De komende
Statenverkiezingen
Stad en Land
IN 'T KORT
JHR. DE GEER
verweert zich
HET ONDERWIJS IN
ZEELAND
Keurinas-arts staal terecht
Rector W. Loos
in 't zilver
Een nieuwe ruk
naar rechts?
11 ki' BEELD, dat wij in hei num-
me van 27 Februari beitelden
van de nu voorbije Kamerverkie
zingen, lijkt nogal geslaagd en we
weten nu, dat de N.V.B. op be
perkte schaal nadeeligen invloed
op onze menschen in Brabant en
in Limburg heeft uitgeoefend.
Anders hadden wy zeer zeker 35
zetels gehaald of benaderd. De
Party van den Arbeid, die op grond
van 34 kamerleden die zidh onder
hare vleugels schaarden, lijst nr. 1
verkreeg, maar thans hardnekkig
volhoudt dat zij slechts 31 adep
ten-kamerleden had en dus maar
2 zetels in plaats van 5 verspeel
de, verloor het spel. Wij betreuren,
dat de Communisten oorlogswinst
boekten en wij vreezen, dat zij nog
meer winst zullen boeken ten koste
van di? Party van den Arbeid, in
dien deze niet alle verwaandheid
aflegt en begrijpt, dat hare eenige
hans ligit in een degelijk werkpro
gram in overleg met de K.V.P. cU«
daarvoe bereid is op voet van ge
lijkheid en zonder in avonturen te
vervaülen.
Ons Volle heeft haar te kennen
gegeven dat het wenscht. dat wij
de grootste Party zijn eii blijven
en de massa der katholieken heeft
gven ooren naar haar zoet gekweel,
maar stelt prys op een beginsel
vastheid
Wij zijn nog steeds één cn bij
de P. v. d. A. moge men bedenken,
dat liet experiment mislukt is en
het beter ware geweest, dat naast
haar de V.D. en de C.D.Ti, zelf
standig waren gebleven. Men ver-
ecnigt geen ongelijksoortige deeien.
Wy hopen, dat den onzen die
de gelederen verlieten, de oogen
zuilen zyn opengegaaa, en dat zij
tot ons terug ziülen keeren en liefst
zoo spoedig mogelyk, daar verder
wachten ook verder afzakken be-
teekent en terugkeer zwaarder en
mceiUjk'er .maakt, zonder vooruit
zicht op verwerkelijking van hun
i'deëen.
WIJ WETEN NIET, -hoe velen
ons hebben verlaten, maar a:l
zijn de stemmen in Brabant en
Limburg in sommige steden niet
onbeduidend, een doorbraak is er
niet en wij krijgen zeer vele onte-r
vredenen terug, ails wij de kans
bedilt! en ons sociaalprogramma
te verwezenlijken. De P. v. d. A zal
ons öaarbü hielpen.
Het is het oude liedje. In plaats
van zich te bezinnen op de scheu
ren en barsten in eigen huis, komt
zy tot. de conclusie, dat zy toch
eigeniyk heel weinig afweet van
die K.V.P. die zij noch links
noch rechts kan onderbrengen.
De radiorede van den overzicht
schrijver Binnenland van het Vrüe
Volk voor de Vara op Zaterdag 18
dezer was daarvan een merkwaar
dig staaltjee. Begin en slot. waren
in dichteriyk proza en bedoeld om
te pakken. Teleurstelling werd z.g.
ruiterlyk bekend en bejammerd
werd dat zoo velen zich door de
C.P. hadden laten meeslepen (waar
zijn de tijden dat zijzelf even dema<
gogisch optraden?) en argumenten,
die wij voorheen aan hen spen
deerden, moesten thans opgeld
doen. Toen kwam echter de sa
menstelling van het politieke menu
De partijen rechts en links werden
opgesomd en tic K.V.P. kon ner
gens worden ondergebracht, want
ze wisten och arme niet, hoe sterk
de conservatieve en de vooruit
strevende stroomingen .waren en
die arme vooruitstreveniden dat
wisten ze opeens wel. haden zich
laten bedotten. Hadden zij toch
maar op de beste P. v. d. A. ge
stemd. clan was er nu een groot
blok links, dat in staat was een
groot werk te doen in Nederland.
