I
Onrust in Palestina
Blijft R.B.C. eerste klasser
Hoofdaalmoezenier v. Straelen
Deensche studenten
op de Middelburgsche kermis
No. 536 TWEEDE BLAD.
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1949.
Ongure elementen worden vertelt
uit het leger verwijderd.
Onze soldaten zijn goed en zullen
sterker, meer geschoold en verdiept
in hun kring terugkeeren
I.S EEN echte sportieve militair rende kolonel van Straelen met drie
treden de trap af toen wü voor de Stem ons naar aanleiding vn een
afspraak ten zijnen huize meldden. Het ging natuurlijk over het leger,
de moraliteit en den godsdienstzin en de vele geruchten door kranten
en radio verspreid als zou ons Nederlandsche leger een verzameling im
moraliteit en godsdienstloosheid zijn.
De Kolonel wees ons in de eerste
plaat.-, op de veel betere legerorga-
nLsatie dan voorheen. Ons land is
ingedeeld in districten en over elk
district staat een majoor-aalmoe
zenier, die zijn gebied in alle rich
tingen doorkruist. De oude „voor-
oorlogche" klacht: „nooit zie je de
aalmoezenier" komt thans maar
sporadisch meer voor en is dan nog
ongerond. De aalmoezeniers werken
hard en Leger en Vloot zijn vol lof
over hun werk. Verschillende heb
ben dan ook de grenzen van hun
werkvermogen al overschreden en
zyn overspannen. Dit is de organi
satorische zijde van het vraagstuk.
Leger en vloot tellen thans 106 aal
moezeniers 35 in Nederland. 43 in
Indië. 11 in Engeland. 1 in Duitsch-
land. 5 op de vloot in Nederland.
3 op de vloot in Engeland. 6 op de
vloot in Indonesië. 2 voor leger en
vloot in West-Indië.
"W'u zoo ging Kolr.el van Strae
len voort nu de kwestie: Is
de godsdienstige en moreele toe
stand in ons leger slecht? Daarop
geef ik twee antwoorden.
.Ten eerste: Het verval van gods
dienst en zeden is een algemeen
verschijrsel. Alléén kijken naar Le
ger en Vloot is eenzijdig en onjuist
De toestand in ons leger is niet
slechter dan in de burgermaat
schappij. Het is onbillijk leger en
vloot te veroordeelen, omdat verge
leken bü vroeger de moreele toe
stand er niet op vooruitgegaan is
Pers en radio moeten voorzichtig
zijn bij ouders en familie, vrouwen
en verloofden een verkeerdei in
druk te wekken.
Ten tweede; Ons leger heeft ze
ker bij en onmiddellijk na de be
vrijding een groot aantal ongun
stige elementen in zijn gelederen
zien binnendringen.
Avonturiers en ontwortelden,
maar ook getrouwde mannen, die
hun vrijheid trachten te herwinnen
of de moreele binding en ver
antwoordelijkheid van hun huwe
lijk niet langer konden dragen.
De Kolonel kon ons Tnededee-
len dat op zéér korten termijn en
met de meest bekwamen spoed
deze elementen zouden worden
verwijderd. (De nieuwe minister
van Oorlog is streng katholiek»
rkns leger oestaat uit drie deelen:
in Indonesië, in Engeland en in
Nederland.
Ons leger in Indië staat aan het
front. De hoofdaalmoezenier kon
ons inzage verschaffen in een
zéér recent rapport uitgebracht door
aalmoezenier Lam, die voor drie
dagen per Skymaster in Nederland
is gearriveerd. Enkele punten uit
dit rapport geven ons een goeden
kijk op den toestand.
De practiseerende katholieken
k van vroeger zijn in Indonesië ook
thans nog practiseerend. Waar de
aalmoezeniers in de technische
mogelijkheid verkeerer, een inten
sief contact met de manschappen
te onderhouden is het aantal der-
genen die weer hun godsdienst
plichten gaan vervullen zéér be
duidend.
Waar de troep niet te groot is,
is het aantal vaa degenen, die weer
tot de Kerk terugkeeren zéér groot.
