Minister Lieftinck blijft gelddictator
kracht.
ZUID-CELEBES en BANKA
VRAGEN AUTONOMIE
TIE
en Thieme
ode Pilaren
N KEMSEKE
)UMOLEYN
e.
ractorbinder
DER
ENS
Het gist nog steeds
in „de Repoeblik
Aanbieding van wapen
stilstand vermoedelijk
slechts een zet op het
politieke schaakbord
Zwarte handel verminderd,
zwarte Pieten hieven leven
EE
GLAS> dat ons land voor Juli is
toegezegd zal, indien alles
geleverd wordt, voor naar de
geteisterde gebieden gaan en voor
naar de rest van het land. Komt
er minder binnen, dan zullen deze
Percentages gewijzigd worden ten
gunste van do geteisterde gebie
den, meldt de Maasbode.
Ball acht Indonesië daar
nog niet sterk genoeg voor
AUTOBANDENFABRIEK
voor fietsbanden gunstig H
De kogel 1
voor
Mihailo wits/
öooooooooooooooooooooo
UITSLUITEND
onnen.
urstelling te voor-
ei Bakkers.
MEDEWERKING!
ssche Bakkers.
ELAAR
GRAVENPOLDER
3 DAGEN
EN GE-
DE HUIS
istingconsulenten
schestraat 22
us
Vraagt tarief
Toewij zings Com-
in direct geplaatst
gd salaris te rich
ioes 98—0
91—0
I AAN VOOR HET
92—0
>R EN TOUWPER3
TEL. 124 HULST
300OOO0OOOOGO
T
;eluicLsinstallatie
microfoon of de
VIRTUOZEN
\N GENT.
sen en bals te
leciale tarieven.
3000000000000
mze vertegenwoor-
lenberigen ais zoo-
OR ONS IS en hij
ENBERGEN
sn bezoeken en zal
relaties met hem
851o—xxx
GOES
wwuwwv
Vandersteen
jen, omdat ze voelt
Suske, vlugger ter
g ge Jet.
TVEEDE JAARGANG. No. 519
Comm. v. Toezicht: A. F. J. AERNOUDTS C. J.
VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr Dr
A. J. J M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) f 3.38 p. kwartaal; per
post 4 10; p. week (bij niet-postbestell.) 0.26;
Losse nummers 6 cent. - Postrekening 278.841
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 19 JULI 1946.
UITGAVE STICHTING „DE STEM"
Directeur J. A. H. M. VAN SCHUNDEL
Hoofdredacteur 3. 3. H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, -riissingen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 7. tel. 102; Red. J. v. d. BROEK, „ijbureau
Oostburg, Nieuwstr. 23, tel. 35; Z.-Ellanden: Bur.
Goes, Westsingel 75. tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
ff
(Van onzen correspondent
in Batavia)
ijrET belangrijkste politieke
nieuws is hier Sjahrir's aanbod
aan Van Mook om de vijandelijk
heden te staken en het ar.twoord
van Van Mook daarop.
Dit antwoord hield geen weige
ring in, zooals Sjahrir aan de bui-
tenlandsche correspondenten ge
liefde mede te deelen. doch wel.
dat de Nederlandsche regeering niet
kon ingaan op de voorwaarde, dat
geen verdere aanvulling van de Ne
derlandsche troepen zou plaats vin
den. Dr. van Mook wees in dit ver
bard op het feit, dat deze troepen
dienen ter vervanging van de En-
gelsche en Britsch-Indische troe
pen. Verder stelde de luit. gouv.-
generaal de voorwaarde, dat de
voedselvoorziening voor de ge
allieerde gebieden niet verder be
lemmerd zou worden. Het is ons
niet bekend, of dr. van Mook ook
met klem heeft aargedrongen op
intensief vervoer van de geïnter
neerden in het binnenland naar ge
allieerd gebied
Tn de telegrammen is er reeds op
gewezen, dat de Britsche opper
bevelhebber de eindbeslissing heeft,
doch zóóver gaat dit nu ook weer
riet. als de regeering in Nederland
volgens Aneta verklaarde, nl. dat 't
niet juist kon zijn, dat Sjahrir een
dergelijk aanbod aan Van Mook zou
hebben gedaan, daar hij voor deze
kwestie bij den Britschen opper
bevelhebber moest zijn. Indien èn
de Engelschen èn Sjahrir begrip van
politiek fatsoen hebben, behoorde
deze kwestie in eerste instantie na
tuurlijk wèl bü de Nederlanders
thuis.
Dit politiek fatsoen is inderdaad
in acht genomen en ip> Neder-
landsch-Indische regeeringskringen
was -er dan ook zelfs niets van be
kend, dat Sjahrir zich tot de Brit
ten heeft gewend. Misschien na het
antwoord.
