morgen tusschen 11 en 13
uur afloopt, heeft Tito nog geen
antwoord doen hooren.
Het schijnt in ieder geval wat
indruk gemaakt te hebben, want
volgens een AFP bericht uit Bel
grado, zouden de inzittenden van
het eerste Amerikaansche vliegtuig,
dat op 9 Aug. in Slovenië tot lan
den werd gedwongen, zijn vry-
geiaten.
In Washington echter werd be
kend gemaakt, dat noch van Joego
slavische noch van Amerikaansche
zijde bevestiging van dit bericht
was ontvangen. Een Amerikaanschl
radiobericht wist te melden, dat de
vrijlating slechts twee leden der be
manning betrof.
Hoe het echter met de waarheid
van dit bericht ook zij, in Washing,
ton werd druk geconfereerd over
wat zou gebeuren als Joego-Slavië
geen bevredigend antwoord op het
ultimatum zou geven.
T7 De wnd. afgevaardigde bij den
Veiligheidsraad, Johnson, werd
daartoe naar Washington ontbo
den. Men verwacht dat de V.S. de
kwestie dan zonder meer aan den
Veiligheidsraad zal voorleggen, die
dan op 26 Aug. zou bijeenkomen.
Men maakt zich overigens weinig
illusies over het functioneeren van
den Raad, want er is alle kans dat
de zaak zal stranden op het veto
der Sovjet-Unie. In dat geval zou
den de Ver. Staten zich moeten
Heden zon onder 19,49 u., maan
onder 18.20 u. Zaterdag zon op
5.37 u., maan op 1.56 uur.
Weersverwachting geldend tot
hedenavond: In den vroegen
ochtend plaatselijk optrekkende
mist of nevelveiden. Zwaar be
wolkt met tijdelijk eenige lich
te regen of motregen. Vooral in
het N. en W. van het land. Tot
matig toenemende wind tus
schen Z.W. en N.W., minder
zon, maar weinig verandering
in temperatuur.
beperken tot de gewone diploma
tieke pressie bv. het afbreken van
de betrekkingen met Joego-Slavië.
De Amerikaansche ambassadeur
in Joego-Slavië heeft zich inmid
dels naar Tito begeven, die zich in
een plaatsje nabij de Oostenrijksche
grens bevindt.
schen diplomaat tot beslissende
resultaten zou kunnen leiden,
„als de Nederlanders althans een
vaste politieke lijn zouden vol
gen, waarover een wüdloopige en
gedetailleerde raadpleging met de
regeering in Nederland niet noo-
dig zou zijn."
Intusschen zal lord Killearn de
eerste week van zijn verblijf weinig
contact kunnen opnemen met de
republikeinen, daar Sjahrir naar
Djokjakarta is vertrokken om defi
nitieve besprekingen over het
nieuwe kabinet te voeren. Men ver
wacht, dat Sjarifoedin in dit kabi
net tot minister van propaganda zal
worden beroemd.
Afgevaardigden van Chineesche
vereenigingen en groepen hebben
.te Soerabaja besloten geen cleel te
nemen aan de komende conferentie
te Pangkalpir.ang, daar daardoor de
betrekkingen tusschen Indonesiërs
en Chir.eezen ongunstig zouden kun
nen worden beinvloed, zoolang de
onderhandelingen tusschen de Ne
derlanders en de Indonesiërs nog
niet beëindigd zijn en daar event,
afgevaardigden slechts een klein
deel -der Chineesche bevolking zou
den vertegenwoordigen.
Nederlandsche mariniers namen
bij een te Soerabaja ondernomen
uitval tegen TRI-strijdkrachten, 700
man gevangen. De eigen-verliezen
waren twee dooden en vier gewon
den.
Vooretellen Inzake
Oardanellen verworpen
(~)OK Turkije heeft nu geantwoord
op de Russische nota inzake
de Dardanelien. Dit antwoord is
volgens berichten uit Ankara op
gesteld na overleg met de Britsche
en Amerikaansche ambassadeurs.
De Turksche verklaring zegt uit
drukkelijk, dat Turkije het Sovjet
der Moerdijkbrug ingaat, beteekent
de nieuwe reisregeling een aanmer
kelijke verbetering voor West-Bra
bant en Zeeland.
Wij hebben thans alle gegevens
in ors bezit. Hier volgen ze beknopt.
Op het traject Dordt-Breda rij
den 12 treinen. De eerste vertrekt
uit Dordt om 5.45 uur en verder
gaat er telkens 2 uur later een
trein tot 21.45 uur. Bovendien ver
trekken er nog treinen om 14.45 u.,
16.45 u. en 18.45 u.
Van Breda naar Dordt gaan er
10 treinen. En wel de eerste om 6.44
uur en zoo vervolgens telkens 2 u.
later, met dien verstande dat er
ook een trein om 9,41 naar Dordt
vertrekt.
Wat het traject Dordrecht-Roo-
sendaal betreft, hier loopen 9 trei
nen, w.o. 2 Pullmantreinen, die res
pectievelijk om 12.15 uur en 18.15
uur in Roosendaal arriveeren en
aar.sluiting geven naar Esschen (De
Pullman stopt niet in Dordt). Van
de 7 andere treinen vertrekt de
eerste uit Dordt om 6.45 uur. En
daarna gaan er telkens 2 uur latei-
treinen weg. De laatste vertrekt
om 20,45 uur en komt in Roosen
daal aan om 21,41 uur.
Roosendaal-Dordt wordt ook ne
gen maal verreden, w.o. eveneens 2
Pullmantreinen (om 11,55 en 17,20
uur- die evenwel dan in Rotterdam
stoppen. De eerste trein vertrekt
om 7,29 uur, daarna om 9,29, 11,14,
13,29, 15,29, 17.32, 19.29 en 21.29 u.
