Eenmansbeleid
boven ieders krachten
Duitsche priesters
Duitsche jeugd
Geallieerde troepen
verlaten Italië, mits
De Moefti terecht
(~eenige overeenstemming in pakijs
Speer wilde
Hitier vermoorden
KONINGIN decoreert
VERZETSTRIJDERS
De haringprijs
en hel ingrijpen der overheid
DE, MAATREGEL van de over
heid om den haringprijs plot
seling en ingrijpend te verlagen
heeft veel stof doen opwaaien.
Dr. Beel ontvangt
TWEEDE JAARGANG No. 495
UITGAVE: STICHTING „DE STEM"
Directeur J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL.
Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, Vlissingen;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort 8. tel. 102; Red. J. v. d. BROEK. Bijbureau
Oostburg, Nleuwstr. 23 Z.-Eilanden: Bureau
Goes. Weststngel 75. tel. 2238. Red. N.J. KARHOF
Voor God, Koningin en Vaderland
V R IJ D A G 21 JUNI 1946
Commissie van Toezicht: A. L. J. AERNOUDTS;
C. J VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST;
Mr. Dr A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DE
RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (bij niet-post-
óestelling) 0.26; Losse nummers 6 cent.
on
Vrijheid van oonfesnionoolo
groepeering ia opengelaten
(Van een specialen correspondent)
TZ* APOTTE KERKEN, kapotte idealen, kapotte jeugd, kapotte opleiding
van geestelijken.Domkapituiar Puchowski vertelt er me van.
Het is een lange tocht, een doolgang van adres naar adres voor me
geweest, aleer ik hem bereikt heb. Berlijn is als een gruwelijke film
voorbij het autoraampje geflitst. De Domkapituiar heeft nu niet veel tijd
meer, want om 12 uur wacht men hem voor een trouwmis. Zijn kerk
staat vlak naast zijn pastorie, maar... ze is kapot. Hij moet dus acht,
tien minuten verder zijn. Een oude danszaal is nu 't Huis des Heeren.
TIET IS NIET ALLEEN het ver
haal van Berlijn het Is het
verhaal van tal van streken In
Europa. Dat kan niet veel indruk
meer op me maken. Maar wel dat
van de opleiding der geestelijken,
dat vsn de jeugd, het telkens in
alle gesprekken weorkeerende ver
haal van de jeugd die het zoo
moeilijk heeft.
Vele priesterstudenten zijn ge
sneuveld, velen zijn nog in krijgs
gevangenschap. In de Oostelijke
gebieden kunnen de oudere gees
telijken de vermoeienissen van het
reizen door uitgestrekte gebieden
niet aan. En de menschen in
Oost-Pruisen en Opper-Silezië zijn
zoo terneergeslagen, zoo futloos
geworden. Over Berlijn is het ge
weld' van den oorlog langzamer
hand gegroeid, eerst met kleinere
bombardementen, dan met groo-
tere, dan met de allerzwaarste.
Maar daar in het Oosten viel het
volle gewicht van den totalen
oorlog plotseling op de menschen.
Het werd een volkomen ontworte
ling. Er moesten er naar hospi
talen getracht worden om ze
kunstmatig te voeden, daar ze
zelf niet eens de moeite namen,
om het voedsel naar hun mond
te brengen. Wat hebben dit- men
schen de geestelijke hulp noodig!
Maar de priesterseminaries zijn
zoo schaarsch zoo schaarseh be
volkt.
r?n dan de jeugd. Wat zijn
haar kenmerken! Laat ik de
zware Duitsche woorden niet ver
talen: Hoffnungsfreudigkeit, Be-
geistenmgsfahigkeit, Tatkraft. Wat
blijft daar van over in deze om
standigheden? Geen hoop en geen
blijheid, geen geestdrift en geen
fut. Ja. de zwarte markt Is er.
Die geeft gelegenheid om in één
da'g te verdienen, wat anders een
jaar werken kost. Dat is -en vloek
en een pest.
Men stichtte nu de Ffarrjugend.
Ze werkt met kernen, naar ouder
dom beroep en stand ingedeeld.
Er zijn gemeenschappelijke Mis
sen, g,--meenschappelijke H. Com
munies, er zijn cultureele avonden.
Bijtelkringen. Dit alles is geoor
loofd, ook in de Russische zóne.
De Freie Deutsche Jugend laat in
haar statuten deze vrijheid voor
confessioneele greepeeringen open.
Wat. er op den duur in de practijk
terecht van zal komen?
Er is de herinnering aan de
nationaal-socialistische methodes.
Die begonnen ook met vrijheid.
