Laten we opschieten
Naar den Dominion-
status
Engelschen nemen maatregelen
Rechttrekken der grens
MUNITIEDEPOT
bij Makassar
ONTPLOFT
Amerikaansche stem over onze annexatie
Blijf er af F
zegt Engelsch afgevaardigde
Russisch amendement
verworpen
VARIANT OP EEN OUD KINDERLIEDJE
Aardappelbonnen
verlengd
TWEEDE JAARGANG No. 538
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C.J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J J M. MES: Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaa*; per
post 4.10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.25;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
ZATERDAG 10 AUGUSTUS 1940
STICHTING .,D E STEM"
M VAN SCHIJNDEL
Voor God, Koningin en Vaderland
uitgave
Directeur J. A H.
Hoofdredacteur J. J HA BRUNA Al gem.
Zeeuwsen-redacteur: "W GROFFEN. 'lissingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 7. tel 102; Red J v d BROEK -Ijbureau
Oostburg, Nieuwstr 23, tel 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red. N. J. KARHOP
Hot moet echter uit zijn
met intimidatiepogingen
li.
DIKWIJLS wordt thans en werd
ook reeds vóór den oorlog een
vergelijking gemaakt van het Ko
ninkrijk der Nederlanden met het
Britsche gemeenebest van volken.
Speciaal werd de dominionverhou
ding vaak vergeleken met de ver
houding van de overzeesche ge-
biedsdeelen van ons Koninkrijk tot
het moederland. Deze vergelijking
gaat echter niet op, omdat de En-
gelsche dominions een veel zelf
standiger positie innamen in het
Britsche gemeenebest van volken
dan onze overzeesche gewesten in
het Koninkrijk der Nederlanden.
De dominions zijn sedert het Sta.
tuut van Westminster van 1931 fei
telijk vrijwel onafhankelijke staten,
die in vrijheid samenwerken, ook
tegenover het buitenland, met wie
ze zelfstandig verdragen kunnen
sluiten, bjj wie zij gezanten kunnen
accrediteercn, die zelfstandig lid
van den Volkenbond konden zijn,
enz.; uit hun verhouding tot En
geland konden voor de dominions
geen militaire verplichtingen voort
vloeien.
Verder bestaan er nog wel enkele
resten van vroegere afhankelijk
heid, maar de dominions kunnen
hieraan zelfstandig een eind ma
ken, wanneer zij dat verkiezen. De
eenige band die er met het moeder,
land besta -,t is de persoon van den
Op dit terrein ligt voor het nieu
we ministerie een weliswaar- uiterst
moeilijke, maar tevens grootsche
taak weggelegd. Vóór alles dier.t het
echter te constateeren, dat de door
het kabinet-Schermerhorn ge
voerde politiek absoluut heeft
gefaald en dat het thans de
finitief uit moet zün met intimi
datiepogingen e.d. van opstandige
Indonesiërs, zooals het tot zich trek.
ken van de absolute maphtxioor
Ir. Soekarno, wil men het voortbe
staan van het Koninkrijk der Ne
derlander. niet in de waagschaal
stellen. Een zichzelf respecteerende
staat kan zoo iets niet duiden!
F. F.
TVE Tunes schrijft in een uitvoerig
artikel over de situatie op Java
en het merkt daarbij op, dat de Ne.
derlandsche regeering er terecht
niet toe over heeft willen gaan het
Republikeinsche bestuur te erken
nen als vertegenwoordiger van Su
matra en de andere eilanden. Dat
deze zienswijze juist is geweest, al
dus het blad, is bevestigd door de
besprekingen te Malino.
gij de opruiming van een munitie
depot tuschen Makassar en Ma.
lino is een bom mtploft, waarbij
30 personen, onder wie twee mili
tairen, werden gedood en 27 ernstig
gewond.