Trouwens, men dient wel in het
oog te houden, dat het aanbod is
gedaan vóór de jongste ontwikke
ling van zaken, vóór het oogenblik,
waarop Sjahrir niet langer als mi-
nister-Dresident. doch nog sleehts
als ondergeschikte van Soekarno
kon optreden.
Tpr zijn twee mogelijkheden; óf 't
aanbod is slechts „.pour la
forme" gedaan óf het is serieus ge
meend.
In het eerste geval zou het ten
doel moeten hebben, de schuld voor
het voortduren van den strijd op de
schouders van de Nederlanders te
laden. Het is zonder meer duidelijk
dat het in dat geval van voorwaar
den vergezeld girg, waarvan Sjah
rir wist dat ze voor de Nederlanders
onaanvaardbaar zijn. Hij kon dus
een „weigering", althars een niet-
aanvaarden van de voorwaarden
verwachten en zoo kon in het bui
tenland weer niets teruggewonnen
worden van de door de Tangerang-
affaire en de or.tvoerlng verspeelde
sympathie.
In het tweede geval, dus als het
aanbod serieus gemeend is, kan dit
niet anders beteekenen dan dat
Sjahrir nog altijd hoop koestert op
een goeden uitslag van de onder
handelingen, hetgeen weer, raar
hem bekend is, alleen het geval kan
zijn, indien de .republiek" genegen
is. water te doen in haar wijn en
bereid, haar eischen aanzienlijk te
matigen.
Hoewel het onmogelijk is, precies
uit te maken wat nu de juiste ach
tergrond is van het ingewikkelde
politieke spelletje,, dat de heeren
van de republiek spelen, zou de gre_
tigheid, waarmede .Sjahrir tegen
over de buitenlandsche correspon
denten verklaard heeft, dat zjjn
aanbod „geweigerd" is door Van
Mook, een aanwijzing kunnen zijn
dat het geenszins uitgesloten is dat
het aanbod niets anders is dan een
zet op het politieke schaakbord, die
bij eiken tegenzet eenige winst zou
opleveren.
Tn dit verband valt er nog de aan-
dacht op te vestigen dat de „re
publiek" nog vóór het antwoord van
dr. van Mook ontvangen was. op
nieuw het in vrijheidstellen van
mannelijke geïnterneerde Nederlan
ders van 15 tot 50 jaar verbood, en
onmiddellijk na de ontvangst van 't
antwoord zelfs die van mannelijke
geïnterneerden tusschen 10 en 60
jaar! Dit blijft de stok achter de
deur!
De naaste toekomst zal moeten
leeren, in hoeverre den communis-
tischen invloeden op de republiek
door de arrestatie van Tan Malaka
en consorten nu werkelijk den kop
zijn ingedrukt.
Het gist overal in de .republiek"
en wij kunnen slechts hopen dat het
spoedig zoo zal eindigen als in de
film, die wü gisterenavond zagen,
waarin een taart tegen het plafond
uiteenspatte, omdat er te veel gist
in zat.
*iJN VOLMACHTEN WERDEN DOOR DE
KAMER MET EEN JAAR VERLENGD.
j^EN ZESTAL wetsontwerpen ging Donderdagmiddag in de Tweede Ka
mer onder de hamer door, te weten, een ontwerp wijziging van art.
11 van het besluit buitengewone rechtspleging, een ontwerp opheffing
- Ned. gerechten op Britsch territoir, een ontwerpe voorziening met be
trekking tot de territoriale bevoegdheid van enkele notarissen en zuive
ring van de Ned. ridderorden, een ontwerp wüziging van de hooger on
derwijswet, een ontwerp voorzieningen op het gebied van den industriec-
len eigendom met het oog op de buitengewone omstandigheden, verband
houdende met den oorlog en een ontwerp goedkeuring van de hernieuw
de aanvaarding van de verplichte rechtspraak overeenkomstig art. 36 lid
2 van het statuut van het intern, gerechtshof.
den. vroeg wat er tenslotte met dat
geld zal gebeuren en ruimere vrij
gave van de rekenirgen.
De heer Schilthuis (P. v. d. A).
was voor verlenging der gevraagde
machtiging en tegen opheffing van
het bankgeheim, evenals de heer
Hoogcarspel (Comm.) Daarna was
het woord aan minister Lieftinck.
MEER GLAS VOOR
GETEISTERDE
GEBIEDEN
Uen zevende punt der agenda kost-
te echter eenigen tijd. Het be
stond uit een wetsontwerp waarin
verlenging werd gevraagd van de
machtiging als bedoeld in art. 1 lid
1 van het machtigingsbesluit gcld-
zui vering.
