w, e fronten bouw Hulst ALL ENTRUMf De dag der commissies IJZENDIJKE 99 I UWEN II ndonesië en de Dominion-status Britsche troepen ïoudelijke ?nz. Berechting politieke delinquenten DISTR1BUTIEHIEUWTJE Kleintje koffie met suiker :iet een ander Koninkrijk HOE MOSKOU ZICH ONZE KLOOSTERS VOORSTELT Excellentie des namiddags 'an aer i 181-0 lir; In 8 80 uur v. a. I zeggen niet door ■Toegang alle leeft- l'ieuw» en Wereld- Idag van 14 uur |0 uur142o |l UUR 5,30 8 UUR UUR. film, die zijn zoo boeit en per den indruk [R HALL een niet Een machtige kracht t i ven van Ds Nie- pnakt, maar gees- verzet: ENEN GODS" Toegang 18 jaar) ,ng 6.30 en 9 u- 515 en 8 uur ROBSON - TON ANNE III JENT tan een roman- UI e film vervaar- ders. 3ANG 18 JAAR ffiesqorten, "eit..een vol loces. verzê jn. natuur heeft een 3t er naar. rAwvw^v r andersteen an de Vetten en er ij zijn kleine strijd- kan komen. 1WEEDE JAARGANG. No. 543 'omm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS O. J. :AN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER rerschljnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs bij vooruitbetaling) 3.38 p. kwartaal; per lost 4.10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26; ,osse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841 Voor God, Koningin en Vaderland ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1946 UITGAVE STICHTING „DE STEM'' Directeur J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem Zeeuwsen-redacteur: W GROFFEN, 'lisslngen Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele poort 7. tel. 102; Red. J v d BROEK ijbureau Oostburg, Nieuwstr. 23, tel. 35; Z.-Eilanden. Bur. Goes. Westsingel 75. tel. 2236 Red N i KARHOF Het groote verschil tusschen het Iritsche Rijk en het Nederlandsche gemeenebest We lieten een Inzender aan het woord over den toekomstigen gtatus van ons Koninkrijk. Deze beschouwingen hebben het vol gende wederwoord uitgelokt: oor F. F. werd het in het hoofd artikel in dit blad van 10 Aug. .1. als meer dan waarschijnlijk ge- cht. dat de toekomstige staats- echtelijke structuur van ons ko- .inkrijk zal gelijken op die van het ritsche gemeenebest, zooals dit is samengesteld uit onafhankelijke do- inions, alleen door den persoon an den koning verbonden. De toon an het artikel wekt den indruk, dat deze ..dominion -oplossing, ge geven de feiten, als de beste oplos sing voor de huidige moeilijkheden in het Nederlandsche koninkrijk moet worden beschouwd. Toch zijn daarbij eenige vraagteekens op zijn plaats en wel hierom. De schrijver wijst er op, dat de eerige band. die de dominions (Canada. Zuid-Afrika. Australië en Nieuw Zeeland i met het .moeder land verbindt, de persoon van den koning is, terwijl verder ook de ge meenschappelijke historie, taal en stamverband e.d. een zekeren band geven. TAit laatste, en daar komt het ech- ter op aan, vormt het groote verschil met ons Nederlandsoh gc- meenehest. In Canada, Zuid Afrika. Australië en Nieuw Zeeland wordt door de meerderheid van de bevol king Engelscli gesproken, deze be volking is oorspronkelijk uit Enge land afkomstig, denkt nog Britscli en juist daardoor ontstaat die band die het Britsche gemeenebest maakt tot wat het is, een band die be langrijker is voor den samenhang dan de persoon van den gezamen- lijken koning. Roe anders in ons Koninkrijk Noch in Xndië, noch in Suriname of de Nederlandsche Antillen, vormt het Nederlandsch de voertaal voor de meerderheid der daar wonende bevolking, die niet afkomstig is uit, of door banden des bloeds verbon den met Nederland. Er is nog een ander verschil. De Britsche dominions zijn groote uit gestrekte landen, waarvan het niet bevreemdt, dat zfi onafhankelijk zijn. zichzelf besturen en zich door eigen strijdkrachten beveiligen. Hoe is het met Suriname en de Neder landsche Antillen? Xs