De voornaamste kwalen waar de
aalmoezeniers tegen moeten vech
ten zijn: stelen, wreedheden en den
omgang met inheemsche vrouwen,
maar de aalmoezeniers zijn niet
pessimistisch en beheerschen op een
groot terrein den toestand volko
men.
Ons leger in Engeland bevindt zich
in goede conditie. Volgens eenparige
getuigenis van alle elf aalmoeze
niers hebben zij een zeer intensief
contact met de soldaten Ir kampen
en kazernes. De losse militairen, in
zoover zij in Londen zelf bezighe
den verrichten, hebben zij niet on
der controle.
De aalmoezeniers in Engeland ver
klaarden dan ook, dat, vrouwen,
ouders en verloofden zich niet over
deze mannen ongerust behoeven te
maken, maar dat zij integendeel er
op kunnen rekenen, dat waar zij met
de aalmoezeniers contact heb
ben, zjj hun zoon, man of verloofde
sterker zullen terugkrijgen, meer
geschoold en verdiept.
Ons leger in Nederland bestaat
uit de lichting die in Mei is opge
komen en in September en October
naar Indonesië zal vertrekken. De
ze jonge lichting is goed.
Het is roodig dat ons nieuwe le
ger niet alleen nieuwe wapens en
nieuwe reglementen heeft maar
ook door een beteren geest ver
nieuwd wordt.
De Nederlanders thuis mogen niet
meecritiseeren en meekankeren,
maar moeten meebouwen aan de
zen nieuwen geest. De aalmoeze
nier kan het alleen niet af. Het
systeem van de militaire tehuizen
wordt gemoderniseerd met leesza
len, tooneel- en filmzalen. De te
huizen mogen zich in een druk be
zoek verheugen. Het is er steeds vol.
Zéér binnenkort zal door den
hoofdaalmoezenier een groot plan
worden ontvouwd om Katholiek Ne
derland hechter aan haar soldaten
te binden.
We mogen niet vergeten aldus
Kolonel van Straelen, dat de
bloem van onze natie aan het front
staat. Deze jongens zullen sterker
en krachtiger zijn wanneer zij we
ten, dat zij over een achterhoede
beschikken, die hen volgt en met
hen sympathiseert. Er is niet wat
zoo demoraliseert dan het bewust
zijn buiten de rationale samenle
ving te staan. Daarom is het onze
plicht de jongens te steunen.
Doch daarover komen nadere
plannen.
Een gemoedelijk praatje
boven een groot glas bier
TK GING naar Walcheren or den
wederopbouw te zien, schrijft J.
W. Hofwijk in „De Maasbode".
In Middelburg op de markt voe
ren duikbooten rond, maar stel U
gerust: reeds maanden geleden
heeft men daar de laatste mossels
uit de kleerkasten verwijderd en op
den Vlftsingschen weg waren de
zeepokken kalkwit geblakerd in de
zon.
Nee, de duikbooten waren slechts
speelgoedduikbooten ën de spulle-
baas vroeg me tot drie keer toe
met den meesten aandrang mee te
doen aan het spelletje dat ik niet
begreep, „voor één kwartje maar!"
Eerlijk gezegd heb ik hem niet
zoo zeer teleurgesteld om het haast
zekere verlies van dat eene kwartje
ik pleeg zeer ongelukkig te zijn
bij dergelijke spelletjes als wel
om de moeite die ik gehad zou heb
ben. wanneer ik de spelregels had
moeten uitleggen aan mijn tijdelijke
gasten: vier Deensche studenten,
zeer blond, zeer beleefd en nauwe
lijks nog aangetast door der. sceptis
der intellectualisten, zoodat ze met
nieuwsgierig groote, blauwe oogen
de draaimolens bekeken en de schom
mels en de autoscooter die zoo
schandelijk duur is tegenwoordig.
Er toen ze reeds vol overgave wacht
ten op mijn explicaties omtrent de
vreemd rordtollende duikbooten.
„waar je van alles ïee winnen kon"
heb ik hen buiten het Middelburg
sche kermisgewoel gebracht voor 'n
gemoedelijk praatje boven een groot
glas Hollandsch bier, dat minder
alcohol bevatte, minder geld kostte,
maar toch zeker zoo lekker was als
het bier in Deremarken.
