De BUITENGEWESTEN
vergaderen te MALIN0
c
VRIJHEID
BYRNES VOORWAARDELIJK
TEVREDEN
Prof. SchEiwta
contra prof. Gsrretssn
Kulprechsrcheur Kief
in hooger beroep
voor 45.000 geïnterneerden
NIEUWE TWEEDE
KAMERLEDEN
-Sjahrir weer
kabinetsformateur
IN 'T KORT
6000 WONINGEN IN AANBOUW
TWEEDE JAARGANG. No. 517
Comm v. Toezicht: A. F. J. AEflNOUDTS C. J.
v VN HOOTEGEMA. E. LANGENHORST; Mi' Di-
A' J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken weikdag. - Abonnementsprijs
(1,1; vooruitbetaling) 1 3.36 p. kwartaal; per
post <D; P- week (bij niet-postbestell.) 0.26;
t.osse nummers 6 cent. - Postrekening 276.841
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 17 JULI 1946
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
Directeur J, A. H. M. VAN SCHIJNDEL
Hoofdrc acteur j. j, H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsen-redacteur: w GROFFKN, 'Iisslngen
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 7. tel 102; Red J v d BROEK, _ijbure.ru
Oostburg, Nieuwstr. 23, el. 35; Z.-Eilanden: Bui'.
Goes Westsingei 75, tel. 2236. Red. N. J. KARHOF
Een besluit, dat nog
critiek uitlokte
weinig
TïfAT gaat er nu gebeuren met
de geintemeerde politieke de
linquenten
Minister Beel heeft, naar men
weet. in de Tweede Kamer aan
gekondigd, dat bij de ffegeering
het vaste voornemen bestaat, om
het aantal geïnterneerden vóór 1
October a.s. terug te brengen tot
een getal van omtrent 25000 per
sonen.
Neemt men in aanmerking al
dus de minister-president, dat het
aantal geïnterneerden op 1 Juni
jl. 70.000 personen bedroeg, dan
zal men begrijpen, dat een ge-
weldge krachtsinspanning ver-
eischt is om het beoogde resul
taat te bereiken:
Daartoe zal het immers noodig zijn
om de lichte, althans minder zware
gevallen af te zonderen van de zwaar
dere en zwaarste gevallen. Zonder
groote bezwaren, zal dit niet kunnen
geschieden. De Regeering is echter
niet voornemens, zich door welke be
zwaren dan ook van haar voornemen
te laten afbrengen. Zij zal zoo noo
dig een beroep doen op alle personen,
die met het werk der bijzondere rechts
pleging vertrouwd zijn. Zou het daar
bij onvermijdelijk blijken, dat de werk
zaamheden der bijzondere gerechtsho
ven en der' tribunalen tijdelijk geheel
of gedeeltelijk worden onderbroken,,
dan zal de Regeering deze consequen
tie. hoe noode ook, aanvaarden.
De Regeering verheelt zich niet, dat
de vrijlating van een groot aantal
personen op korten termijn moeilijk
heden zal scheppen, verbonden aan
hun huisvesting, hun kleeding en hun
tewerkstelling, welke moeilijkheden
met volkomen zullen kunnen onder
vangen worden.
De weerzin, dien de terugkeer der
politieke delinquenten in de maat
schappij, blijkens de ervaring, bij
hun omgeving en by hun mede-ar-
heiders wakker roept, zal overwon-
nen moeten worden. De Regeering zal
daartoe mogelijk een beroep moeten
doen o.m. op de kerkgenootschappen
en op de vakvereenigingen, opdat
deze hun invloed ten goede zullen
aanwenden.
Het spreekt van-zelf. dat een be
scheiden en ook overigens juist ge
drag van de in vrijheid gestelde per
sonen hun wederopneming in de sa
menleving gunstig zal beinvloeden.
