DE SLEEPENDE Minister Lieitinck hoopt: Pessimisme in Balavia Publicatie WAT krijgen wij op den BOM? Weer een ei Wijzigingen in republikeinsche regeering kunnen heengaan van Sjahrir tot gevolg hebben en stag natie in Nederlandsch-Indische onderhandelingen uitslag Statenverkiezingen COALITIE van K.V.P. en P.v.d.A. BENESJ WORDT HERKOZEN WEKKERS EN HORLOGES OP KOMST TWEEDE JAARGANG No. 477 UITGAVE STICHTING ..DE STEM" Directeur J. A. H. Nf VAN SCHIJNDEL Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem. Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, Vllssingen; Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele poort 8, tel. 102; Red. J. v. d. BROEK. Bijbureau Oost burg, Nieuwstr. 23 Z.-Ellanden: Bureau Goes. Westsingel 75. tel. 2238. Red. N.J KARHOF W O E NSDAG 29 MEI 1946 \*öor God Koningin en Vaderland, Commissie van Toezicht: A. L. J. AERNOUDTS; C. J. VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST; Mr. Dr. A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DH RECHTER Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal per post 4.10 per week (blj nlet-post- bestelling) 0.26; Losse nummers 6 cent. üoortastende 'Il maatregelen Z U IV& Tl H Cl SZIG KlQ zijn noodig j^E ZUIVERING blijft de gemoe deren bezighouden. Wat er door de Londensche Regeerir.g indertijd werd gebrouwen en aan het bevrij de volk te slikken in gegeven, be- fcoiut al heel slecht. Het dreigt een slee pende vergiftiging te worden, welke den geestelijken en materiee- len wederopbouw ten zeerste be lemmert. Hoe staat het er op het oogen- blik mee? Prof. Mr. F. J. M. Duynstee heeft in ..Je Maintiendrai" de balans eens opgemaakt. Einde Januari bedroeg het aan tal gedetineerden 83.000. Eind Maart was het teruggeloo- peri tot 78.000. Thans beloopt het 75.000. Met het bestaande apparaat valt het tempo van plm. 3.000 vrijlatin gen per maand niet eens vol te houden. De categorie van z.g zware ge vallen. die dus in geen geval mogen worden vrijgelaten, kan men taxee- ren op plm. 25.000. Er zou dus nog ongeveer an derhalf jaar noodig zijn. om de lichte gevallen uit te schiften. Wij besleden ongeveer 25 procent van on« nationale inkomen aan het w.ii veringsprobleem. ^iedaar dus cijfers, waaraan men eenig houvast heeft bij de be- •Hïideelmg van den stand van het probleem. Wat is nu het moreele resultaat van deee kostbare procedure? Prof. Duynstee kenschetst de ge volge» kortweg als onheilspellend Vele tienduizenden, landgenooten 7-ijnmoreel ontwricht, van aanzien en zelfrespect be roofd. met verbittering vervuld woning en meubels zijn hun ont nomen: hun gezinsleven is vernie uwd; ja, in wezen bezitten zy geen vaderland meer Ook hier zfjn grauen. Wh denken aan de ontslagenen krachtens het zuive ringsbesluit, in het bijzonder wanneer al hun rechten verval len zijn verklaard; wy denken aan de -familieleden van ge ïnterneerden of bewaarden. Dit alles overziende, kan men wel zeggen, dat wij een kaste van pa ria's hebben gekweekt, die mis schien twee honderdduizend zielen telt. Deze kaste dankt haar be staan niet alleen aar. de huidl- g'1 materiëele schaarschte. doch allereerst aan het gevoel van pa ria te zijn. aan de breuk tusschen hun vernietigd persoonlijk leven cu hun sociaal milieu. Natuurlijk zal men als tegenwicht daartegenover willen stellen de on peilbare ellende, welke het gevolg van het optreden der bezetters hun aanhangers. Doch niemand betwist de bestraffing der zware gevallen. Het gaat juist om dien breeclen stroom van ..onzuiverheid" in lichte en lichtere gradaties, waaronder er zyn, die in het ge heel niet grijpbaar zijn. doch die bi wezen zwaarder moesten tellen clan de thans wel. Volgens de grove schatting van Prof. Duynstee zouden we kun nen