Zij wisten van Nederland: dat wij
gedeeltelijk (gelukkig) nog op
klompen liepen, die daar zelfs wel
en Nederland van groote beteekenk o k toekomst van Indle
Hvas de omgeving wlarin de confeïim? 5erd evenrediS aan dit belang,
gebouwtje werden p,aaUs vond- In een ultra eenvoudig
g tje werden de besprekingen gehouden. Hierboven een afbeelding
De Joden zijn zwervers en willen naar het land
hunner vaderen; de Arabieren, de heerschers in 't
land, vreezen echter voor hun gevestigde posUie
Engeland heeft er
een leeuw aan in
zijn garage
E«
eens waren aangespoeld; dat er
veel kanalen In Nederland waren
(ze hadden ze nog niet gezien); dat
ons land erg vlak was en vol tul
pen stond: dat Amsterdam de hoofd
stad was (Rotterdam en den Haag
kenden ze ook) en al deze aardrijks
kundige kennis hadden ze onder den
oorlog via den- Engelschen zender
gecompleteerd met namen als Arn
hem, Nijmegen enWalcheren.
De verwoestingen hadden ze zich
erger voorgesteld, maar ze hadden
nog niet veel gezien; ze waren en
thousiast over onze steden en dor-
penaanleg en onzen huizenbouw,
(ook in Denemarken is woning
nood) en verwonderden er zich over
dat ze in Apeldoorn door een klein
meisje in Deensch dialect van het
zuiverste water begroet waren; toen
nog andere kinderen het machtig
bleken, ontdekten ze dat dit een
gevolg was van hun eigen gastvrij
heid vlak na den oorlog. De Nedei-
landers waren niet slechter gekleed
dan de Denen, meenden ze, maar
de Zweden verweten de Denen dat
ze er slordig uitzagen. Naar hun
meening behoefde onze opvatting
van Denemarken als het land van
room en melk dringend eenige cor
rectie: 1 Kilo boter per maand, an
derhalve kilo suiker, twee en een
•half ons koffie of een ons thee naar
verkiezing, brood genoeg.
Verder informeerden ze naar een
bepaald soort Nederlandsche tabak
mi dachten dat ..geele shag een
merk was: en bovendien konden ze
ook het woord .,ge-ne-ver" radbra
ken Ze willen nu m de maand
Augustus rog een paar bijzojiderhe-
den over Nederland, „dat in Dene
marken veer sympathiek was", lee-
ren en kwamen werken aan de ..re
construction".
Zij waren niet de eer.ige vreem
delingen op Walcheren.
Dienzelfden avond luisterden zij
samen met een aantal Tsjechen en
Slowaken, Belgen en- Zwitsers naai
de welkomstwoorden van den voor
zitter van de Stichting „Gerstel"
(een echte Zeeuw dus!) Zeeland
1945, en in de Stationsstraat van
Middelburg gingen alle gordijntjes
oozij toen de Tsjechen er zeer ge
disciplineerd en zeer zwaar bepakt
binnen trokken en een lied zongen
dat wanneer wij ons niet vergis
sen over een café ging in- Koli-
na, een schoone stad oo een schoon
plateau bij het geliefde Praga.
De academici van Brno en Praag
van Genève en Brussel, van Aar-
hus. Amsterdam er, Utrecht zullen
in Augustus ons geteisterd Zeeland
helpen opbuwen. Ze gaan puin rui
men en dijken herstellen op Wal
cheren en in Zeeuwsch-Vlaar deren
en de groep van 74 man. die dit
reeds in Juli deed, is nu afgelost
door een andere var.- 185. Over deze
eerste groen was Herstel Zeeland zoo
tevreden dat de burgemeesters van
Aardenburg en Breskerfc hun uit
erkentelijkheid zelfs een reisje aan-
HEEKSCHT ONRUST in en
om Palestina. Er in omdat
Joodsche illegale organisaties met
geweld trachten te verkrijgen wat
zij goedschiks meenen niet te
kunnen bekomen: de vestiging
van een tehuis voor al die Joden,
die het zwerven over de wereld
moe, zich weer in het land hun
ner vaderen willen vestigen. Er
buiten, wijl zelfs nog maar het
voornemen tot toelating van groo
te aantallen Joden 'n niet te pei
len beroering verwekt in de Ara
bische wereld. Groot-Brittannië,
mandataris van dit gebied, zit
met het geval te kijken als met
een leeuw in zijn garage.
