WETSONTWERP voor
COMMISSIE-GENERAAL
C5
DE VRIJLATING van
Ronde van Achtmaal
voor Kees Pellenaars
Politieke delinquenten
Moelijkheden, die ons nog te wachten staan
HE
De zeep, die komen gaat
Bonnen voor fruit
Nederlandsch amendement verworpen
Molotof er fel tegen
DUITSCHEUS
keeren terug
BANKBEDIENDEN
ONTEVREDEN
TWEEDE JAARGANG No. 533
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. Week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
MAANDAG 5 AUGUSTUS 1940
UITGAVE STICHTING „DE STEM"
M. VAN SCHIJNDEL
H. A. BRUNA Al gem.
Voor God, Koningin en Vaaerland
Directeur J. A. H.
Hoofdredacteur J. J.
Zeeuwsen-redacteur: W. GROFFEN, 'lissingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 7, tel. 102; Red. J. v. d. BROEK, -ijbureau
Oostburg, Nieuwstr. 23, tel. 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes,- Westsingel 75. tel. 2236 Red. N. J. KARHOF
[ET FEIT DER VRIJLATING
van zoo veel politieke delin
quenten op zich is niet voldoende,
als men volkomen slaagt in het
bereidvaardig maken van de open
bare meening. Er zijn daarnaast
de materieele moeilijkheden: ver
strekking van onderdak, huisraad,
kleeren.
Er zijn ook buiten de categorie
van vrijgelatenen nog velen in Ne
derland, die om deze dingen ver
legen zitten. Dat maakt het geval
zoo gecompliceerd. ,,Die anderen
moeten voorgaan, zij komen op de
laatste plaats", het is een een re-
der.eering, welke er gemakkelijk In
gaat. Met zet die ook op, als het
geval zich voordoet, dat een huis
van een N.S.B.'er ten behoeve van
'een ander in beslag genomen werd.
„Wat? Die man er weer in en de
trouwe vaderlander op straat Dat
nooit Daar komt moord en dood
slag van Zoo hoort men zeggen.
Nu schijnt het met het onderzoek
nogal mee te vallen.
Een aantal bladen wist althans
te berichten, dat men voor 80 pro
cent reeds verzekerd was van het
huisvesten der 'Vrijkomenden, hetzij
bij familie of vrienden, hetzij in
eigen huis. En voor de overige 20
proeent denkt men aan de stich
ting van Doorgangshuizen, natuur
lijk geen ideaal-oplossing, omdat
de vrijgelatenen dan toch in apar
te groepen bij elkaar zitten.
Maar in ieder geval kan men
de gezinnen dan toch weer heelen,
zijn vrijheidsberooving en bewaking
verdwenen. Natuurlijk moet men
-het verblijf in deze Doorgangs
huizen' zoo kort mogelijk houden.
Wellicht zullen de gemeenten ook
ten behoeve van deze categorie dak-
loozeii tot het vorderen var. wo
ningruimte moeten overgaan. Met
huisraad, dat in de eerste dagen
der bevrijding vaak werd „gevor
derd" (zullen we maar zeggenl,
staat het moeilijker. In dit opzicht
zal mee de gedupeerde delinquen
ten gelijk moeten stellen met „ge
wone" oorlogsslachtoffers. Dito is
het met de kleeren en andere goe
deren gesteld.
lyfen voelt, dat voor het aanvaar-
den van deze maatregelen
door de overige bevolking ook een
sterke gesteldheid van Christelijke
barmhartigheid noodig zal zijn. Ons
volk kan zich hierin nu juist groot
toonen. Maar ook verstandelijke re
deneering lijdt tot de slotsom, dat
we ons tot het alleruiterste moeten
inspannen, om dit complex van
problemen tot een bevredigende op
lossing te brengen. We snijden ons
in het eigen vleesch, als we deze
vrijgelatenen' in den hoek van de
kwaadaardigste extremisten drij
ven. Er loeren maar al te bekende
politieke wolven op deze prooi.
In dit. verband is het ook nog
van beteekenis te wijzen op de
moeilijkheid, dat de reeds veroor
deelden niet de kans krijgen, om
weer op de vrijlatingsschaal ge
wogen te worden. Eenmaal ver
oordeeld, blijft veroordeeld, luidt de
stelregel.