Zij zullen zich hiervan in hun eigen
belang terdege bewust moeten zijn en
blijven. De vrijlating zal over het al
gemeen plaats hebben in den vorm
eener voorwaardelijke buitenvervol
gingstelling. Eendeels is hiervan het
voordeel, dat de aldus vrijgelatenen in
den regel niet meer zullen behoeven
terecht te staan. Mitsdien zullen de or
ganen der bijzondere rechtspleging
aanzienlijk worden ontlast, zoodat zij
tijd en gelegenheid krijgen om zich
grondig bezig te hemden met het on
derzoek en de berechting der ernstige
gevallen. Voorts wordt hierdoor mo
gelijk gemaakt, dat in de daarvoor
in aanmerking komende gevallen het
kiesrecht aan de betrokkenen kan
worden ontnomen, hun een zekere ar
beidsplicht kan worden opgelegd en
waar noodig zij ook in hun vermogen
kunnen worden getroffen. Ook opent
dit systeem voor hen, die hun on
schuld volhouden, de mogelijkheid om
hun zaak alsnog gerechtelijk te laten
onderzoeken, natuurlijk met het hier
aan verbonden risico, indien zou blij
ken, dat zij ten onrechte tegen hun
voorwaardelijke invrijheidstelling in
verzet zijn gekomen. Ten slotte is het
in dit stelsel mogelijk om personen,
die achteraf blijken aan vergrijpen
schuldig te zijn, die bij hun vrijlating
niet bekend waren, alsnog deswege
te vervolgen. Gerechtelijke dwalingen
zoowel ten gunste als ten ongunste
van den delinquent, kunnen dus bij
de te volgen methode later worden
gecorrigeerd.
jyjerkwaardig is het, dat een voor
nemen van zulken ingrijpen
den aard tot nu toe zoo weinig cri
tiek heeft uitgelokt. Er heeft ten
aanzien van dit onderwerp blijkbaar
een evolutie van denkbeelden plaats
gehad in ons volk. Men moet er
kennen, dat het onhoudbaar wordt
als gevolg van het huidige systeem
Tot leden der Tweede Kamer zijn
benoemd verklaard in de vacature
mr. P. Lieftinck: J. C. Deering te
Voorburg; in de vacature B. A. A.
EngelbertinkJ J. w. IJsselmuiden
te Arnhem: in de vacature ir. H.
"os; J. M. B. vlam te Hengelo
'O'; in de vacature prof. dr. G.
van der Leeuw: A Vondeling, te
Leeuwarden; in de vacature W.
Drees; G. J. N .M. Ruygers te Rijs
wijk; in de vacature mr. J. H. van
Maarseveen; H H van der Zannen
te Eersel.
en tempo van politieke rechtsple
ging de kampen zoo lang overvuld
te laten, met het gevolg, dat aller
lei onrecht voortduurt, dat er kie
men van verbittering en opstan
digheid worden gelegd, waarvan
heel de Nederlandsche samenle
ving eens de wrange vruchten te
plukken krijgt.
Bij het bezoek, dat een aantal
journalisten onlangs aan een aan
tal interneeringskampen bracht,
verklaarden alle commandanten,
alle geestelijke en sociale verzor
gers, dat ze aan het slagen van de
heropvoeding binnen het prikkel
draad niet gelooven. Deze zal
alleen slagen, als de geïnterneerden
na hun straf door de vrije maat
schappij weer worden opgenomen.
Aan den anderen kant zal men er
zeker tegen dienen te waken, dat
de menigte van vrijgelatenen haar
plaats en positie zal weten in te
nemen in de vooralsnog bescheiden
mate, welke haar past. Er heeft
een fantastisch bericht de ronde
gedaan, dat gewezen NSB-ei's en
Nationaal Fronters tijdens de
bezetting gezworen vijanden in
een café te Utrecht reeds een bij
eenkomst zouden hebben gehouden.
Groote waarde kenr.en we aan dit
bericht niet toe. Doch het zal wel
geraden zijn, er aandacht aan ie
besteden, dat de voormalige N.S.B.-
elementen niet op een of andere
manier kernen gaan vormen tot
uitholling van het democratisch
bestel. Evenals trouwens andere
belagers der democratische vrijhe
den bizonder toezicht vereischen.
Voor het overige gelooven we, dat
dit voornemen der Regeering van
wijs inzicht getuigt. De ballast der
zuivering mag de opvaart naar een
betere toekomst niet larger belem
meren dan noodzakelijk Is.
RAADSVERKIEZINGEN
IN 5 GEMEENTEN
UITGESTELD.