Dus cl*-- vooruitstrevendbn in de
K.V.P. waren ineens blijkbaar
nogal van aantal en beteekennis.
Het zegt voor hen niets, tlat al
©nze kamerleden zich hebben
gesteld op het program der K.V.P..
want cr werd geinsinueerd, dat zü
daar wel lak aan zouden hebben.
Maar er was één troost: Hoe
dan ook. de P. v. d. A. had de toe
komst. De doorbraak was er wel
niet, maar die kan nog wel komen.
Het. is niet de eerste maal dat, de
leid'ng zich echter „vergist" Li
derdaad worden de leiders van de
P.v.d.A. opgejaagd door de Com
munisten en zij kunnen deze
nachtmerrie kwijt worden als zij
willen, zy zullen dan nog een deel
I lieden zon onder 20.38 u. en
maan onder 10.43 uur. Vrijdag
zon op 4.35 uur cn maan op 2.21
uur. Weersverwachting: Opkla-
I- fend. Stijging van temperatuur
Matige naar Oost omloopcnde
wind. Het iaat zich aanzien
dat een periode van mooi, vrij
warm zomerweer zal inzetten.
volk moeten afstaan aan dezen,
maar dat ebt wel terug als men
ziet, dat zy oprecht samenwerking
zoeken zonder achterbaksche ge
dachten van partijvoordeel en
met ons wat bereiken. Is er dan
niemand bij de P. v. d. A. die de
dingen groot kan zien? Is het gb-
brek aam geestelijken inhoud zoo
groot by zoovelen, dat zy onaf
wendbaar hun eigen ondergang
zoeken en den eindstrijd tusschen
Communisten en de Kerkdijken"
noodzakelijk maken?
Zij kunnen zich spiegelen aan
de groote Liberalen partij van wel
eer, waarvan zy tenslotte het
kind en de erfgenaam geworden
zyn. Bezinning en verdieping van
geestelijken inhoud kan hen red
den
II171' IS ONTSTELLEND wat een
vooroprcteelen en misverstan
den by hen, over ons voortwoeke
ren. Een massa van hen begrijpt
absoluut niets van het geestelijk
beginsel dat ons schraagt. Wy
willen dat uitdragen, maar niet
met hen samensmelten onder
hunne leiding.
Wy gclooven, dat een deel der
genen die als proef links
hebben gestemd, reeds thans by
de Statenverkiezingen, waar het
niet om zoovele prominentie fi
guren gaat zich zullen bezinnen
en dat de partyen van rechts
(waaronder wij ons nog steeds
rekenen, ondanks een sociaal pro
gramma dat er zijn mag, maar dat
een party nog niet als „links"
hoeft te doodverven) verderen
vooruitgang zullen boeken.
Maar dan moeten waar mo
gelijk de handen uit de mouwen
en moeten de ontevredenen er op
gewezen worden, dat wy bereid
zyn tot samenwerking met ieder,
til? van goeden wil is, en tot het
wegnemen van inderdaad bestaan
de mistoestanden op velerlei gebied.
v. d. E.
TVE NEDERLANDSCHE literato
ren zullen in het kader van de
landeiyke manifestaties „De
kimst gaat door het vrye land. Mei
1946" een jaarboek van de Neder-
landsche letteren uitgeven.
LIET CENTRAAL distributiekan
toor vestigt er de aandacht op,
dat schoenenbonnen in omloop zyn,
voorzien van den opdruk „een paar
U.S.A. heerenschoenen, U.S.A. da
messchoenen enz." en uitgevoerd
in dezelfde kleuren als de gewone
schoenenbonnen. Deze bonnen zyn
valsch. Binnenkort zullen wel
schoenenbonnen, van bovenvermel
den opdruk voorzien, in gebruik
worden gnomen, doch de kleur van
deze bonnen is blauw.
TAE NEDERLANDSCHE school
jeugd heeft in enkele
maanden XI. 100.000 by elkaar
gebracht voor de kinderen
overzee door iedere week één
cent te' storten.
