DE SLEEPENDE
Minister Lieitinck hoopt:
Pessimisme in Balavia
Publicatie
WAT
krijgen wij op den
BOM?
Weer een ei
Wijzigingen in republikeinsche
regeering kunnen heengaan van
Sjahrir tot gevolg hebben en stag
natie in Nederlandsch-Indische
onderhandelingen
uitslag Statenverkiezingen
COALITIE
van K.V.P. en P.v.d.A.
BENESJ
WORDT HERKOZEN
WEKKERS EN HORLOGES
OP KOMST
TWEEDE JAARGANG No. 477
UITGAVE STICHTING ..DE STEM"
Directeur J. A. H. Nf VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, Vllssingen;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 8, tel. 102; Red. J. v. d. BROEK. Bijbureau
Oost burg, Nieuwstr. 23 Z.-Ellanden: Bureau
Goes. Westsingel 75. tel. 2238. Red. N.J KARHOF
W O E NSDAG 29 MEI 1946
\*öor God Koningin en Vaderland,
Commissie van Toezicht: A. L. J. AERNOUDTS;
C. J. VAN HOOTEGEM; A. E. LANGENHORST;
Mr. Dr. A. J. J. M. MES; Mr. H. B. L. DH
RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (blj nlet-post-
bestelling) 0.26; Losse nummers 6 cent.
üoortastende 'Il
maatregelen Z U IV& Tl H Cl SZIG KlQ
zijn noodig
j^E ZUIVERING blijft de gemoe
deren bezighouden. Wat er door
de Londensche Regeerir.g indertijd
werd gebrouwen en aan het bevrij
de volk te slikken in gegeven, be-
fcoiut al heel slecht. Het dreigt een
slee pende vergiftiging te worden,
welke den geestelijken en materiee-
len wederopbouw ten zeerste be
lemmert.
Hoe staat het er op het oogen-
blik mee?
Prof. Mr. F. J. M. Duynstee heeft
in ..Je Maintiendrai" de balans eens
opgemaakt.
Einde Januari bedroeg het aan
tal gedetineerden 83.000.
Eind Maart was het teruggeloo-
peri tot 78.000.
Thans beloopt het 75.000.
Met het bestaande apparaat valt
het tempo van plm. 3.000 vrijlatin
gen per maand niet eens vol te
houden.
De categorie van z.g zware ge
vallen. die dus in geen geval mogen
worden vrijgelaten, kan men taxee-
ren op plm. 25.000.
Er zou dus nog ongeveer an
derhalf jaar noodig zijn. om de
lichte gevallen uit te schiften.
Wij besleden ongeveer 25 procent
van on« nationale inkomen aan het
w.ii veringsprobleem.
^iedaar dus cijfers, waaraan men
eenig houvast heeft bij de be-
•Hïideelmg van den stand van het
probleem.
Wat is nu het moreele resultaat
van deee kostbare procedure?
Prof. Duynstee kenschetst de ge
volge» kortweg als onheilspellend
Vele tienduizenden, landgenooten
7-ijnmoreel ontwricht,
van aanzien en zelfrespect be
roofd. met verbittering vervuld
woning en meubels zijn hun ont
nomen: hun gezinsleven is vernie
uwd; ja, in wezen bezitten zy
geen vaderland meer Ook hier
zfjn grauen. Wh denken aan de
ontslagenen krachtens het zuive
ringsbesluit, in het bijzonder
wanneer al hun rechten verval
len zijn verklaard; wy denken
aan de -familieleden van ge
ïnterneerden of bewaarden. Dit
alles overziende, kan men wel
zeggen, dat wij een kaste van pa
ria's hebben gekweekt, die mis
schien twee honderdduizend zielen
telt. Deze kaste dankt haar be
staan niet alleen aar. de huidl-
g'1 materiëele schaarschte. doch
allereerst aan het gevoel van pa
ria te zijn. aan de breuk tusschen
hun vernietigd persoonlijk leven
cu hun sociaal milieu.
Natuurlijk zal men als tegenwicht
daartegenover willen stellen de on
peilbare ellende, welke het gevolg
van het optreden der bezetters
hun aanhangers. Doch niemand
betwist de bestraffing der zware
gevallen. Het gaat juist om dien
breeclen stroom van ..onzuiverheid"
in lichte en lichtere gradaties,
waaronder er zyn, die in het ge
heel niet grijpbaar zijn. doch die
bi wezen zwaarder moesten tellen
clan de thans wel.
