Minister Gielen staat zijn mannetjes
VAR
ia
DE VRIJLATING van
Interpellatie»Joekes loopt in het zand
Commissie Generaal
van vier 7
xxxxx>ooo
-oooooooo<
KAPELLE
Z,B.
3 vacantie
gustus.
1946
LIJD
:htl
tweede jaargang
iuphonia
■■■■■■a
Politieke delinquenten
Complot legen
regeering in Luxemburg
PRINSESJE IRENE
oooooo 7 JAAR oooooo
Redelijke Verklaring voor de reorganisaties
bij 0. K. en ff.
oooooooooooooooooooooo
Vredesconferentie te Parijs
gesloten
et 10 Aug.
KENSZAND
i.
jd-terrein
bij:
markt
traat 5
on 2712
Tgen de
.nwezig is
622—0
nieuwe
te Stop-
624—0
eeland
IEN f 0,25
mdersteen
No. 53?
i landen
ittracties
tali geld
ndernemers.
En het droevige
teeds geen hulp
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per
post 4.10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaaerland
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1946
UITGAVE STICHTING ..DE STEM"
Directeur J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL J
Hoofdredacteur J. J H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsen-redacteur: W GROFFEN. 'lissingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 7. tel 102; Red J. v d. BROEK, -ijbureau
Oostburg, Nieuwstr. 23, tel. 35; Z.-Eilanden: Bur.
Goes. Westsingel 75. tel. 223G. Red. N. J. KARHOF
IDEAAL ware het geweest, als alle gevallen van politieke delinquen
ten aan snelle berechting waren onderworpen. Dan zaten de
zware gevallen alle vanzelf vast en liepen de lichte gevallen alle weer
vrij rond. Aan de snelheid dier berechting heeft enorm veel gehaperd
Zooals we in een vorig artikel reeds aanduidden, geldt dat echter niet
voor alle streken des lands in dezeïfde mate.
Tyjet name in het Zuiden staat de
zaak er anders voor dan in het
Noorder.. Het was verscheidene
maanden eerder bevrijd. En de Tri
bunalen zijn daar onmiddellijk gaan
werken. Ook bij de zeer verant
woordelijke taak der vrijlatingen
zijn ze ingeschakeld. De Procureur-
fiscaal werkt hier met 10 officieren
fiscaal, 5 in Limburg, 4 in Brabant
en 1 in Zeeland. Straks komt er
nog een in Brabant bij (standplaats
Breda) en 1 in Zeeland. Alle zaken
werden echter naar de Tribunalen
gestuurd, die twee dingen korden
doen óf de zaak formeel tot he
handeling brengen" óf ze terug stu
ren naar den Procureur-fiscaal
met een advies. Dat advies kon
drieeerlei- zijn: Aanklacht or.ge
In het Zuiden ligt
de zaak anders.
grond verklaren; vrijlaten, omdat
misdrijf reeds voldoende gestraft is;
voorwaardelijk buiten vervolging
stellen. Van deze adviseerende be
voegdheid hebben de Tribunalen
zeer druk gebruik gemaakt. Dui
zenden zaken zijn zoo in Raad
kamer afgedaan.
In deze inschakeling der Tribu
nalen stak een groot voordeel. Im
mers, elke klacht, welke een vrij
lating uitlokte, kon steeds worden
opgevangen met de opmerking:
Maar het tribunaal, de volksrecht
bank uit uw eigen plaats of streek,
dekt deze vrijlating. En dan ging
inen veelal „getroost" weer heen.
Tn het Noorden ligt dat alles an-
ders. Daar is men zoo vele
maanden later bevrijd, daar zijn de
Tribunalen zeer traag op gang ge
komen, daar werkt men nu aan de
vrijlatingen met een groot aantal
advocaten-fiscaal zonder dat de
Tribunalen erin gekend werden We
willen nu niet verder ingaan op dit
systeem, waarbij de vervolgende in
stantie feitelijk tevens de rechter
lijke instantie wordt. Vastgesteld
zij slechts, dat het netelige probleem
der vrijlatingen in het Zuiden an
ders en gemakkelijker ligt.
Op de eerste plaats, wijl men er
al zoo ver gevorderd is. dat de
„lichte gevallen" als aangeduid in
de bekende circulaire van 21 Juni
practisch reeds de kampen verlaten
hebben. Men is er reeds begonnen
met het afwerken van audere ca-
tegoriën. Voorts omdat mer. hier
weet. dat de vrijlatingen totnutoe
steeds door handen van de Tribu
nalen zijn gegaan.
Men mag over het algemeen
zeggen, dat het publiek voldoende
Christelijke gezindheid heeft ge
toond, cm de ontslagenen zonder
rumoer of incident op te nemen. Er
zijn een paar uitzonderingen ge
weest, voornamelijk in Limburg. In
den beginne werd de procureur-
generaal ook overstelpt met protest
brieven. Doch deze liefhebberij is
thans practisch verdwenen.