TN DE gemeenten Nijmegen, De-
venter, Geleen, Odoorn een
Zwijndrecht zijn de gemeenteraads
verkiezingen uitgesteld tot nader
order.
Het ligt in de bedoeling van de
regeering, de totstandkoming van
een wet te bevorderen, waarbij de
in bovergenoemde gemeenten plaats
gehad hebbende candidaatstelüng
voor den gemeenteraad komt te
vervallen en een nieuwe wordt mo
gelijk gemaakt.
ONTWERP VERDRAGEN
HET BESTE, DAT BEREIKT
KON WORDEN.
gYRNES heeft in een radiorede
zijn indrukken gegeven over
de gehouden ministers-bespreking.
De ontwerpen voor de Vredesverdra
gen waarover wij het eens zijn
geworden, zoo zei hij, zijn niet de
beste, die de menscheijjke geest
zou kunnen uitdenken, maar het
zijn de beste ontwerpen, waar de
menschelijke geest de vier voor
naamste geallieerden toe kon bren
gen hun goedkeuring aan te hech
ten.
Zy vormen den meest bevredi
genden stap tot den terugkeer van
den vrede, waarop wij in deze on
volmaakte en oorlogsmoede wereld
konden hopen. Over de houding
ten de Sovjets inzake Duitach-
land zei Byrnes:
„Ik geloof niet, dat de Sovjet-
Russen beseffen, welk een twijfel
en achterdocht zü in dien geest van
hun niet-land'genooten, die hun
vrienden willen zijn. hebben opge
roepen door de gereserveerdheid,
koelheid en vijandige gezindheid,
waarmee zij het Amerikaansche
ZES NEDERLANDSCHE SCHEPEN VERLIETEN AUSTRALIË
NEDERLAND WIL EEN FEDERATIEF SYSTEEM - VOOR BORNEO
EN DE GROOTE OOST KOMT EEN REGEERINGSOOMMISSARIAAT
■yoOR HET EERST in de geschiedenis van Indië zUn vertegenwoordigers
De regeering is voornemens over
te gaan tot de instelling van een
algemeen regeerings-commissariaat
voor Borneo en de Groote Oost, dit
commissariaat zal de taak hebben
om, in nauw overleg en in overeen
stemming met de vertegenwoordi
gers van de bevolking een politieke
constructie te ontwerpen.
„Met het doel de algemeene lij
nen van deze politiek te bespreken
en uit te werken, zal een aantal
van deze vertegenwoordigers samen,
werken met den commissaris-gei. e-
raal, bijgestaan door jonge en be
kwame helpers uit 't geheele grond
gebied afkomstig."
TYe regeering heeft bij het op-
bouwwerk drie belangrijke doel
einden voor oogen. zoo vervolgde dr
van Mook, en wel:
1. Herstel van de bevolking en
herstel van die noodzakelijke mate-
rieele en geestelijke goederen, wel
ke door den vijand zijn aangetast,
verwoest of geschonden.
2. De vorming, en wel op groote
schaal en zoo spoedig mogelijk, van
krachtens uit alle deelen der auto
chthone bevolking, die aanstonds de
volle verantwoordelijkheid kunnen
dragen".
3. Een economische en cultureele
ontwikkeling van dien aard, dat zij
deze gewesten in staat zal kunnen
stellen hun eigen grondslag voor
arbeid en welvaart te vinden.
Men overweegt de mogelijkheden'
voor het verleenen van 100 studie
beurzen voor studie in het buiten
land en 100 candidaten voor stu
diebeurzen aan de Nederlandsche
universiteiten zullen zoo spoedig
mogelijk hun studie aanvangen.
De overgangsperiode welke Ne
derland zich gedacht heeft, is o.m.
gebaseerd op het in Nederland be
staande gevoel van verantwoorde
lijkheid voor en verbondenheid met
Indonesië.
Een duurzame band met den ze
tel in het westen zal in kracht toe
nemen, indien het deelgenootschap
aan beide zijden vrijwillig wordt
aanvaard.