Klopjacht op illegalo Joodsche
immigranten ia in Palestina
in voorberaiding
T^RIJDAG lieten wij een stem aan
het woord, welke de vraag be
handelde, of „het Koninkrijk in
ontbinding" geacht moet worden
te verkeeren. In het nevenstaande
artikel spreekt dezelfde stem over
de toekomstige verhouding van
ons land en zijn overzeesche ge-
biedsdeelen. Daarin lanceert hij als
zijn meening, dat de staatsrech
telijke verhouding van de vier ge-
biedsdeelen „meer dan waarschijn
lijk" op die van de Britsche do
minions zullen gaan gelijken. Deze
belangwekkende beschouwing be
velen wij gaarne ter lezing aan.
koning en verder geven natuurlijk
ook de gemeenschappelijke historie,
taal en stamverwantschap e.d. een
zekere band.
Qok de inwendige staatsinrichting
van de dominions wijst op een
veel grootere zelfstandigheid dan
onze overzeesche gewesten tot nu
toe bezaten. De dominion-ministers
zijn alleen verantwoordelijk aan het
dominion-parlement. De gouverneur
is de plaatsvervanger van den per
soon des konings en bekleedt dus
in het dominion dezelfde plaats, die
de koning zou hebben bekleed als
deze zelf aanwezig zou zijn. De gou
verneur wordt benoemd op voorstel
van het dominion-kabinet. (Dus
niet op voorstel van den Engel
schen minister voor de dominions).
Een orgaan voor het geheele Brit
sche Rijk bestaat echter, evenals
tot dusver bij ons, ook niet. Wel
zijn er dikwijls pogingen aange
wend om zulk een orgaan te vor
men, maar de dominions voelen er
niet veel voor, omdat in zulk een
orgaan Engeland wel de boventoon
zou voeren.
^Ifij hebben gemeend op deze ty
pische dominion-verhouding
eenigszins dieper te moeten ingaan,
omdat het meer dan waarschijnlijk
is, dat de staatsrechtelijke verhou
ding van de vier gebiedsdeelen van
ons Koninkrijk binnen korteren of
langeren tijd een dergelijk beeld zal
vertoonen.
Het lijkt ons minder wenschelijk.
dat de grondwet zelf deze verhou
dingen uitputtend gaat regelen; dit
kan evenals vroeger, gerust ter uit
werking worden overgelaten aan de
lagere wetgevers. Uit de grondwet
moeten alleen worden geschrapt die
bepalingen, welke de uitwerkirg van
een nieuwe structuur (opbouw) van
ons Koninkrijk zouden belemme*"*n
Noodlottig spel
met revolver
jgEN 16-jarige jongen uit Den
Haag had een revolver gevon
den, die hij aan zijn 16-jarig neefje
wilde demonstreeren.
Bij deze demonstratie ging het
wapen plotseling af. waarbij het
neefje werd getroffen. H£t overleed
tijdens het transport naar het zie
kenhuis.
De andere jongen werd in arrest
gesteld.
I Bentheim en Kleef zouden in J_ J
de grenswijziging vallen.
IN de New-York Times publiceer
de de correspondent te Amster
dam David Anderson, een belang
rijk artikel over de Nederlandsche
annexatieplannen.
Deze plannen beteekenen geen
annexatie in eigenlijken zin, doch
het gaat hier, zoo schrijft hij, om
het recht trekken van de grens,
waardoor o.m. twee belangrijke
Duitsche enclaves worden verwij
derd.
Hij wijst er op, dat de Nederland
sche plannen meer topografisch dan
geografisch var karakter zijn. De
Nederlanders willen, zoo schrijft
hij, hier een brug, daar het afsnij
den van een bocht, verder het toe
voegen van een dorp op de eene en
van een rivier op een andere plaats.
Als de belangrijkste beoogde
grenswijzigingen noemt hij Bent
heim en Kleef, het eerste belang
rijk wegens de bronnen van ver
scheidene kleine rivieren, weïke
de Nederlanders onder hun con
trole willen hebben.