De eenheid zou niet afgedwongen
wordenMen wil de woorden
ook thans toetsen aan de practijk
Eendrachtig samenwerken, best,
maar het recht op eigen leven moet
onverkort blijven.
TN TWEE SLAGZINNEN vatte
Domkapituiar Puchowski het
samen:
Wij zijn vóór eenheid maar
hooger staat de waarheid
Wij zijn vóór vrede, tnaar hoo
ger staat de rechtvaardigheid
Antl-fascisme is per slot een
louter negatieve leus. Daar moet
iets positiefs naast staan. Honger
en ellende voeden de gedachte:
Vroeger was het zoo slecht nog
niet. Dogmatisch, in zijn leer van
Rasse en Herrenmensch, is het
nationaal-socialisme nu dood, dat
gelooft Domkapituiar Puchowski
vast.. Maar het was ook „ventiel
der ontevredenheid" En ais zoo
danig is het nóg niet verdwenen.
Intusschen zijn er ook velen, die
nu weer het andere „ventiel der
ontevredenheid", het communisme
gebruiken. Ze gelooven maar weer
eens alles wat men hun belooft,
juist zooals ze vroeger de Nazi-
beloften £eloof,ien.
DE EENVOUDIGE man die me
terug naar het 'pershotel
chauffeert, zegt het op zijn manier:
Al dat tromgeroffel en dat heil-
gebrul en dat vlaggengezwaai
maakte de menschen gek, het
meest nog de vrouwen". En dan
met een zwaai naar de ruïnes van
regeeringsgebouwen en ambassa
des: „Het ls bijna niet te gelooven
dat zulk een waanzin mogelijk is"
Hij voegt er aan toe: „En de
menschen gelooven weer in groole
woorden". De man was bizonder
verbitterd. Zijn vrouw had drie
maanden .herumgedoktert" i.. het
ziekenhuis. Ze had geleden aan
de „Russenkrankheit".
„lAlle gewelddaden worden toch
bestraft?" zei ik.
„Ja, dat zegt men. Maar het ge
beurt ook nu nog wel".
TTE CONFERENTIE TE PARUS
van ministers van Buitenland-
sche zaken der groote mogend
heden heeft overeenstemming be
reikt.
De geallieerden zullen hun
troepen uit Italië terugtrekken
90 dagen na het teeekenen van
het vredesverdrag met Italië,
mits de Britsche troepen de be
schikking krijgen over een ver
bindingsweg tusschen Engeland
en Oostenrijk via de Amerikaan-
sche bezettingszone van Duitsch
land. en mits de Sovjet-Unie uit
voering geeft aan haar belofte,
het vorig jaar te Londen gege
ven, dat zij haar troepen binnen
een gelijken termijn terug zial
trekken uit Bulgarije.
Byrnes verzekerde Bevin, dat
de Engelschen de beschikking zou
den krijgen over een verbindings
weg door de Amerikaansche zone
van Duitschland.
Ook 'n Russisch voorstel alle on
gebruikte en gevorderde geldswaar
de en goederen binnen diezelfde
termijn aan de Italiaansche regee
ring terug te geven werd aan
vaard.
De geallieerde commissie voor 't
uitvoeren van de vredesverdragen
zal bestaan uit de ambassadeurs
te Rome van Engeland Amerika,
Rusland en Frankrijk. De commis
sie zal gedurende 12 maanden in
stand blijven.
De regeling van de Fransch-
Italiaansche grensproblemen zal
worden uitgesteld tot Molotof het
rapport der deskundigen over Ten
dabriga heeft bestudeerd.
Bij de discussie ovbr het terug
trekken van geallieerde troepen
uit Italië merkte Molotof op, dat
de berichten, die hij gehoord had
over het vergrooten van Italiaan-
Mevr. Michiels van Kessenich. de echtgenoot» van den burgemeester v.
Maastricht heeft in Washington een persconferentie gehouden over de
adoptie van de graven der gesneuvel de Amerikanen door Nederlandsche
families. Mevrouw van Kessenich is een der initiatiefnemers van het plan
Zooals men weet ligt in de nabijheid van Maastricht, bh het plaatsje Mar
graten, het grootste militaire kerkhof van Europa.
sche vliegvelden door Engeland en
Amerika (Ai ongunstige indruk ge
wekt hebben, d'at beide landen 'n
langdurige bezetting in den zin
hebben.