Als men daarnaast bedenkt, dat de
Tribunalen in den aanvangstijd
vaak veel scherper vonnissen vel
den, dan ontdekt men nog een an
dere bron van verbittering. Nu
schijnt echter de mogelijkheid van
een correctie op die vonnissen uit
de eerste tijden te bestaan. Be
trokkenen kunnen zich te dien
einde wenden tot den Minister van
Justitie of tot den President van
het Tribunaal.
yóó worden er aan alle kanten
uitwegen gezocht voor de moei
lijkheden, waarin de behandeling
van het vraagstuk der politieke
delinquenten ons sinds de bevrij
ding heeft gevoerd.
We mogen ons gelukkig prijzen,
dat de Bijltjesdag werd afgelast.
Laten we onszelf over een jaar of
zoo gelukkig kunnen prijzen, dat
we ons als volk hebben kunnen op
werken tot een geestesgesteldheid,
zegevierend over ressertimenten en
aanvechtingen van wraak, om tien
duizenden verdoolden weer op te
nemen- in het herrijzend vader
land, dat geen man en geen macht
kan- missen
If OOR de zeepdistributie is, vol
gens de Msb, het volgende voor
loopige schema opgesteld. Per 15
Aug. wordt een ton aangewezen
voor zachte zeep: 29 Augustus een
voor waschpoeder; 12 September
een voor huishoud- of toiletzeep en
26 Sept. wederom een voor zachte
zeep.
Voor de uitvoering van dat pro
gram is het echter noodig, dat vol
doende grondstoffen binnenkomen.
De invoer van caiustic soda en lijn
olie vlot n.l. niet al te best als ge
volg van onze óeviezenpositie.
I 8'
lieden zon onder 20.24 u. maan
onder 23.44 u. Dinsdag zon op
5.07 u„ maan op 15.32 u.
Weersverwachting: Warm weer
met aanvankelijk weinig of geen
bewolking en zwakke wind, la
ter toenemende bewolking met
kans op onweer
RECHTZETTING
TN het staatje omtrent de verge
lijkende personeelsuitgaven, ge.
publiceerd in ons blad vair Zater
dag, staat boven de twee kolom
men „in duizenden guldens". Dat
berust op een vergissing. De bedra
gen zijn al hoog genoeg, als men
ze niet met duizend vermenigvul
digt!
Een driemanschap met ruime opperbestuur-
lijke bevoegdheden. -- G.G. neemt ambts
halve zitting.
Twee Nederlandsche gilderaeisjes
repeteeren naarstig haar liedjes
voor het kampvuur, dat haar ver
bluf in Engeland besluit.
TAE BONNEN 473 en 973 alg. zijn
aangewezen als voorinleve-
ringsbonnen, dSe men tot uiter
lijk 8 Aug. bij een groeniten en/of
fruithandelaai- kan inleveren.
Over enkele weken zal hierop een
nader te bepalen hoeveelheid ap
pelen, peren en/of pruimen worden
verstrekt. Voor het gehéele land
zullen dezelfde rantsoenen gelden.
Druiven en perziken vallen bui
ten de regeling, daar de aanvoer
van deze vruchten, o.a. tenge
volge van export te gering is.
Parfjsche conferentie
T"|E voorzitterskwestie bleef de
gemoederen van de Regle-
mentscommissie ook Zaterdag
nog danig in beroering brengen.
Daar Bidault had verklaard, dat hij
het voorzitterschap alleen op wensch
van alle vertegenwoordigende lan
den zou aanvaarden, trok onze af
vaardiging haar amendement in en
stelde voor den voorzitter eenvou
dig te kiezen.
Molotof verklaarde zich hier fel
tegen en meende? dat de groote
Vier zich moeten houden aan eens
genomen beslissingen. Welk belang
zoo vroeg hij, heeft Nederland of
eenig ander land er bij een scheu
ring tusschen de groote Vier te
veroorzaken?
Het slot van het lied was, dat 't
Nederlandsche amendement met
12 tegen 8 stemmen en een ont
houding werd verworpen.