Volgens de grove schatting van
Prof. Duynstee zouden we kun
nen zeggen, dat er minstens een
half millioen Nederlanders zjjn,
die zich schuldig maakten aan
feiten, waarvoor andere Neder
landers in bewaring zijn gesteld.
Kii als we ,.de slappen" erbij zou
den tellen, dan zouden we mis
schien tot 75 procent van de vol
wassen bevolking geraken.
A Is we op dit pad verder voort
schreden, is er dan trouwens
ouder de Nederlanders in Londen
niet veel gebeurd, dat den stren-
&eo toets der zuiverheid niet kan
doorstaan Naast het geval-de
Geer. dat nu dan werkelijk onder
werp van een onderzoek wordt,
staat er al' dadelijk de mede
plichtigheid" van de andere minis
ters. die een allermiserabelste re
devoering, aanzettend tot collabo-
ratle. niet onmiddellijk desavou
eerden. Dr. M. van Blankenstein
heeft in een te Lor.den verschij
nend Nederlandsch weekblad ver
schillende staaltjes verteld van den
geest van defaitisme, welke daar
ui Nederlandsche kringen rond
waarde en ook hoog geplaatsten
nad geïnfecteerd. En deze men-
scnen leefden nog in de sfeer dei
*nje wez-eld. stonden niet onder
dreiging van Gestapo en S.S.,
*au het verlies van broodwinning,
van het concentratiekamp.
Met de maten, welke men hier
instigatie van het Loiwleusche
bewind gebruikt, zouden er onder
die defaitisten zeker ook heel wat
door de zuivcringsniand moeten
vallen.
Daaraan hebben Regeering-Ger-
brandy en Militair Gezag echter
niet gedacht. Zij hebben alleen
maar het bevrijde Nederland met
hun ,-zuiveringswaan" (zooais Prof.
Duynstee 't uitdrukt) opgeknapt
Dr zal echter iets moeten gebeu-
ren om uit het moeras te ge
raken. Prof. Duynstee doet een aan
tal practische voorstellen o.m.:
een zoodanige uitbreiding van het
apparaat der bizondere rechtspraak,
dat dit haar laak binnen twee jaren
heeft voltooid;
uitbreiding van het aantal officie
ren-fiscaal zoodanig, dat aan het
eind van dit jaar alle lichte geval
len zijn uitgeschift;
opheffing van de tribunalen met
toekenning van hun bevoegdheden
aan de bizondere gerechtshoven;
toekenning van het recht om ver
dachten uit de bewaring te ontslaan
aan deze gerechtshoven:
uitbreiding van de politieke op
sporingsdiensten met Rijkspolitie;
zeer belangrijke uitbreiding van de
Stichting Politieke Delinquenten.
Dit alles kan- natuuryk nog ge
amendeerd en aangevuld worden.
Docli de noodzaak van een snelle
afwikkeling der heele zuiverings
affaire dient voor de toekomstige
regeering vast te staan. Nederland
mag aan deze ziekte met sterven.
i Periode 26 Mei8 Juni)
BONKAARTEN KA, KB, KC 600:
295 50 gr, thee
296 250 gr, jam. stroop,
enz.
297 250 gi. zachte zeep
C 59 Res. I ei
BONKAARTEN KF 606:
373 125 gr, boter
BONKAARTEN LA. LB, LC 606;
A47 Melk 2 1. melk
B47 C47 Melk 3'. 1, melk
237 Aavdapp. 2 kg aardappelen
BONKAARTEN KD, KE 606:
795 250 gr, jain, enz,
796 250 gr. zachte zeep
797 1 ei
BONKAARTEN KG 606:
873 125 gr. boter
BONKAARTEN LD. LE 606:
D47 E47 Melk 6 1. melk
737 Aardapp. 1 kg aardappelen
TABAKSKAARTEN. enz.:
T 30 1 rants, tabaksari.
V 30 100 gr. choc, of sui
kerwerken
X 30 100 gr. choc, of sui
kerwerken
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 31 Mei a.s. worden ge
bruikt. met uitzondering van de bon
nen vooi .melk en aardappelen, waar
op eerst niet ingang van Maandag 3
Juni mag worden afgeleverd.
Bij deelneming aan maaltijden van
de Centrale Keuken moeten aldaar de
bonnen 240 of 740 Vleesch voor vleescb
en 337 Aardappelen voor aardappelen
worden ingeleverd.
24 Mei brak er in de Ver. Staten van Amerika
'n spoorwegstaking uil. Zóó zag toen het loco-
motievenpark te Pittsburgh er uit. Als men goed
tuurt op de foto, ziet men rechts, dat juist
eenige mannen hun groofce machine In den steek
hebben gelaten.