J7ESTIEN Arnhemsche distribu-
tieambtenaren hebben zich voor
den Arnhemschen ecoiïomischen
politierechter te verantwoorden ge.
had in verband met een reeks Irau-
des. De twee hoofdverdachten had
den zich niet minder dan 350 inleg
vellen' toegeeigend. Zy werden ver
oordeeld tot ieder een jaar gev.
straf. De andere straffen varieerden
van geldboeten tot vryheidstraffen
van 8 maanden.
pRNSTIGE CRITIEK is er in
Amerika over de legerorder
van het Amerikaansche opperbevel
uit Frankfort, waarby het Neder
land sche kinderen verboden wordt
bloemen te leggen op het kerkhof
voor 20.000 Amerikaansche soldai-
ten te Margraten (Limburg).
f
y OLGENS RADIO VATIC A AN zal
13 Juni te Rome een semi-
openbaar consistorie worden gehou
den ter voorbereiding van de plech
tige canonisatie van de gezegende
moeder Francesca Savario Caprini.
de eerste Amerikaansche, die heilig
wordt verklaard.
DRANK, de voormalige „protec-
tor" van' Bohemen en Moravië.
is in Praag in het openbaar opge
hangen.
(TIJDENS EEN byzondere verga
dering van de voedsel- en
landbouw-commissie van de Ver-
■cenigde Naties over urgente voed-
sel-vraagstukken heeft minister
Mansholt te Washington bena
drukt, dat riehtiynen over de toe-
wyzing van veehouders zoo spoe
dig mogelijk besproken dienen te
worden. Nedferland zal een resolu
tie' in dien zin indienen.
Bern iddelingspogingen
in 1940
]HR. MR. D. J. DE GEER heeft
een voorloopig verweerschrift
het licht doen zien. Hij verwijt Prof.
Gerbrandy een tekort aan objecti
viteit bij het weergeven vansfeiten
en de veroordeeling van personen.
Hy verzekert in 1940 nimmer naar
een afzonderlyken vrede gestreefd
te hebben. Toen Duitschland op 19
Juli 1940 een oproep tot de geal
lieerden richtte voor samenwer
king en vrede, werd door sommi
gen, ook' door Jhr. de Geer ge
meend, dat in elk geval door de
geallieerden kon worden gepoogd
een nadere verklaring uit te lok
ken, door bemiddeling van een neu
trale mogendheid. ..Besloten werd
de Engelsche regering hierover te
polsen."
De ongegrondheid van den per
soonlijken aanval op hem acht Jhr
de Geer hierdoor bewezen, dat in
die dagen jn den ministerraad tel
kens groote belangstelling bestond,
wanneer Mr. van Kleffens mede-
deeling deed van drie achtereenvol
gende pogingen tot bemiddeling,
die werden gedaan: door den ge
zant te Londen van een neutralen
staat; door een vooraanstaand, ook
thans nog in hooge eer zijnd Ne-
derlandsch bedrijfsleider en door
een Amerikaansehen Quaker.
Iets onredelyks of gevaarlyks
werd hierin niet gezien, veeleer het
tegendeel. „Het gold in den zomer
van 1940 volstrekt niet als een axio
ma, dat geen overleg duldbaar was
en dus de stryd tot het bittere
einde moest worden gevoerd. Dit
werd eigenlijk pas een axioma, toen
het ingrijpen van Rusland en Ame
rika het beeld van den oorlog beslis
send gewijzigd had".
Activiteit van de stichting
„Herstel Zeeland 1945"
|JLT TEKORT aan onderwys-
krachten in deze provincie
wordt nijpend en het is een goede
gedachte geweest van de Stichting
Herstel Zeeland 1945" om deze
zaak in haar werkingsfeer te be
trekken. Zy heeft, om op korten
termijn 'n oplossing te verkrijg^»,
eenige voorstellen gedaan. Thans
is Bericht ontvangen, dat de Hoofd
inspecteur van het Lager Onder-
wys het voorstel, om jongelui met
diploma H.B.S. of gymnasium door
middel van een spoedopleiding
het omderwyzersdiploma te ver
schaffen niet kon overnemen.