Ten aanzien van 't stemmen dien
de daarop de Britsche delegatie 'n
amendement in, dat een compromis
was tusschen de voorstanders van
een tweederde en die van een een
voudige meerderheid. In verband
echter met het week-end bleef dt
zaak liggen.
/Ap de plenaire zitting drong de
Britsch-Indische afgevaardigde
aan op afschaffing van iederen
vorm van exploitatie der vroegere
Italiaansche koloniën en op het
verschaffen van zelf-regeering aan
de volkeren.
De Grieksche premier Tsaldaris
eischte herstel der schade, die door
de staten, die zijn land waren
binnengevallen, Ls aangericht. Ver
der wilde hij Noord-Epirus, dat
thans tot Albanië behoort, weer
aan Griekenland doen teruggeven en
verzocht hij een wijziging van de
grens met Bulgarije.
Tenslotte kwam Spaak nog eens
met nadruk op voor de rechten der
kleine volken. Hij vond, dat de
belangrijkste verklaring tot nu toe
door Byrnes was afgelegd, toen hij
beloofde de aar biedingen, die met
tweederde meerderheid zullen wor
den gedaan, te ondersteunen.
De meening van
onzen minister.
Tn een interview te Parijs ver-
klaarde onze minister van Bui-
tenlandsche Zaken, baron v. Boet-
zelaer, niet te gelooven, dat
Duitschlard in talrijke staten kan
worden verdeeld, tenzij de ge
allieerden het ten minste 20 jaar
bezet houden, hetgeen zeer on
waarschijnlijk is. Ik geloof evenmin,
zoo verklaarde hy, dat men het
Ruhrgebied van de rest van Duitsch
land kan scheiden, doch ben voor
stander van een strenge en lang
durige economische controle op dit
industriegebied. Wij vragen kleine
grenswijzigingen met Duitschland,
Deze zijn op het oogenblik in stu
die. Het scheppen van een te groo
te Duitsehe minderheid zou onver
mijdelijk een bron van conflicten
voor de toekomst beteekenen.
T\E beruchte uitbreker H. Bartels,
beter bekend als „de zingende
rot", wiens naam den laatsten tijd
meermalen in de bladen stond in
verband met zijn herhaalde ont
snappingen uit gevangenschap en
in verband met de zaak-Lindeman
(„King-Kong"j is weer achter slot
en grendel.
TN Turkije is het kabinet Sarad-
jogloe onverwacht afgetreden.
TIET wetsontwerp tot instelling
van een commissie-generaal
is door de regeering ingediend.
Volgens dit ontwerp zal de com
missie-generaal uit drie perso
nen bestaan, terwijl bovendien,
zooals wij reeds in ons blad van
Zaterdag jubliceerden, de luit. g.g.
ambtshalve er zitting in zal ne
men.
De aan de commissie verstrekte op
dracht heeft betrekking op:
a. De voorbereiding van 'n nieuwe
staatkundige ordening voor Ne-
derlandsch-Indië en in verband
daarmede van de rijksconferentie.
b. Besprekingen met van ouds be.
staande en met nieuw gevormde
staatkundige organisaties zoomede
met vertegenwoordigers van de ver.
schillende volkeren en bevolkings
groepen, betrekking hebbende op de
vestiging van de toekomstige staat
kundige verhoudingen binnen het
koninkrijk.
c. Aanrakingen met vertegen
woordigers van volkenrechtelijke
organisaties en bevriende mogend
heden.
7^aar uit de memorie van toelich-
ting blijkt, is de regeering bij
het ontwerp uitgegaan van de ge
dachte/ dat de functies van „op
perbestuur" en „algemeen bestuur
in Nederlandsch-Indië", welke de
grondwet en de staatregeling on
derscheiden, ook zooveel mogelijk
gescheiden moeten blijven. De com
missie-generaal mag dus niet op 't
terrein der Indische regeering in
grijpen; zij dient Immers niet óm
de taak te verlichten, welke thans
te dien aanzien wordt gedragen
door den luit.-g.g., noch om de In
dische regeering in haar bevoegd
heidssfeer met dwingende bevoegd
heden te bevoogden.