Byrnes antwoordde hem dat hij
gehoord had dat (Si Russische troe
pen in Hongarije, Roemenië en
Bulgarije een activiteit ontwikkel
den die er op wees, dat zij aan een
langdurig verblijf dacht an. Maar
hij had needs lang geleden geleerd,
niet alles te gelooven dat hij hoor
de en hij beval deze politiek aan
zijn collega aan.
rpijdens een „strict informeele"
bijeenkomst der ministers werd
hun sen Amerikaansch voorstel
voorgelegd, om de kwestie van de
souvereiniteit van Italië's voorma
lige Afrika,; nsche koloniën een
jaar uit te stel.en
Aan het eind van dit jaar zou
den de koloniën onder het be-
hecrschap der Ver. Naties ko-
méh, indien de ministers nog
geen oplossing zouden hebben
gevonden.
De ministers benoemden een
speciale commissie om dit voorstel
in overweging te nemén dat te
vens de invoeging in het ontwerp
vredesverdrag met Italië zou be
vatten van een clausule, waarin
het afstand doen van de koloniën
door Italië wordt aangegeven. De
ministers bereikten geen overeen
stemming, maar zij waren het er
over eens, diat uitstel te verkie
zen boven in het geheel geen op
lossing.
Tn een memorandum heeft do
Grieksche regeering haar
eischen voor schadevergoeding
door Italië kenbaar gemankt. Hier
in worden 200.000 pd. st. voor ma-
terieele schade, 55,750,000 pd. st,
voor <Je kosten der bezetting en
463,750,000 pd. st. voor budget-
uitgaven geëischt.
IZONING FAROEK van Egypte
heeft den zoo geheimzinnig uit
Parijs ontvluchten Moefti van Je
ruzalem wiens verblijfplaats tot
nutoe onbekend was ontvangen.
Volgens Arabische en Mohamme-
daansche traditie moet de Koning
aan ieder, die naar het paleis gaat
en den koning om bescherming
vraagt, deze bescherming verlee-
nen. De koning moet hem tegen
zijn vijanden beschermen. De Moef.
ti zal niet worden uitgeleverd.
o peer heeft in Neurenberg ver-
klaard, dat hy 2 maanden voor
het einde van den oorlog het plan
had opgevat, Hitler in zijn onder-
grondschen schuilkelder te Berlijn
met een nieuw soort gifgas om
het leven te brengen. Zijn twee po
gingen faalden echter. Ja, Ja....
Een coördineerend lichaam noodig
om de behoetten van de bevolking te
kunnen opvangen
DE OPSTAND in het Bantamsche moge voor rekening komen voor de
republikeinsche „regeering" opjava, hi) is daarmede de wereld niet
uit. zoo schrijft onze correspondent te Batavia ons.
De tienduizenden Chineezen die zich nog in gevaar bevinden zijn met
de conclusie dat de „repoeblik" de verantwoordelijkheid draagt niet ge
holpen.
Wij vragen ons, mede in verband
met de Tangerangsche onlusten, af
of de huidige chaos nog lang mag
voortduren, vooral nu het vooruit
zicht bestaat dat hij steeds grooter
wordt indien geen krachtige maat
regelen worden genomen.
Hoe langer hoe meer begint het
verwijt te klemmen dat hier een
éénmansbeleid gevoerd wordt, dat
boven ieders krachten zou gaan en
dus ook boven die van dr. v. Mook.
Wij schijnen in dit opzicht iets
van de „repoeblik" te kunnen lee-
ren. Daar heeft men een oppersten
oorlogsraad met verstrekkende al-
gemeene bevoegdheden, bij ons
heeft men slechts ambtelijke orga
nen, die ieder voor zich zorgen, hun
bevoegdheden niet te buiten te gaan
en die los van elkaar werken.
Als Tangerang door de Nederlan
ders bezet moet worden, is er geen
sprake van een algemeen, coördi
neerend lichaam dat nagaat welke
maatregelen van economischen en
socialen aard er tegelijk genomen
moeten worden.
Geen afdeelingen van Economi
sche Zaken rukken mét de troepen
Tangerang binnen om er aanstonds
levensmiddelen uit te deelen of te
gen zeer lagen prijs te verkoopen,
of om er rubber of andere produc
ten op te kopen tegen hooge prij
zen, kortom om te bewijzen dat de
Nederlanders niet alleen orde en
rust, maar ook welvaart komen bren
gen. Welk een Indruk zou dit op
den westeroever v. d. Tsjisadane ge
maakt hebben!
TAe geheele organisatie in Indlë,
zoowel die van de geallieerden
in het algemeen als die der Neder
landers in het bizonder, onderhoudt
een trapsgewijze ondergeschikt
heid, die begint by den laagsten
man en eerst eindigt bij Lord Louis
Mountbatten of zijn opvolger. Het
keurslu'f van de oppermachtige „be
paling" houdt in Indië de veters
nog steeds nauw toegeregen en de
Britten hebben wat dat betreft
geen verruimng van blik gebracht.