De politiek van het parlement ten
opzichte van annexatie, zoo schrijft
hij, blijft onzeker. Het is alleen be
kend, dat de huidige regeering meer
voor annexatie voelt dan de vorige.
Men meent te weten, aldus Ar-
derson, dat het programma, dat
men thans voor oogen heeft, geen
uitzetting der bevolking vraagt. De
Britten zijn ronduit gekant tegen
elke vermeerdering van het aantal
verplaatste personen in hun zone.
rpenslotte schrijft Anderson over 'n
kwestie, die nauw met de grens
wijzigingen verbonden is, die van de
bezetting van Duitschland.
Daarover zegt hijDe Nederlan
ders hebben niet alleen in de verste
verte geen eigen bezettingsgebied,
maar zijn tevens ontstemd, doordat
de Belgen langs de Nederlandsche
grens op Duitschen bodem zijn ge
legerd.
Volgens Anderson zouden de Ne
derlanders naast de psychologische
voordeelen van een bezetting het
bovenal van groote waarde achten
om met het oog op eventueele in-
formeele besprekingen der Groote
Vier over Duitschland reeds op
aangrenzend Duitsch grondgebied
aanwezig te zijn.
DE Engelschen gaan blijkbaar
ernst maken met hun plan om
een einde te maken aan de ille
gale Joodsche immigratie in Pa
lestina.
Berichten uit Londen vertellen, dat
men de plannen, die men de eerste
oorlogsjaren heeft uitgewerkt om
de Duitsche en Italiaansche vloot-
versterkingen voor de legers van
maarschalk Graziani en genei-aal
Rommel in Noord-Afrika op te van.
gen, weer uit stoffige archieven
heeft opgevischt, om die te gaan
gebruiken bij den strijd tegen de
Jodensmokkel in Palestina.
Ter doorvoering van deze plan
nen is de kruiser Ajax reeds uit
Malta te Haifa aangekomen. Ver
der zullen alle torpedojagers en
verdere schepen in de Middelland-
sche zee, die patrouillediensten ver
richten op de vaarwegen van Cen
traal Europa tot de kusten van Pa
lestina waarschijnlijk met speciale
troepen bemand worden, die op te
pikken schepen zullen bemannen en
naar afgesproken havens zullen lei
den. Men verwacht dat het sein tot
het in werking treden van de „klop
jacht" gedurende het week-end uit
Londen zal worden gegeven.
Op het eiland Cyprus, waar de
onderschepte Joden zullen werden
ondergebracht, is een Britscl? in -
f anteri e-óatal j on gearriveerd Men
vervaent ei a.s. Maandag de eerste
500 illegale immigranten, terwijl er
in den loop van de week nog 2000
zouden volgen.
Als antwoord op dit alles hebben
de Joden ln Palestina verklaard zich
l,ot het uiterste te verzetten tegen
alle pogingen de immigratie te ver
hinderen.
De Britsche regeering onderneemt
stappen bij de Sovjetregeering om te
bereiken, dat een einde wordt ge
maakt aan het vertrek van sche
pen met Joden uit Roemeensche
havens.
Tntusschen is nog steeds presi-
dent Truman's houding ten op
zichte van 't Britsche verdeelings-
plan niet bekend. Dë voorzitter der
Amerikaansche afdeeling van de
Engelsch-Amerikaansche commissie
voor Palestina heeft echter den pre_
sident doen weten, dat het een
schending van de grondwet zou be
teekenen, als Truman zijn goedkeu
ring zou hechten aan het verdee-
lir gsplan.
ONS BOT ERRANT SOEK
Vooruitzichten voor
den winter
JJET huidige boterrantsoen zal
gedurende de wintermaanden
zoo mogelijk, gehandhaafd blijven,
verneemt het ANP van bevoegde
zijde. De kans bestaat echter, dat
minder boter, doch meer margarine
zal worden verstrekt.
Men streeft er naar geer. ver
andering te brengen in het totale
vet-, boter- en margarinerantsoen.