Indien men geen schade wil doen
aan de waarde van het geheel, is
het voornaamste, waarnaar men
uit den geheelen archipel, met uitzondering van Java en Sumatra
gisteren te Malino in vergadering bijeen geweest teneinde den toekoni-
stlgen regeeringsvorm te bespreken. Dr. van Mook hield een rede, die
den eersten dag in beslag nam en die in het algemeen gunstig
werd ontvangen. Daarin wees hüU er op, dat de Ned. regeering voor
een federatieve oplossing is, zonder de verschillende deelen van Indië
in te kleine deelen te versnipperen.
moet streven, de handhaving van
de economische en politieke eenheid
van Indonesië.
TJoe de nieuwe organisatie van In.
donesië ook moge worden, een-
ruime mate van locale en geweste
lijke autonomie is noodzakelijk, al
dus spr.
Dr. v. Mook deelde o.m. nog me
de, dat een groep van personen,
meest Javanen op Zuid-Borr.co en
Zuid-Celebes, die voor het zenden
van vertegenwoordigers de vrije
keus hadden het besluit hadden ge
nomen hun opvattingen door Sjah
rir vertegenwoordigd te achter-
De uiteindelijke constitueerende
vergadering, die zal beslissen over
den politieken status van de bui
tengewesten, zal op zijn laatst over
drie maanden bijeenkomen. Naar
verwacht wordt, zal 11a deze con
stitueerende vergadering een slot
bijeenkomst worden gehouden, waar
op Indonesië als geheel zal worden
behandeld.
De rede van dr. van Mook blijkt
gunstig ontvangen te zijn, ook door
ndonesische persvertegenwoordigers
Volgens persberichten schijnt er
onder de conferentie-deelnemers 'n
algemeebe neiging te bestaan tot
een. eenheid in den vorm van een
federatie, waarbij Java en Sumatra
zich uiteindelijk ook zullen moeten
voegen.
I j 11e het daar gesteld is, valt eenigs
zins af te leiden uit berichten
die vertellen, dat Sjahrir opdracht
heeft gekregen opnieuw een „ka
binet" te vormen.
Binnen twee dagen hoopt hij de
namen van de kabinetsleden te
kunnen bekend maken. Sjahrir zou
overigens hebben verklaard, dat
zoo de Britsche troepen Java zou
den verlaten de tijd rijp zou zijn
voor een gewapend conflict. De zen
ding van nieuwe Ned. troepen zou
moeten worden gestaakt, zoo zei
hij, als men wil dat er een wapen
stilstand komt.
Volgens A.F.P. zou hel aantal
Europeanen en Indo-Europeanen,
dat in het binnenland wordt vast
gehouden als gijzelaar 32.000 be
dragen. Het schijnt, dat de Indone
sische autoriteiten niet in staat zijn
om deze gevangenen te bevrijden.
Zij zouden worden bewaakt, door
locale strijdkrachten., die het gezag
ivan de centrale Indonesische regee
ring niet erkennen. Als dit juist is,
zou het, v^eer een opvallend staal
tje zijn van de waarde van het ge
zag. dat Soekarr.o's „regeering" over
Java's binnenlanden uitoefent.
T Tit Australië bereikte ons het op-
merkelijke bericht, dat niet
minder dan 6 schepen de blokkade
der Australische havenarbeiders
hebben gebroken.
Drie onzer schepen vertrokken uit
Sydney en drie andere uit Bris
bane. De eerste drie hebben vol
doende brandstof aan boord en va
ren rechtstreeks naar Indië, de laat
ste drie zullen waarschijnlijk in zee
door middel van een lichter van
kolen voorzien worden. De Ned. Ind.
regeering schijnt de boter welke in
Australische pakhuizen ligt opge
sloten en eer. waarde heeft van on
geveer 1 millioen gulden ln het land
te willen verkoopen.
/"Onderhandelingen worden gevoerd
0111 te komen tot een lucht
vaartdienst tusschen. Batavia en
Los Angeles. Voor den dienst Ba-
tavia-Australië is het eerste vlieg
tuig in Australië aangekomen. Wan
neer deze dienst zal worden geo
pend is nog niet bekend.
aanbod, gemeenschappelijk de voort
gezette ontwapening van Duitsch-
land te garandeeren hebben ont
vangen". Gaat men het Duitsche
militarisme sis een pion in het spel
tusschen oost en west gebruiken
en krijgt het Duitsche militarisme
weer ce kans om te verdeelen en
te heerschen?" Byrnes, erker.ee,
dat geen der vier greote mogend
heden van meening is, dat haar
bestuur van Duitschlar.d goed
functionneert.