1.25 milliard te bezuinigen
o/ijlopartementalo uitgaven
jyfINISTER Lief thick heeft in de
Eersle Kamer medegedeeld, te
hopen de staatsuitgaven in het ko
mende jaar aanmerkelijk omlaag te
kunnen brengen.
Zonder er op vastgelegd te wil
len worden, zeide de minster dat
de inkrimping der staatsuitga
ven 1.25 milliard zal bedragen,
verdeeld over de verschillende de
partementen.
Hij verklaarde ook. dat bij de re
geering geen neiging bestaat tot
versterking van inflationistische
tendenzen.
TNeze uitlatingen van den minister
werden gedaan bij de behande
ling van de voorzieningen, betrek
king hebbend op de vaststelling,
wijziging en aanvulling der begroo
tingen 1942—1945 en de uitgaven
voor 1946. Het ontwerp ging er zon
der hoofdelijke stemming door, na
dat de heer v. d. Brink (R.K.) voor
bezuinigingen had gepleit
tiet ontwerp over een verlenging
van den werkingsduur van het
reglement, dat betrekking heeft op
de voorloopige pensioneering van
onderwijzers, werd eveneens z.hst.
aangenomen.
Heden zon onder 20.45 u.. maan
onder 18.58 u. Donderdag zon
op 4.28 u.. zon onder 20.47 n.,
maan op 4.21 u, maan onder
20.28 u. Vrijdag zon op 4.27 u..
maan op 4,55 u.
Weersverwachting enkele buien.
Veranderlijke windiets koeler.
De minister van O. K. en W.
wees er n.a.v. opmerkingen van de
heeren Woltjer <A.R.) en Cramer
P.v.d.A.) op. dat het hier „lijde
lijke maatregèlen betreft, om het
onder wij zerstekort voorloopig op
te heffen.
^JAHRIR zei vorige week wel toen hij het had over de komende
wyzigingen in het republikeinsche kabinet, dat „het uiteen-
loopen der standpunter, niet zoo groot was, maar uit nadere be
richten uit Batavia blijkt toch wel dat Sjahrir zich nogal wat op
timistisch heeft geuit. Er heerscht thans zelfs een zeker pessi
misme over de kans van slagen dei- Nederlandsch-Indonesische on
derhandelingen.
Afgewacht moet worden, wat de
ontmoeting tusschen de repu
blikeinsche regeering en vertegen
woordigers der nationale concen
tratie in Soekarno's paleis te Djok
jakarta voor resultaat zal opleve
ren.
Deze ontmoeting is gearrangeerd
om te komen tot de vorming van
een coalitiekabinet. Aan de verte
genwoordigers van de nationale
concentratie heeft men ..de vrije
hand" gegeven om met de regee
ring te beraadslagen.
Af en heeft den indruk, dat het
nieuwe kabinet meer militante
republikeinen bevatten zal dan
Sjahrii's beide kabinetten. Deze.
tendentie laat. zich reeds zien bij de
mutaties bij de T.R.I.. waar zoowel
bij de divisie-commando's als bij 't
departement van Oorlog stafleden
van de ongeregelde ..Volkslegers"
verhoudingsgewijze belangrijke pos-
ton hebben gekregen.
Het in het oog loopende feit is,
dat dit alles gebeurd is in afwezig
heid van Sjahrir.
Dit wijst dus wel sterk op ..het
uiteenloopen van de .standpunten"
tusschen de republikeinen van
Djokjakarta en van Batavia.
Indie» Soekarno en Sjahrir niet
in staat zouden zijn het thans
bestaand verschil in standpunt te
overbruggen, acht men het on
waarschijnlijk, dhet kabinet-
Sjahrir aan zal blijven oi' dat
Sjahrir bereid zal 7,yn deel te
nemen aan de vorming van een
nieuw republikeinsch kabinet.
Tfe gevolgen van een heengaan van
Sjahrir waarmee in Batavia
ernstig rekening wordt gehouden
kunnen niet voorspeld worden,
maar men kan niet grond zeggen,
dat het vinden van een nieuwen
minister-president, met wien de
Nederlanders bereid zouden zijn de
onderhandelingen te heropenen,
niet gemakkelijk zal zijn, terwijl de
Soekarno aanhangende republikei
nen in het binnenland zich onge
twijfeld realiseèren. dat zij er wei
nig bij zouden winnen, wanneer
verdere onderhandelingen met de
Nederlanders werden afgewezen, en
de zaak werd gebracht voor de Ver-
eenigde Naties, welke zeker als een
eerste voorwaarde op de zuivering
van alle Japansche collaborateurs
zouden aandringen.