Dit is evenwel geheel afhankelijk
van den invoer.
Parijsche Conferentie
DE Russische poging om alsnog
te trachten de plenaire verga,
dering van de Vredesconferentie
te bewegen alleen die aanbevelin
gen die met twee-derde stemmen
meerderheid worden aangenomen
te aanvaarden, is gisteren ge
strand.
De Russische delegatie diende ter
stond na de opening een amende
ment in, waarbij ze voorstelde om
terug te keeren tot den oorspron-
kelijken tekst van de voorstellen der
Groote Vier betreffende de proce
dure. Deze tekst kent slechts aan
bevelingen, die door de conferentie
met twee-derde meerderheid wor
den aangenomen.
Het amendement werd met 15 te
gen zes verworpen, een zelfde stem-
men-verhouding dus, als bij de
stemming in de procedure kwestie.
Voor stemden: de Sovjet-Unie, Wit-
Rusland. Tsjecho-Slowakije, Polen,
de Oekraine en Yoego-Slavië.
Yoego-Slavië zorgde nog even
voor de roodige hilariteit, door per
ongeluk tegen te stemmen. Het
kwam daar echter ijlings op terug.
Nadat deze Russische hindernis
was genomen, kon nu verder over
het geheele voorgestelde reglement
van orde ineens worden gestemd.
Het werd met 15 tegen 4 stemmer,
en een onthouding aangenomen.
Djj wijze van afwisseling was het
's middags eens een andere
Sovjet-afgevaardigde, die meende
lastig te moeten zijn, nl. Visjinski.
Hét ging r.u over het samenstellen
van de agenda. Visjinski beklaagde
er zich over, dat de agenda pas op
het laatste oogenblik had gecircu
leerd en dat er geen Russische tekst
was. Hij wilde weten, waar, wanneer
en door wie de agenda was op
gemaakt.
Voorzitter Bidault liet zijn ver
veling over de sleepende discussies
maar al te duidelijk blijken en ook
de Ergelschman Alexander vond 't
tijdverspilling, zooals trouwens bi1na
alle afgevaardigden.
Dat kwam wel duidelijk tot uiting
toen Visjinski op een gegeven
oogenblik op een blocnotevelletje
iets krabbelde en dit aan den
Yoego-Slavischen afgevaardigde
doorgaf, die achter hem zat. Deze
stond prompt daarop op en stelde
voor de agenda op te maker in
overleg met alle vijf voorzitters.
Toen werd het een Engelschman
blijkbaar te erg. „Laten we op
schieten", klonk het door de plech
tige zaal.
Tot slot werden in enkele minu
ten tijds enkele besluiten genomen.
Allereerst werd het Yoego-Slavische
voorstel om geallieerde landen,
grenzend aan 'n voormalig vijande
lijken staat, 't recht te geven zich
rechtstreeks tot den Raad der
Groote Vier te richten, aanvaard.
Verder werd besloten de vijf voor
malige vijandelijke landen uit te
noodigen hun standpunt ter confe
rentie uiteen te zetten. Bidault
werd uitgenoodigd nog drie dagen
voorzitter te blijven en de pers werd
toegang toegestaan tot. alle verga
deringen.
Dn daarmee kan het eigenlijke
werk der conferentie beginnen.
DE geldigheidsduur var. de aard-
appelbonnen 401 en 901 is ver
lengd t.m. 17 Augustus.
,.In Parijs daar woont een dier en zijn naam is Vrede"
Heden zon onder 20.15 u„ maan
onder 2.02 u. Zondag zon op
5.16 u„ maan op 20.05 u. Zon
dag zon onder 20.14 u, maan on
der 3,01 u. Maandag zon op 5.18
u., maan op 20.34 u.
Weersverwachting: Regen ge
durende het grootste gedeelte
van den dag; in den namiddag
in het W. brekende bewolking,
wand tussclien Z. en W„ aan de
kust tijdelijk krachtig of storm
achtig. Koel.