Wel kon' de Stichting in zooverre
succes boeken dat in het bezit
van een dier diploma's zijnde jonge
menschen in de 3e klasse der
kweekschool kunnen warden ge-
plaatst en zoodoende in twee jaren
de ondierwyzersakte kunnen be
haden. De directeuren der Middel
bare scholen zullen worden ver
zocht hun leerlingen voor deze
opleiding warm te maken.
Een gunstig onthaal heeft het
voorstel gevonden om de stand-
pla-atsaftrek voor onderwijzers te
doenvervallen en aan de onder-
wyzers in de getroffen gemeenten
een „smarbegeld" toe te kennen.
Tenslotte heeft het Stichtingsbe
stuur besloten, een raad van by-
stand voor onderwysaangelhgen-
heden in het leven te roepen. In
dien raiad zyn benoemd: Mr. W.
F. E. Baron van der Feliz te
Middelburg (V.H.); A. Hoollrorst
te Oostburg en Dj-, j, j. Westen
dorp Baerma te Zierikzee (M.O.)
H. van Donk te Goes en P. A.
Vermeulen te Waterlandkerkje
(L.O.) Dr. K. Huizenga te Mid
delburg' ((kweekschoolonderwijs)
C. A. Hartog te Haamstede (landi-
en tuinbouwonderwys)mej. G. G,
Sikkens te Goes t landbouwhuis-
houdonrienvijs)P. Vijn te Nij
megen (scheepvaartonderwijs)E.
Harmsm i te Terneuzen Obinnen-
vaartonderwys)J. H. Klarenbeek
te Middelburg (nyverhéidsonder-
wys) en een vertegenwoordiger der
Verben van Necerl. Gemeenten.
TRIBUNAAL MIDDELBURG
De Middelburgsche arts A. de N.
had duizenden jonge menschen van
Walcheren gekeurd voor Duitsch
land en daardoor het oorlogspoten
tieel van de Germanen aanmerke
lijk helpen opvoeren, ongetwijfeld
een der meest duidelyke wijzen van
..hulpverleening aan den vijand".
Verder had hij ook gekeurd voor de
Landwacht Nederland, omgang ge
had met Ir. Welleman, den Hitler
groet gebracht en Nieuwe-Orde-
byeenkomsten bezocht.
Verdachte probeerde nu het Tri
bunaal er van te overtuigen, dat.
hy zooveel mogelijk had afgekeurd;
volgens zijn zeggen zou slechts één
zesde deel der gekeurden tewerk
gesteld zyn. Het byzonder contact
met Welleman verklaarde hy uit 't-
feit, dat deze zyn chef en patiënt
was. De Hitlergroet had hy nooit
gebracht, op z'n hoogst een zwierig
„bonjour"
Mr. F. W. Adriaanse schilderde
zijn cliënt als een van nature slap,
argeloos en naief iemand. Hij acht
te den groet niet bewezen en vond
den omgang met één NSB-er niet
maatgevend. Spreker zou het be
treuren, indien een kundig arts als
verdachte voor de gemeenschap
verloren zou gaan en vroeg daarom
uiterste clementie. In verband met
de langdurige interneering verzocht
Mr. Adriaanse onmiddellijke invrij
heidstelling, hetgeen door het Tri
bunaal werd ingewilligd.
Uitspraak over 14 dagen.
PASTOOR M. VAN CASTEL
OVERLEDEN.
In den nacht
van Dinsdag
op Woensdag
is plotseling
op 71-jarigen
leeftyd over
leden de Z.
E. Heer M. v.
Gastel, past.
van Graauw
in Zeeland
Pastoor van
Gastel werd
geboren 3
April 1875 en
priester ge-
wyd 24 Mei
1902.
Spoedig daarop volgde zyn be
noeming tot assistent te Terheyden.