A^olgens betrouwbare gegevens
is de toestand in Soerakarta
gespannen.
Deze spanning dateert voornamelijk
van de laatste drie weken en heelt
de republikeinsche militaire politie
genoopt dr. Moewardi, leider van
het plaatselijke ongeregelde leger
„Barisan Banteng" (Buffelleger) en
leider van de militaire jeugdorga
nisatie ..Angkatan Pemoeda Indone
sia'" te arresteeren.
Ook dit keer zullen wij den uitslag van die te houden
verkiezingen weer publiceeren aan onze kantoren.
Hedenavond om zes uur hopen wij de eerste uitslagen
te kunnen builetineeren aan de volgende adressen:
GOES. Westsingel 76
HULST, Dubbele Poort 8
TERNEUZEN, Noordstraat 42
OOSTBURG, Nieuwstraat 23
Wij vestigen er de aandacht op. dat het door ons ge
publiceerde materiaal onderworpen is aan auteurs
recht en op geenerlei wijze voor publiciteitodoeieinden
mag worden overgenomen-
Moewardi en zijn leger zijn er in
geslaagd een der onafhankelijke
vorsten, nl. de Soesoehoenan Pakoe
Boewono, te dwingen afst-and te
doen van alle rechten, die hem dooi
de republikeinsche regeerir.g waren
toegekend. Toen evenwel een der
gelijke actie begonnen werd tegen
den andgren vorst, Mangkoenegoro,
die eveneens te Soerakarta resi
deert, rezen er moeilijkheden, daal
de volgelingen van dezen vorst zich
hiertegen gewapenderhand te weer
stelden. Pogingen uit Batavia om
tot een compromis te komen, mis
lukten tot nu toe.
Aok uit enkele andere gebieden
wordt er onrust gemeld o[>
verschillende punten in de buurt
van Batavia hebben de extremis
ten N'cderlandsehe troepen aan
gevallen, of moesten ohm mili
tairen kampongs zuiveren.
Voorzoover uit de berichten blijkt
konden de extremisten op de vlucht
gejaagd of gevangen genomen wor
den en leden de Nederlanders geen
verliezen.
Moeten onze Indié-gar.gers op
Java op hun qui-vive zijn, op Su
matra hebben de Britsche troepen
bij Medan toenemende activiteit der
extremisten te verduren, reden
waarom de Britten een groot-
scheepsche zuiveringsactie zijn be
gonnen.
PEN coalitie van Kath. Volks-
partij en Partij van de Arbeid
acht mr. v. d. Goes van Naters (P.
v.dA.i het eenig mogelijke. De P.
v.d.A zal daarbij vasthouden aan:
voortzetting der Indonesische po
litiek, nationalisatie van de Neder-
landsche Bank en van 's lards eco
nomie. De P.v.d.A. zal niet in oppo.
sitie gaan, tenzij de KVP haar daar
toe zou dwingen.
Hij acht het aanbevelenswaardig
dat prof. Schermerhorn minister
president zal blijven.
Mr. v. d. Goes van Naters voorzag
een ministerie met 7 katholieken.
6 van de Partij van de Arbeid en
met 4 vak-ministers.
A LLE Tsjechische en Slowaaksche
partijen hebben besloten om dr.
Benesj eenstemmig door de nieuwe
nationale vergadering als president
der republiek te doen herkiezen. De
herkiezing zal plaats hebben in de
eerste dagen van Juni. Tevens zal
een wet tot stand komen, volgens
welke president Benesj herkozen
wordt voor het leven.
piR komen zeer binnenkort uit
Frankrijk en Zwitserland 5000
wekkers. Tevens komen er uit
Frankrijk vulpennen. Deze zijn voor
een groot gedeelte weer bestemd
voor export, vermoedelijk voor De
nemarken en Zweden. Ook komt er
een klein kwantum vulpotlooden.
Spoedig komen er horloges voor
personen, die uit hoofde van huil
beroep een horloge niet kunnen
missen.
T TIT de hoofdstad van het naar
zelf-regeering strevende Azer-
beidsjan. Tebris. is per radio ge-
eischt, dat de Perzische regeering
bij de V.N. een klacht zal indienen,
omdat de Britsche troepen en in
stallaties nog niet verdwenen zijn.
uit Boesjir aan de Perzische Golf.
terwijl het roode leger daarentegen
Azerbeldsjan ontruimd heeft,
/"VP 1 Maart jl. bedroeg het a«n-
tal jeugdige politieke verdach
ten in de bewaringskampen JS08
(2023 mannel. en 485 vrouwel.)