zeggen, dat er minstens een half millioen Nederlanders zjjn, die zich schuldig maakten aan feiten, waarvoor andere Neder landers in bewaring zijn gesteld. Kii als we ,.de slappen" erbij zou den tellen, dan zouden we mis schien tot 75 procent van de vol wassen bevolking geraken. A Is we op dit pad verder voort schreden, is er dan trouwens ouder de Nederlanders in Londen niet veel gebeurd, dat den stren- &eo toets der zuiverheid niet kan doorstaan Naast het geval-de Geer. dat nu dan werkelijk onder werp van een onderzoek wordt, staat er al' dadelijk de mede plichtigheid" van de andere minis ters. die een allermiserabelste re devoering, aanzettend tot collabo- ratle. niet onmiddellijk desavou eerden. Dr. M. van Blankenstein heeft in een te Lor.den verschij nend Nederlandsch weekblad ver schillende staaltjes verteld van den geest van defaitisme, welke daar ui Nederlandsche kringen rond waarde en ook hoog geplaatsten nad geïnfecteerd. En deze men- scnen leefden nog in de sfeer dei *nje wez-eld. stonden niet onder dreiging van Gestapo en S.S., *au het verlies van broodwinning, van het concentratiekamp. Met de maten, welke men hier instigatie van het Loiwleusche bewind gebruikt, zouden er onder die defaitisten zeker ook heel wat door de zuivcringsniand moeten vallen. Daaraan hebben Regeering-Ger- brandy en Militair Gezag echter niet gedacht. Zij hebben alleen maar het bevrijde Nederland met hun ,-zuiveringswaan" (zooais Prof. Duynstee 't uitdrukt) opgeknapt Dr zal echter iets moeten gebeu- ren om uit het moeras te ge raken. Prof. Duynstee doet een aan tal practische voorstellen o.m.: een zoodanige uitbreiding van het apparaat der bizondere rechtspraak, dat dit haar laak binnen twee jaren heeft voltooid; uitbreiding van het aantal officie ren-fiscaal zoodanig, dat aan het eind van dit jaar alle lichte geval len zijn uitgeschift; opheffing van de tribunalen met toekenning van hun bevoegdheden aan de bizondere gerechtshoven; toekenning van het recht om ver dachten uit de bewaring te ontslaan aan deze gerechtshoven: uitbreiding van de politieke op sporingsdiensten met Rijkspolitie; zeer belangrijke uitbreiding van de Stichting Politieke Delinquenten. Dit alles kan- natuuryk nog ge amendeerd en aangevuld worden. Docli de noodzaak van een snelle afwikkeling der heele zuiverings affaire dient voor de toekomstige regeering vast te staan. Nederland mag aan deze ziekte met sterven. i Periode 26 Mei8 Juni) BONKAARTEN KA, KB, KC 600: 295 50 gr, thee 296 250 gr, jam. stroop, enz. 297 250 gi. zachte zeep C 59 Res. I ei BONKAARTEN KF 606: 373 125 gr, boter BONKAARTEN LA. LB, LC 606; A47 Melk 2 1. melk B47 C47 Melk 3'. 1, melk 237 Aavdapp. 2 kg aardappelen BONKAARTEN KD, KE 606: 795 250 gr, jain, enz, 796 250 gr. zachte zeep 797 1 ei BONKAARTEN KG 606: 873 125 gr. boter BONKAARTEN LD. LE 606: D47 E47 Melk 6 1. melk 737 Aardapp. 1 kg aardappelen TABAKSKAARTEN. enz.: T 30 1 rants, tabaksari. V 30 100 gr. choc, of sui kerwerken X 30 100 gr. choc, of sui kerwerken Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Vrijdag 31 Mei a.s. worden ge bruikt. met uitzondering van de bon nen vooi .melk en aardappelen, waar op eerst niet ingang van Maandag 3 Juni mag worden afgeleverd. Bij deelneming aan maaltijden van de Centrale Keuken moeten aldaar de bonnen 240 of 740 Vleesch voor vleescb en 337 Aardappelen voor aardappelen worden ingeleverd. 24 Mei brak er in de Ver. Staten van Amerika 'n spoorwegstaking uil. Zóó zag toen het loco- motievenpark te Pittsburgh er uit. Als men goed tuurt op de foto, ziet men rechts, dat juist eenige mannen hun groofce machine In den steek hebben gelaten. 