Daarna werd hij achtereenvolgens
kapelaan te Westdorpe, Terneuzen
Kruisland, Nispen en Rijen. In de
ze laatste plaats was hij gedurende
den wereldoorlog' werkzaam. De ver
zorging van de aldaar verblyvende
gemobiliseerden ging hem vooral
ter harte. 31 December 1918 volgde
ten slotte de promotie tot pastoor
te Graauw. Hier wist hy aller sym
pathie te verwerven door zijn har
den arbeid voor den opbloei van
het godsdienstig leven. De parochia
nen hebben dan ook op ondubbel
zinnige wyze blijk gegeven van hun
dank en waardeering bij gelegen
heid van zyn 40-jarig priesterfeest
in 1942 en bij zijn zilveren pastoors
feest in 1944. Ongetwyfeld zal deze
yverige zieleherder reeds zyn loon
by God hebben ontvangen. Vrijdag
24 Mei zullen om 6 uur de Metten
gezongen worden. De plechtige uit
vaart zal geschieden Zaterdag 25
Mei om 11 uur in de parochiekerk
te Graauw.
UITSPRAKEN GOESCHE
TRIBUNAAL.
J. v. d. L, broodbakker te Goes,
ontzetting rechten.
Rolina M. W. W. te Aagtekerke,
da-ie jaar interneering verbeurd
verklaring van de helft van haar
vermogen en ontzetting rechten;
J. H. K„ controleur dier Prysbe-
heersching te Goes zes maanden
interneering en ontzetting rech
ten;
M. v. d. V., koopman te Kloetin
ge, ontzetting rechten;
Josephlnai W., te Goes, drie maan
den intern-sering en ontzetting
rechten;
M. S., timmerman-aannemer te
Goes, verbeurdverklaring van 2000
gld. en ontzetting rechten;
L. P., parlevinker te Hansweert,
beschuldiging vervallen wrklaard;
J. W. G fruitteler te Wolfaarts
dijk drie maanden interneering,
verbeurdverklaring van I 5000 en
diens radio-toestel en ontzetting
rechten
G. G„ onderwijzer te Goes be
schuldiging vervallen verklaard.
STEEKPARTIJ TE KLOETINGE.
Dinsdags" "id werd de hulp der
Goesche f e ingeroepen voor 'n
eigenaardig geval. De 34-jarige C.
v. D, uit de Jullanastroat te Goes,
was met vrij gevaarlijke s'L-ekwon
den gevonden aan een weg by de
z.g. Weidjes.
By zyn verhoor bleek dat van
D, slaags was geraakt met den 32-
jarigen E. C. los-werkman te 's-
Gra'venpolder, die connecties had
aangeknoopt mot de echtgenoot
van v. D. moeder met vier kind?
ren.
In gezelschap van zijn vrouw hadi
v. D op genoemden weg C. aan
getroffen. Een woordenwisseling
was gevolgd door een vechtparty,
waarby C. volgens het verhaal van
v. D. plotseling een mes trok
en hem in de rechter en linker
borst stak waarbij ook een long
werd geraakt.
De Goesche politie trok er op uit
en wist. den vermoedelyken dader
te Wolfaartsdijk te achterhalen.
De man gaf toe gevochten te heb
ben maar ontkent dat hy v. D.
heeft gestoken, Ei' zijn echter ge
tuigen geweest en die worde* nu
opgeroepen.
Omdat later Week, dat de mis
daad was geschied op Kloetingsch
Jubileumgave bestemd voor
opbouw ,,St. Lucia"
TXE PRIESTER JUBILARIS Van Hul-
ze St. Lucia in het voormalige
Princenhage, rector W. Loos. zal op
den jubüeumdag van- gister ongetwij
feld met gemengde gevoelens aan de
schoonheid van zijn vroegere omge
ving hebben teruggedacht.
Hoe indrukwekkend zou hij zijn
zilveren priesterfeest in de stemmige
kapel van dit rustoord hebben kun
nen vieren. Maar de luister, die
Dinsdag in het evacuatieverblijf
,,Huis in de Dennen" gelegen aan
den Westrand van het Liesbosch, bij
deze gelegenheid werd tentoon ge
spreid. zal den jubileerenden rector
niet minder hebben getroffen.