Men accepteert het feit van de
vrijlatingen en we willen de hoop
koesteren, dat hier de verdergaande
maatregelen', welke in petto zijn,
ook zonder ernstige haperingen
zullen verloopen.
VUe willen ons hier lil het Zuiden
niet verhoogmoedigen op dezen
gang van zaken We weten, dat men
elders dien laatsten zeldzaam bit
teren en verbitterenden winter
lieeft beleefd, dat daar de berech
ting ook veel later begon. We we
ten verder, dat wrevel en wraak
zucht üi ieder menschenhaxt kun
nen binnensluipen, vooral in deze
uitzonderlijk verwarde tijden. Een
vermaan tot barmhartigheid blijft
altijd en voor ieder op zijn plaats.
Vooral ook als men eraan denkt,
JN LUXEMBURG zijn een voor-
aanstaand lid van de Verzets
beweging en enkele officieren vast-
°mdst rzij het plan hadden
leden van de Luxemburgsche rege
ring te arresteeren. Hun grieven
z«n, dat de regeering te lankmoe
dig tegen „collaborateurs" zou zijn
opgetreden en den wederopbouw
van de door den oorlog getroffen
gebieden niet doortastend genoeg
'zou hebben aangepakt,
dat met de vrijlatingen en het
aanvaarden van de ontslagenen in
de gemeenschap van buurt of dorp
het welslagen van het experiment
nog .niet vaststaat. Er moet nog
zoo veel meer gebeuren.
CKXXIOOOOOOOOOOOGOCKyCKXX
jV/TINISTER gielen moest gisteren voor den draad komen. Maar
hi) werd geflankeerd door den minister-president en den minister
van Financiën, waaruit bleek, dat er meer aan de hand was dan een
interne aangelegenheid van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Deze zijn echter niet aan het woord gekomen. Dr. Gielen kon
het alleen wel af. De interpellatie ging uit als een nachtkaars, nX
met een verzoek van den heer Joekes aan den Minister of hij
zich nog eens rustig wil beraden, hoe hij de reorganisatie zal toe
passen, nu de ontslagen nog niet niet zijn verleend.
JLTAANDAG verjaart ons vriende-
lijk prinsesje Irene. Zij wordt
dan 7 Jaar.
^TENEINDE een beter verdeelde
vleeschaanvoer te verkrijgen
wordt voor het aanstaande najaar
met ingang van 5 Aug. eer. vari-
eerend prijzenschema ingevoerd
voor de runderen en graskalveren,
welke op de overnamemarkten wor
den geleverd.
TV heer Joekes werd door de
Partij van den Arbeid als aan
klager naar voren geschoven. Hij
schetste de verbazing, ongerust
heid en verontwaardiging", door
de aangekondigd!} maatregelen ver
wekt. Hd ziet daarin een aftakeling
van het onder leidiing van Prof.
van der Leeuw met zorg opgebouw
de Overheidsapparaat
ciens .actieve cultuurpolitiek" in
gevaar komt. Hij klaagde erover,,
dat geen overleg was gepleegd met
den secretaris-generaal en de be
trokken directeuren-generaal. Hij
wees er op, dat die directeuren-
generaal op grond van een K. B.
zijn benoemd en ook slechts bij
K.B. kunnen worden ontslagen. In
het algemeen vond de heer Joekes.
dat de aankondiging van zoo'n
massa-ontslag het vertrouwen in
de rechtspositie van die ambtena
ren zou schokken en de belangen
van den Staatscierst schaden. Bij
een ingrijpende wijziging van het
Overheidsapparaat zou ook die
volksvertegenwoordiging een woord
mee moeten spreken. Dit alles werd
vastgelegd in een tiental uitvoeri
ge vraeen, die aan het slot de
suggestie aan de hand dieden, ciaze
hoele reorganisatie op te schorten,
tot er bil het begrootingsdebat hit
voerig over is gesproken.
MINISTER GIELEN
ANTWOORDT.
lyrblister Gielen heeft in zijn
antwoord de zwaar opgeblazen
zaak tot haar ware afmetingen
teruggebracht.
Zeer belangrijke afdeelingen van
het departement staan zoo goed
waardoor jals geheel buiten de reorganisatie,
zoo betoogde hij. De afd. L.O, krijgt
een Bureau Lichamelijke Opvoeding
toegevoegd. Voor M.Ö. is dat niet
noodiig.
Er waren eenige één persoons-
of litjumeaiix-afduelingen. Sommi
ge nieuwe functionarissen kwamen
aanstonds op him maximum salaris
Dat was voor den geest op hot De
partement niet good.
Directeuren-generaal zijn op een
groot, departement wel onmisbaar
maar de opgehevene vindt hij niet
noodig. Ze bemoeilijkten eerder
het werk en de bezuiniging was
niet onwelkom.
De samenvoeging betreft ééiiper-
soonsafdeelingeu of twoseatertjes.