Wel heeft zij, wanneer zij bij de
uitoefening van haar opdracht in
aanraking komt met onderwerpen
van algemeen bestuur het recht ad
viezen tot den lult.-g.g. te richten,
TTe commissie is uitgerust met en-
kele bevoegdheden, die het op
perbestuur, als het zelf tijdelijk te
Batavia zetelde, zou kunnen uit
oefenen. Daarmee blijft dus de mi'
nisterieele verantwoordelijkheid van
den minister van Overzeesche Ge-
Een fraaie wedstrijd met veel belangstelling
T^EN schare van circa 14.000 toeschouwers heeft Zondagmiddag tijdens de
zevende ronde van Achtmaal kunnen genieten van een uiterst leven-
digen strijd, waaraan diverse wielergrootheden deelnamen en die een
course te zien hebben gegeven, welke deed terugdenken aan lang vervlo
gen jaren. Het parcours, dat uiterst zwaar was te noemen, vanwege de
vele bochten, klinkerwegen en kolen-gruis, werd in een dermate hoog
tempo door de 66 gestarte renners gemaakt, dat het zoele weer met de
blakerende zon in aanmerking genomen, de prestaties uitermate hoog ge
schat kunnen worden.
"P|irect na het startschot ontwikkelde
zich een felle jacht, waaruit da
delijk bleek dat o.m. Kees Pellenaars
en John Bras
penning er zin
in hadden. Zij
waren steeds
aan den kop
te vinden en
deden telkens
den strijd op
laaien. In de
4e ronde kwa
men J. v. Don
gen uit Breda
en P. Gom-
mans uit
Hoensbroek
met een 200
m. voorsprong
door de finish
doch de vol
gende ronde
KEES PELLENAARS zagen we P.
Evers uit Wor
merveer als eerste de jurytent pas-
seererï, totdat op de helft van den
wedstrijd heel het veld door toedoen
van Pellenaars weer bij elkaar lag.
Toen er nog zes ronden te rijden wa
ren, nam Theuns zijn kans waar en
gesteund door de Ruiter, die reeds
een ronde achter lag, lukte de ont
snappingspoging. Even later slaagde
Pellenaars er in aan de waakzaam-
he:d van Braspenning te ontkomen en
in minder dan geen tijd had dit drie
tal een 500 meter voorsprong, die hen
uiteindelijk de overwinning zou be
zorgen. Toen een paar ror.den later
de jury de Ruiter wegens onregelma
tigheden uit den strijd nam, was het
pleit beslist, al liep het peleton na
het uitvallen van laatstgenoemde
zienderoogen in. Doch J. Braspen
ning had het ongeluk een tweetal
ronden voor het einde een lekke band
op te loopen, zoodat de twee uitloo-
pers zich van hun zwaarsten concur
rent bevrijd zagen. Met groote span
ning werd de laatste ronde afgewacht
waarin Pellenaars weer voor een ver
rassing zorgde, daar toen iedereen
zich reeds verheugde op een spannen-
den eindsprint, hij Theuns in de laat
ste kilometers volkomen murw reed
en in een langen sprint, met een paar
honderd meter voorsprong de zevende
ronde van Achtmaal op zijn naam
bracht.
John Braspenning herstelde zich nog
op de laatste meters en kwam als
goede derde binnen.
De uiteindelijke uitslag werd:
1 Kees Pellenaars, die de honderd
kilometer aflegde in den tijd van 2
uur 52 m., 2 Theuns, 3 John Braspen
ning, 4 Bijl, 5 v.d. Heijden, 6 Lust, 7
Goosen, 8 Vethaak, 9 Vissclaer, 10
Schelvers, 11 Louwens, 12 de Korver,
13 Evers, 14 Snellen, 15 Heeren, 16
Mathijssen.
Wat de organisatie van den wed
strijd betreft, kunnen we niet anders
dan orzen lof brengen. We vragen
ons alleen af, hoe het mogelijk is
zoo'n wedstrijd te financieren, zonder
entréeprijzen te vragen. Met dit al
heeft Achtmaal zich zoo langzamer
hand onder de klassieke Nederland
sche wegcoursen geschaard en we kun
nen niet anders hopen dan dat we 't
volgend jaar eenzelfden strijd mogen
aanschouwen, zoo niet nog beter.
biedsdeelen en die van de overige
ministers gehandhaafd. Zij worden
van het werk der commissie volle
dig op de hoogte gehouden en heb
ben steeds de mogelijkheid tot in
grijpen.