De heeren Kortenhorst (RK) en
de Wilde (AR) maakten wel geen
onoverkomenlijke bezwaren, maar
liever zagen zij den termijn van de
verlenging teruggebracht van een
jaar op een half jaar, waarna bijv.
verlengingen van 3 maanden kun
nen verleend worden. Zij beiden
constateerden voorts een aantal be
lemmeringen, die tengevolge van dè
geldblokkeerir.g optreden, belemme.
ringen, welke zij het liefst uit den
weg geruimd wilden zien. Er zijn
klachten, zoo zei de eerste spr., iat
er nog niet behoorlijk finantieel ge
regeerd wordt. De indruk bestaat,
dat regeeringsorganen bereid zijn
elk loon te geven als er arbeids
krachten moeten worden aangetrok
ken, zoodat de overheid zelf niet
doet wat het van het bedrijfsleven
vraagt. Overmatige uitzetting var.
het overheidsapparaat blijft een ge
vaar, evenals het constante deficit
op de internationale betalingsbalans.
De voornaamste grief is, dat
de regeering de zaak te eenzijdig
bekijkt van den kant van den
fiscus cn te weinig van den kant
der productie. Spr. constateerde,
dat de zwarte handel niet versla
gen is, de bankbiljetten en het gi
rale geld in belangrijke mate de
som overschrijden, welke de mi
nister zich aanvankelijk gedacht
had en dat de budgetaire sanee
ring nog niet in het begin van
uitvoering is.
Tenslotte wilde spr. het geld „uit
de kous" overbrengen naar de ban
ken en het bedrijfsleven en het bank
wezen weer zijn normale fur.ctie la
ten vervullen t.o.v. het bedrijfsleven
Als de minister het bankgeheim niet
wil opheffen, wat wil hij dan doen
t.a.v. het binden van het zwarte
geld? Welk bezwaar is er tenslotte
tegen geblokkeerd geld beschikbaar
te stellen voor niet beleenbare maar
wel verhandelbare staatsobligaties?
De heer de Wilde was het op vele
punten eens met het betoog van
den heer Kortenhorst. Hij consta
teerde dat nog riet te zeggen valt
of de geldsaneering geslaagd is,
noemde het economisch leven be
vroren door de blokkeering van gel-
npe groote overheidsuitgaven acht
te de minister met den heer K.
gevaarlijk, maar het is onmogelijk
voor iedere uitgave dekking te heb
ben. Een sluitende begrooting zal
niet mogelijk zijn voor de rust in
het Koninkrijk zal zijn hersteld en
het economisch leven zich voldoen
de zal hebben kunnen ontplooien.
Omtrent de personeelsbezetting zal
de Kamer een overzicht bereiken.
Zij zal dan schrikken van de per-
sor.eelsinflatie. Belangrijke neder
lagen zijn er bij de geldsaneering
naar 's ministers meening niet ge
leden. Aan den zwarten handel is
wel een slag toegebracht, maai- dat
er nog zwarte handel bestaat moet
toegeschreven worden aan het feit,
dat er nu eenmaal altijd menschen
zijn, die buiten de distributie om
willen koopen.
Zoodra het mogelijk is, zal de
omzetting van geblokkeerd geld in
verhandelbare maar niet beleenba
re grootboekinschrijvingen worden
toegestaan, maar het zal wel een vol
jaar duren voordat deze weg zal
zijn betreden.
Dat er meer geld in omloop is. is
een gevolg van het feit, dat uit-
keeringen aan oorlogsslachtoffers en
wegers diensten aan de geallieer
den langer hebben geduurd dan
verwacht was.
Voor verdere deblokkeeringen
voelt de minister niets, voor on
dernemingen zijn er niet voldoende
geldmiddelen beschikbaar, meent
Z. E.
De Kamer voelde geen behoefte
tot repliek en aanvaardde het wets
ontwerp z.h.s. Minister Lieftinck
blijft dus voor een jaar de geld
dictator.
rpE MALINO vallen de meeningen van de Indonesische afgevaardigden
als rijpe appels van den boom. De afgevaardigde van Zuid-Celebes
wenschte na hetgeen wij er gisteren reeds over publiceerden, dat In
donesië en Nederland twee onafhankelijke naties worden, vereenigd in
een bondgenootschap waarvan de duur moet worden bepaald door de
RUksconferentie.
De in. en uitwendige organisatie
van Indonesië moet gebaseerd zijn
op politieke en economische auto
nomie en verder op de verantwoor
delijkheid van de regeering aan het
vertegenwoordigend lichaam, aldus
deze spr.