Deze afdeelingen dragen de ten-
denz tot uitbreiding natuurlijk in
zich. doch deze wil de Minister
afsnijden. Het gevolg zal niet zijn
de afsnijding van veel personeel.
In de plannen van den Minister
blijft de zorg voor de sport be
staan en de Lichamelijke Opvoe
ding wil hij brengen op de plaats
waar zij sinds de oprichting heeft
gestaan. In de begrooting voor
1947 zal men zien dat er niets is
veranderd.
Alleen is er f 40.000 gesenrapt
voor sportfilms. De vorming der
leerkrachten voor de Lichamelijke
Opvoeding komt onder den Minis
ter. Inspectie Lichamelijke Op
voeding blijft behouden, maar het
aantal consulenten kan lager wor
den.
Alles bij elkaar meent Dr. Gielen
dat de sport in een betere positie
komt.
Merkwaardig is ook nog de me-
dedeeling, dat de Minister aan
vankelijk met zijn plannen
September had willen wachten,
doch dat hij na een gesprek op
Financiën tot andere gedachten
was gekomen.
De Minister gaf toe, diat hy bij
zijn mededeeling over reorganisa-
De Vtede: Zouden ze 't over mij hebben"
tieplannen aan een dier directora
ten-generaal het woord „ontslag"
liever niet had moeten gebruiken
en ook niet had moeten spreken
over „terugnemen" van personeel,
ilij was echter huiverig voor het
plegen van uitvoerig overleg, om
dat er lekken op het Departement
waren. Beloften van stilzwijgen
waren gebroken. Trouwens, de heer
Joekes citeerde zelf uit vertrou
welijke rapporten!
De begrooting za! wel uitwijzen,
dat de actieve cultuurpolitiek wordt
voortgezet. Kunstenaars moeten
inderdaad in liet, leven gehouden
worden, maar dat is heel wat an
ders dan adviseurs in het leven
houden. Het gaat niet om de per
sonen maar om de postiies waarop
zU zitten.
HET VERDERE DEBAT.
TNe interpeilaht was dankbaar,
maiar volstrekt niet voldaan.
Hy bleef erbij dat hier sprake
was van aftakeling en dat de on
gerustheid niet zou verdwijnen.
De communist S c h o o n e n-
b e r g blies naituurlüfc hoog van
den toren en zaïg de heele ver
nieuwing al in het niet verdwijnen.
Prof. R o m m e achtte de heele
interpellatie overbodig, daar de
Kamer toch niet kan beooi'deeien,
of de reorganisatie doeltreffend zal
zijn voor de beoogce onderwijs
politiek. Oud-minister Terpstra
(A.R.) kón geen bewondering voor
de methode der reorganisatie heb
ben. Maar hij vond cok, dat Itet
heele Departement topzwaar was
geworden Mevr Porta nier d e
W i t (P. v. c. Vr,) en Dr. Zandt
(iS.G.) en de heer "fila'nus (C.
H.) vonden bezuiniging ook drin
gend noodig.
Jhr. van der Goes van
N a t e r s bleek vertrouwen te heb
ben in de toezegging van den
Minister, dat hij actieve cultuur
politiek zou voeren en breed oner-
leg plegen. Op zijn aandringen
zegde Minister Gielen toe, dat
hij de kwestie der Stichting Ned.
Onderwijsfilm ernstig in beraad
zou houden.
En zoo liep al dit kabaal uit in
het verzoek van een heer Joekes
als boven vermeld.
Om geen gescheiden bestuursapparaten
te krijgen, ook van Mook erin
/Anze corrrespondient in Batavia
seint:
Naar wij vernemen, zal aan
de commissie-generaal een ge
deeltelijke overdracht van de
opperbestuursbevoegdheden met
het oog op Indië geschieden
Daarnaast zullen de bevoegd
heden van den G.G. geheel in
tact blijven. Het nieuwe minis
terie achtte een breeder opzet
gewenscht. Daarom zou naast
Prof. Schermerhorn Mr. Steen-
berghe aangezocht worden en
mogeijk ook de oud-burgemeester
van Amsterdam De Boer Het
opnemen van Van Mook in de
eommissie bleef op den achter
grond. Thans echter schijnt ze
weer aan de orde te komen in
verband met de overweging, dat
twee gescheiden bet uursorganen
moeilijkheden zouden oplet eren.
Daarom is het opnemen van
Van Mook als vierde lid waar-
schijnlijk, waarbij hij tevens de
functie van luitenant G. G. zou
behouden.
Heden zon onder 20.28 uur en
maan onder 23,09. Zondag zon
op 5.04 uur, onder 20.26 uur,
Maan op 13,13 uur en onder 23,26
uur. Maandag zon op 5.05 uur
en maan op 14,23 uur.
Weersverwachting Tijde
lijk eenige opklaring. Matige,
aan de kust nog vrij krachtige
wind tusschen west en zuid
-west. In het binnenland iets
hoogere temperatuur.