TT ij moet er in om zijn- busje olie
te halen zonder hetwelk zijn
(welvaarts) wagentje maar half
loopt, hij moet er langs om in zijn
(Br. Indisch) buitenhuisje te ko
men, doch wat kan men doen als
het beest telkens brult als men ook
maar een vinger uitsteekt. En niet
alleen brult, maar ook toeslaat zoo
als twee weken geleden toen één
aai van het grommende dier de in
eenstorting van een half hotel ten
gevolge had, het Koning David
hotel
A an de onrust, die in Palesïma
heerscht, ligt al een heel oude
geschiedenis ten grondslag. Men
behoeft niet geleerd te zijn om daar
iets van af te weten. Eens was er
een tijd, dat de Joden er vreed
zaam als volk leefden. Er kwam een
tijd, dat de tempel van Jerusalem
verwoest werd en de verstrooiing
der Joden krachtig doorzette.
De Arabieren bezetten het land
en werden er heer en meester. Dat
was in de 7e eeuw. Er kwam een
tijd, dat Gr. Britannië den Joden
een nationaal tehuis beloofde. Uit
dankbaarheid, zoo wil de geschie
denis, voor den dienst, die een
Joodseh geleerde het Britsche im
perium in de oorlogsjaren 1914-T8
bewees en uiteraard ook wel een
kleine beetje als tegenhanger tegen
boden ter completeering van de
Zondagsuitstapjes, die baron van
Lynden, een Leidsch student uit
Middelburg wekelijks voor hen or
ganiseert.
„Envroeg een Slowaak me,
.weet U nu iets om mee te nemen
als souvenir, wanneer we terug
gaan?"
Ik dacht zeer diep na, ik dacht
aan groote woorden als wederzijdsch
begrijpen en internationale hoog
achting voor elkanders levensge
woontenhoe hier zooveel mo
gelijkheden lagen voor nauwere
vriendschapsbetrekkingen en hoe
wankel de conferentietafel in de
vergulde zaal van het Parijsche Lu
xembourg nog was. Een betere com
binatie dan wat blaren in hun han
den van het puinruimen en het
dijkherstel met.een paar klomj
jes, leek mij zelfs na diep naden
ken niet mogelijkMaai- zeker
zullen ze zich later nog andere din
gen herinneren en hoe betrekkelijk
is de waarde niet van elk sym
bool
de Duitsche propaganda dier jaren,
welker doel het was den bondge
noot Turkije, gezagsdrager in Pa
lestina, te bewegen een overeen
komst aan te gaan met de Zionisten
Gr.-Brittannië's belfte werd tot
uitdrukking gebracht in de z.g. Bal-
fourverklaring en in deze verklaring
werd vastgelegd, dat de Britten het
land zoodanige voorwaarden zouden
verzekeren, dat daardoor het be
loofde Joodsche nationale tehuis
zou worden gewaarborgd.
Pr is sindsdien al heel wat water
door de zee gevloeid, maar nog
altijd is het beoogde doel niet be
reikt, dat Gr. Brittannië voor oogen
heeft gezweefd, toen het zijn belof
te deed. Weliswaar bedroeg in 1918
het aantal in Palestina gevestigde
Joden slechts 60.000 tegenover bij
na 7000.000 Arabieren en zijn er
sindsdien 500.000 Joden naar Pa
lestina getrokken waartegenover 'n
aanwas van een goede 800.000 Ara
bieren staat maar waar onder de 15
millioen Joden ter wereld er maar
genoeg zijn, die thans naar hun Te-'
huis willen, vooral onder de opge
jaagde Europeesche Joden, is het
duidelijk, dat er nog heel wat moet
gebeuren vooraleer laatstgenoemden
de hen gegeven belofte vervuld ach
ten.