De afgevaardigde van Bali gaf de
voorkeur aan een zoo groot moge
lijke mate van autonomie, doch bin
nen het rijksverband op basis van
gelijk deelgenootschap, totdat In
donesië sterk ger.oeg zal zijn om
op eigen beenen te staan. In af
wachting van een oplossing voor
Java en Sumatra wenschte hij dat
de huidige conferentie zou blijven
functior.neeren als een „tijdelijke
volksvertegenwoordiging", die later
zou worden aangevuld.
De afgevaardigde van Banka
vroeg om autonomie voor dit eiland
De vertegenwoordiger der Chi-
neezen op Billiton vond, dat de
Chineezen te weinig zetels hadden
gekregen in vergelijking met de Ne
derlandsche groep van het eiland.
De afgevaardigde van Ternate
juichte de politiek van dr. v. Mook
toe.
Uitzichten OPGERICHT
Onze Prinsesjes Trix, Ireen en „Pie-
tie" zooals Prinses Margriet genoemd
wordt, vermeien zich in het park van
het paleis te Soestdük in alles wat
de natuur in de zomermaanden te ge
nieten geeft. Op ons plaatje ziet men
hen kUken naar Peggy, de ponny van
Prinses Beatrix, en haar jong „Fop-
pie", een naam, welke het kreeg om
dat „het plotseling gekomen is. Het
heeft ons gefopt'% zoo zeiden de
Prinsesjes.
v) iy|ICHAILOWITSJ is terccht SC- O
steld. Zijn naam hebben we
tijdens de bezetting door de En-
Q gelsche radio dikwijls met aeie t
hooren vernoemen. Hij was de i
eerste, die het ondergrondsche O
verzet tegen de Duitsche onder-
drukkers van Europa op groote
schaal voerde. Hij had den
O steun van de ballingen-regeer:ng
O in Londen en van Britten en-^
Amerikanen, die hem wapens en J
0 adviseurs leverden. Michailowitsj
0 is echter veroordeeld wegens col- q
laboratie. In het proces moet hij q
ook toegegeven hebben, dat n Q
aantal zijner bevelhebbers met
de Duitschers en Italianen J
q vriendschappelijk contact heeft
Q gehad, teneinde te spreken over
O den gemeenschappeïijken strijd 0
O tegen een later opgedoken in- O
O dergrondsch leger, dat van den O
0 communist Brosip, zich noe- 5"
0 mende en schrijvende Maar- 0
O schalk XRo.
q Hun haat tegen de communis-
O ten was blijkbaar grooter dan i
O hun haat tegen de Duitschers.
q Was Michailowitsj ook schul-
O dig aan deze collaboratie? De
O rechters hebben het bewezen ge-
Q acht. Doch de rechtspraak in de O
sfeer van het communisme is 'n
geheimzinnig ding. Ze is op grie-
O zelige wijze vervlochten mit de
O politiek. Er zijn in dit geval ook q
verhalen geproduceerd en a's
0 juist aanvaard, over medeplich-
q tigheid van Britsche en Ame-
Q rikaansche verbindingsofficieren,
O welke door Bevin deze week m
O het Lagerhuis nog op de meest
O besliste wijze als onjuist zijn O
X gekwalificeerd. De Britsche ver-
0 bindingsofficieren hadden ook
0 een rapport opgesteld, waaruit 0
O blijkt, dat Michailowitsj tot Mei C
O 1944" actief tegen de Duitschers j
x vocht. Dit rapport is wel ver-
Q zonden, doch ,,naar het schijnt"
0 heeft het 't Hof van Belgrado
O nimmer bereikt
oe het zij, Michailowitsj 0
QPGERICHT is een N.V. Neder-
landsch-Amerikaansche auto-
bandenfabriek Vredestein te Loos
duinen. In den zomer van 1947 zal
met de productie van autobanden
een begin worden gemaakt op basis
van een jaarproductie van- 100.000
binnen en buitenbanden. Behalve
aan Nederland zal aan West-Euro-
peesche landen worden,geleverd. De
gror.dstoffenpositie van de fiets
banden baart niet langer zorg. Het
is echter niet waarschijnlijk, dat ae
banden aan het einde van het jaar
vrij van distributie komen.
Groot-Moefti, een aartscollabo-a-
teur, die niets anders deed dan
i de Engelschen bestrijden en bij
Hitler kind aan huis was, kreeg
O slechts ,,een verblijfplaats toege- O
wezen", waaruit hij gemakkelijk j
kon ontsnappen. En Soekarno,
die heulde met de Japanners tot
en met, is de onaantastbare „Pre-
1 sident der Indonesische Repsj-
bliek"....
Ook in de internationale sfeer
zitten er aan de zuivering raad-
selachtige kanten!