1.25 milliard te bezuinigen o/ijlopartementalo uitgaven jyfINISTER Lief thick heeft in de Eersle Kamer medegedeeld, te hopen de staatsuitgaven in het ko mende jaar aanmerkelijk omlaag te kunnen brengen. Zonder er op vastgelegd te wil len worden, zeide de minster dat de inkrimping der staatsuitga ven 1.25 milliard zal bedragen, verdeeld over de verschillende de partementen. Hij verklaarde ook. dat bij de re geering geen neiging bestaat tot versterking van inflationistische tendenzen. TNeze uitlatingen van den minister werden gedaan bij de behande ling van de voorzieningen, betrek king hebbend op de vaststelling, wijziging en aanvulling der begroo tingen 1942—1945 en de uitgaven voor 1946. Het ontwerp ging er zon der hoofdelijke stemming door, na dat de heer v. d. Brink (R.K.) voor bezuinigingen had gepleit tiet ontwerp over een verlenging van den werkingsduur van het reglement, dat betrekking heeft op de voorloopige pensioneering van onderwijzers, werd eveneens z.hst. aangenomen. Heden zon onder 20.45 u.. maan onder 18.58 u. Donderdag zon op 4.28 u.. zon onder 20.47 n., maan op 4.21 u, maan onder 20.28 u. Vrijdag zon op 4.27 u.. maan op 4,55 u. Weersverwachting enkele buien. Veranderlijke windiets koeler. De minister van O. K. en W. wees er n.a.v. opmerkingen van de heeren Woltjer <A.R.) en Cramer P.v.d.A.) op. dat het hier „lijde lijke maatregèlen betreft, om het onder wij zerstekort voorloopig op te heffen. ^JAHRIR zei vorige week wel toen hij het had over de komende wyzigingen in het republikeinsche kabinet, dat „het uiteen- loopen der standpunter, niet zoo groot was, maar uit nadere be richten uit Batavia blijkt toch wel dat Sjahrir zich nogal wat op timistisch heeft geuit. Er heerscht thans zelfs een zeker pessi misme over de kans van slagen dei- Nederlandsch-Indonesische on derhandelingen. Afgewacht moet worden, wat de ontmoeting tusschen de repu blikeinsche regeering en vertegen woordigers der nationale concen tratie in Soekarno's paleis te Djok jakarta voor resultaat zal opleve ren. Deze ontmoeting is gearrangeerd om te komen tot de vorming van een coalitiekabinet. Aan de verte genwoordigers van de nationale concentratie heeft men ..de vrije hand" gegeven om met de regee ring te beraadslagen. Af en heeft den indruk, dat het nieuwe kabinet meer militante republikeinen bevatten zal dan Sjahrii's beide kabinetten. Deze. tendentie laat. zich reeds zien bij de mutaties bij de T.R.I.. waar zoowel bij de divisie-commando's als bij 't departement van Oorlog stafleden van de ongeregelde ..Volkslegers" verhoudingsgewijze belangrijke pos- ton hebben gekregen. Het in het oog loopende feit is, dat dit alles gebeurd is in afwezig heid van Sjahrir. Dit wijst dus wel sterk op ..het uiteenloopen van de .standpunten" tusschen de republikeinen van Djokjakarta en van Batavia. Indie» Soekarno en Sjahrir niet in staat zouden zijn het thans bestaand verschil in standpunt te overbruggen, acht men het on waarschijnlijk, dhet kabinet- Sjahrir aan zal blijven oi' dat Sjahrir bereid zal 7,yn deel te nemen aan de vorming van een nieuw republikeinsch kabinet. Tfe gevolgen van een heengaan van Sjahrir waarmee in Batavia ernstig rekening wordt gehouden kunnen niet voorspeld worden, maar men kan niet grond zeggen, dat het vinden van een nieuwen minister-president, met wien de Nederlanders bereid zouden zijn de onderhandelingen te heropenen, niet gemakkelijk zal zijn, terwijl de Soekarno aanhangende republikei nen in het binnenland zich onge twijfeld realiseèren. dat zij er wei nig bij zouden winnen, wanneer verdere onderhandelingen met de Nederlanders werden afgewezen, en de zaak werd gebracht voor de Ver- eenigde Naties, welke zeker als een eerste voorwaarde op de zuivering van alle Japansche collaborateurs zouden aandringen. A^olgens betrouwbare gegevens