hun structuur een zoodanige dat zij in deze nog verre van rustige wereld een plaats kunnen innemen als Canada of een der ardere Britsche dominions? TAeze belangrijke verschillen tus- sclien het Britsche en het Ne derlandsche gemeenebest in aan merking genomen, valt het te be twijfelen of de dominionoplossing voor ons Koninklijk de gewenschte is. Dat ieder deel zijne eigen interne zaken moet regelen, zal wei nie mand meer betwisten, evenmin als de noodzaak de vier deelen van het Rijk volkomen gelijkberechtigd te doen zijn. Daaruit vloeit echter nog niet voort dat de drie buiten Euro pa. liggende gebieden den dominion, status moeten verkrijgen. Zoowel naar binnen als naar buiten zal de kracht en de positie van ons Ko ninkrijk daardoor worden verzwakt. Beter komt het daarom voor te streven naar een Vereenigde Sta ten van het Nederlandsche Ge meenebest, ieder intern zijn eigen zaken regelende, maar voor liet ge heel bestuurd door één Rijksregee- ring, voortkomende uit één Rijks- parlement. Overleg tusschen minister en procureurS'fiscaal TAE minister van Justitie heeft 'n bespreking' gehad met de pro cureurs-fiscaal over de uitvoering van de regeeringsplanren betreffen de de invrijheidstelling van de po litieke delinquenten. Daarbij bleek, dat van de uniforme wijze van buitenvervolgingstelling van de zg. lichte gevallen kon afgeweken wor den in die gevallen, welke zich bij onderzoek hiervoor niet bleken te leenen. De procureurs-fiscaal heb ben hunnerzijds toegezegd te zullen zorgen, dat vóór 1 October de voor genomen werkzaamheden zullen zijn voltooid en er ernstig naar te zullen streven, dat alsdan slechts het door den minister genoemde aantal dergenen, die voor berech ting door bijzonder gerechtshof en tribunaal iri aanmerking komen, :n de kampen zal zijn achtergebleven. yAN VANDAAG af gaan de trams in België weer rijden. De sta king is geëindigd. „Ik zou graag bij mijn leven nog de resultaten van deze conferentie wil len zien", zei de Nieuw Zeelander te Parijs. Na 1 Sept weer mogelijk AP 1 SEPTEMBER zullen de toe wijzingen aan restaurants en cafés voor thee. suiker en melk worden verhoogcv, waardoor het drinken van thee en koffie in deze inrichtingen weer iets aantrekke lijker zai woróer.'. Eveneens zullen restaurants van dien datum af, volgens bepaalde normen in beperkte mate toewy- zinger.' voor vleesch ontvangen. Door aeze verruimir-g der toewij zingen zal beter tegemoet worden gekomen aan de behoeften van het reizend publiek. In September gedroogde Zuidvruchten. JN SEPTEMBER zal eer.* bon worden aangewezen, welke voor alle leeftijden vecht geeft op het koppen van 100 gram gedroogde zuidvruchten Bonnen voor aardappelen VOOR de week van 18 t.m. 24 Au* r»vhfeVen ,d? tonnen 409 Aardapp! recht op 3 kg aardappelen en de appelen Aardapp op 1 k" aard- 18Bt°mnad,iej is ™01' het tiWvak van oLÜL1 Auf?' Bon B 96 Res. aan- die deèi>,V°01' 2 108 aardappelen. Zij, de central»16? lan maal«Jden van hon loo a keuken moeten aldaar ton «9 Aardapp. inleveren. LUISTEREN was het te Parijs de dag der commissies. Acht commissies moeten de verschil lende ontwerp vredesverdragen bestudeeren, waartoe eerst de voorzitters, vice-voorzitters en rap porteurs gekozen moesten worden Daaraan zijn de werkzaamheden van gisteren besteed. IV eerste commissie, die bijeen- kwam, was de politieke er. ter ritoriale commissie voor Roemenië Het werk ging er echter niet zoo vlot, als men gedacht had, want, toen na de daartoe vastgestelde drie kwartier een tweede commis sie wilde gaan vergaderen, bleek de eerste nog volop in de debatten te zitten. De Russen waren, weer eens verantwoordelijk voor deze vertra ging. Visjinski had er vijftig minu ten voor noodig om de commissie aan het verstand te brengen, dat volgens hem Frankrijk biet deel mocht nemen aan de