|Xc onrust is na den oorlog 1939-
1945 sterk toegenomen. De Joden
wilden thans eindelijk hun Natio
naal Tehuis bewaarheid zien, de
Arabieren vreesden echter voor hun
vrijheid door verlies van hun meer
derheid. Een Anglo-Amerikaansche
commissie van onderzoek werd in
gesteld om den egel van zijn ste
kels te ontdoen. Zij verklaarde
zich tegen een Joodschen staat,
maar voor immigratie van 100.000
Joden. De Arabieren verzetten'zich,
de Joden waren ontevreden en op
nieuw zouden zoodoende de voor
waarden aanwezig zijn voor een
voorzichtig ommetje rond de gara
ge met deii leeuw, ware het niet,
dat het dier thans aan het brullen
blijft en heele volksstammen on
rustig maakt. Er behoort een oplos
sing te komen
Een oplossingEngeland heeft
er een bij de hand. Men heeft
thans voorgesteld Palestina in vier
provincies te verdeelen, een Arabi
sche, een Jeruzalemsche een neu
trale en een Joodsche provincie, die
elk voor rich de noodige rechten
krijgen en allen tezamen bepaalde
andere rechten, zullen uitoefenen.
Voor de Joden zou dit beteekenen,
dat zij de vrije hand zouden krijgen
in hun provincie.
Het voorstel riet er waarlijk niet
onverdienstelijk uit en zelfs scheen
het aanvankelijk krachtig gesteund
te zullen worden door de Ver. Sta
ten. De laatste berichten maken het
heele geval echter weer illusoir.
Niet alleen toonen de Arabieren
zich steeg en heeft het bestuur van
het Joodsche agentschap het plan
als onaanvaardbaar verklaard, ook
Truman zou huiverig rijn aan
de verwekelijking er van te be
ginnen en zoo leeft de wereld
opnieuw in spanning wat te gebeu
ren staat. In afwachting daarvan
heeft Engeland krachtige maatre
gelen genomen om Joodsche terro
ristische actie in Palestina den kop
in te drukken. Mocht tenslotte geen
overeenstemming verkregen worden
dan wil Engeland de zaak voorleg
gen aan de vereenigde volkeren.
DE KANSEN LIGGEN GUNSTIG
T^R ZAL dan toch eindelijk eens 'n
einde gaan komen aan de wel zeer
langademige promotie-competitie voor
het eerste klasserschap. Ongetwij
feld hebben de candidaten tweede
klassers zware gevechten geleverd
om de poort van het hoofdgebouw
te rammeien. Het onderling kröchts-
verschil evenwel was slechts mini
maal, waarbij de typeerende gelijk
speluitslagen kenmerkend waren. Zoo
bleef een beslissing tot dusver ach
terwege. Voor Goes die Zondag 1.1.
tegen Helmondia met gelijkspel uit de
bus kwam, is de kans intusschen op
promotie wel verkeken.
Anders is het met R.B.C. gesteld.
Deze oude le klasser zal zeker alle
krachten samenrapen om haar eer
volle plaats te behouden. Wel liep
R.B.C. in de laatste competitie steeds
met den rooden lantaren te zwaaien,
doch gedurende de promotiewedstrij
den tapte het uit een ander vaatje.
Zoo staan zij dan Zondag voor den
beslissingswedstrijd tegen Helmondia
op het P.S.V.-terrein te Eindhoven.
Weiswaar in een vreemd milieu
doch met de moreele wetenschap
dat niet alleen het R.B.C. supporters
legioen maar geheel Roosendaal zijn
verwachtingen bouwt op het kunnen
van zijn spelers. Reeds bij gelijkspel
is de zegepalm voor de Roosendalers.
Doch we gelooven dat R.B.C. met
meer glans de lichtstad zal verlaten.
Maar goed; zou het op een deelen
der punten uitdraaien, dan beslist het
doelgemiddelde van de eerste pro
motiecompetitie welke eindigde met
10-5 voor R.B.C., 9-8 voor Goes en
7-10 voor Helmond.
"Zou. tegen de verwachting in, Hel
mondia een overwinning bevechten,
dan struikelt R.B.C..
Wat de promotie in de 3e klasse
betreft, daar gaat de kamp, na
de nederlaag van R.K.C. te Roosen
daal, tusschen R.A.C. en W.S.C. Eer.
uitslag is hier moeilijk te voorspellen
want het is ermee als met het be
kende dubbeltje dat op zijn kant
staat.