Naar Zeeland zijn er var.uit Roo
sendaal 8 goede verbindingen naar
Vlissingen. De eerste is om 5.45 u„
daarna om 7.50, 10, 13.50 en vervol
gens elke 2 uur later tot 21.50 u.
Retour zijn er op dit traject 8
verbindingen, waarvar. om 5 uur
de eerste uit Vlissingen. Daarna
gaan er treinen tot Roosendaal om
6.13, 7.34, 10.53, 12.50, 13.24. 15.34,
17.03, en 21.17
Van Roosendaal uit zijn er ver
schillende goede verbindingen met
Amsterdam
voorstel, dat alleen de Zwarte Zee
mogendheden aan de nieuwe on
derhandelingen zouden deelnemen,
niet kan aanvaarden eri" wijst het
voorstel tot de gemeenschappelijke
verdediging var. de zeeëngten van
de hand. Turkije stemt slechts toe
in een bespreking van het vraagstuk
der Turksche zeeëngten, wanneer
alle betrokken landen en de ge
allieerden er aan deelnemen.
In ambtelijke krlr.gen te Washing
ton beschouwt men de Russische
eischen als een poging om over
Turkije dezelfde macht te verkrij
gen als over de satellietstaten in O.
Europa. De Amerikaansche belan
gen in het betrokken gebied be
staan vooral uit olieconcessies.
VAN DE 25.000 NOG VRIJ TE LATEN PERSONEN
IS ER VOOR 20.000 REEDS ONDE RDAK.
AP 15 Augustus bedroeg het aantal politieke delinquenten, dat in
de kampen op berechting wachtnog 51.012. Om het getal van on
geveer 25.000 geïnterneerden te bereiken, is op dit oogenblik de vrij
lating niet van 40 of 45 duizend, maar van omstreeks 25.000 delin
quenten vereischt. Van deze 25.000 zullen er zeker 20.000 in hun oude fa.
miliemilieu of anders bij andere fam ilieleden onderdak vinden, 't Vraag
stuk der huisvesting beperkt zich dus tot omstr. 5000 personen en dat
over het heele land verspreid. Dit vraagstuk is op te lossen, temeer
waar voor hen, die niet onmiddellijk gehuisvest kunnen worden, door
gangshuizen en doorgangskampen worden ingericht.
Aldus mededeelingen van Minister van Maarseveen in zijn
radiorede over het vrijlatingsvraagstuk.
TVe minister heeft een warm en
waardig pleidooi gehouden voor
deze vrijlating. Hij heeft er op ge
wezen, dat dit vraagstuk niet zon
der barmhartigheid kan worden op.
handeld of gekweld heeft, komt vol
gens de regeeringsplannen voor
buitenvervolgingstelling in aanmer
king.
met hun ouders in een onbezonnen
oogenblik zich voor den wapen-
dienst bij den vijand hadden op
gegeven.
Wel zal bevorderd worden, dal de
lichtste gevallen uit deze categorie
voor een spoedige berechting in
aanmerking komen.
Met nadruk heeft de minister er
nog op gewezen, dat de vrijgelate
nen zich- waardig dienen te gedra
gen. Anders kunnen zij weer opge
pakt en berecht worden.
Mr. van Maarseveen was zeer
dankbaar voor de hulp der Kerken
en der vakvereentglngen. Aan de
illegale werkers vroeg hii nog één
gelost, want wat door de Duitschers Aan de plannen ligt ten grondslag Otter, nl. dat zy, die in de donker
en hun Nederlandsche handlangers en opsomming van 21 catego- ?te dagen van ons volksbestaan, hun
rieën van misdadige gedragingen. ^en 1" de waagschaal hebben ge-
Zij, die geen handelingen vervuld steJd V001 het vaderland en het
hebben, welke onder deze 21 cate- wettig gezag, thans hun wettige
gorieën vallen, worden buiten ver- overheid zullen volgen, ook daai
1waar hun inzichten van de hare
en hun Nederlandsche handlangers
aan het Nederlandsche volk mis
daan is, kan niet met een of twee
jaren kampstrai worden uitgeboet.
De straf, die de staat toepast,
moet nuttig zijn, voor het algemeen
welzijn.
Natuurlijk kan het heulen met
volging gesteld. Zij, wier handelin
gen wel onder de 21 categorieën afwijken,
vallen, kunnen alleen dan vrij
den vijand niet ongestraft biijven. gelaten worden, indien zij tot de 0r-ze vijanden hebben door t ver
TMTnnr fHfr. «if'l'ftffpn moo- nipf irpttpViip minfinr ciaVinl/Htyon hoViivivoti t.TPriPVl Vftn ftllfi «TOddPlilk^ 61
Maar dit straffen mag niet geschie
den ter voldoening aan onze gevoe
lens van afkeer, wrok of haat.
Niemand van wien bewezen kan
worden, dat hü zyn medemenseh
moedwillig verraden en aan den
minder schuldigen behooren.
Een richtlijn is door den minister
Ingetrokken, nl. die, volgens welke
personen, die bij gewapende forma
ties dienst hebben gedaan, bij uit
zondering in vrijheid gesteld kun-
vijand overgeleverd heeft, of dat hg nen worden, bv. als zij op jeugdigen
zijn medemenseh lichamelijk mis- leeftijd tengevolge van een conflict
treden van alle goddelijke en
menschelijke wetten den vloek van
boven over hun wereld afgeroepen,
zoo besloot de minister. Mogen wij,
door het volgen van het richtsnoer
der christelijke barmhartigheid,
Gods zegen over ons dierbaar va
derland waardig worden.