discussies de zer commissie, omdat het niet met Roemenië in oorlog was geweest een kwestie, die volgens den Nieuw Zeelander Jordan, heelemaal niet ter zake was. „Ik zou." zei Jordan, „r.og graag tijdens mijn leven resultaten van deze conferentie willen zien. We hebben weken met de plenaire zit ting verknoeid ,gaan we ze nu hier ook weer verknoeien?" Hij gebruik te zelfs het woord ..wauwelen'' te midden van het plechtige gezel schap! Volgens andere sprekers zat Frankrijk zeer terecht in de com missie, omdat dat een voorrecht was van de Groote Vier. Na twee uur kwam het echter tot het kiezen van de ambtsdragers. Ir. de politieke en territoriale com missie voor Finland ging het pre cies hetzelfde. Met dit verschil, dat men daar maar begon met voor zitter, onder-voorzitter en rappor teur de man, die de rapporten voor de plenaire vergadering moet opstellen te kiezen. Daar be streed de Rus Novikow Frankrijk en. de Ver. Staten het stemrecht in de commissie, ook omdat ze niet in oorlog met Finland waren geweest. Er was nogal wat verzet tegen dit standpunt, waarover overigens vol gens de meening der meesten de re. glementscommissie of de plenaire vergadering moest beslissen. Ook in de economische commis sie voor de Balkanlanden en Fin land kwam hetzelfde Russische standpunt naar voren. Maar toen wist men het wel, em konden de de batten kort blijven. Tenslotte vergaderde nog de poli tieke en territoriale commissie voor Italië, waarbij onze afgevaardigde prof. Francois tot rapporteur werd benoemd. Op de RijksconJerentie zal worden vooruit= geloopen Iweede Kamer nam wetsontwerp „Commissie=Generaal voor Indiè aan y Rf.JDAG kwam de Tweede Kamer bijeen ter bespreking van het wets- ontwerp tot instelling van een commissie-generaal voor Ned.-Indië. De leden kregen een uur den tijd om hun hart te luchten, hetgeen het ergste deed vreezen t.a.v. den duur der zitting. Niettemin slaagde de Kamer er in het ontwerp in drie achtereenvolgende zittingen door te ne men en zelfs vrij lang voor het middernachtelijk uur er over te beslissen. Het werd met 51 tegen 28 stemmen aangenomen. Tegen stemden de li beralen, de A.R., de C.H. en St. Ger. ALS PROTEST tegen het Brit- sche plan voor Indië kwam het in Calcutta tot plunder- en steek partijen. Ongeveei' 60 personen werden gedood en 750 gewond. yoor het eigenlijke wetsontwerp ter sprake kwam, had een voor postengevecht plaats. De heer Schouten wilde de Kamer eerst kennis laten nemen van de instruc tie van de commissie-generaal al- vorers te praten. Zonder dat is het ontwerp z.i. niet te bezien. De heer Wagenaar (C.P.N.) maakte er zelfs een motie van orde van. Zij werd echter met 62-19 stemmen verwor pen. Daarna begon het eigenlijke ge vecht, waarin de leden van de P. v. d. A. ei: van de K.V.P. zich als voorstanders deden kennen, zij het, dat deze en gene nog eerst wel eeni ge inlichtingen wenschten. De A.R. en C.H. toonder., zich daarentegen al aanstonds tegen, terwijl de com munisten voorloopig eenig voorbe houd maakten. Zij wilden nog een paar inlichtingen. Die verschafte her. de minister van Overzeesche gebiedsdeelen. Spoed is gewenscht, zoo verklaarde hij, de Britsche re- geering zal het mogelijk ge maakt worden haar troepen zoo spoedig mogelijk uit Indië terug te trekken. Wü beseffen, dat wij een hoogen wissel trekken op het vertrouwen der Kamer, zoo zei hij. Wü weten ook, dat de inhoud der instructie van het hoogste belang is om het ontwerp te beoordeelen, maar de regeering is tot beperking verplicht. De regeering stelt zich overigens op het geldend recht, zij wenscht niet anders dan te blijven op con- stitutioueele basis. De rede der Koningin van 7 Dec. 1942 en de verklaringen van Febr. en Mei 1946 bracht de minister nog eens in herinnering als uitgangs punten. De oorlog moet nog steeds worden