Een college (oi men dit nu „oor-
lorgsraad" noemt doet niet ter zake)
met verstrekkende algemeene be
voegdheden zou de organisatie op
een breeder plan kunnen brengen
en wellicht een beter tegenwicht
vormen tegenover de Britten.
Want het is hier een publiek ge
heim dat dr. van Mook, er mogen
hem ook nog zooveel verwijten ge
daan zijn die geen steek houden,
niet bij machte is om op den in
het oog van de Engelschen weinig
representatieven post van luitenant
gouverneur-generaal het Nederland
sche standpunt voortdurend naar
voren te brengen als een factor,
waarmede onder alle omstandighe
den ernstig rekening dient te wor
den gehouden. Tegenover Lord
Louis Mountbatten is de luit.-gou-
vemeur-generaal geen man van
groote beteekenis.
Daar komt dan nog bij dat men
uit de kringen van zijn naaste ad
viseurs voortdurend de klacht hoort
dat dr. Van Mook alles zelf wil
doen, zich weinig of niets aan ad
viezen gelegen laat liggen en vaak
aan zijn adviseurs zelfs niet mede
deelt wat hij nu eigenlijk van plan
is of uitvoert.
Wanneer er geen verandering In
dit alles komt, wordt de chaos op
Java en Madoera een kwestie van
jaren en jaren".
TN TEGENWOORDIGHEID van
verschillende ministers heeft H.
M. de Koningin op het vliegveld
Soesterberg hooge decoraties uitge
reikt aan 30 verzetstrijders, w.o.
generaal Winkelman en Prins Bern
hard de laatste als bevelhebber der
Ned. Strijdkrachten en voor de
moedige houding dier troepen).
H. M. de Koningin hield daarbij
een treffende toespraak, waarbij zij
officieren, onderofficieren en sol
daten in warme bewoordingen hul
digde voor de door hen verrichtte
roemrijke wapenfeiten.
Bij verkooptstaking
zal overheid zelf de haring distribueeren
Van bevoegds zijde doelt men
nog het volgende mede:
De consumentenprijs van 8 cent
per stuk is naar de berekening
van de directie voor de Prijzen
ruim voldoende. De detailhandel
heeft b(j verkoop tegen 8 cent
plus 2 cent voor schoonmaken
een vergoeding van ongeveer 5
cent, hetgeen een zeer ruime
marge is in vergelijking tot de
marges die kleinhandelaren in
andere levensmiddelen mogen
berekenen.
Dat de kleinhandel zich zoo
heftig tegen de vastgestelde prij
zen heeft verweerd, komt voorit
uit het feit, dat dé kleinhande
laren in visch aan zeer hooge
verdiensten gewend zijn en het
is niet gemakkelijk hiervan af
stand te doen.
Het is niet verantwoord den
detailhandel iets extra's te geven
alleen maar om den lieven vrede
te tewaren, omdat de winstmarge
toch reeds naar verhouding zeer
hoog is en omdat in dat geval an
dere kleinhandelsbedrijven terecht
eveneens een verhooging van him
marges kunnen eischen.
Indien de kleinhandel weigert
tot verkoop van de haring tegen
db vastgestelde prijzen over te ga. n
en indien geconstateerd wordt,
dat men te hooge prijzen bere
kent, dan zullen maatregelen van de
overheid niet uitblijven en kunnen
gevoelige straffen worden ver
wacht.
Weigert men de aangevoerde
haring te koopen dan zal de
overheid ook niet terugdeinzen
voor de laatste consequentie en
zelf de distributie in handen ne
men.
Het is trouwens reeds meermalen
voorgekomen dat gemeenten zelf
den verkoop wsn de visch ter hand
namen. Met aller medewerking zal
er voor iedereen rijkelijk haring
tegen lage prijzen beschikbaar
zijn.
TJE Kabinetsformateur heeft Don-
derdag prof. Lieftinck, mr. van
Royen en minister Drees ortvan
gen benevens Ir. Otten in de
Philipsfabrieken te Eindhoven. Of
dit laatste bezoek verband hield
met de kabinetsformatie, dan wel
met de Indische reis van Ir. Ot
ten, is niet bekend merkt het Vrije
Volk op.
Heden zon onder 21.03 uur en
maan onder 11.03 u. Zaterdag
zon op 4.19 uur en maan op
1.05 u. Weersverwachting: Wis
selende bewolking met in het
Oosten van het land plaatselijk
nog enkele buien. Overdag ma
tige wind tusschen Zuid-West
en Noord-West. Iets warmer.