Op ondubbelzinnige wijze mocht
hij dezen dag ervaren, welk een groo
te aanhankelijkheid vooral de oud-
pupillen van ,,St. Anna' ten opzichte
van hem koesteren en hoe groot de
belangstelling en waardeering is voor
zijn socialen arbeid. Dat eerste tee-
kende zich scherp af tijdens de hul
digingsbijeenkomst, waarop de heer
P. v. Tetering. als voorzitter van
het feestcomité, den geestelijken
leidsman namens de oud-pupillen
een vrij groot geldsbedrag kon over
handigen, bestemd voor den weder
opbouw van St. Lucia, terwijl het
medeleven van buiten tot uiting
kwam tijdens de receptie, waarop
geestelijke en wereldlijke persoon
lijkheden alsmede bestuursleden van
de R.K. vereeniging van Kinderbe
scherming in het bisdom Breda, rec
tor Loos, hun welgemeende geiuk-
wenschen kwamen aanbieden.
Daarnaast zal het den priesterjubi-
laris zeer zeker voldoening hebben
geschonken zijn zilveren priesterjubi
leum in de aanwezigheid van zijn
hoogbejaarde moeder te herdenken.
Het evacuatieverblijf was op initia
tief van den heer v. Tetering op
kunstzinnige wijze versierd, waarbij
hij veler medewerking spontaan had
verkregen.
Nadat in den vroegen ochtend van
den feestdag voor de levende en
overledene familieleden van den rec
tor een H. Mis was opgedragen,
waaronder een generale H. Commu
nie van de Zusters en leeken. tot
intentie van den jubileerenden pries
ter, plaats vond, wex*d rector Loos
te omstreeks half tien onder het
iingen van een welkomstlied de een
voudige kapel binnengeleid, voor het
celebreeren van een plechtig dank
offer, daarbij geassisteerd door kape
laan Adr. Voeten uit Ossendrecht als
diaken en kapelaan W. Voeten uit
IJzendijke als sub-diaken, terwijl
rector w. Aerden, van het R.K. Lief
degesticht te Breda, de feestpredikatie
hield. Allen heerneven van den feeste
ling. Onder leiding van Zustel Her-
lindis voerde een zangkoor een mis
uit, getoonzet door pater H. Reese
S.C.J.oud-missionaris van Brazilië.
Na deze plechtigheden werd den
Jubileerenden rector feestelijk uitge
leide gedaan en ving in de versierde
feestzaal een huldigingssamenkomst
aan, waarop de heer v. Tetering in
welgekozen woorden den jubilaris
toesprak, onder aanbieding van de
jubileumgaven en een feestalbum.
Een plechtig lof met assistentie be
sloot dezen feestdag.
grondgebied, heeft te daar gesta'-
tlonneerde rijkspolitie het onder,
zoek opgenomen.
Van D. die vervoerd is naar de
waning van zyn ouders, is er vrij
ernstig aan toe.
MUZIEKCONCOURS TE
KAPELLE.
Tweeden Pinksterdag zal te
Kapelle, op initiatief van den
Zeieuwschen bond van harmonie-
en fanfare-ver. een groot muziek
concours worden gehouden.
Reeds schreven 26 korpsen in.
Na het concours zullen in ei*
avonduren verschillende korpsen
concerteeren op de muziektent.
Axel.
Oudst maar het eerst. De oud
ste inwoner onzer gemeente, de
94-jarige* Em. Remery, deponeerde
bij de jongstgehoude'n verkiezin
gen 't eerst z'n stembiljet in de
bus.
Verplaatst. Grenskommic.% G.
van Groffen werd overgeplaatst
naar B.rbberik (D. grens).
Goes
Een affiche De heer Meise
ontwierp op verzoek van de com
missie uit de Middenstandsver-
eenigingen, die de medewerking
aan de z. L. M.-tentoonstelling
stimuleert, een kloek, veelzeggend
en artistiek affiche in vierkanten
druk.
's-Gra venpolder
Raadsvergadering De tydelijke
raad kwam in spoedeischende ver
gadering bijeen onder voorzitter
schap van den waarn. burgemeester
Th. de Klerk. Allereerst deelde hij
den raad mede het eervol ontslag
volgens het zuiveringsbesluit vare
J. v. Meerendonk als burgemeester
en secretaris dezer gemeente. Hij
bracht dank uit voor alles wat deze
ontslagen burgemeester voor deze
gemeente had gedaan. Daarna
deelde hy aan den raad mede dat
door de wethouders de heer P. J.
Leenman te Kwadendamme be
noemd was als tijdelijk gemeente-