Bij haar werk zal de commissie
dus niet onder den luit.-g.g. staan,
doch evenmin boven hem. Zij dient
met hem persoonlijk en zakelijk sa
men te werken.
Aan de commissie zal een ruim
mandaat van opperbestuursbevoegd
heid worden verstrekt, zoodat zij
snelle en belangrijke beslissingen
kan treffen, die het kabinet in Ne
derland voor zijn verantwoording
neemt.
Bij de onderwerpen, die in ver
band met zuik een mandaat naar
voren komen, kan gedacht worden
aan: De beëindiging van de beper
kingen, welke thans nog ligger, op
de uitoefening van het souverein
gezag van het koninkrijk en van
het algemeen bestuur in Indië, ;n
den vorm van de overenkomst met
de Britsche regeering van Augustus
1945; de besprekingen met Britsche
gezaghebbenden in dit verband.
Voorts aan regelingen betrefferde
de deelneming door het rijk m
Europa, zoomede eventueel door
vreemde mogendheden, in de finan
cieele en economische reconstruc
tie van Indië; voorzieningen betref
fende taak van Nederlandsche
strijdkrachten te land, ter zee en
in de lueht bij het herstel van orde
en recht; maatregelen ter zake van
de geestelijke en stoffelijke verzor
ging der uit Nederland overgekomen
strijdkrachten en verwante dien
sten; zorg door het moederland te
dragen voor repatrieerenden en
oorlogsslachtoffers van alle land
aarden; bijzondere voorzieningen i.
v.m. het herstel van cultuur en on
derwijs naar Nederlandschen trant
na de systematische uitdelging se
dert de Japansche bezetting.
Om terecht ie staan althans
■yERSCHILLENDE Duitsehe oor-
logsmisdadigers zijn den laat
sten tijd naar or.s land overgebracht
Zij zullen zich hier moeten verant
woorden voor hun misdaden, in ons
land bedreven. Tot hen behoorde
o.a. een SS Untersturmfuehrer, die
den Achterhoek terroriseerde en
Engelsche piloten te Vorden dood
schoot. Verder Sturmbanfuehrer
Hans Harders, die verschillende
moorden op zijn geweten heeft en
in 1944 in Den Bosch heeft huis
gehouden. Karl Brendle, ook van
de Dienststelle van den SD te Den
Bosch, die zich daar ten opzichte
van onschuldige burgers heeft mis
dragen en talrijke moorden heeft
gepleegd te Westerbork en op ge-
uniformeerde krijgsgevangenen te
Assen, is eveneens naar Nederland
overgebracht. Eugen Rafflenbeul,
die schuldig is aan den moord op
kapelaan Koopmans te Den Bosch,
en Koenig, die eveneens bij den SD
te Den Bosch werkzaam is geweest
en onlangs door een Britsche mili
taire rechtbank te Assen werd vrij
gesproken van de ten laste gelegde
doodschieting van Engelsche pilo
ten te Tilburg, zijn kort geleden
eveneens naar Nederland gevoerd.
QNDER DE BANKBEDIENDEN
is er opwinding ontstaan na:r
aanleiding van het feit. dat öe
werkgevers in het bankbedrijf zich
niet gehouden hebben aan de op
12 October 1945 afgegeven ver
klaring dat men bereit. was tot
afsluiting van een salarisregeling
ais onderdeel van een Collectieve-
Arbeids Overeenkomst.
In een bijeenkomst van öe leden
der vakorganisatie werd c.e Be
drijfsgroep gemachtigd een ultima
tum te stellen om ten spoedigste
de salarisregeling tot stand te doen
komen.
rjOEMENIE wil 2 a. 300.000 in
Transylvanië wonende Hong -
ren naar Hongarije uitwijzen. Ho -
garije is van plan de kwestie te Pc
rijs aanhangig te maken.
i»»