geliquideerd, het staatsver band moet worden behouden, zij het dat het Koninkrijk mag worden hervormd, voor zoover dat vereischt Is. De regeering ziet, na de desbe treffende verklaring in de Troon rede een geheel ander Koninkrijk voor zich dan we het tot nu toe kenden. Het aantal deelen van het Koninkrük is niet in eenige regeling vastgelegd. De regeering is bereid met Sjah- rir te spreken en wil ook met ver tegenwoordigers van de „Republiek Indonesia" onderhandelen. Zij er kent. dat in de republiek leeft een sterk Indonesia en nationalisme dat zij wenscht te erkennen, Geweld is geen middel van de politiek der regeering. maar de veiligheid moet verzekerd worden, zoodat troepen gezonden blijven worden. Het is bij De Russische „Waarheid' (Prawda) schreef: „Ne derlandsche fascisten verbergen zich in Ka tholieke kloosters"* de wet geoorloofd een commissie- generaal in te stellen met een op dracht van het opperbestuur om daden van opperbestuur uit te voe ren. De scheiding var,, opperbestuur en algemeen bestuur is voldoende gewaarborgd, zoomede beider sa menwerking. Het is niet anders mo„ gelijk dan dat de It. G. G. de pré seance heeft, zij 't dat er geen kwes tie is van stemmen. Wanneer gewacht moet worden op de rijksconferentie zouden ver schillende besprekingen niet kun nen plaats vinden, zoodat eigenlijk vooruit geloopen wordt op de nieu we rijksconferentie. Stopzetting der vijandelijkheden is een kwestie van het geallieerd opperbevel, de besprekingen dienaan gaande zijn nog niet stopgezet. Na een korte dupliek werden de beraadslagingen dan gesloten en het ontwen» aangenomen met 51-28 stemmen. heeft U kennis genomen van het bericht, dat hij, die op dit oogenbltk een huis wil bouwen daarvoor eerst bij 33 instanties de noodige vergunningen moet halen? Aldus de eerste van een serie- tje vragen van het Tweede Ka merlid Andriessen aan den mi nister van Openbare Werken en Wederopbouw. Moeten we de strekking van die andere vra gen. nog toelichten? EIND NOVEMBER UIT JA VA Moordaanslag op Soekarno TAE BRITSCHE regeering zal binneukort de Nederlandsche regeering doen weten, dat zij na 30 Nov. haar troepen op Java en te Batavia niet meer zal kun nen handhaven, aldus verneemt A.F.P. uit welingelichte bron. De limietdatum 30 Nov. was tij dens de besprekingen tusschen den Nederlandschen premier en Attlee te Londen vastgesteld. De Neder landsche regeering heeft, zooals be kend, Londen onlangs gepolsd oni- tren mogelijke verlenging. TAe rijstpositie te Samarinda (Bor- neo) wordt critiek. Een hon gersnood dreigt. De consultatieve besprekingen op het eiland Banka zullen te Pangkal Pinang gehouden worden. Mogelijk zullen zü niet de eerste week van September doch later beginnen, daar de Ned.-lndisclie regeering mogelgke deelname door de com missie-generaal overweegt. Vijfhonderd Nederlandsche repa- trieerenden zijn in Brisbane aan gekomen, vanwaar ze per „Voleti- dam" vandaag naar Nederland ver trekken. Volgens het Fransclie bureau A. F. P. zou twee weken geleden een moordaanslag op Soekarno ge pleegd zun door een groep van 6 onbekende Indonesiërs. In het tijdvak van. 3 Mei tot 1 Augustus zijn 11.000 verplaatste In donesiërs naar hun land terugge voerd. Een van de belangrijkste takken van nijverheid te Batavia, de batik- industrie. zal dezer dagen, haar ac tiviteit hervatten. Heden zon onder 20.02 u. Maan onder 10.36 uur. Zondag zon op 5.28 u., maan op 22.27 u. Zon dag zon onder 20.00 u„ maan onder 11.57 u. Maandag zon op 5.29 u„ maan op 22.50 u. Weers verwachting geldig tot heden avond Aan va nkelijk Oostelijke wind, die aan de kust tijdelijk krachtig zal zijn. Later matige wind tusschen Oost en Zuid. Meest zwaar bewolkt met tijde- Ujk nog eenige regen, voorna melijk in het Zuiden van het land.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 1