is de toestand in Soerakarta gespannen. Deze spanning dateert voornamelijk van de laatste drie weken en heelt de republikeinsche militaire politie genoopt dr. Moewardi, leider van het plaatselijke ongeregelde leger „Barisan Banteng" (Buffelleger) en leider van de militaire jeugdorga nisatie ..Angkatan Pemoeda Indone sia'" te arresteeren. Ook dit keer zullen wij den uitslag van die te houden verkiezingen weer publiceeren aan onze kantoren. Hedenavond om zes uur hopen wij de eerste uitslagen te kunnen builetineeren aan de volgende adressen: GOES. Westsingel 76 HULST, Dubbele Poort 8 TERNEUZEN, Noordstraat 42 OOSTBURG, Nieuwstraat 23 Wij vestigen er de aandacht op. dat het door ons ge publiceerde materiaal onderworpen is aan auteurs recht en op geenerlei wijze voor publiciteitodoeieinden mag worden overgenomen- Moewardi en zijn leger zijn er in geslaagd een der onafhankelijke vorsten, nl. de Soesoehoenan Pakoe Boewono, te dwingen afst-and te doen van alle rechten, die hem dooi de republikeinsche regeerir.g waren toegekend. Toen evenwel een der gelijke actie begonnen werd tegen den andgren vorst, Mangkoenegoro, die eveneens te Soerakarta resi deert, rezen er moeilijkheden, daal de volgelingen van dezen vorst zich hiertegen gewapenderhand te weer stelden. Pogingen uit Batavia om tot een compromis te komen, mis lukten tot nu toe. Aok uit enkele andere gebieden wordt er onrust gemeld o[> verschillende punten in de buurt van Batavia hebben de extremis ten N'cderlandsehe troepen aan gevallen, of moesten ohm mili tairen kampongs zuiveren. Voorzoover uit de berichten blijkt konden de extremisten op de vlucht gejaagd of gevangen genomen wor den en leden de Nederlanders geen verliezen. Moeten onze Indié-gar.gers op Java op hun qui-vive zijn, op Su matra hebben de Britsche troepen bij Medan toenemende activiteit der extremisten te verduren, reden waarom de Britten een groot- scheepsche zuiveringsactie zijn be gonnen. PEN coalitie van Kath. Volks- partij en Partij van de Arbeid acht mr. v. d. Goes van Naters (P. v.dA.i het eenig mogelijke. De P. v.d.A zal daarbij vasthouden aan: voortzetting der Indonesische po litiek, nationalisatie van de Neder- landsche Bank en van 's lards eco nomie. De P.v.d.A. zal niet in oppo. sitie gaan, tenzij de KVP haar daar toe zou dwingen. Hij acht het aanbevelenswaardig dat prof. Schermerhorn minister president zal blijven. Mr. v. d. Goes van Naters voorzag een ministerie met 7 katholieken. 6 van de Partij van de Arbeid en met 4 vak-ministers. A LLE Tsjechische en Slowaaksche partijen hebben besloten om dr. Benesj eenstemmig door de nieuwe nationale vergadering als president der republiek te doen herkiezen. De herkiezing zal plaats hebben in de eerste dagen van Juni. Tevens zal een wet tot stand komen, volgens welke president Benesj herkozen wordt voor het leven. piR komen zeer binnenkort uit Frankrijk en Zwitserland 5000 wekkers. Tevens komen er uit Frankrijk vulpennen. Deze zijn voor een groot gedeelte weer bestemd voor export, vermoedelijk voor De nemarken en Zweden. Ook komt er een klein kwantum vulpotlooden. Spoedig komen er horloges voor personen, die uit hoofde van huil beroep een horloge niet kunnen missen. T TIT de hoofdstad van het naar zelf-regeering strevende Azer- beidsjan. Tebris. is per radio ge- eischt, dat de Perzische regeering bij de V.N. een klacht zal indienen, omdat de Britsche troepen en in stallaties nog niet verdwenen zijn. uit Boesjir aan de Perzische Golf. terwijl het roode leger daarentegen Azerbeldsjan ontruimd heeft, /"VP 1 Maart jl. bedroeg het a«n- tal jeugdige politieke verdach ten in de bewaringskampen JS08 (2023 mannel. en 485 vrouwel.)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 1