Byrnes kondigde in dit verband
aan, dat de militaire vertegenwoor
digers van Amerika in Dujtsch-
land deze week opdracilt zullen
krijgen met elk der drie andere
regeeringen samen te werken in
belangrijke bestuurszaken als fi
nanciën vervoer, handel en in
dustrie.
JN EEN VERGADERING van ce
tpailtiij van 6a Arbeid gister
avond te Delft gehouden legde
prof. Schermerhorn de volgen/de
verklaring af.
„Destijcs publiceerde prof. Ger-
retson, dat weliswaar het kabinet
verklaarde niet met Soekarno te
zullen spreken, doch dat door het
departement van Overzeesche ge-
biedsdeelen buiten voorkennis van
het kabinet blijkbaar toch een
telegram naar van Mook zou zijn
gestuurd, waarbij hij wel gemach
tigd zou zijn met Soekarno in con
tact te treden.
„Nader hieromtrent door mij",
aldus prof. Schermerhorn „onder
getuigen gehoord, heeft de heer
Gerretson het bewijs voor c.it tele
gram niet kunnen produoreren."
T1WEE SOVJET-RUSSISCHE of
ficieren worden „ergens in
Europa" vastgehouden, meldt Reu
ter hetgeen in verband gebracht
wordt met spionnage bedrijvigheid.
Twee Amerika arische officieren
schijnen daarentegen vastgehouden
te worden door de Russen.
J^IEt één, maar enkele rantsoe
nen tabak zullen dezen zomer
extra worden beschikbaar gesteld.
Telkens zal bekend worden ge
maakt hoeveel de extra verstrek
king zal bedragen.
JN DE MEELINDUSTRIE dreigt
een staking, welke de brood
voorziening van ons land kan stag
nee ren. Gisteren werd o.l.v. den
rijksbemid.de!sar een bespreking!
gehouden van werkgevers en
werknemers. Men hoopt een op
lossing te kunnen vinden die ons
land een conflict in genoemde in
dustrie zal besparen.
Eigenaar en iiijk profiteeren
van toekomstige huurverhooging
Op 10 Juli 1946 waren over ge
heel Nederland genomen, reeds
meer dan zesduizend woningen in
aanbouw of wel gegund, zoo ver
telde de directeur-generaal voor de
volkshuisvesting in een radio-rede.
mee.
Daar dit aantal juist in dezen tijd
maandelijks met 1000 a 1500 toe
neemt is er. naar spr.'s meening,
geen reden te twijfelen aan de uit
voering van het voor dit jaar ont
worpen bouwplan voor 10.000 wo
ningen.
Naar zeer globale schatting zijn
op het oogenblik 4000 zwaar be
schadigde woningen definitief her
steld.
Er is een breede kloof tusschen
de bouwkosten van de thans te bou
wen woningen» en de rentabiliteits-
waarde van het gebouwde op basis
van het huidige hum-peil. Deze
kloof moet ten spoedigste overbrugd
worden, hetgeen kan geschieden
door aan den eenen kant de pro
ductiekosten te verlagen en aan den
anderen kant de huurwaarde te ver-
grooten. Een huurverhooging zal in
de toekomst, zoodra de loon- en
prijspolitiek van de regeering zulks
toelaat, onvermijdelijk zijn.
Deze huurverhooging kan dan ge
deeltelijk ten goede komen aan den
eigenaar, om tegemoet te komen
aan de sterk gestegen onderhouds
kosten van de bestaande woningen,
gedeeltelijk aan het rijk. Uit het
fonds, dat als gevolg hiervan kan
worden gevormd, zal het rijk dan
de subsidie kunnen putten, ten be
hoeve van de woningen, die nu ge
bouwd moeten worden.
"TIE P.R.A. hulprechercheur Kief,
cie wegens vrijheidsberooving
van het national 1-front'lid Jansen
voor de Bred, rechtbank is ver
oordeeld tot een voorwaardelijke
hechtenisstraf voor den tijd van
drie maanden met een proeftijd
van 1 jaar is in hooger beroep ge»
gaian.